حفظ باروری در بیماران سرطانی، تمام روشهای ممکن

روشهای درمانی موجود برای سرطان مانند جراحی، شیمی درمانی و پرتو درمانی میتوانند تأثیرات موقت یا دائمی بر توانایی باروری داشته باشند. به همین دلیل، آشنایی با روشهای حفظ باروری در بیماران سرطانی که قصد بچهدار شدن دارند، لازم است.
حفظ باروری در بیماران سرطانی یکی از مسائل مهمی است که باید پیش از آغاز درمان مورد بررسی قرار بگیرد، زیرا برخی روشهای درمانی مانند جراحی، شیمی درمانی و پرتو درمانی ممکن است به قدرت باروری آسیب بزنند. شدت این تاثیرات به عوامل مختلفی از جمله نوع سرطان، مرحله بیماری، روش درمانی و سن بیمار بستگی دارد. گزینههای متعدد حفظ باروری نیز از جمله، انجماد تخمک، جنین یا اسپرم، جابجایی تخمدان، محافظت از اندامهای تولید مثلی در برابر اشعه و سایر روشهای نوین پزشکی را شامل میشوند که در این مقاله با آنها آشنا میشوید.
تاثیر درمان سرطان بر باروری
برخی از روشهای درمانی سرطان ممکن است به طور موقت یا دائمی به قدرت باروری آسیب بزنند. البته همانطور که در مقدمه گفتیم، میزان این تاثیرات به عواملی مانند نوع و مرحله سرطان، روش درمانی مورد استفاده و سن شما در زمان درمان بستگی دارد. روشهای درمان سرطان و اثرات آنها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- جراحی: با برداشتن بیضهها، رحم یا تخمدانها از طریق جراحی، قدرت باروری نیز از بین میرود.
- شیمی درمانی: تأثیر شیمی درمانی به نوع دارو و دوز مصرفی بستگی دارد. بیشترین آسیب را داروهایی به نام عوامل آلکیله کننده و داروی سیس پلاتین ایجاد میکنند. البته زنان جوانی که تحت شیمی درمانی قرار میگیرند، کمتر از زنان مسن دچار ناباروری میشوند.
- پرتو درمانی: پرتو درمانی نیز ممکن است بسته به محل، وسعت ناحیه پرتودهی و دوز تابشی، حتی بیشتر از شیمی درمانی، شما را نیازمند به حفظ باروری قبل از درمان سرطان کند. به عنوان مثال، دوزهای بالای پرتو درمانی ممکن است برخی از تخمکهای موجود در تخمدان یا تمام آنها را از بین ببرد.
- سایر داروهای سرطان: درمانهای هورمونی که برای درمان برخی سرطانها، از جمله سرطان سینه در زنان استفاده میشوند، میتوانند بر باروری تاثیر بگذارند. اما این تاثیرات اغلب قابل بازگشت هستند و پس از پایان درمان، قدرت باروری ممکن است دوباره برقرار شود.
حفظ باروری در بیماران سرطانی
اگر قصد دارید درمان سرطان را آغاز کنید و نگران حفظ باروری خود هستید، هرچه زودتر با پزشک و یک متخصص باروری مشورت کنید. متخصص باروری میتواند به شما کمک کند تا گزینههای خود را دریابید و پاسخ پرسشهایتان را بگیرید.
قدرت باروری میتواند حتی با یک جلسه درمان سرطان آسیب ببیند. همچنین، برای زنان، یرخی روشهای حفظ باروری باید در مراحل خاصی از چرخه قاعدگی انجام شوند. در نتیجه، حتماً از پزشک بپرسید که آیا میتوانید درمان سرطان خود را به تاخیر بیندازید تا این روشها را انجام دهید یا خیر و اگر جواب بله بود، بپرسید که این تاخیر چه تاثیری بر روند درمان شما خواهد داشت.
حفظ باروری قبل از درمان سرطان (برای زنان)
حفظ باروری زنان مبتلا به سرطان، قبل از شروع درمان، با روشهای مختلفی قابل انجام است که عبارتند از:
- انجماد جنین: در این روش، تخمکها برداشت، لقاح داده و منجمد میشوند تا در آینده برای بارداری استفاده شوند. تحقیقات نشان میدهد که جنینها تا ۹۰درصد مواقع میتوانند از فرآیند انجماد و ذوب شدن جان سالم به در ببرند.
- انجماد تخمک: در این روش، تخمکهای برداشت شده بدون لقاح منجمد میشوند، اما تخمکهای انسانی در مقایسه با جنینها، مقاومت کمتری در برابر فرآیند انجماد دارند.
- محافظت از تخمدان در برابر پرتو: در این روش، سپرهای کوچکی از جنس سرب روی تخمدانها قرار داده میشود تا میزان تابش پرتو درمانی به آنها کاهش یابد.
