ترس از زایمان طبیعی، پاسخ به سوالات
زایمان، یکی از هیجانانگیزترین و در عین حال دلهرهآورترین بخشهای مادر شدن است و کسی نیست که ادعا کند ساعتها و روزها به این موضوع فکر نکرده است.
خانمهای بسیاری را میشناسم حتی پیش از آنکه باردار شوند، سوالهای زیادی در مورد زایمان دارند. زایمان، یکی از هیجانانگیزترین و در عین حال دلهرهآورترین بخشهای مادر شدن است و کسی نیست که ادعا کند ساعتها و روزها به این موضوع فکر نکرده است.
خانمهای بسیاری را میشناسم حتی پیش از آنکه باردار شوند، سوالهای زیادی در مورد زایمان دارند. زایمان، یکی از هیجانانگیزترین و در عین حال دلهرهآورترین بخشهای مادر شدن است و کسی نیست که ادعا کند ساعتها و روزها به این موضوع فکر نکرده است. وقتی که حرف از زایمان طبیعی میشود، ماجرا کمی هم پیچیدهتر و وهمآلودتر میشود. تصور اغلب ما از زایمان طبیعی مربوط به فیلمها و سریالهاست و از تغییرات زیادی که در سالهای گذشته در روند مراقبتهای پزشکی زایمان طبیعی رخ داده، کمتر اطلاع داریم. به همین دلیل سوالهای بیشتری هم در مورد این نوع از زایمان نسبت به زایمان سزارین وجود دارد که معمولا یک روند عادی جراحی را طی میکند. تجربه نشان داده، یافتن پاسخی برای سوالاتی که زنان در ذهن خود با آن درگیرند، کمک زیادی در انتخاب درست روش زایمان میکند و باعث میشود، بسیاری از کسانی که صرفا به خاطر ترس و بیاطلاعی از شرایط زایمان طبیعی، سزارین را انتخاب میکنند، تصمیمشان را عوض کنند و بعدها از این موضوع بسیار خوشحال باشند. به همین دلیل تصمیم گرفتیم سوالاتی را که معمولا مهمترین دغدغههای زنان باردار در مورد زایمان طبیعی هستند، جواب دهیم. شما هم میتوانید سوالاتتان را برای ما بفرستید. البته یادتان باشد سوالهایی که مربوط به شرایط خاص باشند یا در حیطه تخصص پزشکی، باید از متخصص مربوط به‌خودشان پرسیده شوند.
خیلی درد داره؟!
در کمال تعجب، این سوال، همچنان پرطرفدارترین سوال زنان در مورد زایمان طبیعی است! ملاک از «خیلی» در این سوال معلوم نیست اما احتمالا جواب مورد انتظار این است که «نه، دردی نداره!» در واقع این سوال بیشتر برای این پرسیده میشود که با یک جواب خوشبینانه کمی روحیه گرفته شود! با وجود این جواب واقعی این نیست. بله، زایمان طبیعی خیلی درد دارد!
هول نکنید. این جواب ادامه دارد. اول شما به این سوال پاسخ دهید: مگر سزارین درد ندارد؟! چرا، آن هم درد دارد. نکته این است که به هر حال برای تولد فرزندتان مجبورید مقداری درد را تحمل کنید. این نخستین قدم برای اثبات شجاعت مادرانه شماست، پس قدرش را بدانید. فرقش این است که در سزارین شما درد را در طول حداقل چند روز میکشید و در زایمان طبیعی درد در چند ساعت به‌صورت امپیتری(!) درمیآید. نترسید! این درد هرگز بیشتر از آستانه تحمل آدمیزاد نیست. در عوض دو تا خوبی دارد؛ یکی اینکه دردهای زایمان طبیعی اثری از خودشان به جا نمیگذارند. بلافاصله بعد از تولد فرزندتان این دردها فروکش میکنند و شما میتوانید نوزادتان را در آغوش بگیرید. دوم اینکه دردهای زایمان طبیعی وقتی رخ میدهند که شما هنوز تنهایید و مسئولیت یک نوزاد را به‌عهده ندارید. درحالی‌که دردهای زایمان سزارین وقتی شروع میشوند که شما یک نوزاد تازه متولدشده دارید که نیازمند توجه ۲۴ ساعته شماست و این، کار را خیلی سخت میکند.
