قرص استرادیول برای بارداری توصیه نمیشود. در واقع، اگر فردی در حین مصرف استرادیول باردار شود، باید فوراً مصرف دارو را قطع کرده و با پزشک مشورت کند؛ چرا که این دارو ممکن است بر رشد جنین تأثیر منفی بگذارد. همچنین، استرادیول معمولاً به طور مستقیم برای کمک به بارداری استفاده نمیشود، اما در برخی روشهای کمک باروری ممکن است تحت نظر پزشک به عنوان بخشی از درمان هورمونی مورد استفاده قرار بگیرد که تصمیم به مصرف آن در این موارد باید کاملاً با نظر متخصص باشد. به خواندن ادامه دهید تا با همه چیز درباره داروی استرادیول آشنا شوید.
استرادیول چیست؟
استرادیول نوعی استروژن یا هورمون جنسی زنانه است که بسیاری از فرآیندهای بدن را تنظیم میکند. این دارو به شکل قرص خوراکی، ژل یا پچ پوستی، کرم واژینال یا تزریقی در دسترس است. استرادیول برای درمان علائم یائسگی مانند گرگرفتگی و تغییرات واژن و همچنین برای پیشگیری از پوکی استخوان در زنان یائسه استفاده میشود. این دارو حتی برای درمان سطح پایین استروژن در زنانی که دچار نارسایی تخمدان هستند نیز کاربرد دارد. به علاوه، ممکن است برای درمان برخی از انواع سرطان پستان و سرطان پروستات نیز تجویز شود.
قرص استرادیول برای بارداری
قرص استرادیول به طور مستقیم برای بارداری تجویز نمیشود، اما در برخی از روشهای کمک باروری مانند IVF (لقاح آزمایشگاهی)، ممکن است برای آمادهسازی دیواره رحم جهت لانهگزینی جنین به کار رود. در این شرایط، پزشک متخصص باروری دوز مشخصی از استرادیول را در زمان خاصی از سیکل قاعدگی تجویز میکند تا پوشش داخلی رحم (اندومتر) برای پذیرش جنین ضخیم و آماده شود.
البته مصرف این دارو باید کاملاً تحت نظر پزشک و با انجام آزمایشهای منظم هورمونی و سونوگرافی صورت بگیرد، زیرا استفاده نادرست یا خودسرانه از استرادیول در دوران قبل یا حین بارداری میتواند منجر به اختلالات هورمونی یا آسیب به جنین شود. بنابراین، استرادیول تنها زمانی در فرآیند بارداری کاربرد دارد که جزئی از یک برنامه دقیق درمان ناباروری باشد.
چه کسانی نباید استرادیول مصرف کنند؟
اگر در حال حاضر باردار هستید، نباید از استرادیول استفاده کنید. پس در صورتی که در طول درمان باردار شدید نیز باید پزشک خود را در جریان بگذارید. علاوه بر این، مصرف این دارو میتواند خطر تشکیل لخته خونی، سکته یا حمله قلبی را افزایش دهد. این خطر در افراد سیگاری یا افرادی که فشار خون بالا، دیابت، کلسترول بالا یا اضافه وزن دارند، بیشتر است. در ضمن، داروی استرادیول نباید برای پیشگیری از بیماری قلبی، سکته مغزی یا زوال عقل استفاده شود، زیرا ممکن است خطر ابتلا به این بیماریها را افزایش دهد. در نهایت، برای اطمینان از ایمن بودن این دارو برای شما، در صورت داشتن هر یک از شرایط زیر، به پزشک خود اطلاع دهید:
- بیماری قلبی
- مشکلات کبدی یا زردی در بارداری یا بر اثر مصرف هورمونها
- بیماری کلیوی
- سرطان
- بیماری کیسه صفرا
- آسم
- صرع یا سایر اختلالات تشنجی
- میگرن
- لوپوس
- آندومتریوز یا تومورهای فیبروئیدی رحم
- آنژیوادم ارثی
- پورفیری (یک اختلال ژنتیکی آنزیمی که علائمی در پوست یا سیستم عصبی ایجاد میکند.)
- اختلالات تیروئیدی
- سطح بالای کلسیم در خون
استفاده از استرادیول ممکن است خطر ابتلا به سرطان پستان، رحم یا تخمدان را نیز افزایش دهد که حتماً درباره این خطر باید با پزشک خود مشورت کنید. همچنین، این قرص میزان هورمون لازم برای تولید شیر مادر را کاهش میدهد. پس لازم است اگر در حال شیردهی هستید نیز پزشک خود را مطلع کنید.
