بیماری اوریون در کودکان، مراقب باشید
اوریون یک بیماری ویروسی مسری و خفیف است که در قدیم به آن «گوشک» می گفتند.
اوریون یک بیماری ویروسی مسری و خفیف است که در قدیم به آن «گوشک» می گفتند. این بیماری باعث تورم دردناک غدد پاروئید (غدد بزاقی واقع در بین گوش و فک) می شود و گاهی سایر اعضاء از قبیل بیضه، تخمدان، پانکراس (لوزالمعده)، پستان، مغز و پرده پوشاننده مغز نیز درگیر در فصل بهار و زمستان دیده می شود و در هر سنی می تواند بروز کند ولی شایع ترین سن بروز در کودکان ۲ تا ۱۲ سال است . ۱۰ درصد بزرگسالان نیز مستعد ابتلا به این بیماری هستند.
راه انتقال بیماری اوریون
ویروس این بیماری از طریق بزاق یا ترشحات تنفسی فرد آلوده وارد دستگاه تنفسی فوقانی فرد سالم شده و از طریق گردش خون، خود را به غده بزاقی بنا گوش (پاروئید) رسانده و در آنجا تکثیر می شود و از 48 ساعت قبل تا 6 روز بعد از بروز علایم قابل سرایت است.
بیماری اوریون دوره نهفتگی طولانی مدت دارد که به طور متوسط 14 تا 21 روز طول می کشد و میانگین آن18 روز است.
علایم و نشانه ها
عفونت در یک سوم افراد بدون علامت است. در صورت وجود علایم، دو تا سه هفته بعد از تماس با ویروس رخ می دهد که عبارتند از:
بدحالی عمومی یک یا دو روز پیش از شروع علایم عمده بیماری
تورم غدد لنفاوی علامت اولیه اوریون است که منجر به تورم گونه ها می شود
تورم و درد غدد بزاقی در یک یا هر دو طرف صورت . (غدد مزبور در لمس سفت است)
جویدن و بلعیدن دردناک
آبریزش بینی و چشم
تب
ضعف و خستگی
سردرد
گلو درد
دربعضی موارد تورم دردناک بیضه ها
درد شکم در صورت درگیری تخمدان و یا پانکراس (لوزالمعده) و سردرد شدید در صورت درگیری مغز یا پرده پوشاننده آن.
عوارض احتمالی نادر وخطرناک بیماری اوریون
گرچه اوریون بیماری خطرناکی نیست با این حال باید مراقب بود و جانب احتیاط را از نظر عواقب مورد انتظار رعایت کرد. در صورت عدم بروز عوارض، بیماری طی حدود ۱۰ روز به طور خود به خود بهبود می یابد. بیمار پس از ابتلا به اوریون مصونیت مادام العمر نسبت به آن پیدا می کند.ازجمله عوارض احتمالی اوریون می توان موارد زیر را ذکر کرد:
تورم بیضه ها (اورکیت): تورم یک یا هر دو طرف بیضه که دردناک است و به ندرت منجر به عقیمی می شود.
التهاب پانکراس (پانکراتیت): که با درد در قسمت فوقانی شکم ، تهوع و استفراغ همراه است.
التهاب مغزی (آنسفالیت): که می تواند منجر به مشکلات عصبی و تهدید کننده حیات شود.
التهاب مننژ (مننژیت): به التهاب یا عفونت پرده ها و مایع اطراف مغز و نخاع اطلاق می شود که با انتشار ویروس از طریق جریان خون مغزی رخ می دهد و سیستم عصبی مرکزی را درگیر می کند.
التهاب تخمدان ها: درد در پایین شکم زنان می تواند از علایم این عارضه بوده ولی منجر به ناباروری نمی شود.
کاهش شنوایی: در موارد کمی اوریون منجر به کاهش شنوایی دایم یا موقتی یک یا هر دو گوش می شود. کاهش شنوایی به طور ناگهانی شروع شده و با سرگیجه ، وزوز گوش ، عدم تعادل و استفراغ همراه است.