در عین حال این را هم بدانید که با وجود تکنیکهای جدید بیحسی در زایمان طبیعی (تکنیکهای تنفس، زایمان در آب و اپیدورال) میشود دردهای زایمان طبیعی را تا حد زیادی کاهش داد.
از کجا بفهمم که میتوانم زایمان طبیعی داشته باشم؟
مواردی هست که به‌طور قطعی امکان زایمان طبیعی را منتفی میکند. سابقه جراحی شکمی یا سزارین قبلی در کمتر از ۵ سال گذشته، دیسک حاد کمر، فشار خون یا دیابت کنترل نشده، مشکلات خاص بارداری (مثل سابقه ناباروری، سقط مکرر، سرکلاژ، خونریزی و جفت سرراهی) و موارد دیگری که با احتمال کمتری رخ میدهند، این امکان را از بین میبرند. به جز این، موارد دیگری هست که تا انتهای بارداری نمیتوان در مورد آن نظر داد. چرخیدن سر بچه (و قرار گرفتن آن در پایین شکم)، پایین رفتن سر بچه به داخل لگن مادر در هفته آخر و تناسب اندازه سر بچه و استخوان لگن مادر را تا قبل از هفتههای آخر نمیتوان مشخص کرد.
نگاه به قیافه بلند و بالای این فهرست نکنید. اغلب مادران جزو هیچ‌یک از این دستهها نیستند و میتوانند زایمان طبیعی و موفقی داشته باشند.
آیا بعد از زایمان طبیعی فرم ناحیه زایمان عوض میشود؟
خیر. اغلب کسانی که این‌طوری در مورد زایمان طبیعی فکر میکنند، تصور کارتونیای از آن دارند! درست است که طی زایمان طبیعی بافت ناحیه تناسلی به‌شدت تحت فشار قرار گرفته و برای زایمان تا آخرین حد ممکن باز میشود اما اصلا به این معنا نیست که به همین شکل باقی میماند. درست همان‌طور که شکم بزرگ زن باردار در همان ابعاد توپ بسکتبالیاش باقی نمیماند!
بافت واژن یک بافت پرچین و چروک با قابلیت ارتجاعی زیاد است که در زمان زایمان تا حد امکان باز میشود و به مرور به اندازه قبلی برمیگردد. معمولا پزشک متخصص مدت 6 هفته را برای استراحت بافت تجویز میکند تا در این مدت بافت دوباره محکم و جمع شود.
چند روز بعد از زایمان طبیعی میتوانم سر پا شوم؟
به روز نمیکشد! شما چند دقیقه بعد از زایمان میتوانید از جای خود بلند شوید و راه بروید. در بیمارستانهای دوستدار مادر و کودک در ایران بلافاصله بعد از زایمان نوزاد را در آغوش مادر میگذارند و به محض پایان یافتن پروسه زایمان (خارج شدن جفت و احتمالا بخیههای اپیزیوتمی) از او میخواهند که به نوزاد شیر دهد. با وجود این اغلب از مادر خواسته میشود که تا ۲ ساعت استراحت کند و در بلوک زایمان بماند. این مدت هم به دلیل ضعف زن پس از زایمان درنظر گرفته میشود تا از متعادل بودن حال او مطمئن شوند. بعد از آن تنها مشکل موجود، درد اندک ناشی از بخیههای اپیزیوتمی است و البته دردسر کلنجار رفتن با نوزادی که شیر خوردنش کمی پیچیده است!
