خوراکی های مضر برای مغز، بانوان اهمیت دهید
مغز پیچیده ترین بخش بدن انسان است که از نورونهای کنترل کننده حرکات بدن، احساس و تفکر تشکیل شده و از این رو، حفظ سلامت مغز از اهمیت بالایی برخوردار است و سالها مطالعه در حفظ سلامت مغز حکایت از آن دارد که با مصرف برخی مواد غذایی می توان بر پیر شدن سلولهای مغزی و در نتیجه بروز آلزایمر غلبه کرد.
مغز پیچیده ترین بخش بدن انسان است که از نورونهای کنترل کننده حرکات بدن، احساس و تفکر تشکیل شده و از این رو، حفظ سلامت مغز از اهمیت بالایی برخوردار است و سالها مطالعه در حفظ سلامت مغز حکایت از آن دارد که با مصرف برخی مواد غذایی می توان بر پیر شدن سلولهای مغزی و در نتیجه بروز آلزایمر غلبه کرد. اما از سوی دیگر، استفاده از بعضی مواد غذایی ممکن است سلامت مغز را به خطر بیندازد که در این مقاله به شرح آنها می پردازیم.
خوراکی ها که به سلامت مغز آسیب می رسانند
غذاهای فرآوری شده
غذاهای فرآوری شده و غذاهای حاوی مواد حساسیت زا خطری برای مغز به شمار میروند. بسیاری از موادغذایی در دنیای امروز به شکل فرآوری شده تهیه می شود و مصرف زیاد از این گونه مواد میتواند مشکلات و بیماریهای خطرناکی را ایجاد و صدماتی به مغز وارد کند. مواد شیمیایی استفاده شده در مواد غذایی فرآوری شده، مملو از مواد قندی و شربت ذرت با فروکتوز بالاست و همچنین سدیم زیاد و چربیهای ترانس نیز دارد که همگی جزو مواد مضر برای سلامت به شمار میروند.
چربی های ترانس
این نوع چربی ها، چربی های هیدروژنه ای هستند که به ترانس معروفند و آسیبهای جدی به مغز وارد می کنند. رژیمهای غذایی سرشار از چربی های ترانس، باعث افزایش آمیلوئید های بتا می شوند. این مواد موجب رسوبات پلاک های پپتیدی در مغز می شوند که نقش مهمی در ابتلا به آلزایمر ایفا می کنند.در تحقیقاتی که سال ۲۰۱۲ انجام شد، محققان دریافتند مصرف چربیهای ترانس می تواند کوچک شدن مغز را نیز به دنبال داشته باشد که از جمله عوامل بروز آلزایمر محسوب می شود. اسیدهای چرب ترانس در مارگارین، چیپس، بیسکویت، انواع کیک و غذاهای فرآوری شده یافت می شود.
مونو سدیم گلوتامات
در رژیم غذایی آسیایی، ماده «مونو سدیم گلوتامات» یا MSG به وفور یافت میشود. این ماده تقریبا ۷۸ درصد اسید گلوتامیک، ۲۱ درصد سدیم و بیش از یک درصد مواد دیگر دارد. MSG نوعی ماده افزودنی است که مستقیم روی مغز اثر میگذارد و سلولهای مغزی را تحت تأثیر قرار میدهد. این ماده به صورت پنهان در بسیاری از مواد مانند طعم دهنده های طبیعی، ادویه ها، سوپهای آماده و پروتئین سویا وجود دارد. به گزارش سازمان غذا و داروی آمریکا، مطالعات نشان میدهد بدن از اسیدآمینه گلوتامات به عنوان یک انتقال دهنده تکانه های عصبی در مغز استفاده میکند و بافت های واکنش دهنده نسبت به این ماده نیز در قسمتهای دیگر بدن یافت می شود.عملکرد غیرطبیعی گیرنده های گلوتامات با بروز بیماریهای عصبی چون آلزایمر و بیماری هانتینگتون مرتبط است. تزریق این ماده به موش های آزمایشگاهی، آسیب وارده به سلولهای عصبی را به دنبال داشته است. علاوه بر این، مصرف MSG باعث چاقی، آسیب چشمی، سردرد، خستگی، سردرگمی و افسردگی میشود.
