عوارض قرص های ضدبارداری در دوران شیردهی

اولین مقاربت نیز می تواند منجر به حاملگی شود.

دوش گرفتن و شستشو پس از نزدیکی نمی تواند از حاملگی جلوگیری کند.

حاملگی حتی با داشتن پرده بکارت ( در دوران عقد) نیز احتمال دارد.

قرصهای خوراکی جلوگیری از حاملگی نوع ترکیبی

این قرصها دارای هورمونهای ساختگی زنانه شبیه استروژن و پروژسترون طبیعی است. قرص اگر بقاعده خورده شود، در جلوگیری از حاملگی تاثیر فراوان خواهد داشت. ۹/۹۹ درصد از زوجهایی که این شیوه را برای جلوگیری از حاملگی انتخاب کرده و از آن بطور منظم و درست استفاده می کنند، در طول یک سال، از حاملگی ناخواسته مصون بوده اند.

بهترین و مطمئن ترین روش پیشگیری از حاملگی در ابتدای ازدواج، استفاده از قرصهای خوراکی جلوگیری از حاملگی است و برخلاف بعضی از شایعات خرافی و نادرست، باعث نازایی نمی شود. بهتر است یک تازه عروس از یک ماه قبل از عروسی مصرف قرص را شروع کند تا شب عروسی آسوده خاطر باشد.

مزایا: قرص کاملا موثروبی خطر است. در قرصهای جدید مقدار هورمون را کمتر کرده اند. اگر زنی علاقمند به داشتن فرزند باشد، بسادگی با قطع قرص قدرت باروری خود را باز می یابد.

قرص علاوه بر خاصیت جلوگیری از حاملگی چند اثر بهداشتی عمده نیز دارد

کاهش احتمال ابتلا به سرطان رحم و تخمدان

محافظت در برابر بیماریهای عفونی و التهابی لگن خاصره و بیماریهای خوش خیم پستان

محافظت در مقابل کم خونی (فقر آهن) به علت کم شدن حجم خون عادت ماهانه

کاهش میزان بروز حاملگیهای خارج از رحم

منظمتر شدن عادت ماهانه و کاهش دردهای این دوران ( از جمله سردرد و تحریک پذیری قبل از قاعدگی)

کمک به درمان جوشهای صورت

بهتر شدن بیماری رماتیسم مفصلی

موارد منع مصرف قرصهای ترکیبی

بیماری قلبی- عروقی ، بیماری عروقی مغز، بیماری حاد کبد، سرطان پستان و رحم، خونریزی رحمی با علت ناشناخته، شک به وجود بارداری

عوارض جانبی

وجود هورمون استروژن در قرص سبب افزایش مختصر فشار خون می شود که البته خطری عمده به حساب نمی آید. لذا تجویز قرصها از ۳۵ سالگی به بالا با احتیاط باشد. در غیر این موارد، مصرف LD محدودیت سنی ندارد و حتی تا ۴۰ سالگی هم می توان ادامه داد. زنانی که سیگار می کشند اگر از قرصهای با هورمون کم استفاده کنند معمولا با خطر بیماریهای قلبی عروقی مواجه نمی شوند. قرص اثر بعضی از داروها مانند داروی ضد افسردگی و آرام بخشها را زیادتر می کند.

از جمله عوارض احتمالی قرصهای ترکیبی عبارتست از: لکه بینی و بی نظمی عادت ماهانه ، تهوع، سردردهای خفیف، دردناک شدن پستانها، مختصری افزایش یا کاهش وزن و تغییر خلق و خو. علائمی مانند تهوع، استفراغ و سردرد، دو سه ماه پس از خوردن قرص به تدریج کم می شود و از میان می رود. خوردن قرص بعد از شام و قبل از خواب معمولا به جلوگیری از بروز این عارضه ها کمک می کند.

