در دوران بارداری به دلیل تغییرات گستردهای که در بدن شخص باردار اتفاق میافتد یکی از مسایلی که تحتالشعاع خود قرار میدهد خواب زن باردار میباشد . خواب یک شخص باردار در ابتدای بارداری معمولاً به دلیل ترشح هورمونها بیشتر شده و شخص بیشتر احساس خوابآلودگی دارد . اما این تغییرات در ماههای آخر بارداری باعث کم خوابی شخص باردار میگردد .
از قبیل حالت تهوع، سوزش معده، گرفتگی عضلات پا و خرناس کشیدن. همچنین داشتن عادتهای بد خوابیدن قبل از دوران بارداری این مشکل را بدتر میکند. نکاتی که در زیر ارائهشدهاند ، به شما کمک خواهند کرد که در دوران بارداری و بعد از آن بهتر بخوابید.
علل بیخوابی در دوران بارداری :
- گرفتگی و درد عضلات لگن و پا در طول خواب شب
- بالا رفتن ضربان قلب و تنفس کوتاه یا تنگی نفس
- تکرر ادرار و نیاز به دستشویی رفتن زیاد در طول شب
- حرکات زیاد جنین درون رحم و لگدزدن جنین به اندام داخلی مادر
- مشکل بودن حرکت مادر درون رختخواب
- کمردرد و دردهای لگنی به دلیل کشیده شدن لیگامان ها
- خواب دیدن بیشتر از حالت معمول و دیدن خواب آشفته
- نگرانی مادر باردار در ارتباط با زایمان
-نگرانی و اضطراب مادر در مورد کودک
● مشکلهای جسمی که در دوران بارداری خواب را مختل میکنند نیز عبارت هستند از:
۱- تکرر ادرار در بارداری :
میزان عملکرد کلیهها در بارداری برای تصفیه خون بیشتر و خونرسانی به جنین بیشتر میشود و همین طور فشار حجم رحم بر روی مثانه باعث بیشتر شدن نیاز زن باردار به استفاده از دستشویی میگردد و همین امر باعث میشود که شخص در طول شب چندید بار نیاز به تخلیه ادرار خود داشته باشد .
۲- بیشتر شدن تعداد ضربان قلب:
ضربان قلب زن باردار در طول بارداری معمولاً بیشتر میشود و به دلیل آنکه خون بیشتری به طرف رحم میرود ، قلب باید فعالیت بیشتری داشته باشد تا این وظیفه را به خوبی به انجام برساند.
۳- تنگی نفس:
با بزرگتر شدن شکم در دوران بارداری و فشار آوردن به دیافراگم باعث کم شدن فضای ششها میگردد که همین امر باعث به وجود آمدن تنگی نفس در دوران بارداری میشود . تنگی نفس باعث ایجاد کم خوابی در دوران بارداری میگردد.
۴- گرفتگی عضلات پا و کمردرد در دوران بارداری :
کمردرد و گرفتگی عضلات ساق پا که علت عمده آن اضافه شدن وزن و فشار حاصله از وزن جنین و رحم بر اندامها تحتانی میباشد. که باعث بروز کمردرد میگردد . دردهای ناحیه لگن و گرفتگی عضلات پا ممکن است شخص باردار را چندین مرتبه از خواب بیدار کند.
۵- مشکلات گوارشی مانند سوزش سر دل و رفلاکس و یبوست و نفخ :
مشکلات گوارشی مانند رفلاکس یبوست و نفخ در دوران بارداری ممکن است شخص را دچار بیخوابی بنماید . پا پزشک خود در این زمینه مشورت کنید تا درمانهای لازم را به شما پیشنهاد دهد .
● برای کاهش مشکلات خواب در دوران بارداری و رفع بیخوابی نکات زیر را رعایت نمایید :
-دوش گرفتن پیش از خواب. این کار باعث کم شدن استرس و رفع اضطراب در شخص باردار میگردد و همچنین انقباضات ماهیچهها را کمتر میکند.
-پیدا کردن یک جای راحت و بدون سروصدا و نور میتواند آرامش کافی را برای زن باردار به ارمغان بیاورد .
- دو ساعت پیش از خواب ، از خوردن و آشامیدن مواد غذایی و مایعات خودداری کنید.
