بیماری قلبی در حاملگی، ریسک ابتلا
آمار انجمن قلب ایالات متحده در سال ۲۰۱۲ نشان می‌دهد تنها نیمی از زنان می‌دانند که بیماری‌های قلبی قاتل شماره یک آنان است و کمتر از نیمی از آنان از وجود فاکتورهای خطرآفرین مثل فشارخون وکلسترول بالا مطلع هستند.
آمار انجمن قلب ایالات متحده در سال ۲۰۱۲ نشان می‌دهد تنها نیمی از زنان می‌دانند که بیماری‌های قلبی قاتل شماره یک آنان است و کمتر از نیمی از آنان از وجود فاکتورهای خطرآفرین مثل فشارخون وکلسترول بالا مطلع هستند.
برای افزایش آگاهی از تاثیرات بیماری‌های قلبی - عروقی بر زندگی زنان، از سال 2003 انجمن قلب آمریکا نهضت سرخ زنان، جنبشی اجتماعی برای توانمندسازی زنان را در توجه و مراقبت از قلبشان، به راه انداخت.
در بزرگداشت این جنبش ماه فوریه «ماه قلب» نامیده شده است. در آمریکا روز ۵ فوریه (۱۵ اسفند) زنان تشویق می‌شوند که با پوشیدن رنگ سرخ اهمیت توجه به فشارخون، کلسترول، قندخون، شاخص توده بدنی، توقف استعمال دخانیات، رژیم غذایی سالم و ورزش منظم را به خود و همجنسانشان یادآوری کنند. تمامی موارد ذکر شده در مورد سلامت قلب آقایان نیز صدق می‌کند ولی برخی فاکتورها مختص بانوان است. فاکتورهایی که بعضی از پزشکان در مورد آنها از بیمار نمی‌پرسند، از جمله سابقه فشارخون بالا یا قند خون بالا در دوران بارداری، یا حتی مدت کوتاهی پس از زایمان.
بسیاری از مادران به محض در آغوش کشیدن نوزادشان تمامی مشکلات دوران حاملگی را از یاد می‌برند. اما برای برخی که دچار پری‌اکلامپسی یا دیابت حاملگی بوده‌اند، خطر بروز بیماری قلبی، حتی تا چندین سال پس از تولد نوزاد افزایش می‌یابد.
پری‌اکلامپسی/ اکلامپسی
پری‌اکلامپسی در سه ماهه دوم بارداری هنگامی که فشار خون مادر بالاتر از حد نرمال باشد، رخ می‌دهد. اکلامپسی حالت حادتر آن بوده و گاهی منجر به تشنج می‌شود. علت دقیق پری‌اکلامپسی مشخص نیست، اما تحقیقات احتمال تنگ شدن عروق خونی جفت و کاهش خونرسانی را به جنین در ایجاد آن موثر می‌دانند. در این شرایط جفت موادشیمیایی را درون خون مادر ترشح می‌کند که به سلول‌های اندوتلیال دیواره رگ‌ها آسیب وارد می‌کند.
آسیب سلول‌های پوششی دیواره رگ‌ها سبب بروز علایم پری‌اکلامپسی می‌شود. از جمله این علایم وجود پروتئین در ادرار و تورم مغزی است. تورم مغزی از نشت مایع از رگ‌های خونی به بافت مغز انجام می‌شود. این شرایط می‌تواند با از کار انداختن کبد و تشنج مغزی سلامت مادر را به خطر اندازد. پری‌اکلامپسی گاهی منجر به زایمان زودرس می‌شود یا نوزاد در هنگام تولد بسیار کم‌وزن است.
همچنین کنده شدن جفت از دیواره رحم را به همراه دارد که خونرسانی به جنین مختل شده و مادر دچار خونریزی شدید می‌شود. در مواردی نیز نوزاد مرده به دنیا می‌آید. در ایالات متحده مرگ ناشی از اکلامپسی نادر است ولی پری‌اکلامپسی پدیده غیرمعمولی نیست. ۶ درصد بارداری‌ها همراه با این وضعیت است و متاسفانه میزان رو به افزایشی نشان می‌دهد.