برخلاف جراحی سزارین که به خاطر درد شدید ناشی از بخیههای عمقی مادر ناچار است مقادیر زیادی مسکن مصرف کند (و البته این مسکن در شیر مادر هم وارد میشود و متاسفانه به بچه منتقل میشود) بعد از زایمان طبیعی درد بخیههای سطحی کاملا قابل تحمل است یعنی درست فردای روز زایمان که سزارینیها تازه باید با درد فراوان راه بیفتند و به دستشویی بروند، شما میتوانید خودتان بچهتان را بغل کنید و بروید خانه و به زندگیتان برسید.
نکند کیسه آبم پاره شود و نفهمم و بچهام در خشکی بماند؟
تقریبا غیرممکن است. کیسه آمنیوتیک حاوی مقداری مایع آمنیوتیک است، بنابراین هر چقدر هم که بیحواس باشید خروج این مقدار آب بدن‌تان را متوجه میشوید! ضمنا، اگر به هر دلیلی مایع آمنیوتیک نشت کند (چه کیسه به‌دلیل شروع فرآیند زایمان پاره شده باشد و چه به‌دلیل حادثهای سوراخ شده باشد) بدن به‌صورت خودکار دوباره آب را تولید میکند تا حجم آب از حدی کمتر نشود. با همه اینها اگر متوجه نشت آب از کیسه شدید (آبی که رنگ و بو ندارد) یا مایع آمنیوتیک به رنگ سبز یا قهوهای یا دارای نشانههای خون بود، باید به سرعت خودتان را به بیمارستان برسانید.
اگر نوزادم سنگین باشد، نمیتوانم طبیعی زایمان کنم؟
بعضی از دکترها به‌صورت پیشفرض اعلام میکنند که نوزاد سنگینتر از 4کیلو را به‌صورت طبیعی به دنیا نمیآورند. در این مورد اصلا نمیشود با این قطعیت اظهارنظر کرد. اولا، امکان زایمان طبیعی یا عدم‌امکانش بیشتر از هر چیز بستگی به نسبت دور سر جنین و عرض استخوان لگن مادر دارد. بنابراین ممکن است زنی با استخوان تنگ لگن نتواند یک نوزاد 3 کیلویی را به دنیا بیاورد اما زنی با لگن مناسب یک نوزاد 5 کیلویی را به راحتی به دنیا بیاورد. نکته دوم این است که وزن جنین را هم نمیشود به‌صورت قطعی مشخص کرد. وزنی که توسط سونوگرافی اعلام میشود، براساس اندازه استخوان جنین است و تقریبی است بنابراین احتمال اشتباه در آن هم وجود دارد.
زایمان طبیعی موجب ایجاد یا تشدید هموروئید میشود؟
خیر. این بارداری است که موجب آن میشود. فشاری که در طول ۹ ماه و به‌خصوص در ماههای آخر به عضلات کف لگن وارد میشود، باعث میشود رگهای خونی دور مقعد تحت فشار قرار بگیرند و احیانا بیرون بزنند. اغلب زنها بعد از زایمان (چه سزارین و چه طبیعی) با این مشکل مواجه میشوند. به‌خصوص یبوست بعد از زایمان که شیردهی هم آن را تشدید میکند، موجب وخیمتر شدن اوضاع میشود.
در مواردی که زن باردار دچار هموروئید شدید باشد، زایمان طبیعی ممکن است منجر به خونریزی شود. در نتیجه درصورتی که در طول بارداری هم نتواند آن را کنترل کند، معمولا اجازه زایمان طبیعی را به او نمیدهند.
من که تا به حال انقباض نداشتهام؛ از کجا بفهمم انقباض چطوری است؟
انقباضهای منظم اصلیترین علامت شروع زایمان است، بنابراین فهمیدن درست آن مهم است. روش فهمیدن انقباض در زمان درد یک روش ساده است: انگشتتان را بگذارید روی پیشانیتان. بعد انگشتتان را بزنید به لپتان، حالا انگشتتان را بزنید به شکمتان. مثل پیشانیتان بود یا مثل لپتان؟ یک شکم آرام، مثل لپ آدم نرم است. شکم منقبض مثل پیشانی سنگی است البته نه‌فقط یک نقطه آن، شاید کوچولوی شیطان شما خودش را یک گوشه گلوله کرده باشد. شکم منقبض همه جایش سفت است.