مواد قندی اضافی
نوشیدنی های شیرین شده با مواد قندی مصنوعی مانند نوشیدنی های انرژی زا و ورزشی و نوشابه ها، بیشترین منابع مواد قندی هستند. ولی در کلوچه، کیک و این قبیل خوراکی ها و تنقلات، آبمیوه های صنعتی، بستنی، آبنبات و غلات آماده نیز یافت می شود. مواد قندی اضافی که در مواد غذایی یافت میشود، بدون داشتن ویتامین، مواد معدنی، فیبر و مواد مغذی مفید، تنها کالری بالایی را جذب بدن میکند و اضافه وزن را به دنبال دارد. طبق مطالعات، افرادی که ۱۷ تا ۲۱ درصد کالری روزانه خود را از منابع قندی اضافه شده به مواد غذایی دریافت میکنند، ۳۸ درصد بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های قلبی ـ عروقی قرار دارند. این در حالی است که این خطر در افراد دیگر فقط ۸ درصد است.
چربیهای اشباع
همیشه درمورد ارتباط مصرف مواد غذایی و چاقی و لاغری بحث میشود، ولی کمتر پیش می آید درباره تأثیر مواد مختلف روی سلامت مغز موضوعی مطرح شود و این مقوله کمی نادیده گرفته میشود. چربی های اشباع ازجمله موادی هستند که، علاوه بر اثرات منفی که روی سلامت بدن دارند و چاقی و افزایش اندازه دور کمر را موجب میشوند، با عملکرد مغز نیز مرتبط هستند، به طوری که محققان توانسته اند ارتباطی میان رژیم های چرب غربی ها و بیماری های مغزی بیابند. به عبارتی، رژیم غذایی سرشار از چربی های اشباع میتواند توانایی مغز را در کاهش تشکیل پلاک های مغزی که با بیماری آلزایمر در ارتباط است، پایین بیاورند. این نوع چربی ها به توانایی یادگیری مغز نیز آسیب وارد میکنند.
کافئین
دانه های قهوه حاوی کافئین هستند که باعث هوشیاری مغز میشود و شما را پرانرژی می کند و مغز را فعال نگه می دارد. کافئین همچنین منبع تولید آدرنالین است که ضربان قلب را بالا میبرد، پمپاژ قلب را انجام میدهد و راههای هوایی را باز میکند. همچنین این ماده، از جذب مجدد دوپامین در بدن جلوگیری میکند و مواد شیمیایی را به مدت طولانی تری در اطراف مغز نگه می دارد. این اثر دوپامین باعث میشود قهوه مانند یک ماده مخدر عمل کند و در دفعات بعدی مصرف، مغز به آن واکنش نشان دهد. از این رو، مصرف زیاد قهوه در طول روز میتواند باعث سردرد شود و اختلال خواب و اضطراب ایجاد کند. مصرف بیش از حد قهوه نیز گیجی، هذیان و گاهی تشنج را به دنبال دارد که حتی در مواردی میتواند باعث مرگ شود.
مواد مصنوعی
غذاهای فرآوری شده از مواد نگهدارنده، رنگهای خوراکی و طعم دهنده های مصنوعی تشکیل شده اند. مواد نگهدارنده، مواد شیمیایی هستند که از فساد ماده غذایی جلوگیری میکنند، رنگهای خوراکی، رنگ خاصی به ماده غذایی میدهند و طعم دهنده های مصنوعی طعم خاصی را به ماده مورد نظر می دهند. همه اینها موادی هستند که نه تنها برای بدن مفید نیستند، بلکه ضرر هم دارند.
نمک
نمک پای ثابت غذای بسیاری از افراد است و بدون آن غذا طعم و مزه واقعی پیدا نمیکند، ولی مصرف زیاد آن اثرات مخربی به ویژه روی مغز به جا می گذارد. نمک فعالیت سلولی مغز را بالا میبرد و فشار زیادی به مغز وارد میکند و تعادل مایعات مغزی و تنظیمات انتقال عصبی را بر هم میزند. سلامت نبودن عروق بدن با مصرف بالای سدیم یا نمک در رژیم غذایی و ورزش نکردن مرتبط است و در سنین بالا به سرعت باعث افت عملکرد شناختی در افراد میشود و همچنین خطر زوال عقل و آلزایمر را بالا میبرد.