گرفتاری قلب (میوکاردیت)
گرفتاری ریه
درمان
در حال حاضر درمان مؤثری برای از بین بردن ویروس وجود ندارد. برای تسکین درد استفاده از داروی مسکن شامل استامینوفن کافی است افراد بزرگسال می توانند از آسپرین استفاده کنند ولی مصرف آسپرین در کودکان به علت احتمال بروز سندرم "رای "( یک بیماری نادر خطرناک و کشنده) ممنوع است. در موارد بروز عوارضا حتمالی به پزشک مراجعه شود.
مراقبت از بیمار
با توجه به این که تا قبل از ظاهر شدن علایم بیماری معمولا سرایت بیماری به افراد مستعد رخ داده است نیازی به جدا سازی فرد مبتلا با افراد دیگر خانواده نیست. اما می توان از روش های زیر برای کاهش درد و ناراحتی و جلوگیری از انتقال عفونت به دیگران استفاده کرد.
بیمار نیاز به استراحت دارد به خصوص اگر بیضه ها متورم و دردناک باشند. اتاقی که برای بیمار در نظر گرفته می شود باید ساکت باشد تا در آرامش استراحت کند.
تغذیه مناسب و مقوی در این دوره بسیار حایز اهمیت است. هر چند که بیمار در این دوره با بی اشتهایی روبرو است اما باید سعی کرد با حوصله به او غذا داد تا کمتر دچار ضعف سیستم ایمنی بدن شود و بیماری او تشدید نشود.
دقت شود که داروها با آب فراوان مصرف شوند.
از غذاهای مایع مثل شیر ، سوپ ، ماست و ... استفاده شود تا بلع غذا آسان تر باشد .
برای بر طرف کردن خشکی دهان مایعات فراوان به بیمار داده شود و در صورت وجود مشکل در نوشیدن از نی استفاده شود.
پرهیز از مصرف غذاهای ترش نظیر میوه ، آب میوه های ترش و ... که منجر به تحریک تولید بزاق می شوند.
تا آنجا که حال عمومی بیمار خوب باشد می تواند به فعالیت های طبیعی خود ادامه دهد.
از دستگاه بخور و مرطوب کننده فضا برای بهبود سرفه و گلودرد استفاده شود.
درجه حرارت بیمار هر چند ساعت یک بار کنترل شود، اگر درجه حرارت بالا بود با استفاده از اسفنج مرطوب تب پایین آورده شود.
آموزش رعایت بهداشت فردی به بیمار به منظور پیشگیری از انتقال بیماری بسیار حایز اهمیت است.
کودکان تا اتمام دوره سرایت بیماری نباید به مدرسه فرستاده شوند.
بیمار پسر مبتلا به اوریون از نظر تب بالا ، تورم و درد بیضه ها و بیمار دختر مبتلا به اوریون از نظر تب بالا، درد شکمی به علت درگیری تخمدان ها یا التهاب لوزالمعده بررسی شود.
در شرایط زیر حتما به پزشک مراجعه کنید
در صورت بدتر شدن بیماری پس از گذشت ۱۰ روز ، وجود سردرد شدید که با استامینوفن برطرف نشود و با سفتی گردن همراه باشد ، تب بالا ، استفراغ و درد شکم ، خواب آلودگی یا عدم توانایی در بیدار ماندن ، تورم یا درد بیضه ها ، انقباض عضلات صورت ، تشنج ، ناراحتی یا قرمزی چشمها
پیشگیری
*بهترین راه پیشگیری واکسیناسیون به موقع کودکان طبق آخرین دستورالعمل کشوری است. (واکسن اوریون همراه با سرخک و سرخجه به کودکان تزریق می شود)
* یکی از مهمترین روش های پیشگیری شستشوی مرتب دست ها با آب و صابون است زیرا دست ها مهمترین راه انتقال عفونت ها به مخاط بدن هستند. فردی که از بیماری عفونی مراقبت می کند، بیشتر از دیگران درمعرض خطر انتقال بیماری قرار دارد و باید بیش از پیش بهداشت فردی را رعایت کند.