خانمهای بسیاری را میشناسم حتی پیش از آنکه باردار شوند، سوالهای زیادی در مورد زایمان دارند. زایمان، یکی از هیجانانگیزترین و در عین حال دلهرهآورترین بخشهای مادر شدن است و کسی نیست که ادعا کند ساعتها و روزها به این موضوع فکر نکرده است. وقتی که حرف از زایمان طبیعی میشود، ماجرا کمی هم پیچیدهتر و وهمآلودتر میشود. تصور اغلب ما از زایمان طبیعی مربوط به فیلمها و سریالهاست و از تغییرات زیادی که در سالهای گذشته در روند مراقبتهای پزشکی زایمان طبیعی رخ داده، کمتر اطلاع داریم. به همین دلیل سوالهای بیشتری هم در مورد این نوع از زایمان نسبت به زایمان سزارین وجود دارد که معمولا یک روند عادی جراحی را طی میکند. تجربه نشان داده، یافتن پاسخی برای سوالاتی که زنان در ذهن خود با آن درگیرند، کمک زیادی در انتخاب درست روش زایمان میکند و باعث میشود، بسیاری از کسانی که صرفا به خاطر ترس و بیاطلاعی از شرایط زایمان طبیعی، سزارین را انتخاب میکنند، تصمیمشان را عوض کنند و بعدها از این موضوع بسیار خوشحال باشند. به همین دلیل تصمیم گرفتیم سوالاتی را که معمولا مهمترین دغدغههای زنان باردار در مورد زایمان طبیعی هستند، جواب دهیم. شما هم میتوانید سوالاتتان را برای ما بفرستید. البته یادتان باشد سوالهایی که مربوط به شرایط خاص باشند یا در حیطه تخصص پزشکی، باید از متخصص مربوط به‌خودشان پرسیده شوند.
خیلی درد داره؟!
در کمال تعجب، این سوال، همچنان پرطرفدارترین سوال زنان در مورد زایمان طبیعی است! ملاک از «خیلی» در این سوال معلوم نیست اما احتمالا جواب مورد انتظار این است که «نه، دردی نداره!» در واقع این سوال بیشتر برای این پرسیده میشود که با یک جواب خوشبینانه کمی روحیه گرفته شود! با وجود این جواب واقعی این نیست. بله، زایمان طبیعی خیلی درد دارد!
هول نکنید. این جواب ادامه دارد. اول شما به این سوال پاسخ دهید: مگر سزارین درد ندارد؟! چرا، آن هم درد دارد. نکته این است که به هر حال برای تولد فرزندتان مجبورید مقداری درد را تحمل کنید. این نخستین قدم برای اثبات شجاعت مادرانه شماست، پس قدرش را بدانید. فرقش این است که در سزارین شما درد را در طول حداقل چند روز میکشید و در زایمان طبیعی درد در چند ساعت به‌صورت امپیتری(!) درمیآید. نترسید! این درد هرگز بیشتر از آستانه تحمل آدمیزاد نیست. در عوض دو تا خوبی دارد؛ یکی اینکه دردهای زایمان طبیعی اثری از خودشان به جا نمیگذارند. بلافاصله بعد از تولد فرزندتان این دردها فروکش میکنند و شما میتوانید نوزادتان را در آغوش بگیرید. دوم اینکه دردهای زایمان طبیعی وقتی رخ میدهند که شما هنوز تنهایید و مسئولیت یک نوزاد را به‌عهده ندارید. درحالی‌که دردهای زایمان سزارین وقتی شروع میشوند که شما یک نوزاد تازه متولدشده دارید که نیازمند توجه ۲۴ ساعته شماست و این، کار را خیلی سخت میکند.