با گذشت چند روز از زایمان، بیشتر علایم پری‌اکلامپسی از بین می‌رود. پیش از این، پزشکان تصور می‌کردند که با بازگشت فشار خون مادر به شرایط پیش از بارداری، عوارض آن به سرعت از بین می‌روند. امروزه تحقیقات نشان می‌دهد ترمیم سلول‌های پوششی تخریب شده مدت زیادی طول می‌کشد و زنان مبتلا دو برابر میزان عادی در خطر ابتلا به فشار خون مزمن قرار دادند. همانطور که می‌دانیم، فشار خون بالا یکی از فاکتورهای اصلی به وجودآورنده بیماری‌های قلبی است. بین سال‌های 1990 تا 2004 در ایالت اونتاریو کانادا بیش از یک میلیون زن که اولین زایمان خود را انجام داده بودند، به مدت 8 سال تحت نظر گرفته شدند. طبق اطلاعات گردآوری شده، مشاهده شد زنان با سابقه پری‌اکلامپسی دو برابر بیشتر دچار مشکلات زودرس قلبی می‌شوند. این مشکلات طیف گسترده‌ای از سکته قلبی، مشکلات عروق کرونریا عروق احشایی را شامل می‌شود و احتمال نارس بودن یا مرده بدنیا آمدن نوزاد سه برابر است.
دیابت بارداری
دیابت بارداری به نوعی از دیابت اطلاق می‌شود که علایم آن نخستین بار طی دوران بارداری ظهور کند. در ایالات متحده از هر ۱۰ مورد حاملگی ۱مورد با دیابت همراه است و درصد وقوع آن، به گزارش آمار ۲۰۱۴ مرکز بیماری‌ها و پیشگیری، به شدت در حال افزایش است.
بارداری بدن را نسبت به انسولین مقاوم می‌سازد و طبیعتا میزان قند خون بالا می‌رود. در حالت عادی انسولین عامل رد شدن گلوکز از غشای سلول و مصرف آن به عنوان منبع انرژی است. تغییرات موقتی فیزیولوژی بدن در زمان حاملگی ایجاب می‌کند که میزان قند خون مادر برای رشد جنین بیشتر شود. زنان مبتلا به دیابت بارداری در معرض مشکلات زایمان قرار دارند که پایین بودن قند خون نوزاد از آن جمله است وگاهی بزرگی جثه جنین عمل سزارین را اجتناب‌ناپذیر می‌کند. عوارض دیابت بارداری در پاره‌ای موارد برای تمام عمر مادر ادامه می‌یابد.
دیابت بارداری احتمال ابتلا به دیابت نوع دو را هفت برابر بیشتر می‌کند. دیابت نوع ۲ مولد مسایل گوناگون از جمله بیماری‌های قلبی، کلیوی ،عروقی و عصبی است. اما دیابت حاملگی حتی اگر دیابت نوع ۲ را به دنبال نداشته باشند، باز هم احتمال بیماری قلبی را به شدت زیاد می‌کند.
خانم‌هایی که دچار یکی از مشکلات ناشی از بارداری بوده‌اند، پس از زایمان باید بطور مرتب تحت نظر پزشک بوده، از سلامت قلب، عروق و عدم ابتلا به دیابت نوع 2 اطمینان حاصل کنند. این آزمایشات باید یک باردر سال اول زایمان و پس از آن هر دو سال یکبار تکرار شوند.
برای افزایش آگاهی از تاثیرات بیماری‌های قلبی - عروقی بر زندگی زنان، از سال 2003 انجمن قلب آمریکا نهضت سرخ زنان، جنبشی اجتماعی برای توانمندسازی زنان را در توجه و مراقبت از قلبشان، به راه انداخت.
در بزرگداشت این جنبش ماه فوریه «ماه قلب» نامیده شده است. در آمریکا روز ۵ فوریه (۱۵ اسفند) زنان تشویق می‌شوند که با پوشیدن رنگ سرخ اهمیت توجه به فشارخون، کلسترول، قندخون، شاخص توده بدنی، توقف استعمال دخانیات، رژیم غذایی سالم و ورزش منظم را به خود و همجنسانشان یادآوری کنند. تمامی موارد ذکر شده در مورد سلامت قلب آقایان نیز صدق می‌کند ولی برخی فاکتورها مختص بانوان است. فاکتورهایی که بعضی از پزشکان در مورد آنها از بیمار نمی‌پرسند، از جمله سابقه فشارخون بالا یا قند خون بالا در دوران بارداری، یا حتی مدت کوتاهی پس از زایمان.
بسیاری از مادران به محض در آغوش کشیدن نوزادشان تمامی مشکلات دوران حاملگی را از یاد می‌برند. اما برای برخی که دچار پری‌اکلامپسی یا دیابت حاملگی بوده‌اند، خطر بروز بیماری قلبی، حتی تا چندین سال پس از تولد نوزاد افزایش می‌یابد.
پری‌اکلامپسی/ اکلامپسی
پری‌اکلامپسی در سه ماهه دوم بارداری هنگامی که فشار خون مادر بالاتر از حد نرمال باشد، رخ می‌دهد. اکلامپسی حالت حادتر آن بوده و گاهی منجر به تشنج می‌شود. علت دقیق پری‌اکلامپسی مشخص نیست، اما تحقیقات احتمال تنگ شدن عروق خونی جفت و کاهش خونرسانی را به جنین در ایجاد آن موثر می‌دانند. در این شرایط جفت موادشیمیایی را درون خون مادر ترشح می‌کند که به سلول‌های اندوتلیال دیواره رگ‌ها آسیب وارد می‌کند.
