زایمان طبیعی اپیدورال چیست؟
این عمل، نوعی بی‌حسی موضعی است که طی آن دارو به اطراف عصب‌هایی تزریق می‌شود که سیگنال‌ها را از بخش دردناک بدن در هنگام زایمان حمل می‌کنند.
شاید شما جزء کسانی باشید که از درد زایمان می‌ترسند پس اگر می‌خواهید زایمان بدون درد را تجربه کنید این مطلب را بخوانید. در هنگام انجام اپیدورال، داروهای مسکن و ضد درد از طریق یک کانال کوچک در کمر، به بدن تزریق می‌شود. این عمل، نوعی بی‌حسی موضعی است که طی آن دارو به اطراف عصب‌هایی تزریق می‌شود که سیگنال‌ها را از بخش دردناک بدن در هنگام زایمان حمل می‌کنند. اپیدورال شکم شما را بی‌حس می‌کند و درد را آرام می‌کند. در کشوری مانند انگلستان، حدود ۳۰ درصد از خانم‌ها اپیدورال را برای زایمان یا پس از زایمان خود انتخاب می‌کنند.
اپیدورال ترکیبی ستون فقرات (CSE)، تزریق به‌همراه تکرار و تزریق مداوم، از روش های زایمان اپیدورال هستند. این زایمان موثرترین روش کاهش درد است، اما عوارضی مانند ایجاد تب به همراه دارد.
زایمان اپیدورال چگونه انجام می‌شود؟
متخصص بیهوشی، تزریق را در قسمت پایینی کمر انجام می‌دهد و سپس یک سوزن نازک خالی را میان استخوان‌های کوچک ستون فقرات جای می‌دهد. این سوزن در فضای میان لایه‌های بافت ستون فقرات جای می‌گیرد. سپس یک کانال (سوند) از داخل این سوزن عبور داده می‌شود و سوزن برداشته می‌شود. این کانال به پشت بیمار و تا قسمت شانه‌ی چسبانده می‌شود.
سعی کنید زمانی‌که متخصص بیهوشی، اپیدورال را به شما می‌زند حرکت نکنید. اگر نشسته باشید یا به پهلو دراز کشیده باشید احتمالا از شما خواهند خواست که به جلو خم شوید. این کار باعث می‌شود که فضای میان استخوان‌ها و نخاع باز شود. در این هنگام، روی نفس کشیدن خود تمرکز کنید. خیلی عمیق با بینی نفس بکشید و به آرامی از طریق دهان بازدم انجام دهید. در صورت حضور همسر، دست او را بگیرید و سعی کنید در چشمانش نگاه کنید تا استرس شما کاهش یابد.
تزریق به‌همراه تکرار: مسکن‌ها از طریق کانال به بدن تزریق می‌شوند تا بخش پایینی شکم را بی‌حس کنند و بدین ترتیب، انقباضات شکم بدون درد خواهند بود. وقتی که اثر اپیدورال شروع به از بین رفتن کند می‌توان تزریق دیگری با دوز کم انجام داد که اثر آن یک تا دو ساعت باقی می‌ماند.
تزریق مداوم: در این روش، سوند اپیدورال در پشت بدن تنظیم می‌شود و یک سر آن به یک پمپ متصل می‌شود. این پمپ به‌طور مستمر و مداوم محلول مسکن اپیدورال را به کانال ایجاد شده در پست بدن هدایت می‌کند. هم‌چنین در صورت نیاز می‌توانید می‌توانید دوزهای قوی‌تری از بی‌حسی موضعی را نیز دریافت کنید. گاهی، این پمپ در کنترل بیمار قرار می‌گیرد که فقط در برخی از بیمارستان‌ها انجام می‌شود.
اپیدورال ترکیبی ستون فقرات (CSE): این تزریق حاوی دوز پایینی از داروهای مسکن است و سریع‌تر از یک اپیدورال معمولی عمل می‌کند. هم‌زمان با تزریق داروی مسکن، متخصص بیهوشی یک سوند را نیز در ستون فقرات جایگذاری می‌کند.
