بهترین تغذیه در دوران بارداری چیست؟

سلامتستان: تغذیه مناسب مادر در دوران بارداری علاوه بر حفظ سلامت مادر، خطر کمبود وزن هنگام تولد نوزاد و اختلالات رشد و تکامل جنینی را کاهش می دهد. مادر باید با توجه به وزن قبل از بارداری در دوران بارداری نیز از افزایش وزن مناسب (حدود ۹-۱۲ کیلوگرم) برخوردار باشد.

به این منظور مادر باردار باید برنامه غذایی روزانه خود را طوری تنظیم کند که از تمام گروه های غذایی با رعایت تنوع، تناسب و تعادل مصرف کند.

گروه نان و غلات شامل انواع نان، برنج، ماکارونی، بیسکویت های ساده و غلات است. مواد غذایی این گروه حاوی انرژی و ویتامینهای گروه B، مقداری آهن و پروتئین هستند که لازم است مادر برای تامین انرژی و برخی از مواد مغذی مورد نیاز خود و جنین از این مواد استفاده کند.

میزان توصیه شده برای استفاده از این مواد غذایی ۷ تا ۱۱ واحد (معادل یک کف دست نان، نصف لیوان برنج یا ماکارونی پخته و یا ۵ عدد بیسکویت ساده) است.

گروه میوه ها و سبزی ها نیز انواع میوه و سبزی را شامل می شود. سبزی و میوه تامین کننده ویتامین های A , C و مقدار زیادی ویتامین های گروه B و مواد معدنی هستند.

این گروه دارای مقدار زیادی فیبر غذایی هستند که تسهیل گوارش و جلوگیری از یبوست را سبب می شوند. میزان توصیه شده از این گروه ۲ تا ۴ واحد از انواع میوه و ۳ تا ۵ واحد از سبزی ها است که هر واحد میوه برابر است با یک عدد میوه متوسط مانند سیب، پرتقال و … و هر واحد سبزی برابر با یک لیوان سبزی خام (برگی شکل مانند کاهو و اسفناج) یا نصف لیوان سبزی پخته یا خام خرد شده است.

شیر، ماست، پنیر، کشک و بستنی پاستوریزه از جمله مواد غذایی گروه شیر و فراورده های آن هستند. این گروه به دلیل داشتن پروتئین، کلسیم و برخی از ویتامین ها برای استحکام استخوان ها، دندان ها و سلامت پوست لازمند. میزان توصیه شده هر واحد از این گروه برابر با یک لیوان شیر یا ماست، ۴۵ گرم پنیر و … است.

گروه گوشت و فرآورده های آن، تخم مرغ، حبوبات و مغزها (فندق، بادام، گردو و ..) نیز انواع گوشت های قرمز، مرغ، ماهی، تخم مرغ، حبوبات و مغزها (فندق و بادام و …) را شامل می شود.

مواد غذایی این گروه نقش بسیار مهمی در تامین پروتئین و آهن مورد نیاز بدن دارند.

بر اساس اعلام انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور، در زمان بارداری به دلیل رشد جنین، خون سازی و افزایش سلول های قرمز خون، نیاز بدن به آهن افزایش می یابد و میزان توصیه شده از گروه گوشت و فرآورده های آن حداقل ۳ واحد که هر واحد از این گروه برابر با ۹۰-۶۰ گرم از انواع گوشت قرمز، مرغ یا ماهی یا ۲ عدد تخم مرغ، یک لیوان حبوبات پخته یا نصف لیوان انواع مغزها (بادام، گردو و …) است.

به منظور پیشگیری از تهوع صبحگاهی بهتر است برنامه غذایی مادر باردار به جای سه وعده در تعداد وعده های بیشتر و با حجم کمتر بر حسب تحمل مادر باردار تنظیم شود.

مصرف مقداری نان خشک، نان سوخاری یا بیسکویت نیم ساعت قبل از صرف صبحانه به کاهش تهوع کمک می کند. بهتر است مادران وعده های غذایی را به آهستگی و در مدت زمانی حدود ۲۰ دقیقه صرف کنند.

همچنین بهتر است مادران تا حد امکان از غذاهای نفاخ و حجیم (آش و سوپها) و نوشابه های گازدار کمتر استفاده کنند. مصرف روزانه حدود ده لیوان مایعات مانند آب، چای کم رنگ و دوغ برای مادران باردار توصیه می شود.

زنان باردار بهتر است برای جلوگیری از یبوست از غذاهایی مانند نان سبوس دار (سنگک) میوه و سبزی های تازه و آلو در برنامه غذایی خود استفاده کنند.

مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین C مانند پرتقال، لیمو، سبزی های تازه مانند گوجه فرنگی و … نیز همراه غذا توصیه می شود.

از مصرف چای حداقل نیم ساعت قبل و ۲ ساعت پس از صرف غذا به منظور جلوگیری از کاهش جذب آهن خودداری شود. فعالیت های بدنی سبک مانند پیاده روی نیز برای حفظ سلامت و تسهیل زایمان برای زنان باردار لازم است.