مدت زمان بارداری، وقت زایمانم کیه؟

بطور متوسط دوران بارداری ۲۸۰ روز طول می کشد. یک دوره ۹ ماهه که هر ماه تقریبا ۵/۴ هفته است. نود و پنج درصد کودکان با دو هفته فاصله از این تاریخ متولد می شوند. بیشتر پزشکان برای محاسبه مدت بارداری، روز اول آخرین قاعدگی (LMP) را معیار قرار می دهند. در یک نمونه دوره ۲۸ روزه، حاملگی حدود روز چهاردهم صورت می گیرد در هفته چهلم (دوره کامل) شما فقط ۳۸ هفته باردار بوده اید.

روش معمول این است که ۷ روز به اولین روز آخرین قاعدگی اضافه و سپس سه ماه از آن کم کنید. برای محاسبه تاریخ زایمان از جدول صفحه قبل استفاده کنید.

توجه: بعضی از پزشکان تاریخ حاملگی را از زمان لقاح محاسبه می کنند که این بدین معناست که اگر شما در هفته سیزدهم بارداری هستید سن جنین شما هم سیزده هفته است که به آن سن لقاح می گویند. شما باید بدانید پزشک شما کدام روش را بکار می برد. در این کتاب ما از متداولترین روش یعنی زمان قاعدگی، که اولین روز آخرین قاعدگی شما را اولین روز بارداری محاسبه می کند، استفاده می کنیم. بنابراین اگر شما یک باردار ۱۳ هفته ای هستید بدین معناست که ۱۱ هفته است که باردار شده اید.

اگر چه این تاریخ را بخاطر خواهید داشت و همه برنامه هایتان را طبق آن تنظیم خواهید کرد ولی فراموش نکنید که این فقط یک تخمین است و به شما می گوید که زایمان حدود دو هفته با این تاریخ فاصله خواهد داشت. اگر نتوانید تاریخ شروع قاعدگی تان را بخاطر بیاورید، اگر بخواهید قاعدگی کوتاهتر یا طولانیتر از معمول داشته باشید و یا اگر قاعدگی شما نامنظم باشد، تشخیص زمان تخمک گذاری و بارداری شما مشکل خواهد بود.

حتی اگر معمولا قاعدگی بسیار منظمی داشته باشید و اخیرا مصرف قرص ضدبارداری را قطع کرده باشید تاریخ زایمان شما دیرتر خواهد بود زیرا این قرصها تا سه ماه تاریخ قاعدگی را نامنظم می کند. حتی اگر در مورد لحظه دقیق باروری هم مطمئن باشید نمی توانید تاریخ دقیق زایمان را پیش بینی کنید زیرا تعداد روزهایی را که کودک در رحم مادر می گذراند تغییر می کند و عوامل مختلفی روی آن اثر می گذارند.

چرا پزشکان بر تاریخ زایمان تاکید می کنند؟

پزشکان به این دلیل روی تاریخ زایمان تاکید دارند که می تواند برای کنترل دوران بارداری شما و رشد جنین به آنها کمک کند (و شاید یک یا دو بار از طریق شنیدن صدای قلب او) رشدش را با رشد معمول یک کودک در این سن ارزیابی کند. قابلیت اعتماد بعضی از معاینات قبل از تولد بستگی به میزان پیشرفت شما دارد. اگر همه چیز اشتباه بنظر برسد پزشک می خواهد علت آن را بداند.

بطور مثال شما ممکن است بیش از یک جنین داشته باشید. در این صورت پزشک ممکن است تاریخ زایمان شما را بر اساس اطلاعاتی که از نتیجه آزمایشات یا شنیدن صدای قلب کودک بدست آورده است، اصلاح کند. در سه ماهه اول هنگامی که رشد جنین بر اساس میزان رشد پیش بینی شده باشد، صدای قلب کودک می تواند دقیقاً مشخص کند که طی دو روز چقدر رشد کرده است بعد از آن میزان رشد تغییر می کند و دیگر این روش برای تعیین تاریخ زایمان معتبر نیست.

