لگد زدن جنین، از هفته چندم؟

یکی از تفریحات مادران در دوران بارداری حرف زدن با فرزندشان است مخصوصا زمانی است که بچه در شکمشان تکان می‌خورد و یا به اصطلاح لگد می‌زند. برای همین است که وقتی تکان‌ها و جا‌به‌جا شدنش را احساس نمی‌کنند،‌ نگران می‌شوند و فکر می‌کنند بلایی سر جنینشان آمده است. به همین دلیل ما برای رفع نگرانی بسیاری از مادران باردار با دکتر زهره لواسانی، متخصص زنان و زایمان، به گفتگو پرداختیم.

دکتر زهره لواسانی، متخصص زنان و زایمان، معتقد است تکان خوردن بچه‌ها در شکم مادر محدوده‌ای دارد و می‌گوید:« مادرانی که بار چندم است بچه به دنیا می‌آورند و به اصطلاح چند‌زا هستند، ممکن است از ۱۸ هفتگی تکان‌های جنین را حس کنند. اما افرادی که حاملگی اول را تجربه می‌کنند حتی تا ۲۲ هفتگی نیز ممکن است تکان‌های بچه‌را حس نکنند.

به طور طبیعی مادر باید در این هفته‌ها، در تمام طول روز تکان‌های بچه را احساس کند. جنین روز‌های خواب دارد و اغلب، روزانه به مدت ۱۲۰ تا ۱۴۰ دقیقه می‌خوابد و ممکن است مادر در این فاصله به دلیل تکان نخوردن بچه نگران شود. اما او باید بدانند که این جنین در یک کیسه آب قرار دارد.»

دکتر لواسانی درباره نگرانی مادران از لگد زدن جنین به جا‌های مختلف شکم می‌گوید:« اگر در تکان‌های جنین، سر او بالا باشد و به پایین لگد بزند و یا سرش پایین باشد و به بالا لگد بزنند باز هم جای نگرانی وجود ندارد. اگر مادری حس کند جنین او بسیار پایین است، به او توصیه می‌کنیم،‌سونوگرافی واژینال انجام دهد که در آن طول دهانه رحم اندازه‌گیری می‌شود. اگر اندازه طول دهانه رحم از ۲۵ میلی‌متر بیشتر باشد طبیعی است اما اگ طول آن در ۱۸ یا ۲۰ هفتگی کمتر از ۲۵ میلی‌متر باشد، نیاز به بررسی دارد.»

این متخصص زنان و زایمان، درباره تکان‌هایی که موجب زایمان زودرس می‌شوند توضیح می‌دهد:« برای مادرانی که زایمان زودرس و یا سرویکس دهانه رحم دارند و سر بچه خیلی پایین است سونوگرافی واژینال تجویز می‌شود. زنانی که سرویکس دهانه رحم دارند، در سه ماهه دوم بارداری، بدن هیچ دردی زایمان می‌کنند. چون دهانه رحم مانند سر کیسه شل است و توانایی بسته شدن و نگه‌داشتن بچه را ندارد. با افزایش سن بارداری در این خانم‌ها، دهانه رحم باز شده و بچه به دنیا می‌آید. اما اگر مادر در هفته‌های ۱۴ تا ۱۶ قرار داشته باشد، دهانه رحم را می‌دوزیم که به این عمل سِرکِلاژ می‌گویند.»

دهانه رحم از عضله و رشته‌های کلاژن ساخته شده که در مادران مبتلا به سرویکس، مقدار عضله بیشتر و مقدار کلاژن کمتر است در حالی که در زنان باردار با شرایط عادی، مقدار کلاژن بیشتر از عضله است. بر همین اساس دکتر لواسانی می‌گوید:« در خانم‌های باردار مبتلا به سرویکس، اگر سر بچه پایین باشد، با سونوگرافی واژینال می‌توان آن را تشخیص داد و در صورتی که بچه کمتر از ۲۶ هفته سن داشته باشد، می‌میرد. معمولا این بچه‌ها می‌میرند و یا در صورت زنده ماندن نابینا و ناشنوا و لال و فلج می‌شوند به همین دلیل برای جنین‌های کمتر از ۲۴ هفته نمی‌توان کاری کرد.»

دکتر لواسانی درباره کم تکان خوردن جنین در شکم مادر توضیح می‌دهد:« گاهی اوقات بچه‌ها به خاطر گرسنگی مادران کمتر تکان خورده و آنها را نگران می‌کنند که معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که خانم‌های باردار به دیابت بارداری مبتلا باشند. این مادران که به دلیل احتیاط، کمتر غذا می‌خورند، این حالت را بیشتر تجربه می‌کنند. بنابر‌این جنین دچار هایپوگلیسمی (قند خون پایین) می‌شود و کمتر تکان می‌خورد. بنابر‌این ما به مادرانی که با این شرایط مراجعه می‌کنند پیشنهاد می‌کنیم که یک خوراکی شیرین بخورند و ۲۰ دقیقه از جنین آنها نوار قلب می‌گیریم تا مطمئن شویم که زنده است و تکان می‌خورد. نوار قلب برای جنین‌های بالاتر از ۳۰ هفته کاربرد دارد و گرفتن نوار قلب جنین کمتر از ۳۰ هفته ارزشی ندارد. برای مادرانی که کمتر از ۳۰ هفته دارند معمولا توصیه می‌شود که به پهلوی چپ خوابیده و دست را روی شکمشان بگدارند و در صورتی که بچه بیشتر از ۴ بار حرکت کند یعنی سالم است و هیچ مشکلی ندارد.»