در عین حال این را هم بدانید که با وجود تکنیکهای جدید بیحسی در زایمان طبیعی (تکنیکهای تنفس، زایمان در آب و اپیدورال) میشود دردهای زایمان طبیعی را تا حد زیادی کاهش داد.
از کجا بفهمم که میتوانم زایمان طبیعی داشته باشم؟
مواردی هست که به‌طور قطعی امکان زایمان طبیعی را منتفی میکند. سابقه جراحی شکمی یا سزارین قبلی در کمتر از ۵ سال گذشته، دیسک حاد کمر، فشار خون یا دیابت کنترل نشده، مشکلات خاص بارداری (مثل سابقه ناباروری، سقط مکرر، سرکلاژ، خونریزی و جفت سرراهی) و موارد دیگری که با احتمال کمتری رخ میدهند، این امکان را از بین میبرند. به جز این، موارد دیگری هست که تا انتهای بارداری نمیتوان در مورد آن نظر داد. چرخیدن سر بچه (و قرار گرفتن آن در پایین شکم)، پایین رفتن سر بچه به داخل لگن مادر در هفته آخر و تناسب اندازه سر بچه و استخوان لگن مادر را تا قبل از هفتههای آخر نمیتوان مشخص کرد.
نگاه به قیافه بلند و بالای این فهرست نکنید. اغلب مادران جزو هیچ‌یک از این دستهها نیستند و میتوانند زایمان طبیعی و موفقی داشته باشند.
آیا بعد از زایمان طبیعی فرم ناحیه زایمان عوض میشود؟
خیر. اغلب کسانی که این‌طوری در مورد زایمان طبیعی فکر میکنند، تصور کارتونیای از آن دارند! درست است که طی زایمان طبیعی بافت ناحیه تناسلی به‌شدت تحت فشار قرار گرفته و برای زایمان تا آخرین حد ممکن باز میشود اما اصلا به این معنا نیست که به همین شکل باقی میماند. درست همان‌طور که شکم بزرگ زن باردار در همان ابعاد توپ بسکتبالیاش باقی نمیماند!
بافت واژن یک بافت پرچین و چروک با قابلیت ارتجاعی زیاد است که در زمان زایمان تا حد امکان باز میشود و به مرور به اندازه قبلی برمیگردد. معمولا پزشک متخصص مدت 6 هفته را برای استراحت بافت تجویز میکند تا در این مدت بافت دوباره محکم و جمع شود.
چند روز بعد از زایمان طبیعی میتوانم سر پا شوم؟
به روز نمیکشد! شما چند دقیقه بعد از زایمان میتوانید از جای خود بلند شوید و راه بروید. در بیمارستانهای دوستدار مادر و کودک در ایران بلافاصله بعد از زایمان نوزاد را در آغوش مادر میگذارند و به محض پایان یافتن پروسه زایمان (خارج شدن جفت و احتمالا بخیههای اپیزیوتمی) از او میخواهند که به نوزاد شیر دهد. با وجود این اغلب از مادر خواسته میشود که تا ۲ ساعت استراحت کند و در بلوک زایمان بماند. این مدت هم به دلیل ضعف زن پس از زایمان درنظر گرفته میشود تا از متعادل بودن حال او مطمئن شوند. بعد از آن تنها مشکل موجود، درد اندک ناشی از بخیههای اپیزیوتمی است و البته دردسر کلنجار رفتن با نوزادی که شیر خوردنش کمی پیچیده است!
برخلاف جراحی سزارین که به خاطر درد شدید ناشی از بخیههای عمقی مادر ناچار است مقادیر زیادی مسکن مصرف کند (و البته این مسکن در شیر مادر هم وارد میشود و متاسفانه به بچه منتقل میشود) بعد از زایمان طبیعی درد بخیههای سطحی کاملا قابل تحمل است یعنی درست فردای روز زایمان که سزارینیها تازه باید با درد فراوان راه بیفتند و به دستشویی بروند، شما میتوانید خودتان بچهتان را بغل کنید و بروید خانه و به زندگیتان برسید.