فست فود
این روزها فست فود ها جای غذا های خانگی را پر کرده و به دلیل در دسترس بودن، افراد تمایل زیادی به مصرف آنها نشان می دهند. همبرگر، سیب زمینی سرخ کرده و… حاوی مقادیر بالایی چربی های ترانس، اشباع و سدیم یا نمک و مواد قندی اضافه شده است که همگی جزو مواد مضر برای مغز و بدن هستند. مصرف بالای این مواد به دلیل کالری بالایی که دارند، باعث چاقی میشوند و همچنین افرادی که در هفته بیش از چهار بار فست فود می خورند، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های قلبی هستند. این مواد غذایی استرس و کوچک شدن مغز را نیز به دنبال دارند. اسیدهای چرب مضر و سدیم موجود در فست فودها در کنار افزودنی مصنوعی، استرس زا بوده و محرک قوی برای مغز به شمار می روند.
خوراکی ها که به سلامت مغز آسیب می رسانند
غذاهای فرآوری شده
غذاهای فرآوری شده و غذاهای حاوی مواد حساسیت زا خطری برای مغز به شمار میروند. بسیاری از موادغذایی در دنیای امروز به شکل فرآوری شده تهیه می شود و مصرف زیاد از این گونه مواد میتواند مشکلات و بیماریهای خطرناکی را ایجاد و صدماتی به مغز وارد کند. مواد شیمیایی استفاده شده در مواد غذایی فرآوری شده، مملو از مواد قندی و شربت ذرت با فروکتوز بالاست و همچنین سدیم زیاد و چربیهای ترانس نیز دارد که همگی جزو مواد مضر برای سلامت به شمار میروند.
چربی های ترانس
این نوع چربی ها، چربی های هیدروژنه ای هستند که به ترانس معروفند و آسیبهای جدی به مغز وارد می کنند. رژیمهای غذایی سرشار از چربی های ترانس، باعث افزایش آمیلوئید های بتا می شوند. این مواد موجب رسوبات پلاک های پپتیدی در مغز می شوند که نقش مهمی در ابتلا به آلزایمر ایفا می کنند.در تحقیقاتی که سال ۲۰۱۲ انجام شد، محققان دریافتند مصرف چربیهای ترانس می تواند کوچک شدن مغز را نیز به دنبال داشته باشد که از جمله عوامل بروز آلزایمر محسوب می شود. اسیدهای چرب ترانس در مارگارین، چیپس، بیسکویت، انواع کیک و غذاهای فرآوری شده یافت می شود.
مونو سدیم گلوتامات
در رژیم غذایی آسیایی، ماده «مونو سدیم گلوتامات» یا MSG به وفور یافت میشود. این ماده تقریبا ۷۸ درصد اسید گلوتامیک، ۲۱ درصد سدیم و بیش از یک درصد مواد دیگر دارد. MSG نوعی ماده افزودنی است که مستقیم روی مغز اثر میگذارد و سلولهای مغزی را تحت تأثیر قرار میدهد. این ماده به صورت پنهان در بسیاری از مواد مانند طعم دهنده های طبیعی، ادویه ها، سوپهای آماده و پروتئین سویا وجود دارد. به گزارش سازمان غذا و داروی آمریکا، مطالعات نشان میدهد بدن از اسیدآمینه گلوتامات به عنوان یک انتقال دهنده تکانه های عصبی در مغز استفاده میکند و بافت های واکنش دهنده نسبت به این ماده نیز در قسمتهای دیگر بدن یافت می شود.عملکرد غیرطبیعی گیرنده های گلوتامات با بروز بیماریهای عصبی چون آلزایمر و بیماری هانتینگتون مرتبط است. تزریق این ماده به موش های آزمایشگاهی، آسیب وارده به سلولهای عصبی را به دنبال داشته است. علاوه بر این، مصرف MSG باعث چاقی، آسیب چشمی، سردرد، خستگی، سردرگمی و افسردگی میشود.
مواد قندی اضافی
نوشیدنی های شیرین شده با مواد قندی مصنوعی مانند نوشیدنی های انرژی زا و ورزشی و نوشابه ها، بیشترین منابع مواد قندی هستند. ولی در کلوچه، کیک و این قبیل خوراکی ها و تنقلات، آبمیوه های صنعتی، بستنی، آبنبات و غلات آماده نیز یافت می شود. مواد قندی اضافی که در مواد غذایی یافت میشود، بدون داشتن ویتامین، مواد معدنی، فیبر و مواد مغذی مفید، تنها کالری بالایی را جذب بدن میکند و اضافه وزن را به دنبال دارد. طبق مطالعات، افرادی که ۱۷ تا ۲۱ درصد کالری روزانه خود را از منابع قندی اضافه شده به مواد غذایی دریافت میکنند، ۳۸ درصد بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های قلبی ـ عروقی قرار دارند. این در حالی است که این خطر در افراد دیگر فقط ۸ درصد است.