حالات شایع در دوران بارداری

همانطور که بدن شما امکان بوجود آمدن زندگی جدیدی که بسرعت شکل می گیرد را پدید می آورد انتظار بعضی از واکنشهای فیزیکی ناشی از وجود جنین را داشته باشید. بسیاری از زنان باردار اظهار داشته اند: "بارداری مانند این است که جسم خود به خود در حال حرکت است و کسی به من می گوید چه موقع بخورم و چه موقع بخوابم."

در سه ماهه اول عوارض جانبی عبارتند از:

بیماری حاملگی (تهوع).

بکار بردن واژه معروف "بیماری صبحگاهی" برای این حالت زیاد مناسب نیست زیرا همانطور که بسیاری از خانم های باردار می دانند این حالت تهوع و استفراغ محدودیت زمانی ندارد. این نامگذاری به این علت است که در بسیاری از خانم ها این حالت صبح هنگام بیدار شدن از خواب تشدید می شود.

در دو نفر این حالت یکسان نیست. بعضی احساس ناخوشی و تهوع شدید دارند ولی هرگز استفراغ نمی کنند در حالیکه بعضی دیگر تمام طول روز را با سرعت به سمت دستشویی می دوند و نیز بعضی آرزو دارند بتوانند بالا بیاورند ولی نمی توانند. شما اگر خوش شانس باشید می توانید بوها و طعمهایی که شما را آزار می دهند تشخیص دهید و از آنها پرهیز کنید. ولی حتی ممکن است بدون دلیل مشخصی احساس ناخوشی کنید. علت دقیق این حالت شایع که بیشتر خانم های باردار را با درجات مختلف تحت تأثیر قرار می دهد، یکی از ناشناخته های بزرگ پزشکی است.

بالا رفتن هورمون های HCG، استروژن و پروژسترون محتمل ترین علل هستند. مثلاً بالا رفتن هورمون HCG با افزایش حالت تهوع رابطه مستقیم دارد. این هورمون بعد از جایگزینی تخمک بارور شده در رحم ایجاد می شود و حدود هفته ۱۲ کاهش می یابد سپس از ماه چهارم تا زمان زایمان ثابت باقی می ماند. (به ندرت پیش می آید که بعضی از خانم ها این حالت تهوع را تمام مدت بارداری داشته باشند.) بعضی ها معتقدند که علت این شکل تهوع ممکن است به تکامل جنین مربوط شود زیرا دقیقا طی هفته هایی که جنین رشد می کند، ایجاد می شود. حساسیت به بعضی از بوها، طعمها و مزه های بخصوص مانند یک محافظ طبیعی عمل می کند که مادر را از مسمومیت هایی که ممکن است در آن مراحل بحرانی به آن مبتلا شود، حفظ می کند.

عادات غذایی خانم ها یعنی در حقیقت کم غذا خوردن یا غذا نخوردن آنها حالت تهوع را بدتر می کند. به این معنی که بسیاری از مادران باردار ناخواسته به درون دایره ای بسته می افتند که در آن حالت تهوع باعث کم کردن مقدار و دفعات غذاخوردن شده و این امر نیز به نوبه خود باعث بیشتر شدن حالت تهوع می شود.

مواردی که علت اصلی بیماری صبحگاهی نیستند عبارتند از: فشارهای روحی (اگر چه می تواند این حالت را تشدید کند)، ضعیف بودن جسم، مشکل وفق دادن خود با وضعیت جدید از لحاظ ذهنی، نارضایتی از بادار بودن.