* اگر سابقه ابتلا به اوریون نداشته یا برضد آن واکسینه نشده اند و یکی از اعضای نزدیک خانواده مبتلا به اوریون است. توصیه می شود به پزشک معالج یا مرکز بهداشتی درمانی مراجعه کند.
راه انتقال بیماری اوریون
ویروس این بیماری از طریق بزاق یا ترشحات تنفسی فرد آلوده وارد دستگاه تنفسی فوقانی فرد سالم شده و از طریق گردش خون، خود را به غده بزاقی بنا گوش (پاروئید) رسانده و در آنجا تکثیر می شود و از 48 ساعت قبل تا 6 روز بعد از بروز علایم قابل سرایت است.
بیماری اوریون دوره نهفتگی طولانی مدت دارد که به طور متوسط 14 تا 21 روز طول می کشد و میانگین آن18 روز است.
علایم و نشانه ها
عفونت در یک سوم افراد بدون علامت است. در صورت وجود علایم، دو تا سه هفته بعد از تماس با ویروس رخ می دهد که عبارتند از:
بدحالی عمومی یک یا دو روز پیش از شروع علایم عمده بیماری
تورم غدد لنفاوی علامت اولیه اوریون است که منجر به تورم گونه ها می شود
تورم و درد غدد بزاقی در یک یا هر دو طرف صورت . (غدد مزبور در لمس سفت است)
جویدن و بلعیدن دردناک
آبریزش بینی و چشم
تب
ضعف و خستگی
سردرد
گلو درد
دربعضی موارد تورم دردناک بیضه ها
درد شکم در صورت درگیری تخمدان و یا پانکراس (لوزالمعده) و سردرد شدید در صورت درگیری مغز یا پرده پوشاننده آن.
عوارض احتمالی نادر وخطرناک بیماری اوریون
گرچه اوریون بیماری خطرناکی نیست با این حال باید مراقب بود و جانب احتیاط را از نظر عواقب مورد انتظار رعایت کرد. در صورت عدم بروز عوارض، بیماری طی حدود ۱۰ روز به طور خود به خود بهبود می یابد. بیمار پس از ابتلا به اوریون مصونیت مادام العمر نسبت به آن پیدا می کند.ازجمله عوارض احتمالی اوریون می توان موارد زیر را ذکر کرد:
تورم بیضه ها (اورکیت): تورم یک یا هر دو طرف بیضه که دردناک است و به ندرت منجر به عقیمی می شود.
التهاب پانکراس (پانکراتیت): که با درد در قسمت فوقانی شکم ، تهوع و استفراغ همراه است.
التهاب مغزی (آنسفالیت): که می تواند منجر به مشکلات عصبی و تهدید کننده حیات شود.
التهاب مننژ (مننژیت): به التهاب یا عفونت پرده ها و مایع اطراف مغز و نخاع اطلاق می شود که با انتشار ویروس از طریق جریان خون مغزی رخ می دهد و سیستم عصبی مرکزی را درگیر می کند.
التهاب تخمدان ها: درد در پایین شکم زنان می تواند از علایم این عارضه بوده ولی منجر به ناباروری نمی شود.
کاهش شنوایی: در موارد کمی اوریون منجر به کاهش شنوایی دایم یا موقتی یک یا هر دو گوش می شود. کاهش شنوایی به طور ناگهانی شروع شده و با سرگیجه ، وزوز گوش ، عدم تعادل و استفراغ همراه است.
گرفتاری قلب (میوکاردیت)
گرفتاری ریه
درمان
در حال حاضر درمان مؤثری برای از بین بردن ویروس وجود ندارد. برای تسکین درد استفاده از داروی مسکن شامل استامینوفن کافی است افراد بزرگسال می توانند از آسپرین استفاده کنند ولی مصرف آسپرین در کودکان به علت احتمال بروز سندرم "رای "( یک بیماری نادر خطرناک و کشنده) ممنوع است. در موارد بروز عوارضا حتمالی به پزشک مراجعه شود.