- جابجایی تخمدان: در این روش، تخمدانها از طریق جراحی به موقعیتی جدید در لگن منتقل میشوند تا هنگام پرتو درمانی در ناحیه لگن، از آنها محافظت شود. اما به دلیل پراکندگی اشعه، همیشه امکان محافظت کامل از تخمدانها وجود ندارد. با این حال، ممکن است پس از پایان درمان، برای بارداری مجدد، تخمدانها به موقعیت اصلی خود بازگردانده شوند.
حفظ باروری قبل از درمان سرطان (برای مردان)
حفظ باروری مردان مبتلا به سرطان نیز پیش از شروع درمان، امکان پذیر است و با استفاده از اقدامات زیر انجام میشود:
- انجماد اسپرم: در این روش، نمونههای اسپرم، منجمد شده و در کلینیک باروری یا بانک اسپرم ذخیره میشوند تا در آینده برای بارداری مورد استفاده قرار بگیرند. (این نمونهها تا سالها ظرفیت ذخیره دارند.)
- محافظت از بیضهها در برابر پرتو: در این روش، سپرهای کوچکی از جنس سرب روی بیضهها قرار داده میشود تا میزان تابش پرتو درمانی به آنها کاهش یابد.
حفظ باروری در کودکان مبتلا به سرطان
اگر کودک شما تحت درمان سرطان است، به محض اینکه به اندازه کافی بزرگ شد و توانایی درک این موضوع را پیدا کرد، باید موضوع باروری را با او مطرح کنید. این کار بدان دلیل است که مطمئن شوید برای هر نوع اقدام درمانی، رضایت او را نیز در کنار رضایت خود دارید.
اگر فرزند شما وارد دوران بلوغ شده باشد، گزینههای ممکن برای دختران، انجماد تخمک و برای پسران، انجماد اسپرم است. فریز تخمک در بیماران مبتلا به سرطان و دخترانی که پیش از بلوغ تحت درمان سرطان قرار میگیرند، یک روش رایج است. برای پسرانی که پیش از بلوغ، تحت درمان سرطان قرار میگیرند نیز علاوه بر انجماد اسپرم، برداشتن و منجمد کردن بافت بیضه از طریق جراحی مورد تحقیق قرار گرفته است.
تاثیر روش های حفظ باروری بر درمان سرطان
هیچ مدرکی نشان نمیدهد که روشهای فعلی حفظ باروری به طور مستقیم باعث کاهش موفقیت درمان سرطان شوند، اما اگر به دلیل انجام این روشها، جراحی یا شیمی درمانی خود را به تاخیر بیندازید، ممکن است موفقیت درمان شما به خطر بیفتد.
علاوه بر این، بیشتر روشهای حفظ باروری باعث افزایش خطر بازگشت سرطان نمیشوند، اما در مواردی که بافت منجمد شده دوباره به بدن پیوند زده میشود، احتمال بازگشت سلولهای سرطانی وجود دارد که این موضوع به نوع و مرحله سرطان بستگی دارد.
عوارض روش های درمان سرطان بر جنین
تا زمانی که جنین در دوران بارداری در معرض درمانهای سرطان قرار نگیرد، به نظر نمیرسد که این درمانها خطر بروز ناهنجاریهای مادرزادی یا بیماری را در فرزندان آینده افزایش دهند. با این حال، اگر تحت درمانی قرار گرفتهاید که بر عملکرد قلب یا ریههای شما تاثیر میگذارد یا پرتو درمانی در ناحیه لگن داشتهاید، بهتر است پیش از اقدام به بارداری با یک متخصص مشورت کنید تا برای عوارض احتمالی بارداری آماده شوید.
بهترین روش حفظ باروری در بیماران مبتلا به سرطان چیست؟
بهترین روش حفظ باروری در بیماران مبتلا به سرطان را تیمی از پزشکان شما تعیین میکنند و برای این کار، نیاز دارند که نوع سرطان، برنامه درمانی و مدت زمانی که پیش از شروع درمان در اختیار دارید را در نظر بگیرند.
تشخیص سرطان و فرایند درمان میتواند بسیار استرسزا باشد. با این حال، اگر نگران تاثیر درمان سرطان بر باروری خود هستید، گزینههایی پیش روی شما است که میتوانید از آنها استفاده کنید. آشنایی با روشهای حفظ باروری پیش از شروع درمان سرطان نیز به شما کمک میکنند تا یک تصمیم آگاهانه بگیرید.
کلام آخر
حفظ باروری در بیماران سرطانی نیازمند آگاهی و تصمیمگیری به موقع است، زیرا برخی روشهای درمانی میتوانند تاثیرات جبرانناپذیری بر باروری داشته باشند. از این رو، بررسی گزینههای موجود، مانند انجماد تخمک، جنین یا اسپرم و مشورت با پزشک متخصص پیش از آغاز درمان، میتواند به بیماران کمک کند تا شانس فرزندآوری خود در آینده را حفظ کنند. در نهایت، با برنامهریزی درست و استفاده از روشهای پیشرفته پزشکی، امکان حفظ باروری حتی در شرایط چالشبرانگیز سرطان نیز فراهم خواهد بود.