گرفتگی عضلات در بارداری به چه صورت است؟

دکتر الهام السادات هاشمیان نایینی با اشاره به اینکه احساس گرفتگی در دوران بارداری شبیه گرفتگی در دوران قاعدگی است، گفت: گرفتگی عضلات در بارداری می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. وی با بیان اینکه برخی زنان هفت روز پس از تخمک‌گذاری این حس را تجربه می‌کنند، گفت: هنگامی که تخمک بارور شده در دیواره رحم جای می‌گیرد، گرفتگی و اسپاسم‌ها به تدریج آغاز می‌شود. از آنجا که رحم باید به تدریج بزرگ شود تا بتواند ۹ ماه جنین را در خود نگه دارد، این مرحله نیز می‌تواند موجب اسپاسم و دل درد شود. هاشمیان نایینی گرفتگی‌ها و اسپاسم‌های عضلانی رحم در دوران بارداری را طبیعی دانست و گفت: در این حالت هیچ خطری جنین را تهدید نمی‌کند. درد رحم، درد کمر و درد مهبل (واژن) نیز از انواع این گرفتگی‌هاست.

وی گفت: زنانی که نوزادان آنها دو و یا چندقلو هستند، این دردها را بیشتر احساس می‌کنند و گاه این دردها در کشاله ران و لگن نیز زمانی شدت می‌یابد که زن باردار از حالت نشسته و یا خوابیده تغییر موقعیت داده و می‌ایستد و گاه با راه رفتن متوقف می‌شود. این جراح و متخصص زنان یادآور شد: یکی از روش‌های مناسب در مبارزه با این نوع اسپاسم‌ها، تقویت ماهیچه‌های جدار شکم با ورزش است. در اکثر مواقع ضعف عضلات این دردها را تشدید می‌کند.

اسپاسم رحمی در اوایل دوران بارداری
هاشمیان نایینی با اشاره به اینکه اگرچه گرفتگی در طول مراحل اولیه بارداری ممکن است عادی باشد ولی گاه می‌تواند نشانه ای از یک مشکل جدی باشد، گفت: اگر گرفتگی در طول دوران اولیه بارداری با خونریزی همراه باشد، باید کمی نگران‌ شد. این علامت می‌تواند نشانه‌ای از سقط جنین باشد. خونریزی واژن و یا حتی لکه‌بینی از جمله نشانه‌های سقط جنین است. این جراح و متخصص زنان گفت: گرفتگی عضلات در رحم اتفاق می‌افتد تا رحم کمی بزرگ شده و فضای کافی برای تحمل وزن نوزاد به وجود بیاید. این گرفتگی در لیگامان گرد ( رباط نگهدارنده رحم) هم بوجود می آید و تمامی زنان باردار آن را به درجاتی تجربه می‌کنند. این گرفتگی تا سه ماهه دوم و یا سوم نیز ادامه می یابد.

شدت درد در افراد مختلف متفاوت است
وی با تاکید بر اینکه گرفتگی عضلانی در دوران بارداری می تواند طبیعی باشد و در میان بیشتر زنان مشترک است، گفت: شدت درد در هر فردی از دیگری متفاوت است. برای برخی از زنان این درد غیرقابل تحمل است.

هاشمیان نایینی افزود: اگر فردی در هفته اول بارداری همراه با گرفتگی عضلانی دچار لکه‌بینی شد و یا اینکه این گرفتگی‌ها تا هفته ششم بارداری همچنان ادامه داشت یا اگر پس از خوردن غذا در قسمت فوقانی شکم و درست زیر قفسه سینه دچار شد، باید به پزشک مراجعه کند. وی افزود: گاه این درد آنقدر شدید می‌شود که به شانه‌ها منتقل می‌شود. این درد می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های کیسه صفرا باشد که اگرچه به ندرت رخ می‌دهد، ولی برخی از زنان به آن مبتلا می‌شوند.

بارداری خارج از رحم از علل گرفتگی عضلات است
وی با بیان اینکه حاملگی خارج از رحم نوعی بارداری غیرطبیعی است، گفت: در این مشکل، بارداری در محیطی خارج از رحم شکل می‌گیرد و یکی از علائم آن گرفتگی عضلات در پشت و پائین لگن است. علائم دیگر شامل درد شکم، لکه‌بینی و خونریزی است.

هاشمیان نایینی افزود: علل گرفتگی در مراحل بعدی بارداری، ممکن است دلیل ابتلا به گرفتگی درد سه ماهه دوم و سوم بارداری باشد زیرا رحم از داخل به اندازه نوزاد رشد می‌کند و لیگامان‌ها از رحم کشیده شده و بزرگ شونده محافظت می‌کنند. گاه حتی به لمس نیز حساس بوده و دچار درد می‌شود. این جراح و متخصص زنان خاطرنشان کرد: زایمان قبل از موعد با درد شدید کمر و گرفتگی عضلانی همراه است. انقباضات براکستون هیکس (انقباضاتی هستند که به صورت متناوب یا نامنظم در طی بارداری، به خصوص در سه ماهه دوم و سوم تجربه می‌شوند) باشد، دل درد و کمردرد از نشانه‌ اولیه زایمان هستند. انقباضات به صورت خفیف و هر 30 ثانیه یکبار تکرار شده و به تدریج شدید می‌شود.

استرس موجب تشدید دردهای بارداری می شود
هاشمیان نایینی با تاکید بر اینکه هرگونه استرس و یا رژیم غذایی ناسالم در دوران بارداری می‌تواند درد را افزایش دهد، یادآور شد: استراحت و خواب و آرامش از جمله ضروریات استقبال از تولد نوزاد سالم است. وی گفت: بعضی از داروها به رفع درد و گرفتگی در دوران بارداری کمک می‌کند ولی قبل از مصرف هر نوع دارو باید با پزشک معالج مشورت کرد و هیچ نوع دارو یا آرام‌بخشی‌ نباید در دوران بارداری خودسرانه مصرف شود.

کاهش دردهای دوران بارداری
هاشمیان نایینی با بیان اینکه کمپرس گرم برای درمان درد لیگامان‌ها و یا کمر درد بسیار مناسب است، گفت: استفاده از بالشتک‌های الکتریکی و یا حرارتی نیز در کاهش دردها سودمند است ولی نباید در استفاده از گرما افراط شود و بالشتک بیش از حد گرم نباشد. حمام آب گرم نیز موجب شل شدن عضلات و رباط‌ها و در نتیجه تسکین گرفتگی‌ها می‌شود.

یبوست از علل شایع دردهای دوران بارداری است
وی یبوست را یکی از مشکلات شایع بارداری عنوان کرد و افزود: یبوست مشکلی است که اغلب زنان باردار با آن مواجه هستند و در مراحل اولیه بارداری می‌تواند موجب درد شود. هاشمیان نایینی با اشاره به اینکه زمانی که یبوست دلیل درد باشد، با ایجاد تغییرات کوچکی در رژیم غذایی می‌توان از آن جلوگیری کرد، گفت: مصرف مقادیر زیادی میوه‌های غنی از فیبر به رفع این مشکل کمک می کند.

این جراح و متخصص زنان با بیان اینکه برخی از کارشناسان توصیه می‌کنند که در صورت وجود درد در دوران بارداری باید از مقاربت پرهیز نمود، گفت: مقاربت موجب تشدید گرفتگی عضلانی می شود. اگرچه در اکثر مواقع نزدیکی در دوران بارداری بلامانع است، ولی ممکن است به لکه‌بینی منجر شده و با علائم سقط جنین اشتباه گرفته شود.