بیشتر این عارضه ها موقت است و در صورتیکه هر یک از این عوارض بیش از ۳ ماه ادامه یابد، توصیه می شود به پزشک یا مراکز بهداشتی درمانی مراجعه شود.مصرف قرص در زن سالم به هیچوجه موجب پیدایش بیماری قند در هنگام مصرف یا پس از قطع قرص نمی شود ولی ممکن است در زنان مبتلا به بیماری قند موجب تشدید بیماری شود. قرصهای ترکیبی حجم شیر مادر را کم می کنند. بنابراین، زنان شیرده در ۶ ماهه اول بعد از زایمان نباید از این قرصها استفاده کنند.

روش استفاده از قرص

قرص را باید هر روز و معمولا در ساعتی معین خورد ( بهتر است قرص پس از شام و قبل از خواب خورده شود). زنان کشورمان معمولا با گذراندن قرص در معرض دید خود، در کنار مسواک، یا درون جانماز، به نظم در خوردن قرص و تداوم این کار کمک می کنند. قرصها نباید یکماه در میان یا دو ماه در میان و یا چند روز در میان مصرف شوند.

در خوردن قرص اولین روز قاعدگی، روز اول محسوب می گردد و بر این اساس در روز پنجم قاعدگی خواه خونریزی تمام شده یا هنوز ادامه داشته باشد، اولین قرص خورده می شود. پس از ۲۱ روز قرص ها به پایان می رسد. سپس هفت روز کامل خورده نشودو از روز هشتم خوردن بسته بعدی قرص آغاز گردد.( اینکه در این ۷ روز، چه زمانی عادت ماهانه شروع شده باشد و اینکه بعد از ۷ روز هنوز خونریزی ادامه داشته باشد یا نه، مهم نیست)

مهم آنست که بین مصرف دو بسته قرص، ۷ روز کامل فاصله باشد. اگر بعد از تمام شدن ۲۱ قرص و در طول ۷ روز قرص نخوردن، عادت ماهانه برقرار نشود، برای اطمینان از حامله نبودن باید به پزشک یا مراکز بهداشتی درمانی مراجعه کرد.

در موارد زیر باید به پزشک مراجعه شود تا احتمال حاملگی رد گردد

مصرف نامرتب قرص

ابتلا به اسهال و استفراغ

مصرف بعضی آنتی بیوتیکها مثل آمپی سیلین، تتراسایکلین و داروهای ضد سل و ضد تشنج

در هفته اول استفاده از "قرص" که هنوز مقدار هورمون در خون به حد مطلوب نرسیده است برای اطمینان بیشتر، علاوه بر "قرص" باید از روش دیگری نیز (مثل کاندوم ) استفاده کرد.

علائم هشدار دهنده

اگر در حین مصرف قرصهای ضد بارداری دچار علائم زیر شدید، حتما به پزشک مراجعه کنید:

سرفه همراه با خلط خونی ، تنگی نفس، احساس فلجی یکطرفه بدن یا دست و پا، تورم یا درد غیرطبیعی در پاها، سردرد شدید یکطرفه، کوری گذرا، درد سینه ای و شکمی، زردی پوست یا چشم.

فراموشی قرصهای LD- HD

به نسبتی که زن ، خوردن قرص را فراموش کند و برحسب اینکه چه وقت فراموش کرده باشد، احتمال حامله شدن او در میان خواهد بود.اگر زنی یک شب خوردن قرص را فراموش کند به محض اینکه متوجه این نکته شد باید قرص را بخورد. اگر تا شب بعد به یادش نیامد، (فراموشی دو شب )شب بعد سه قرص بخورد و برای اطمینان تا تمام شدن قرصهای آن بسته از روش دیگری (کاندوم) نیز استفاده کند. اگر سه شب پشت سرهم ( یا بیشتر ) خوردن قرص فراموش شده باشد باید از خوردن بقیه قرصها خودداری گردد و از روش دیگری برای جلوگیری از حاملگی استفاده شود تا قاعدگی آغاز گردد. سپس از روز پنجم قاعدگی خوردن قرصهای بسته جدید آغاز شود.