وقتی اثر این تزریق در حال ناپدید شدن باشد، متخصص بیهوشی محلول اپیدورال را به کانال تزریق می‌کند و درد بیمار آرام خواهد شد. او با استفاده از اسپری سرد یا یخ روی پاها و شکم بیمار، اثر مسکن را بررسی خواهد کرد. اگر بیمار سردی یخ یا اسپری را حس کند باید اپیدورال بیشتری دریافت کند.
اپیدورال چگونه عمل می‌کند؟
داروی بی حسی عصب‌های حامل پیام درد از رحم و سرویکس تا مغز را غیر فعال می‌کند. بیشتر بیمارستان‌ها از دوز پایین اپیدورال که حاوی ترکیبی از داروهای مسکن، به ویژه بی‌حسی موضعی، بو پی‌واکائین یا لوو بوپی واکائین، و فنتانیل است استفاده می‌کنند. اپیدورال با دوز پایین اجازه می‌دهد که بیمار هنوز هم پاهای خود را کمی حس کند.
چه زمانی می‌توان از اپیدورال استفاده کرد؟
بیمار می‌تواند در هر زمانی از زایمان خود، اپیدورال را دریافت کند. بیشتر زنان هنگامی‌که انقباضات رحمی شدید به آن‌ها دست می‌دهد و سرویکس حدود ۵ تا ۶ سانتی‌متر متسع می‌شود اپیدورال را درخواست می‌کنند. اگر پزشک مجبور به تسریع زایمان با سرم سینتوسینون شود معمولا استفاده از اپیدورال را پیشنهاد می‌دهد. سرم سینتوسینون، نسخه‌ی مصنوعی از هورمون اکسی‌توسین است که باعث اتساع سرویکس و شدت بخشیدن به انقباضات رحمی می‌شود. ممکن است طی این روند، مسکن بیشتری لازم شود چرا که این هورمون، تحمل انقباضات را دشوار می‌سازد. اپیدورال می‌تواند تا زمان تولد نوزاد و خروج جفت در بدن باقی بماند. اثر اپیدورال در صورت نیاز به بخیه، تا مدتی پس از زایمان باقی خواهد ماند.
مزایای زایمان اپیدورال چیست؟
این روش، موثرترین روش کاهش درد در هنگام زایمان است.
یک مامای باتجربه نیز می‌تواند تکرار تزریق‌ها را انجام دهد و نیازی نیست که بیمار منتظر متخصص بیهوشی بماند.
در این روش از انقباضات رحمی خود آگاه هستید و هوشیاری کامل دارید اما هیچ دردی حس نمی‌کنید.
در صورت فشار خون بالا، اپیدورال به کاهش آن کمک می‌کند.
در صورت نیاز به سزارین برنامه‌ریزی نشده، می‌توان از بی‌حسی موضعی قوی‌تر استفاده کرد. البته در روش اپیدورال شانس نیاز به سزارین افزایش نمی‌یابد.
معایب اپیدورال چیست؟
- در میان یک هشتم از خانم‌ها اپیدورال به درستی عمل نمی‌کند و تنها بخش‌هایی از شکم را بی‌حس می‌سازد. در چنین شرایطی، مسکن بیشتری به بیمار تزریق می‌شود. اگر تا نیم ساعت آینده، بیمار هم‌چنان درد را حس کند، باید از متخصص بیهوشی بخواهید که دوز دارو را مجدد تنظیم نماید.
- اگرچه این روش خیلی سریع عمل می‌کند، اما در ابتدا 20 دقیقه طول می‌کشد که تنظیمات اپیدورال برای فرد انجام شود و سپس 20 دقیقه دیگر هم زمان لازم است تا دارو در بدن عمل کند.
- ممکن است در بدن، لرزه ایجاد شود.
- ممکن است احساس خارش در بیمار ایجاد کند که معمولا چندان جدی نیست.
- ممکن است ایجاد تب کند.