چربیهای اشباع
همیشه درمورد ارتباط مصرف مواد غذایی و چاقی و لاغری بحث میشود، ولی کمتر پیش می آید درباره تأثیر مواد مختلف روی سلامت مغز موضوعی مطرح شود و این مقوله کمی نادیده گرفته میشود. چربی های اشباع ازجمله موادی هستند که، علاوه بر اثرات منفی که روی سلامت بدن دارند و چاقی و افزایش اندازه دور کمر را موجب میشوند، با عملکرد مغز نیز مرتبط هستند، به طوری که محققان توانسته اند ارتباطی میان رژیم های چرب غربی ها و بیماری های مغزی بیابند. به عبارتی، رژیم غذایی سرشار از چربی های اشباع میتواند توانایی مغز را در کاهش تشکیل پلاک های مغزی که با بیماری آلزایمر در ارتباط است، پایین بیاورند. این نوع چربی ها به توانایی یادگیری مغز نیز آسیب وارد میکنند.
کافئین
دانه های قهوه حاوی کافئین هستند که باعث هوشیاری مغز میشود و شما را پرانرژی می کند و مغز را فعال نگه می دارد. کافئین همچنین منبع تولید آدرنالین است که ضربان قلب را بالا میبرد، پمپاژ قلب را انجام میدهد و راههای هوایی را باز میکند. همچنین این ماده، از جذب مجدد دوپامین در بدن جلوگیری میکند و مواد شیمیایی را به مدت طولانی تری در اطراف مغز نگه می دارد. این اثر دوپامین باعث میشود قهوه مانند یک ماده مخدر عمل کند و در دفعات بعدی مصرف، مغز به آن واکنش نشان دهد. از این رو، مصرف زیاد قهوه در طول روز میتواند باعث سردرد شود و اختلال خواب و اضطراب ایجاد کند. مصرف بیش از حد قهوه نیز گیجی، هذیان و گاهی تشنج را به دنبال دارد که حتی در مواردی میتواند باعث مرگ شود.
مواد مصنوعی
غذاهای فرآوری شده از مواد نگهدارنده، رنگهای خوراکی و طعم دهنده های مصنوعی تشکیل شده اند. مواد نگهدارنده، مواد شیمیایی هستند که از فساد ماده غذایی جلوگیری میکنند، رنگهای خوراکی، رنگ خاصی به ماده غذایی میدهند و طعم دهنده های مصنوعی طعم خاصی را به ماده مورد نظر می دهند. همه اینها موادی هستند که نه تنها برای بدن مفید نیستند، بلکه ضرر هم دارند.
نمک
نمک پای ثابت غذای بسیاری از افراد است و بدون آن غذا طعم و مزه واقعی پیدا نمیکند، ولی مصرف زیاد آن اثرات مخربی به ویژه روی مغز به جا می گذارد. نمک فعالیت سلولی مغز را بالا میبرد و فشار زیادی به مغز وارد میکند و تعادل مایعات مغزی و تنظیمات انتقال عصبی را بر هم میزند. سلامت نبودن عروق بدن با مصرف بالای سدیم یا نمک در رژیم غذایی و ورزش نکردن مرتبط است و در سنین بالا به سرعت باعث افت عملکرد شناختی در افراد میشود و همچنین خطر زوال عقل و آلزایمر را بالا میبرد.
فست فود
این روزها فست فود ها جای غذا های خانگی را پر کرده و به دلیل در دسترس بودن، افراد تمایل زیادی به مصرف آنها نشان می دهند. همبرگر، سیب زمینی سرخ کرده و… حاوی مقادیر بالایی چربی های ترانس، اشباع و سدیم یا نمک و مواد قندی اضافه شده است که همگی جزو مواد مضر برای مغز و بدن هستند. مصرف بالای این مواد به دلیل کالری بالایی که دارند، باعث چاقی میشوند و همچنین افرادی که در هفته بیش از چهار بار فست فود می خورند، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های قلبی هستند. این مواد غذایی استرس و کوچک شدن مغز را نیز به دنبال دارند. اسیدهای چرب مضر و سدیم موجود در فست فودها در کنار افزودنی مصنوعی، استرس زا بوده و محرک قوی برای مغز به شمار می روند.
منبع:
باشگاه خبرنگاران
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