مراقبتهای لازم حین مصرف قرصها

در خانمهایی که به طور مرتب قرص می خورند معاینات بالینی(مثل اندازه گیری وزن و فشار خون)، معاینه پستان، معاینه لگن و لمس کبد ابتدا سه ماه پس از شروع قرص و پس از آن هر سال یک بار ضرورت دارد. در آغاز مصرف قرص، پاپ اسمیر لازم است . در موارد سن بالای ۳۵ سال ، سابقه دیابت بارداری و چاقی، آزمایش قند خون و چربیها قبل از تجویز قرص ضروری است.

فراموشی قرصهای ترکیبی چند مرحله ای

اگر یک قرص فراموش شود و اگر در مدتی کمتر از ۱۲ ساعت از زمان همیشگی مصرف به خاطر آمد، قرص فراموش شده مصرف شود. اگر پس از ۱۲ ساعت بخاطر آمد، نیازی به مصرف آن نیست. بقیه قرصها را همراه کاندوم تا پایان بسته ادامه دهد.

قرصهای دوران شیردهی ( قرصهای خوراکی که فقط پروژستین دارند)

این قرصها به جای هر دو هورمون پروژسترون و استروژن، فقط حاوی هورمون شبه پروژسترون هستند. میزان اثر قرصهایی که فقط پروژستین دارند اندکی کمتر از قرصهای خوراکی ترکیبی است. این نوع قرص، اگر بدرستی و بطور مستمر مصرف شود ۵/۹۹ درصد و اگر بطور معمول خورده شود تا ۹۵ درصد از حاملگی(طی ۶ ماه اول پس از زایمان) جلوگیری می کند.

زنان شیرده می توانند از قرصهایی که فقط پروژستین دارند استفاده کنند زیرا برخلاف قرصهای ترکیبی، بر کمیت و کیفیت شیر مادر اثر ندارد. در واقع، اگر شیردادن به طور انحصاری و مستمر و حتی در طول شب انجام گیرد، خود بتنهایی قادر است زن را تا مدتی از حاملگی مجدد محافظت کند. در غِیر اینصورت استفاده از قرصهای مینی پیل در طول مدت شیردادن، احتمال حامله شدن مادر را از میان می برد.

عوارض قرصهای دوران شیردهی

اختلال قاعدگی بصورت لکه بینی، قطع قاعدگی و یا خونریزی طولانی است. معمولا مقدار خونریزی کم است.

نحوه مصرف

بسته های این قرص ۲۸ تایی است. هر روز در ساعت معین (بهتر از همه، شبها بعد از شام) یک قرص خورده می شود. با تمام شدن هر بسته، از شب بعد، بدون فاصله، خوردن قرص های بسته بعد آغاز می گردد. در ۶ ماه اول بعد از زایمان، حتی اگر عادت ماهانه برقرار شود، خوردن قرصها ادامه می یابد. لازم است ۶ هفته پس از زایمان اولین قرص مصرف شود ولی اگر زیر ۶ هفته قاعدگی رخ داد از اولین روز خونریزی، اولین قرص مصرف شده و هر شب ادامه یابد.

شیردادن و جلوگیری از حاملگی

شیر مادر غذای مطلوب نوزاد است و در عین حال سبب جلوگیری موقت از حاملگی می شود مشروط بر آنکه ۳ مورد زیر رعایت شود:

اول: تغذیه انحصاری کودک فقط با شیر مادر تا ۴ الی۶ ماهگی

دوم : اینکه مادر هنوز قاعده (پریود) نشده باشد

سوم: از آخرین زایمان بیش از ۶ ماه نگذشته باشد

زنانیکه به کودک خود مایعات یا غذای کمکی می دهند باید حتما به طور همزمان از روش دیگری هم برای جلوگیری از حاملگی استفاه کنند.

مراقبتهای لازم

اگر حین مصرف قرص دچار اسهال و استفراغ شدید، حتما قرص را تکرار کرده و تا دو روز از کاندوم استفاده نمایید.

فراموشی قرصهای شیردهی

اگر مصرف یک قرص برای مدت بیشتر از ۳ ساعت بعد از زمان معین فراموش شود، در همان لحظه قرص فراموش شده را بخورد. ولی اگر بیشتر از ۳ ساعت فراموشی طول کشید، قرص فراموش شده را بلافاصله مصرف و تا ۲ روز از کاندوم استفاده کند.

