زایمان بدون درد، خطرناک نیست؟

فرآیند زایمان و تولد کودک همواره با تصوری از درد همراه بوده است. واقعیت این است که درد زایمان یکی از شدیدترین نوع دردهاست البته دردی که کوتاه و خوشایند است و نوید تولد کودکی دوست داشتنی را با خود به همراه دارد. نوزادی که نه ماه با مادر زندگی کرده است.

تحولات دنیای پزشکی همواره به دنبال خوشایند سازی فرآیند زایمان بوده است. در یک دوره زمانی سزارین در کشورهای توسعه یافته باب شد اما با گذشت زمان شاهد بازگشت از این روند بودیم. به طوری که در حال حاضر تمایل برای زایمان طبیعی در کشورهای توسعه یافته بیشتر از سزارین است.

اینکه چرا با وجود سزارین دوباره پزشکان و متخصصان بهداشت تمایل داشتند که به سمت زایمان طبیعی و خوشایند سازی آن برگردند سوالی که بهتر است مادران و پزشکان ایرانی هم به طور جدی در مورد آن تامل کنند!

به دنبال پیشرفت های پزشکی و از آنجایی که زنان امروز تحمل کمتری از درد و و نهایتا توقع بیشتری در راستای سلامت دارند ،کشورهای توسعه یافته و سازمان بهداشت به فکر زایمان طبیعی بدون درد افتادند.
زایمان طبیعی بدون درد با چه راهکار هایی امکان پذیر می شود؟

روش های زایمان طبیعی بدون درد به دو دسته کلی تقسیم می شود:

زایمان بدون درد با بی حسی اپیدورال
زایمان کم درد

زایمان طبیعی بدون درد با بی حسی اپیدورال:
در این روش که در مرحله درد و بستری بیمارستان انجام می گیرد از طریق آمپولی که به پایین نخاع تزریق می شود بی حسی کمر به پایین اتفاق می افتدکه باعث می شود مادر تقریبا هیچ دردی را احساس نکند.

بی حسی ایپدورال برای چه کسانی ممنوع است؟
به کارگیری روش اپیدورال به غیر از مواردی که حساسیت دارویی وجود داشته باشد، ممنوعیت خاصی ندارد. چنانچه مادر مشکل نخاعی یا فشارخون پایین داشته باشد بهتر است به پزشک اطلاع دهد.

معایب بی حسی اپیدورال
در مواردی که زایمان سزارین باید به صورت اضطراری انجام شود یا زمانی که مادر با مشکلات لخته خون مواجه است، انجام اپیدورال امکان پذیر نمی باشد

گاهی اپیدورال باعث از بین بردن حس شما در زمانی که مثانه کاملا پر شده است، می شود بنابراین ممکن است برای خالی کردن مثانه خود نیاز به سوند داشته باشید

ممکن است اپیدورال اعصاب حرکتی را در جایی بی حس کند که برای فشار آوردن مشکل داشته باشید

اپیدورال ممکن است باعث شود با افت سریع فشار خون مواجه شوید که می تواند منجر به افت موقت ضربان قلب بچه شود.

چه مواقعی نباید از بی حسی اپیدورال استفاده کرد؟
اگر مادر از داروهای رقیق کننده خون استفاده می‌کند یا میزان پلاکت پایینی دارد یا سابقه خونریزی و شوک داشته، نباید از این روش استفاده شود. بیهوشی اپیدورال به خاطر احتمال انتقال باکتری‌ها به فضای داخلی کانال نخاعی در مادرانی که دچار عفونت‌هایی در کمرشان هستند یا مشکلات پوستی خاصی در آن منطقه دارند یا عفونت خونی دارند هم نباید استفاده شود. در افرادی که زایمان به سرعت دارد انجام می‌شود و فرصت کافی برای اثر دارو وجود ندارد هم نباید از اپیدورال استفاده کرد.

به غیر از بیحسی اپیدورال روشهای بیحسی دیگری هم برای زایمان طبیعی بدون درد وجود دارد که اغلب مکانیسمی شبیه همین دارند. بلوک پودندال، بلوک خاجی و بلوک نخاعی تحتانی، همه روشهایی برای تزریق ماده بیحسی به مسیرهای عصبی در نقاط مختلف کانال زایمانی یا اطراف لگن هستند که با بی‌حس کردن موقت اعصاب آن مناطق درد زایمان را کمی کاهش می‌دهند، اما تاثیر هیچکدام از این روش‌ها به اندازه بیحسی اپیدورال نیست.
روش های زایمان کم درد

هر بیمارستان با توجه به امکانات خود برای زایمان کم درد خدماتی را ارائه می دهد.

1. گاز انتونوکس: این گاز محلوطی از اکسیژن و نیتروژن است که از طریق ماسک تنفسی وارد بدن مادر می شود و با تسکین دردهای به کم کردن درد زایمان کمک می کند.

نکته ای که لازم است به آن توجه شود این است که باید گاز انتونوکس فقط در زمان درد زایمان استفاده شود و در فواصل ماسک را از روی دهان بردارد.

2. زایمان در آب

زایمان در آب در ایران در مرحله لیبر انجام می شود.

3. ماساژ نقاط مخصوص که با کمک ماما و یا دولا (کسی که به انتخاب مادر در اتاق لیبر در کنار او قرار می گیرد.) انجام می شود.