تربیت دینی کودک، یک کتاب کاربردی

سوال
سلام.لطفا کتاب خوبی در مورد پاسخ به سؤالات اعتقادی کودکان، هم چنین درباره اینکه مسائل اعتقادی را چگونه برای آنها شرح بدهیم، به من معرفی کنید.

جواب
با سلام. در تربیت دینی کودک این نکات را رعایت کنید پاسخها باید صحیح و کوتاه و قابل فهم برای کودک باشد. باید از گفتن مطالب سنگین و خسته کننده جدا اجتناب کرد زیرا کودک خردسال برای درک مطلب دشوار آمادگی ندارد و لذا تعلیمات دینی باید مطابق فهم و استعداد وی باشد. درست است که پسر بعد از 15 سال و دختر بعد از 9 سال به حد تکلیف شرعی می رسد و قبل از آن تکلیفی ندارند اما انجام تکالیف دینی را نمی توان تا این سن به تاخیر انداخت. باید انسان از کودکی به انجام عبادت و تکالیف دینی عادت کند تا در سن بلوغ به آنها رغبت داشته باشد. اما شوق انجام فرایض دینی در کودکان چگونه ایجاد می شود؟ در انجام فرایض دینی آن چه بسیار مهم است نحوه آموزش ماست.مهمترین نکته ای که لا زم است کودکان بدانند این است که انجام فرایض دینی برای خودشان چه سودی دارد. کودکان باید به این آگاهی و باور برسند که اگر دستورات دینی را اجرا کنند و به آنها احترام بگذارند به چه آرامش ذهنی و روحی می رسند. اگر نماز بخوانند چه حالتی دارند و اگر نخوانند چگونه اند. اگر راست بگویند احساس آرامش و راحتی بیشتری می کنند یا اگر دروغ بگویند؟ بنابر این بهتر است از کودکان بخواهیم انجام دادن یا ندادن فرایض دینی را مقایسه کنند تا خودشان نتیجه بگیرند که پای بندی به این احکام به نفع آنهاست. باید قبل از این که بچه ها به سن تکلیف برسند آنها را برای این امور آماده کنیم یعنی فضای خانواده باید ملکوتی باشد همین که کودک می بیند پدر و مادرش نماز می خوانند و سایر فرایض دینی را رعایت می کنند کار بسیار مهمی صورت گرفته است. اگر پدر ومادر عنوان کنند نمازم را خواندم راحت شدم باید منتظر کاهلی فرزند خود در این امر باشند .در مورد نماز خواندن کودکان اگر آنها به سنی رسیده اند که می توانند مطالعه کنند کتاب به آنها معرفی کنیم. به آنها بگوییم مطالعه کنند و آنها را همراهی کنیم. ولی به هر حال تا آن جا که مقدور باشد باید با محبت و مهربانی آنها را به انجام تکالیف دینی تر غیب و تشویق کنیم.

یکی دیگر از اصول تربیت اسلامی اصل اعتدال است. با توجه به ظرفیت‏های مختلف انسان‏ها، این اصل در تربیت دینی ضرورت جدی پیدا می‏کند. اعتدال است که انسان را به صراط مستقیم هدایت می‏کند. سیره رسول اعظم(ص) در دعوت مردم به دین و دینداری، براساس اعتدال و میانه‏روی بود. امیر مؤمنان(ع) فرمود: «سیره حضرت در زندگی اعتدال بود» در صورتی که تاکید های خود را بر واجبات کودکان متمرکز کنیم و برای انجام انها ضرورت قرار دهیم و از سخت گیری و وسعت انتظارات خود بکاهیم می توانیم آنها را به مستحبات نیز متمایل سازیم .همراه با اعمال عبادی خاطراتی خوش را به وجود اورید . یک مسافرت زیارتی دلیل ندارد که صرفا با زیارت و عبادت همراه باشد بلکه در صورت همراه بودن با تفریح می تواند اثر بخش تر باشد .فراموش نکنید که الگوی تاثیر گذار با خوش خلقی و همراهی و پذیرش می تواند تاثیر گذار باشد.سئوالات کودکان را به صورت آسان و در حد توانشان پاسخ دهید و همواره به بخشنده بودن و چهره نوید دهنده خداوند تاکید کنید تا از ترس از خداوند به وسواس دچار نشود . در بسیاری اوقات از طرق غیر مستقیم مفاهیم را انتقال داده و تشویق کنید . آنها به رفتار ما بیش از گفتارمان اهمیت می دهند .پذیرای صحبت انها باشید و با لحن خوب و صبورانه آموزش را همراه کنید .در مورد کتاب نیز می تونید کتاب هایی ر مطالعه کنید که توسط روان شناسان مذهبی نوشته شده است.کتاب نسیم مهر مجموعه پرسش و پاسخ هایی است که به قلم استاد دهنوی نوشته شده و در مورد نکان تربیتی است.