- ممکن است بیمار به‌دلیل احساس سنگینی یا ضعف در پاها، نیاز به استراحت داشته باشد. حتی اگر بیمار بتواند خود را در تخت تکان بدهد اما احتمالا قادر به راه رفتن نخواهد بود. بیمار باید سعی کند در جای خود جابه‌جا شود. این کار باعث می‌شود که فشار زیادی بر منطقه‌ی بی‌حس شده وارد نگردد.
- اپیدورال می‌تواند توانایی ادرار کردن را کمی مختل کند، به‌همین دلیل پس از زایمان به سوند نیاز خواهد بود. در صورتی‌که زایمان واژینال یا سزارین سختی انجام شده باشد، سوند باید برای مدت بیشتری در بدن باقی بماند.
- در این روش، به نظارت بیشتری بر بیمار نیاز خواهد بود. ضربان قلب نوزاد در سی دقیقه‌ی اول اپیدورال، به‌طور مرتب مورد بررسی قرار می‌گیرد و سپس در هر بار تکرار تزریق اپیدورال بر ضربان قلب نوزاد نظارت می‌شود. این کار به دلیل آن است که اپیدورال باعث افت فشار خون می‌شود.
- در صورت استفاده از اپیدورال، احتمال دارد که زایمان با سرم سینتوسینون تسریع شود. البته پزشک و دیگران پیش از تزریق داروهای تسریع زایمان، تلاش خود را خواهند کرد که زایمان به صورت طولانی‌تر و آهسته‌تر انجام شود.
- دومین مرحله‌ی زایمان، یعنی مرحله‌ی زور زدن، در صورت استفاده از اپیدورال، بیشتر طول می‌کشد. ممکن است نیروی کافی برای فشار آوردن در فرد وجود نداشته باشد در این صورت، و در صورت ندیدن سر بچه، باید یک ساعت صبر کرد تا زمانی‌که در فرد نیرو و حس کافی برای زور زدن وجود داشته باشد.
- در روش اپیدورال، احتمال استفاده از فورسپس یا ونتوز برای کمک به تولد نوزاد وجود دارد. این مسئله به این دلیل لتفاق می‌افتد که ممکن است اپیدورال امکان جابه‌جایی بچه را کاهش دهد.
- اندکی احتمال دارد که مادر دچار سردرد شدید شود. این مسئله ممکن است در صورت برخورد سوزن اپیدورال با کیسه‌ی آب نخاعی اتفاق بی‌افتد و باعث بیرون آمدن مایع شود. البته احتمال وقوع این امر حدود یک صدم است. با خون گرفتن از دست و تزریق آن به پشت، می‌توان این سوراخ را پر کرد و سردرد را درمان نمود. این درمان پس از تولد نوزاد انجام می‌شود.
- احتمال اندکی وجود دارد که به عصب‌ها آسیب برسد و احساس بی‌حسی در پاها را ایجاد کند. اما این مسئله به ندرت و حدود یک در هر هزار نفر اتفاق می‌افتد و در یک در هر سیزده هزار نفر آثار دائمی دارد.
موارد دیگری که باید در مورد اپیدورال دانست
زمان استفاده از اپیدورال در واحد زایمان با تشخیص پزشک و با توجه به زمان شروع زایمان تعیین می‌شود.
اپیدورال فقط در زایشگاه‌ها و واحد زایمان مختص زنان انجام می‌شود. بنابراین در مراکز مامایی یا زایمان‌های خانگی نمی‌توان از اپیدورال استفاده کرد.
اگر احساس درد یا سوزن سوزن شدن در پاها دارید بلافاصله به متخصص بیهوشی اطلاع دهید و سعی کنید حرکت نکنید. این حس ممکن است نشانه‌ای از آسیب عصبی یا جابه‌جایی سوزن باشد. خوشبختانه آثار عصبی دائمی اپیدورال بسیار نادر است.
توجه داشته باشید که هر کسی نمی‌تواند از اپیدورال استفاده کند. متخصص بیهوشی پیش از انجام اپیدورال، سوالاتی را درباره‌ی سلامت فرد و بیماری‌های او خواهد پرسید که بر تصمیم‌گیری او در مورد انجام اپیدورال یا عدم انجام آن تاثیر خواهد گذاشت.