موارد منع مصرف

شک به بارداری ، بیماری شدید کبدی، سرطان پستان، سابقه حاملگی خارج رحمی، خونریزی رحمی با علت ناشناخته.

روش قطع قاعدگی در شیردهیL.A.M) ( : در صورت ۳ شرط:

۱- تغذیه انحصاری با شیر مادر

۲- فاصله شیر دهی کمتر از ۴ ساعت

۳- شیردهی در شب

احتمال حاملگی در ۶ ماه اول زایمان نادر بوده و در این مدت نیاز به استفاده از روش ضد بارداری هورمونی نیست و می توان فقط از کاندوم استفاده کرد. ولی در صورت وقوع قاعدگی طی این مدت حتما از روش مطمئن دیگر ضد بارداری مثل IUD، قرص شیردهی، آمپول تزریقی استفاده نمایید.

مرکز مشاوره بهداشت باروری هر روز از ساعت ۱۲-۹ بجز ایام تعطیل با حضور کارشناسان و پزشکان مجرب خدمات زیر را ارایه می نماید

مشاوره دوران بلوغ و نوجوانی ،

مشاوره قبل ازازدواج ،

مشاوره قبل از بارداری ،

مشاوره مراقبتهایدوران بارداری ، زایمان و پس از زایمان ،

مشاوره تنظیم خانواده ،

مشاوره تغذ یه

مشاوره بیماریها ی مقاربتی ،

مشاوره نازایی ،

مشاوره بهداشت روان زنان ،

مشاوره دوران یائسگی

مشاوره سرطانهای زنان.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
در این مطلب چند تا نکته مهم در مورد قرص پیشگیری از بارداری بگم.
و اگر بخواهیم یک تعریف کوتاه داشته باشیم باید گفت به داروهایی که برای کنترل بارداری استفاده می شود و دارای استروژن و پروژستین هستند و به عنوان "تک فازی"، "دو فازی" یا "سه فازی" نامیده می‌شوند قرص های ضدبارداری گفته میشود.

احتمال خطای قرص پیشگیری از بارداری
با توجه به زمان بندی که خانم ها برای مصرف قرص ضد بارداری دارند، در صورتی که درست مصرف شوند ۹۹ درصد مؤثر هستند.
این درصد از خانم ها با تجویز پزشک قرص ضد بارداری را مصرف می کنند که نحوهٔ صحیح مصرف کردن آن را می دانند.
نتایج درست و مؤثر این قرصها باعث شده تا در سراسر جهان بیش از صد میلیون زن از این نوع قرص ضد بارداری استفاده کنند.
نکته قابل توجهی که در این بین بسیار مهم است این است که قرص ها دقیقاً در زمان و ساعت مقرر مصرف شوند در غیر این صورت ممکن است برنامه ریزی های شما برای بارداری برهم بخورد.
دلیل اینکه این امکان وجود دارد این است که این قرص ها سطح هورمون ها را ثابت نگه می دارند و در صورت مصرف اشتباه میزان هورمون ها در بدن شما به سرعت کاهش می یابند و احتمال بارداری افزایش پیدا می کند.

نکات مهم در مورد قرص پیشگیری از بارداری
نکته اول اینکه این قرصها، ترکیبی از هورمونهای مختلفی هستن که بطور طبیعی در بدن خانمها تولید میشن
نکته دوم اینکه با مصرف این قرصها، سیستم سیکلیک تخمک گذاری مهار میشه و تخمک گذاری انجام نمیشه.
نکته سوم، اگر داروی دیگه ای مصرف می کنید یا بیماری کلیوی یا دیابت دارید، پزشکتون رو در جریان بگذارید و اینکه این موارد میتونه تاثیر این قرصها رو کاهش بده.
نکته مهم بعدی اینکه تاثیر این قرصها از ماه دوم مصرف هست و در ماه اولِ مصرف تاثیری ندارن.
نکته پنجم: با قطع مصرف این قرصها، امکان باروری مجددا بلافاصله ایجاد میشه و چرخه قاعدگی به حالت نرمال بهمراه تخمک گذاری برمیگرده.
در موارد خیلی کمی امکان تاخیر در برگشت به سیکل طبیعی قاعدگی هست. اگر بیشتر از 6 ماه بعد از قطع قرص، قاعدگی طبیعی نشد (که نادره) به پزشک مراجعه کنید.