مراقبت از بیمار
با توجه به این که تا قبل از ظاهر شدن علایم بیماری معمولا سرایت بیماری به افراد مستعد رخ داده است نیازی به جدا سازی فرد مبتلا با افراد دیگر خانواده نیست. اما می توان از روش های زیر برای کاهش درد و ناراحتی و جلوگیری از انتقال عفونت به دیگران استفاده کرد.
بیمار نیاز به استراحت دارد به خصوص اگر بیضه ها متورم و دردناک باشند. اتاقی که برای بیمار در نظر گرفته می شود باید ساکت باشد تا در آرامش استراحت کند.
تغذیه مناسب و مقوی در این دوره بسیار حایز اهمیت است. هر چند که بیمار در این دوره با بی اشتهایی روبرو است اما باید سعی کرد با حوصله به او غذا داد تا کمتر دچار ضعف سیستم ایمنی بدن شود و بیماری او تشدید نشود.
دقت شود که داروها با آب فراوان مصرف شوند.
از غذاهای مایع مثل شیر ، سوپ ، ماست و ... استفاده شود تا بلع غذا آسان تر باشد .
برای بر طرف کردن خشکی دهان مایعات فراوان به بیمار داده شود و در صورت وجود مشکل در نوشیدن از نی استفاده شود.
پرهیز از مصرف غذاهای ترش نظیر میوه ، آب میوه های ترش و ... که منجر به تحریک تولید بزاق می شوند.
تا آنجا که حال عمومی بیمار خوب باشد می تواند به فعالیت های طبیعی خود ادامه دهد.
از دستگاه بخور و مرطوب کننده فضا برای بهبود سرفه و گلودرد استفاده شود.
درجه حرارت بیمار هر چند ساعت یک بار کنترل شود، اگر درجه حرارت بالا بود با استفاده از اسفنج مرطوب تب پایین آورده شود.
آموزش رعایت بهداشت فردی به بیمار به منظور پیشگیری از انتقال بیماری بسیار حایز اهمیت است.
کودکان تا اتمام دوره سرایت بیماری نباید به مدرسه فرستاده شوند.
بیمار پسر مبتلا به اوریون از نظر تب بالا ، تورم و درد بیضه ها و بیمار دختر مبتلا به اوریون از نظر تب بالا، درد شکمی به علت درگیری تخمدان ها یا التهاب لوزالمعده بررسی شود.
در شرایط زیر حتما به پزشک مراجعه کنید
در صورت بدتر شدن بیماری پس از گذشت ۱۰ روز ، وجود سردرد شدید که با استامینوفن برطرف نشود و با سفتی گردن همراه باشد ، تب بالا ، استفراغ و درد شکم ، خواب آلودگی یا عدم توانایی در بیدار ماندن ، تورم یا درد بیضه ها ، انقباض عضلات صورت ، تشنج ، ناراحتی یا قرمزی چشمها
پیشگیری
*بهترین راه پیشگیری واکسیناسیون به موقع کودکان طبق آخرین دستورالعمل کشوری است. (واکسن اوریون همراه با سرخک و سرخجه به کودکان تزریق می شود)
* یکی از مهمترین روش های پیشگیری شستشوی مرتب دست ها با آب و صابون است زیرا دست ها مهمترین راه انتقال عفونت ها به مخاط بدن هستند. فردی که از بیماری عفونی مراقبت می کند، بیشتر از دیگران درمعرض خطر انتقال بیماری قرار دارد و باید بیش از پیش بهداشت فردی را رعایت کند.
* اگر سابقه ابتلا به اوریون نداشته یا برضد آن واکسینه نشده اند و یکی از اعضای نزدیک خانواده مبتلا به اوریون است. توصیه می شود به پزشک معالج یا مرکز بهداشتی درمانی مراجعه کند.
منبع:
فصلنامه بهورز
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