نکند کیسه آبم پاره شود و نفهمم و بچهام در خشکی بماند؟
تقریبا غیرممکن است. کیسه آمنیوتیک حاوی مقداری مایع آمنیوتیک است، بنابراین هر چقدر هم که بیحواس باشید خروج این مقدار آب بدن‌تان را متوجه میشوید! ضمنا، اگر به هر دلیلی مایع آمنیوتیک نشت کند (چه کیسه به‌دلیل شروع فرآیند زایمان پاره شده باشد و چه به‌دلیل حادثهای سوراخ شده باشد) بدن به‌صورت خودکار دوباره آب را تولید میکند تا حجم آب از حدی کمتر نشود. با همه اینها اگر متوجه نشت آب از کیسه شدید (آبی که رنگ و بو ندارد) یا مایع آمنیوتیک به رنگ سبز یا قهوهای یا دارای نشانههای خون بود، باید به سرعت خودتان را به بیمارستان برسانید.
اگر نوزادم سنگین باشد، نمیتوانم طبیعی زایمان کنم؟
بعضی از دکترها به‌صورت پیشفرض اعلام میکنند که نوزاد سنگینتر از 4کیلو را به‌صورت طبیعی به دنیا نمیآورند. در این مورد اصلا نمیشود با این قطعیت اظهارنظر کرد. اولا، امکان زایمان طبیعی یا عدم‌امکانش بیشتر از هر چیز بستگی به نسبت دور سر جنین و عرض استخوان لگن مادر دارد. بنابراین ممکن است زنی با استخوان تنگ لگن نتواند یک نوزاد 3 کیلویی را به دنیا بیاورد اما زنی با لگن مناسب یک نوزاد 5 کیلویی را به راحتی به دنیا بیاورد. نکته دوم این است که وزن جنین را هم نمیشود به‌صورت قطعی مشخص کرد. وزنی که توسط سونوگرافی اعلام میشود، براساس اندازه استخوان جنین است و تقریبی است بنابراین احتمال اشتباه در آن هم وجود دارد.
زایمان طبیعی موجب ایجاد یا تشدید هموروئید میشود؟
خیر. این بارداری است که موجب آن میشود. فشاری که در طول ۹ ماه و به‌خصوص در ماههای آخر به عضلات کف لگن وارد میشود، باعث میشود رگهای خونی دور مقعد تحت فشار قرار بگیرند و احیانا بیرون بزنند. اغلب زنها بعد از زایمان (چه سزارین و چه طبیعی) با این مشکل مواجه میشوند. به‌خصوص یبوست بعد از زایمان که شیردهی هم آن را تشدید میکند، موجب وخیمتر شدن اوضاع میشود.
در مواردی که زن باردار دچار هموروئید شدید باشد، زایمان طبیعی ممکن است منجر به خونریزی شود. در نتیجه درصورتی که در طول بارداری هم نتواند آن را کنترل کند، معمولا اجازه زایمان طبیعی را به او نمیدهند.
من که تا به حال انقباض نداشتهام؛ از کجا بفهمم انقباض چطوری است؟
انقباضهای منظم اصلیترین علامت شروع زایمان است، بنابراین فهمیدن درست آن مهم است. روش فهمیدن انقباض در زمان درد یک روش ساده است: انگشتتان را بگذارید روی پیشانیتان. بعد انگشتتان را بزنید به لپتان، حالا انگشتتان را بزنید به شکمتان. مثل پیشانیتان بود یا مثل لپتان؟ یک شکم آرام، مثل لپ آدم نرم است. شکم منقبض مثل پیشانی سنگی است البته نه‌فقط یک نقطه آن، شاید کوچولوی شیطان شما خودش را یک گوشه گلوله کرده باشد. شکم منقبض همه جایش سفت است.
منبع:
شهرزاد
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