سقط جنین در بارداری، عوامل و درمان

سقط (miscarriage) به معنای از دست دادن جنین قبل از هفته ی بیستم بارداری است. اصطلاح پزشکی برای سقط جنین abortion است. ۵۰ درصد از همه ی بارداری ها به سقط جنین ختم می شود(اغلب آنها قبل از اینکه فرد متوجه باردار بودن خود شود و حتی قبل از یک دوره فقدان قاعدگی رخ می دهد). حدود ۱۵-۲۵ درصد از بارداری های شناخته شده (فرد متوجه باردار بودن خود شده است) نیز به سقط جنین ختم می شود.

بیش از ۸۰ درصد سقط جنین در طی سه ماه اول بارداری رخ می دهد. سقط در هفته های۲۰ ام به بعد کمتر رخ می دهد که به آنها سقط دیررس گفته می شود.

علائم سقط جنین

- خونریزی که از خفیف به شدید پیشرفت میکند

- کرامپ یا گرفتگی عضلات شدید

- درد شکم

- تب

- ضعف

- درد پشت

اگر با علائم بالا، روبرو هستید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. او ممکن است به شما بگوید که به مطب او مراجعه نمایید و یا به بخش اورژانس بروید.

چه عواملی موجب سقط جنین می شود؟

سقط جنین اغلب زمانهایی اتفاق می افتد که نوزاد مشکلات ژنتیکی داشته باشد. به طور معمول این مشکلات به نقص مادر ارتباطی ندارد.

سایر علل سقط جنین عبارتند از:

- عفونت

- بیماری های مادر، مانند دیابت یا بیماری تیروئید

- مشکلات هورمونی

- پاسخ های سیستم ایمنی بدن

- مشکلات فیزیکی مادر

- ناهنجاری های رحم

در صورتی که مادر شرایط زیر را داشته باشد، احتمال سقط جنین بیشتر می شود:

- بیش از 35 سال سن

- بیماری های خاصی ، مانند دیابت یا مشکلات تیروئید

- سه یا چهار مرتبه سابقه ی سقط جنین

ضعف دهانه ی رحم

گاهی اوقات سقط جنین به دلیل ضعف دهانه ی رحم اتفاق می افتد که به آن نارسایی دهانه ی رحم (incompetent cervix) گفته می شود. این نوع سقط بیشتر در سه ماهه دوم اتفاق می افتد.

سقط ناشی از ضعف دهانه ی رحم، علائم اندکی دارد. زن ممکن است یک فشار ناگهانی را حس کند. کیسه ی آب او ممکن است پاره شود و جنین و جفت بدون درد زیادی از آن خارج شوند. ضعف دهانه ی رحم می تواند با استفاده از روش هایی مانند بخیه زدن رحم در حاملگی های بعدی (به طور معمول در هفته ی ۱۲ ام بارداری) درمان شود.

بخیه، رحم را تا زمان تولد نوزاد بسته نگه می دارد .در صورتی که ضعف دهانه ی رحم زود تشخیض داده شود؛ حتی اگر سابقه ی سقط جنین نداشته باشید؛ ممکن است از روش بخیه زدن دهانه ی رحم برای پیشگیری از سقط استفاده شود.

راههای تشخیص سقط جنین و درمان

پزشک برای شما یک آزمایش لگن، یک سونوگرافی بارداری و یک آزمایش خون برای تایید سقط انجام می دهد. اگر سقط جنین کامل اتفاق افتاده باشد و رحم خالی باشد، نیازی به درمان بیشتر نیست. در صورتی که رحم به طور کامل تخلیه نشده باشد، Dilation and Curettage یا D&C یا همان کورتاژ مورد نیاز است. در این روش، دهانه ی رحم متسع می شود و باقی مانده های جنین و جفت به آرامی از رحم خارج می شود. یک راه جایگزین برای D&C استفاده از داروهای خاصی است که محتویات رحم را به طور کامل خارج می کند. این روش می تواند برای افرادی که می خواهند از جراحی اجتناب کنند و یا در شرایط پایدارتری قرار دارند؛ مناسب تر است.هورمون hGC در خون برای مانیتور فرایند سقط جنین چک می شود.

هنگامی که خونریزی متوقف می شود می توانید به فعالیت های عادی خود ادامه دهید. در مواردی ممکن است دهانه ی رحم متسع شده باشد. در این صورت ممکن است برای شما دوختن دهانه ی رحم (سرکلاژ به آن گفته می شود) تجویز شود. اگر خون شما Rh منفی باشد، ممکن است پزشک به شما یک محصول خونی به نام Rh ایمونوگلوبولین (Rhogam) بدهد. این محصول خونی مانع از ایجاد آنتی بادی هایی می شود که می توانند به کودک شما در حاملگی های بعدی آسیب برسانند.

در صورتی که سقط پشت سر هم تکرار شود؛ آزمایشات خون، آزمایشات ژنتیکی یا دارو لازم است. (به آن سقط بازگشت کننده گفته می شود).

برخی آزمایش ها وجود دارد که می تواند دلایل سقط جنین را مشخص کند مانند سونوگرافی لگن، هیستروسالپینگوگرافی (تصویر گرفته شده با اشعه ایکس از رحم و لوله های فالوپ) و هیستروسکوپی (آزمایشی که در آن پزشک داخل رحم را با یک وسیله ی تلسکوپ-مانند که از طریق واژن و دهانه رحم وارد می شود، بررسی می نماید).

خونریزی خفیف بعد از سقط جنین طبیعی است. اما در صورتی که خونریزی شدید با تب، لرز و درد همراه است، سریعا به پزشک خود مراجعه نمایید زیرا می تواند نشانه های عفونت باشد. عفونت های خطرناک دوران بارداری را دنبال کنید.

آیا بعد از سقط جنین می توانم مجددا باردار شوم؟

بله. حداقل ۸۵ درصد از زنانی که سابقه ی سقط جنین دارند، بارداری های سالم و موفقی را تجربه می کنند. داشتن یک سقط جنین لزوما به این معنی نیست که شما یک مشکل باروری دارید. از سوی دیگر، حدود ۱ تا ۲ درصد زنان ممکن است سقط جنین (سه بار یا بیشتر) را تجربه کنند. برخی محققان معتقدند این موضوع به یک پاسخ سیستم ایمنی بدن مرتبط است. در صورتی که سابقه ی دو سقط جنین پشت سر هم دارید، مجددا برای باردار شدن اقدام نکنید و پیش از آن به یک متخصص زنان مراجعه نمایید.

آیا می توان از سقط جنین پیشگیری نمود؟

معمولا سقط جنین را نمی توان پیشگیری کرد و اغلب به این دلیل است که بارداری طبیعی نیست. بعضی معتقدند که تغذیه نامناسب در دوران بارداری نیز می تواند یکی از عوامل سقط جنین باشد. اگر یک مشکل خاص با آزمایش تشخیص داده شود، گزینه های درمان برای جلوگیری از سقط موجود است. گاهی اوقات درمان بیماری مادر می تواند شانس بارداری موفق را افزایش دهد.