- با مشورت پزشک از ورزشهای یوگا بارداری استفاده نمایید.
- به پهلوی چپ بخوابید و از بالشهای متعدد در زیر شکم و بین پاهای خود استفاده کنید.
- مصرف مواد کافئین دار بایستی در دوران بارداری محدود گردد .
- کتابهای دوستداشتنی خود را بخوانید
- سیگار کشیدن و نوشیدن مشروبات الکلی در دوران بارداری ممنوع است . در معرض دود سیگار نیز قرار نگیرید.
- از خوردن غذاهای سنگین و پر ادویه پیش از خواب خودداری کنید.
- غذا خوردن را در وعدههای بیشتر و میزان غذای کمتری تقسیمبندی کنید.
- پیش از خواب مقداری خوراکی سبک بخورید تا از تهوع صبحگاهی جلوگیری نماید.
- سعی کنید نظم خاصی در برنامه خوابیدن و بیدار شدن داشته باشید.
- سعی کنید در طول روز چرت بزنید.چرت زدن باعث بازگشت انرژی دوباره به بدن میگردد.
- صحبت کردن با همسر و پزشکتان یا زنان باردار دیگر درباره اضطرابهایتان میتواند کمک کننده باشد.
- در زمانهای بیخوابی میتوانید به خواندن کتاب و تماشای تلویزیون بپردازید .
● بهترین حالت خواب در بارداری
از ابتدای بارداری عادت کنید که به پهلو بخوابید. به پهلو خوابیدن با زانوی تا شده ، بهترین و راحتترین وضعیت خواب در دوران بارداری است. این وضعیت حتی کار قلب را نیز آسان تر میکند زیرا فشار جنین را از روی بزرگ سیاهرگ برداشته و خون اندامها راحت تر به قلب بر میگردد.
بعضی از پزشکان معتقدند که زنان باردار باید به پهلوی چپ بخوابند. زیرا کبد در طرف راست بدن قرار دارد و خوابیدن به پهلوی چپ ، فشار ناشی از رحم را از روی این ارگان بزرگ برمیدارد. خوابیدن به پهلوی چپ جریان خون را به قلب ارتقا میبخشد و خون بیشتری به جنین ، رحم و کلیهها راه مییابد و فشار از کمر برداشته میشود. اما راجع به چرخش خود در هنگام خواب نباید نگران بود.
نکات
- در طول بارداری از داروهای خوابآور گیاهی و شیمیایی نباید استفاده کرد.
- قبل از استفاده از هر دارو با پزشک خود مشورت کنید.
علل بیخوابی در دوران بارداری :
- گرفتگی و درد عضلات لگن و پا در طول خواب شب
- بالا رفتن ضربان قلب و تنفس کوتاه یا تنگی نفس
- تکرر ادرار و نیاز به دستشویی رفتن زیاد در طول شب
- حرکات زیاد جنین درون رحم و لگدزدن جنین به اندام داخلی مادر
- مشکل بودن حرکت مادر درون رختخواب
- کمردرد و دردهای لگنی به دلیل کشیده شدن لیگامان ها
- خواب دیدن بیشتر از حالت معمول و دیدن خواب آشفته
- نگرانی مادر باردار در ارتباط با زایمان
-نگرانی و اضطراب مادر در مورد کودک
● مشکلهای جسمی که در دوران بارداری خواب را مختل میکنند نیز عبارت هستند از:
۱- تکرر ادرار در بارداری :
میزان عملکرد کلیهها در بارداری برای تصفیه خون بیشتر و خونرسانی به جنین بیشتر میشود و همین طور فشار حجم رحم بر روی مثانه باعث بیشتر شدن نیاز زن باردار به استفاده از دستشویی میگردد و همین امر باعث میشود که شخص در طول شب چندید بار نیاز به تخلیه ادرار خود داشته باشد .
۲- بیشتر شدن تعداد ضربان قلب:
ضربان قلب زن باردار در طول بارداری معمولاً بیشتر میشود و به دلیل آنکه خون بیشتری به طرف رحم میرود ، قلب باید فعالیت بیشتری داشته باشد تا این وظیفه را به خوبی به انجام برساند.
