مراقبت از نوزاد تازه متولد شده، چند توصیه

نوزاد با پشت سر گذاشتن مرحله جنینی و مراحل سختی که حین زایمان رخ می‌دهد پا به عرصه وجود می‌گذارد. دقایق و ساعت اول پس از تولد از حساسیت و اهمیت خاصی برخوردار است و آنچه در ساعت اول زندگی می‌گذرد بر بقا و رشد کودک و رابطه آینده والدین و فرزند بسیار اثرگذار است. برای ارتقای سلامت مادر و نوزاد و ایجاد تحکیم دلبستگی مادرانه، برقراری تماس پوست با پوست و تلاقی نگاه به محض تولد و فراهم کردن امکان شروع تغذیه با شیرمادر طی ساعت اول عمر بسیار موثر است. وقتی نوزاد بلافاصله پس از تولد روی شکم مادر قرار می‌گیرد در ابتدا استراحتی توام با هوشیاری و آرامش دارد. در این زمان به ندرت گریه می‌کند و به نظر می‌رسد از تماشای چهره مادر خود لذت می‌برد.
دقایق و ساعات اول تولد، نوزاد در اوج هوشیاری است. چشم‌ها کاملا باز است و این زمان فرصت بی‌بدیلی برای برقراری ارتباط عاطفی مادر و نوزاد است. در واقع پیوند عاطفی نسبت به نوزاد برای والدین از دوره بارداری آغاز شده و بعد از چند ماه انتظار با اولین تلاقی نگاه و تماس مستقیم با نوزاد قوی‌تر می‌شود. هر چه پیوند عاطفی با نوزاد زودتر و قوی‌تر شکل بگیرد مراقبت از نوزاد دلپذیرتر و مطلوب‌تر می‌شود. به علاوه شیردهی و مادری کردن و تربیت فرزند با موفقیت بیشتری توام می‌شود و احتمال سوء رفتار با کودک کاهش می‌یابد. نهایتا اقدامات فوق روند ارتقای کامل کودک را تسریع کرده و استعدادهای بالقوه او را شکوفا می‌سازد.
تماس پوستی در ساعت اول پس از تولد حداقل به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه تاثیر بسزایی در شروع و تداوم شیردهی دارد، تجربه ثابت کرده است با این عمل حتی مادرانی که تصمیم نداشته‌اند به فرزندشان شیر بدهند به تغذیه شیرخوار با شیر خودشان ترغیب و علاقه‌مند شده‌اند. در ضمن از دیگر اثرات تماس پوستی در ساعت اول تولد این است که نوزاد گرم نگه داشته می‌شود و از افت دمای بدن او پیشگیری و تنفس و ضربان قلب او منظم می‌شود. از طرفی به دلیل آشنایی نوزاد با میکروب‌های بدن مادر دفاع بدن او بهتر می‌شود. مادرانی که در ساعت اول تولد نوزاد را در آغوش گرفته و شیردهی را شروع می‌کنند معمولا جریان شیر در آن‌ها بهتر و سریع‌تر برقرار می‌شود.
مطالعات نشان می‌دهد که تغذیه با شیر مادر در طی ساعت اول زندگی سبب پیشگیری از 22 درصد موارد مرگ و میر نوزادان می‌شود. امروزه با وجود بیمارستان‌های دوست‌دار کودک و اتخاذ سیاست‌های اجرایی هم اتاقی مادر و نوزاد، نوزاد از همان ابتدا و بلافاصله بعد از زایمان (چه به روش طبیعی و چه به روش سزارین) تلاش می‌شود مادر نوزادش را بغل کرده و از همان ساعت آغاز زندگی تغذیه با شیرش را شروع کند، البته باید توجه داشت که مادر و نوزاد را پس از زایمان نباید از هم جدا کرد مگر آنکه از نظر پزشکی دلیل موجهی وجود داشته باشد. پس به مادران توصیه می‌شود این فرصت را غنیمت شمرده و از اهدای اولین عشق به کودک خود دریغ نورزند.