اپیدورال چه تاثیری می‌تواند بر نوزاد داشته باشد؟
در صورت کاهش فشار خون، می‌تواند بر انتقال اکسیژن به نوزاد تاثیر بگذارد. پیش از انجام اپیدورال، یک کانول وریدی به دست بیمار متصل می‌شود. در صورت کاهش فشار خون، می‌توان از طریق این کانول دارو و مسکن را به فرد تزریق نمود. محلول‌های اپیدورال حاوی فنتانیل و داروهای مشابه است که به جنین نیز می‌رسد. در دوزهای بالا (یعنی بیشتر از 100 میکروگرم) این دارو می‌تواند بر تنفس نوزاد اثر بگذارد و او را خواب‌آلود کند.
زایمان اپیدورال چگونه انجام می‌شود؟
متخصص بیهوشی، تزریق را در قسمت پایینی کمر انجام می‌دهد و سپس یک سوزن نازک خالی را میان استخوان‌های کوچک ستون فقرات جای می‌دهد. این سوزن در فضای میان لایه‌های بافت ستون فقرات جای می‌گیرد. سپس یک کانال (سوند) از داخل این سوزن عبور داده می‌شود و سوزن برداشته می‌شود. این کانال به پشت بیمار و تا قسمت شانه‌ی چسبانده می‌شود.
سعی کنید زمانی‌که متخصص بیهوشی، اپیدورال را به شما می‌زند حرکت نکنید. اگر نشسته باشید یا به پهلو دراز کشیده باشید احتمالا از شما خواهند خواست که به جلو خم شوید. این کار باعث می‌شود که فضای میان استخوان‌ها و نخاع باز شود. در این هنگام، روی نفس کشیدن خود تمرکز کنید. خیلی عمیق با بینی نفس بکشید و به آرامی از طریق دهان بازدم انجام دهید. در صورت حضور همسر، دست او را بگیرید و سعی کنید در چشمانش نگاه کنید تا استرس شما کاهش یابد.
تزریق به‌همراه تکرار: مسکن‌ها از طریق کانال به بدن تزریق می‌شوند تا بخش پایینی شکم را بی‌حس کنند و بدین ترتیب، انقباضات شکم بدون درد خواهند بود. وقتی که اثر اپیدورال شروع به از بین رفتن کند می‌توان تزریق دیگری با دوز کم انجام داد که اثر آن یک تا دو ساعت باقی می‌ماند.
تزریق مداوم: در این روش، سوند اپیدورال در پشت بدن تنظیم می‌شود و یک سر آن به یک پمپ متصل می‌شود. این پمپ به‌طور مستمر و مداوم محلول مسکن اپیدورال را به کانال ایجاد شده در پست بدن هدایت می‌کند. هم‌چنین در صورت نیاز می‌توانید می‌توانید دوزهای قوی‌تری از بی‌حسی موضعی را نیز دریافت کنید. گاهی، این پمپ در کنترل بیمار قرار می‌گیرد که فقط در برخی از بیمارستان‌ها انجام می‌شود.
اپیدورال ترکیبی ستون فقرات (CSE): این تزریق حاوی دوز پایینی از داروهای مسکن است و سریع‌تر از یک اپیدورال معمولی عمل می‌کند. هم‌زمان با تزریق داروی مسکن، متخصص بیهوشی یک سوند را نیز در ستون فقرات جایگذاری می‌کند.
وقتی اثر این تزریق در حال ناپدید شدن باشد، متخصص بیهوشی محلول اپیدورال را به کانال تزریق می‌کند و درد بیمار آرام خواهد شد. او با استفاده از اسپری سرد یا یخ روی پاها و شکم بیمار، اثر مسکن را بررسی خواهد کرد. اگر بیمار سردی یخ یا اسپری را حس کند باید اپیدورال بیشتری دریافت کند.
اپیدورال چگونه عمل می‌کند؟
داروی بی حسی عصب‌های حامل پیام درد از رحم و سرویکس تا مغز را غیر فعال می‌کند. بیشتر بیمارستان‌ها از دوز پایین اپیدورال که حاوی ترکیبی از داروهای مسکن، به ویژه بی‌حسی موضعی، بو پی‌واکائین یا لوو بوپی واکائین، و فنتانیل است استفاده می‌کنند. اپیدورال با دوز پایین اجازه می‌دهد که بیمار هنوز هم پاهای خود را کمی حس کند.