توصیه هایی برای کنترل تهوع بارداری

بهترین توصیه این است که راههایی برای کنترل این حالت بالقوه ناراحت کننده پیدا کرد، سعی کنید هر مقدار غذایی را که می توانید تحمل کنید میل نمائید تا بتوانید در طول روز این حالت تهوعی که معده خالی می تواند سبب آن شود را از خود دور کنید. در سه ماهه اول اینکه بتوانید چیزی را در معده خود نگه دارید تا سالم باشید و اجتناب از خوردن موادی که سلامتی جنین در حال رشد شما را به خطر می اندازد از اهمیت بیشتری برخوردار است تا اینکه به مقدار زیاد و یا حتی غذاهای مقوی بخورید. جنین در آغاز به غذای کمی نیاز دارد. از طبیعت خود پیروی کنید. اگر بویی حال شما را بهم می زند از آن دوری کنید. اگر نشستن در یک اتاق نسبتا تاریک و یا تنها خوابیدن به بهبود حال شما کمک می کند، اینکار را انجام دهید. اگر از نوع خاصی ماکارونی خوشتان می آید از همان استفاده کنید. اگر در 2 یا 3 ماه اول دچار کاهش وزن شدید نگران نباشید. بدون در نظر گرفتن میزان حالت تهوع در سه ماهه اول افزایش وزن حدود چند کیلوگرم است.

همچنین خود را با علم بر اینکه واقعا بی میلی به بعضی بوها و طعم ها از جنین در حال رشد شما محافظت می کند، آرام کنید. مثلاً حس بویایی در سه ماهه اول قویتر می شود و به شما کمک می کند تا از خوردن فراورده های لبنی فاسد یا محیطهایی با هوای آلوده پرهیز کنید. (در اواسط دروان بارداری این حس به حالت عادی برمی گردد) علاوه بر این، این حالت تهوع واقعة به شما اطمینان می دهد که بارداری شما سیر طبیعی خود را دارد. در ضمن کودک شما متوجه هیچ چیز نمی شود.

تذکرات بیشتر در مورد حالت تهوع دوران بارداری:

- به جای خوردن سه وعده غذای اصلی در طول روز مقدار را کم کرده وعده های آن را بیشتر کنید و ساعتی یکبار غذای سبک بخورید.

- برای از بین بردن بیماری صبحگاهی در شب گرسنه نمانید. قبل از رفتن به رختخواب نصف ساندویچ و یک لیوان شیر بخورید و یا نیمه شب برای خوردن یک غذای سبک به سراغ یخچال بروید.

- مایعات زیاد بنوشید تا دچار کمبود آب نشوید. آبمیوه های خنک، شیر و شربت لیمو از نوشیدنیهای داغ جاذبه بیشتری دارند.

- هنگامی که چیزی نمی جوید آبنبات یا قرص نعناع بمکید تا از سوزش معده و بالا آمدن اسید آن جلوگیری کند. (وقتی معده خالیست اینطور می شود).

- صبح قبل از بیرون آمدن از رختخواب بیسکویت ساده یا کمی پنیر را کم کم بخورید و قبل از اینکه بایستید ۱۵ تا ۲۰ دقیقه صبر کنید.

- از لیموی تازه استفاده کنید. یک قاچ لیمو را هم بو کنید و هم بمکید، ساده یا با نمک.

- هنگام شب یک پنجره را باز و یا هواکش را روشن بگذارید زیرا هوای مانده این حالت را بدتر می کند.

- آشپزی نکنید. از کس دیگری بخواهید اینکار را انجام دهد. (غذای رستورانها به علت داشتن بوهای تند مناسب نیست)

- از صابونها، مواد شوینده و لوسیونهای بدون بو استفاده کنید.

- از عطر استفاده نکنید.

- مراقب داروهای گیاهی (مانند زنجبیل) باشید. این گیاهان حالت تهوع شما را فرو می نشانند ولی ممکن است سمی باشند و نیز در مورد نقص های مادرزادی که ممکن است در اثر مصرف اینگونه داروها ایجاد شود تا بحال تحقیقی انجام نشده است.

هرگز بدون تجویز پزشک از قرصها و یا هر داروی ضدتهوع استفاده نکنید. اگر برای چند روز نتوانستید چیزی را در معده تان نگهدارید و یا اگر به سرعت دچار کاهش وزن شدید از دارو کمک بگیرید. این حالت می تواند به کمبود آب و حالت تهوع شدید حاملگی منجر شود و گاهی اوقات نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد. ترکیبی از داروهای ضدتهوع و سرم درمانی لازم است تا با کمبود آب بدن مقابله و تعادل شیمایی بدن را دوباره برقرار کند. اینها برای جنینی که بعد نیز با دقت تحت نظر خواهد بود، بی خطر هستند.