آسیب سلول‌های پوششی دیواره رگ‌ها سبب بروز علایم پری‌اکلامپسی می‌شود. از جمله این علایم وجود پروتئین در ادرار و تورم مغزی است. تورم مغزی از نشت مایع از رگ‌های خونی به بافت مغز انجام می‌شود. این شرایط می‌تواند با از کار انداختن کبد و تشنج مغزی سلامت مادر را به خطر اندازد. پری‌اکلامپسی گاهی منجر به زایمان زودرس می‌شود یا نوزاد در هنگام تولد بسیار کم‌وزن است.
همچنین کنده شدن جفت از دیواره رحم را به همراه دارد که خونرسانی به جنین مختل شده و مادر دچار خونریزی شدید می‌شود. در مواردی نیز نوزاد مرده به دنیا می‌آید. در ایالات متحده مرگ ناشی از اکلامپسی نادر است ولی پری‌اکلامپسی پدیده غیرمعمولی نیست. ۶ درصد بارداری‌ها همراه با این وضعیت است و متاسفانه میزان رو به افزایشی نشان می‌دهد.
با گذشت چند روز از زایمان، بیشتر علایم پری‌اکلامپسی از بین می‌رود. پیش از این، پزشکان تصور می‌کردند که با بازگشت فشار خون مادر به شرایط پیش از بارداری، عوارض آن به سرعت از بین می‌روند. امروزه تحقیقات نشان می‌دهد ترمیم سلول‌های پوششی تخریب شده مدت زیادی طول می‌کشد و زنان مبتلا دو برابر میزان عادی در خطر ابتلا به فشار خون مزمن قرار دادند. همانطور که می‌دانیم، فشار خون بالا یکی از فاکتورهای اصلی به وجودآورنده بیماری‌های قلبی است. بین سال‌های 1990 تا 2004 در ایالت اونتاریو کانادا بیش از یک میلیون زن که اولین زایمان خود را انجام داده بودند، به مدت 8 سال تحت نظر گرفته شدند. طبق اطلاعات گردآوری شده، مشاهده شد زنان با سابقه پری‌اکلامپسی دو برابر بیشتر دچار مشکلات زودرس قلبی می‌شوند. این مشکلات طیف گسترده‌ای از سکته قلبی، مشکلات عروق کرونریا عروق احشایی را شامل می‌شود و احتمال نارس بودن یا مرده بدنیا آمدن نوزاد سه برابر است.
دیابت بارداری
دیابت بارداری به نوعی از دیابت اطلاق می‌شود که علایم آن نخستین بار طی دوران بارداری ظهور کند. در ایالات متحده از هر ۱۰ مورد حاملگی ۱مورد با دیابت همراه است و درصد وقوع آن، به گزارش آمار ۲۰۱۴ مرکز بیماری‌ها و پیشگیری، به شدت در حال افزایش است.
بارداری بدن را نسبت به انسولین مقاوم می‌سازد و طبیعتا میزان قند خون بالا می‌رود. در حالت عادی انسولین عامل رد شدن گلوکز از غشای سلول و مصرف آن به عنوان منبع انرژی است. تغییرات موقتی فیزیولوژی بدن در زمان حاملگی ایجاب می‌کند که میزان قند خون مادر برای رشد جنین بیشتر شود. زنان مبتلا به دیابت بارداری در معرض مشکلات زایمان قرار دارند که پایین بودن قند خون نوزاد از آن جمله است وگاهی بزرگی جثه جنین عمل سزارین را اجتناب‌ناپذیر می‌کند. عوارض دیابت بارداری در پاره‌ای موارد برای تمام عمر مادر ادامه می‌یابد.
دیابت بارداری احتمال ابتلا به دیابت نوع دو را هفت برابر بیشتر می‌کند. دیابت نوع ۲ مولد مسایل گوناگون از جمله بیماری‌های قلبی، کلیوی ،عروقی و عصبی است. اما دیابت حاملگی حتی اگر دیابت نوع ۲ را به دنبال نداشته باشند، باز هم احتمال بیماری قلبی را به شدت زیاد می‌کند.
خانم‌هایی که دچار یکی از مشکلات ناشی از بارداری بوده‌اند، پس از زایمان باید بطور مرتب تحت نظر پزشک بوده، از سلامت قلب، عروق و عدم ابتلا به دیابت نوع 2 اطمینان حاصل کنند. این آزمایشات باید یک باردر سال اول زایمان و پس از آن هر دو سال یکبار تکرار شوند.
منبع:
شفا آنلاین
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