انواع مختلف قرص ضد بارداری
در کل ۲ نوع از قرص های ضد بارداری وجود دارد که یکی قرص های ترکیبی استروژن و پروژسترون است و دیگری قرص هایی که فقط دارای پروژسترون می باشد.
قرص ضدبارداری که ترکیبی از استروژن و پروژستین است، با مهار کردن هورمون های لوتئینی و فولیکول باعث جلوگیری از بارداری می شود. این قرص ها دارای انواع مختلفی هستند که شامل قرص های تک فازی ، دوفازی و سه فازی است.

قرص ضد بارداری تک فازی
این نوع از قرص های ضد بارداری به میزان یکسان، استروژن و پروژسترون را به طور روزانه تامین می کنند.

قرص ضد بارداری دوفازی
در یک چرخه ۲۱ روزه مقدار مساوی از استروژن را تامین می کند. در نیمه اول نسبت پروژسترون به استروژن کمتر است و در این صورت در طول چرخه قاعدگی پوشش رحم یا همان اندومتریوز ضخیم تر می شود.
در نیمه دوم نسبت پروژسترون به استروژن بیشتر است و در این صورت پوشش رحم به طور نرمال تخلیه می شود.

قرص ضد بارداری سه فازی
این نوع از قرص های ضد بارداری دارای استروژن با غلظت ثابت یا تغییر دهنده و پروژسترون هستند.

انواع قرص ضد بارداری موجود در ایران
داروهای موجود در ایران که در این ۳ دسته از قرص های ضد بارداری قرار می گیرند:
- دروسبلا، دروسبلین، دزولست، لویتود و سیبل از دسته اول قرص های ضد بارداری ترکیبی از استروژن و پروژسترون
- آزورل از دسته دوم قرص های شیردهی
- تنسی از دسته سوم قرص های اورژانسی
تا این قسمت از مطالب به نکات مهمی در مورد قرص های پیشگیری از بارداری پرداختیم. حالا می خواهیم به فواید و مضرات قرص های پیشگیری از بارداری بپردازیم.

عوارض سطحی قرص پیشگیری از بارداری
یه سری عوارض سطحی دارن. اینکه مثلا باعث افزایش اشتها می شن و میتونن باعث پرخوری و چاقی بشن.
اما یه سری عارضه مهم دارن که خیلی نادر هستند و به همین دلیل هر کسی که میخواد از این قرصها بصورت طولانی مدت استفاده کنه باید حتما در ابتدا چکاپها و آزمایشات رو بده و زیر نظر متخصص دارو بگیره و صد البته زیر نظر متخصص داروش رو قطع کنه. عمدتا حساسیت روی عزیزانیه که چربی خونشون بالاست، مشکلات دیابتی دارن و موارد مشابه.

فواید قرص های پیشگیری از بارداری
اما در سمت دیگه در مورد فواید این قرصها باید بگم بر خلاف تصور وحشتناکی که عموم دارن، فواید خیلی زیادی دارن. مثل کاهش خونریزی قاعدگی و جلوگیری از کم خونی، مرتب کردن سیکل قاعدگی، کاهش آکنه و جوش و لکه های پوستی و کاهش رشد موهای زائد.
اما از دیدگاه سلامت زنان، از اونجایی که این قرصها تاثیر بسزایی در کاهش سرطان تخمدان، کاهش سرطان روده بزرگ و کاهش سرطان رحم و دهانه رحم دارن استفاده ازشون توصیه میشه.
ضمنا در مورد تاثیر این قرص های پیشگیری از بارداری بر روی سرطان سینه ، اطلاعات ضد و نقیض هست.
پیشنهاد اینه که خانمهایی که سابقه فامیلی کیست سینه یا سرطان سینه دارن در مورد مصرف این قرصها با پزشکشون مشورت کنند.