نحوه مصرف استرادیول
گفتیم که استرادیول برای بارداری توصیه نمیشود. با این حال، اگر پزشک شما این دارو را به عنوان بخشی از درمان کمک باروری توصیه کرده باشد، باید دقیقاً به دستورات او عمل کرده و از مصرف دارو در دوز بیشتر یا برای مدت طولانیتر از مقدار توصیه شده خودداری کنید. همانطور که پیشتر اشاره کردیم، این دارو ممکن است خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهد. در نتیجه، برای کاهش این خطر، ممکن است پزشک به شما مصرف همزمان یک پروژستین را نیز توصیه کند. فقط حواستان باشد که هرگونه خونریزی غیرعادی از واژن را فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
به طور کلی، پزشک باید وضعیت شما را به طور منظم (هر ۳ تا ۶ ماه) بررسی کند تا مشخص شود آیا ادامه درمان لازم است یا خیر. همچنین به طور ماهانه سینههای خود را از نظر وجود توده بررسی کرده و هر سال ماموگرافی انجام دهید. نکته دیگر این است که اگر نیاز به جراحی بزرگ دارید یا قرار است مدت زیادی در بستر باشید، ممکن است لازم باشد مصرف این دارو را به طور موقت قطع کنید. ضمناً هر پزشکی که شما را درمان میکند باید بداند که از این دارو استفاده میکنید.
نحوه نگهداری استرادیول
دارو استرادیول را در دمای اتاق و به دور از رطوبت، گرما و نور نگهداری کنید. در صورت عدم استفاده نیز در بطری را محکم ببندید. اگر از نوع تزریقی استفاده میکنید، سوزنها و سرنگهای مصرف شده را در ظرفهای مخصوص ضایعات تیز و برنده بیندازید و آنها را داخل سطل زباله معمولی دور نریزید. اگر هم از اسپری استرادیول استفاده میکنید، تا خشک شدن کامل اسپری از آتش، شعله یا سیگار دوری کنید. تا یک ساعت پس از استفاده نیز روی محل مصرف لوسیون یا ضد آفتاب نمالید.
عوارض جانبی استرادیول
اول از همه، در صورت مشاهده علائم حساسیت دارویی زیر، فوراً کمک پزشکی دریافت کنید:
- کهیر
- دشواری در تنفس
- ورم صورت، لبها، زبان یا گلو
در صورت بروز هر یک از علائم زیر نیز فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
- علائم حمله قلبی: درد یا فشار قفسه سینه، درد منتشرشونده به فک یا شانه، تهوع، تعریق
- علائم سکته: بیحسی یا ضعف ناگهانی (خصوصاً در یک سمت بدن)، سردرد شدید ناگهانی، اختلال در گفتار، دید یا تعادل
- علائم لخته خونی: کاهش ناگهانی دید، درد قفسه سینه مانند تیر کشیدن، تنگی نفس، سرفه خونی، درد یا گرما در پاها
- ورم یا حساسیت شکم
- زردی پوست یا چشمها (یرقان)
- مشکلات حافظه، سردرگمی، رفتار غیرعادی
- خونریزی غیرعادی از واژن، لگن درد
- توده در سینه
- تهوع، استفراغ، یبوست، افزایش تشنگی یا ادرار، ضعف عضلانی، درد استخوان، بیحالی
عوارض جانبی رایجتر استرادیول هم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تهوع، استفراغ، اسهال، شکم درد
- تغییرات خلقی، بیخوابی
- علائم سرماخوردگی مثل گرفتگی بینی، درد سینوس، گلودرد
- افزایش وزن
- سردرد، کمردرد، سرگیجه
- درد سینه
- تیرگی پوست یا جوشهای پوستی
- نازک شدن موی سر
- خارش یا ترشح واژینال، تغییرات در دوره قاعدگی، لکهبینی یا خونریزی بیندورهای
البته این فهرست کامل نیست و ممکن است عوارض دیگری نیز رخ دهد.
تداخلات دارویی استرادیول
بسیاری از داروها میتوانند با استرادیول تداخل داشته باشند و مصرف همزمان آنها ممکن است سطح خونی یکدیگر را تغییر دهد که احتمال دارد منجر به افزایش عوارض جانبی یا کاهش اثربخشی شود. این شامل داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه، ویتامینها و فرآوردههای گیاهی نیز میشود. بنابراین، یادتان باشد که حتماً پزشک خود را از تمامی داروهایی که هماکنون مصرف میکنید و همچنین داروهایی که شروع یا قطع میکنید، مطلع نمایید.
کلام آخر
استرادیول یک داروی مؤثر هورمونی است که در درمان بسیاری از مشکلات زنان، به ویژه اختلالات مربوط به کاهش سطح استروژن، کاربرد دارد. با این حال، مصرف قرص استرادیول برای بارداری میتواند خطراتی برای سلامت جنین ایجاد کند و به همین دلیل، استفاده از آن باید با احتیاط و زیر نظر مستقیم پزشک انجام شود. آگاهی از نحوه عملکرد، موارد منع مصرف و تداخلهای دارویی استرادیول، برای حفظ سلامت مادر و جنین اهمیت ویژهای دارد. بنابراین، پیش از شروع یا ادامه مصرف این دارو، به ویژه در صورت بارداری یا قصد باردار شدن، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.