چه زمانی می‌توان از اپیدورال استفاده کرد؟
بیمار می‌تواند در هر زمانی از زایمان خود، اپیدورال را دریافت کند. بیشتر زنان هنگامی‌که انقباضات رحمی شدید به آن‌ها دست می‌دهد و سرویکس حدود ۵ تا ۶ سانتی‌متر متسع می‌شود اپیدورال را درخواست می‌کنند. اگر پزشک مجبور به تسریع زایمان با سرم سینتوسینون شود معمولا استفاده از اپیدورال را پیشنهاد می‌دهد. سرم سینتوسینون، نسخه‌ی مصنوعی از هورمون اکسی‌توسین است که باعث اتساع سرویکس و شدت بخشیدن به انقباضات رحمی می‌شود. ممکن است طی این روند، مسکن بیشتری لازم شود چرا که این هورمون، تحمل انقباضات را دشوار می‌سازد. اپیدورال می‌تواند تا زمان تولد نوزاد و خروج جفت در بدن باقی بماند. اثر اپیدورال در صورت نیاز به بخیه، تا مدتی پس از زایمان باقی خواهد ماند.
مزایای زایمان اپیدورال چیست؟
این روش، موثرترین روش کاهش درد در هنگام زایمان است.
یک مامای باتجربه نیز می‌تواند تکرار تزریق‌ها را انجام دهد و نیازی نیست که بیمار منتظر متخصص بیهوشی بماند.
در این روش از انقباضات رحمی خود آگاه هستید و هوشیاری کامل دارید اما هیچ دردی حس نمی‌کنید.
در صورت فشار خون بالا، اپیدورال به کاهش آن کمک می‌کند.
در صورت نیاز به سزارین برنامه‌ریزی نشده، می‌توان از بی‌حسی موضعی قوی‌تر استفاده کرد. البته در روش اپیدورال شانس نیاز به سزارین افزایش نمی‌یابد.
معایب اپیدورال چیست؟
- در میان یک هشتم از خانم‌ها اپیدورال به درستی عمل نمی‌کند و تنها بخش‌هایی از شکم را بی‌حس می‌سازد. در چنین شرایطی، مسکن بیشتری به بیمار تزریق می‌شود. اگر تا نیم ساعت آینده، بیمار هم‌چنان درد را حس کند، باید از متخصص بیهوشی بخواهید که دوز دارو را مجدد تنظیم نماید.
- اگرچه این روش خیلی سریع عمل می‌کند، اما در ابتدا 20 دقیقه طول می‌کشد که تنظیمات اپیدورال برای فرد انجام شود و سپس 20 دقیقه دیگر هم زمان لازم است تا دارو در بدن عمل کند.
- ممکن است در بدن، لرزه ایجاد شود.
- ممکن است احساس خارش در بیمار ایجاد کند که معمولا چندان جدی نیست.
- ممکن است ایجاد تب کند.
- ممکن است بیمار به‌دلیل احساس سنگینی یا ضعف در پاها، نیاز به استراحت داشته باشد. حتی اگر بیمار بتواند خود را در تخت تکان بدهد اما احتمالا قادر به راه رفتن نخواهد بود. بیمار باید سعی کند در جای خود جابه‌جا شود. این کار باعث می‌شود که فشار زیادی بر منطقه‌ی بی‌حس شده وارد نگردد.
- اپیدورال می‌تواند توانایی ادرار کردن را کمی مختل کند، به‌همین دلیل پس از زایمان به سوند نیاز خواهد بود. در صورتی‌که زایمان واژینال یا سزارین سختی انجام شده باشد، سوند باید برای مدت بیشتری در بدن باقی بماند.