۳- تنگی نفس:
با بزرگتر شدن شکم در دوران بارداری و فشار آوردن به دیافراگم باعث کم شدن فضای ششها میگردد که همین امر باعث به وجود آمدن تنگی نفس در دوران بارداری میشود . تنگی نفس باعث ایجاد کم خوابی در دوران بارداری میگردد.
۴- گرفتگی عضلات پا و کمردرد در دوران بارداری :
کمردرد و گرفتگی عضلات ساق پا که علت عمده آن اضافه شدن وزن و فشار حاصله از وزن جنین و رحم بر اندامها تحتانی میباشد. که باعث بروز کمردرد میگردد . دردهای ناحیه لگن و گرفتگی عضلات پا ممکن است شخص باردار را چندین مرتبه از خواب بیدار کند.
۵- مشکلات گوارشی مانند سوزش سر دل و رفلاکس و یبوست و نفخ :
مشکلات گوارشی مانند رفلاکس یبوست و نفخ در دوران بارداری ممکن است شخص را دچار بیخوابی بنماید . پا پزشک خود در این زمینه مشورت کنید تا درمانهای لازم را به شما پیشنهاد دهد .
● برای کاهش مشکلات خواب در دوران بارداری و رفع بیخوابی نکات زیر را رعایت نمایید :
-دوش گرفتن پیش از خواب. این کار باعث کم شدن استرس و رفع اضطراب در شخص باردار میگردد و همچنین انقباضات ماهیچهها را کمتر میکند.
-پیدا کردن یک جای راحت و بدون سروصدا و نور میتواند آرامش کافی را برای زن باردار به ارمغان بیاورد .
- دو ساعت پیش از خواب ، از خوردن و آشامیدن مواد غذایی و مایعات خودداری کنید.
- با مشورت پزشک از ورزشهای یوگا بارداری استفاده نمایید.
- به پهلوی چپ بخوابید و از بالشهای متعدد در زیر شکم و بین پاهای خود استفاده کنید.
- مصرف مواد کافئین دار بایستی در دوران بارداری محدود گردد .
- کتابهای دوستداشتنی خود را بخوانید
- سیگار کشیدن و نوشیدن مشروبات الکلی در دوران بارداری ممنوع است . در معرض دود سیگار نیز قرار نگیرید.
- از خوردن غذاهای سنگین و پر ادویه پیش از خواب خودداری کنید.
- غذا خوردن را در وعدههای بیشتر و میزان غذای کمتری تقسیمبندی کنید.
- پیش از خواب مقداری خوراکی سبک بخورید تا از تهوع صبحگاهی جلوگیری نماید.
- سعی کنید نظم خاصی در برنامه خوابیدن و بیدار شدن داشته باشید.
- سعی کنید در طول روز چرت بزنید.چرت زدن باعث بازگشت انرژی دوباره به بدن میگردد.
- صحبت کردن با همسر و پزشکتان یا زنان باردار دیگر درباره اضطرابهایتان میتواند کمک کننده باشد.
- در زمانهای بیخوابی میتوانید به خواندن کتاب و تماشای تلویزیون بپردازید .
● بهترین حالت خواب در بارداری
از ابتدای بارداری عادت کنید که به پهلو بخوابید. به پهلو خوابیدن با زانوی تا شده ، بهترین و راحتترین وضعیت خواب در دوران بارداری است. این وضعیت حتی کار قلب را نیز آسان تر میکند زیرا فشار جنین را از روی بزرگ سیاهرگ برداشته و خون اندامها راحت تر به قلب بر میگردد.
بعضی از پزشکان معتقدند که زنان باردار باید به پهلوی چپ بخوابند. زیرا کبد در طرف راست بدن قرار دارد و خوابیدن به پهلوی چپ ، فشار ناشی از رحم را از روی این ارگان بزرگ برمیدارد. خوابیدن به پهلوی چپ جریان خون را به قلب ارتقا میبخشد و خون بیشتری به جنین ، رحم و کلیهها راه مییابد و فشار از کمر برداشته میشود. اما راجع به چرخش خود در هنگام خواب نباید نگران بود.
نکات
- در طول بارداری از داروهای خوابآور گیاهی و شیمیایی نباید استفاده کرد.
- قبل از استفاده از هر دارو با پزشک خود مشورت کنید.
منبع:
کودک آنلاین