- در این روش، به نظارت بیشتری بر بیمار نیاز خواهد بود. ضربان قلب نوزاد در سی دقیقه‌ی اول اپیدورال، به‌طور مرتب مورد بررسی قرار می‌گیرد و سپس در هر بار تکرار تزریق اپیدورال بر ضربان قلب نوزاد نظارت می‌شود. این کار به دلیل آن است که اپیدورال باعث افت فشار خون می‌شود.
- در صورت استفاده از اپیدورال، احتمال دارد که زایمان با سرم سینتوسینون تسریع شود. البته پزشک و دیگران پیش از تزریق داروهای تسریع زایمان، تلاش خود را خواهند کرد که زایمان به صورت طولانی‌تر و آهسته‌تر انجام شود.
- دومین مرحله‌ی زایمان، یعنی مرحله‌ی زور زدن، در صورت استفاده از اپیدورال، بیشتر طول می‌کشد. ممکن است نیروی کافی برای فشار آوردن در فرد وجود نداشته باشد در این صورت، و در صورت ندیدن سر بچه، باید یک ساعت صبر کرد تا زمانی‌که در فرد نیرو و حس کافی برای زور زدن وجود داشته باشد.
- در روش اپیدورال، احتمال استفاده از فورسپس یا ونتوز برای کمک به تولد نوزاد وجود دارد. این مسئله به این دلیل لتفاق می‌افتد که ممکن است اپیدورال امکان جابه‌جایی بچه را کاهش دهد.
- اندکی احتمال دارد که مادر دچار سردرد شدید شود. این مسئله ممکن است در صورت برخورد سوزن اپیدورال با کیسه‌ی آب نخاعی اتفاق بی‌افتد و باعث بیرون آمدن مایع شود. البته احتمال وقوع این امر حدود یک صدم است. با خون گرفتن از دست و تزریق آن به پشت، می‌توان این سوراخ را پر کرد و سردرد را درمان نمود. این درمان پس از تولد نوزاد انجام می‌شود.
- احتمال اندکی وجود دارد که به عصب‌ها آسیب برسد و احساس بی‌حسی در پاها را ایجاد کند. اما این مسئله به ندرت و حدود یک در هر هزار نفر اتفاق می‌افتد و در یک در هر سیزده هزار نفر آثار دائمی دارد.
موارد دیگری که باید در مورد اپیدورال دانست
زمان استفاده از اپیدورال در واحد زایمان با تشخیص پزشک و با توجه به زمان شروع زایمان تعیین می‌شود.
اپیدورال فقط در زایشگاه‌ها و واحد زایمان مختص زنان انجام می‌شود. بنابراین در مراکز مامایی یا زایمان‌های خانگی نمی‌توان از اپیدورال استفاده کرد.
اگر احساس درد یا سوزن سوزن شدن در پاها دارید بلافاصله به متخصص بیهوشی اطلاع دهید و سعی کنید حرکت نکنید. این حس ممکن است نشانه‌ای از آسیب عصبی یا جابه‌جایی سوزن باشد. خوشبختانه آثار عصبی دائمی اپیدورال بسیار نادر است.
توجه داشته باشید که هر کسی نمی‌تواند از اپیدورال استفاده کند. متخصص بیهوشی پیش از انجام اپیدورال، سوالاتی را درباره‌ی سلامت فرد و بیماری‌های او خواهد پرسید که بر تصمیم‌گیری او در مورد انجام اپیدورال یا عدم انجام آن تاثیر خواهد گذاشت.
اپیدورال چه تاثیری می‌تواند بر نوزاد داشته باشد؟
در صورت کاهش فشار خون، می‌تواند بر انتقال اکسیژن به نوزاد تاثیر بگذارد. پیش از انجام اپیدورال، یک کانول وریدی به دست بیمار متصل می‌شود. در صورت کاهش فشار خون، می‌توان از طریق این کانول دارو و مسکن را به فرد تزریق نمود. محلول‌های اپیدورال حاوی فنتانیل و داروهای مشابه است که به جنین نیز می‌رسد. در دوزهای بالا (یعنی بیشتر از 100 میکروگرم) این دارو می‌تواند بر تنفس نوزاد اثر بگذارد و او را خواب‌آلود کند.
منبع:
پارسه گرد
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