بیماری ایدز در زنان، چرا افزایش یافته؟

همزمان با روز جهانی مبارزه با ایدز آمار‌های تکان دهنده‌ای از ابتلا به ایدز در ایران منتشر شد. از طرف دیگر مسئولان نسبت به افزایش این بیماری در زنان ایرانی هشدار می‌دهند. آن‌طور که رئیس اداره کنترل ایدز و بیماری‌های آمیزشی وزارت بهداشت عنوان کرده است طی آمارهای یک سال گذشته ابتلا به ایدز از طریق روابط جنسی بسیار افزایش یافته است و علاوه بر آن حدود ۷۰ درصد از مبتلایان کشور از ابتلای خود به این بیماری آگاهی ندارند. از طرف دیگر یک مقام مسئول در سازمان بهزیستی عنوان می‌کند: «آمار زنان ایرانی مبتلا به ایدز نیز در حال افزایش است.»

بر اساس آخرین آ‌مار رسمی وزارت بهداشت تاکنون بیش از ۳۰هزار فرد مبتلا به ویروس ایدز در کشور شناسایی شده‌اند که در این بین حدود ۱۵ درصد مبتلایان را زنان تشکیل می‌دهند. از بین کل مبتلایان به این ویروس حدود هفت‌هزار نفر فوت کرده و حدود ۹ هزار نفر وارد فاز بیماری شده‌اند. کارشناسان و متخصصان بیماری‌های عفونی بر اساس فرمول سازمان بهداشت جهانی تعداد واقعی مبتلایان به ویروس ایدز در ایران را بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزار نفر تخمین می‌زنند. تعداد مبتلایان به ویروس ایدز در کشور سالانه ۱۰ درصد رشد دارد و الگوی ابتلا به این ویروس به سمت ارتباطات جنسی پر خطر رفته است.

رشد بیماری ایدز در جامعه با بزهکاری و افزایش آسیب‌های اجتماعی بی‌ارتباط نیست و هر چه آسیب‌های اجتماعی در جامعه بیشتر شود به نسبت رشد انتقال ویروس ایدز هم به همان نسبت روبه فزونی دارد. عفونت HIV از چهارطریق خون آلوده، تزریق مشترک، روابط جنسی و مادر آلوده به جنین منتقل می‌شود.

آماری هشداردهنده درباره ایدز
رئیس اداره کنترل ایدز و بیماری‌های آمیزشی وزارت بهداشت گفت: طی آمارهای یک سال گذشته ابتلا به ایدز از طریق روابط جنسی بسیار افزایش یافته است و علاوه بر آن حدود ۷۰ درصد از مبتلایان کشور از ابتلای خود به این بیماری آگاهی ندارند. این دو عامل بیشترین درصد سرایت بیماری به دیگران را به خود اختصاص داده‌اند. پروین افسر کازرونی ادامه داد: آمار ایدز در کشور تا خرداد سال جاری ۳۲هزار و۶۷۰ نفر است که این آمار را ۸۴ درصد مرد و ۱۶ درصد زن تشکیل داده‌اند.

به طور کلی ۲/ ۶۸درصد از طریق اعتیاد تزریقی، ۵/۱۸درصد از طریق روابط جنسی و ۵/۱ درصد از مادر به فرزند مبتلا شده‌اند. درضمن درصد عمده‌ای از زنان مبتلا به ایدز از این طریق مبتلا شده‌اند. رئیس اداره کنترل ایدز و بیماری‌های آمیزشی وزارت بهداشت افزود: حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد از زنان باردار، ویروس را می‌توانند در طول بارداری و شیردهی به فرزند خود منتقل کنند، اما اگر خانم باردار مبتلا تحت مراقبت‌های پزشکی قرار گیرد، این خطر به دو درصد و حتی کمتر از آن کاهش پیدا می‌کند. همان‌طور که گفتیم مشکل اساسی آن دسته از افراد مبتلا هستند که از بیماری خود بی‌اطلاعند.

کازرونی یادآور شد: شیوع مصرف مواد محرک همچون شیشه در کشور رو به افزایش است. یکی از ویژگی‌های مخرب این مواد محرک، بروز آسیب‌های جنسی در جامعه است و از طرفی آگاهی درباره سلامت جنسی و باروری در جامعه سطح پایینی دارد و از آن بدتر جوانان و نوجوانان اطلاعات را از کانال‌های نامعتبر دریافت می‌کنند. ،‌ رئیس اداره کنترل ایدز یادآور شد: مراکز مشاوره ما در تمامی نقاط کشور در یک محیط کاملا راحت و با حفظ رازداری، افراد را معاینه می‌کنند و در صورت ابتلا به ایدز، تمام خدمات برای بیماران رایگان است. آدرس مراکز مشاوره ما روی سایت WWW.HIV-STI.IR موجود است.

هشدار درباره افزایش آمار ایدز بین زنان
رئیس مرکز پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور ضمن بیان آنکه در حال حاضر مرکز درمان ایدز به طور کلی در کشور وجود ندارد و اصلا هم نیازی نیست که چنین مراکزی را در کشور داشته باشیم گفت: راه اندازی این مراکز جزء برنامه‌های استراتژیک ایدز نیست و مباحث درمانی ایدز به طور کلی توسط وزارت بهداشت پیگیری می‌شود. مجید رضازاده با بیان آنکه این برنامه دارای ۱۰ استراتژی اصلی بوده و وظایف تمامی دستگاه‌ها به طور کامل در آن مشخص شده است، ادامه داد: براساس این برنامه مسائل درمانی بر عهده وزارت بهداشت بوده و کاهش آسیب اعتیاد که از ابتلا به ایدز در گروه‌های پرخطر پیشگیری می‌کند نیز بر عهده بهزیستی، وزارت بهداشت و سازمان زندان‌هاست.

رئیس مرکز پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور درباره اقدامات حمایتی بهزیستی از معتادان تزریقی که از جمله گروه‌های پر خطر مبتلا به ایدز هستند نیز اظهار کرد: در حال حاضر مراکز کاهش آسیب گذری (DIC) ویژه معتادان تزریقی در کشور راه اندازی شده و در این مراکز آموزش‌های لازم جهت پیشگیری از ایدز و همچنین سوزن، سرنگ، کاندوم و... نیز به این افراد ارائه می‌شود تا با ارائه خدمات مددکاری آنها را به سوی رفتارهای کم خطر سوق دهیم؛ طوری که ابتدا فرد را از تزریق مشترک منع کرده و سپس وی را به سمت تزریق با سرنگ استریل هدایت و در نهایت تلاش می‌کنیم که وی به طور کلی تزریق را کنار گذاشته و به مصرف متادون گرایش پیدا کند تا بتوان وی را در فرایند درمان قرار داده و رفتارهای پر خطر وی کنترل و کاهش یابد تا در نهایت احتمال ابتلا به HIV فرد کاهش یابد. او درباره حمایت بهزیستی از زنان دارای رفتارهای پرخطر جنسی نیز در حوزه پیشگیری از ایدز اظهار کرد: عمدتا زنان معتادی که دارای سطح اقتصادی پایین و همچنین رفتارهای پرخطر جنسی و مبتلا به HIV مثبت هستند به سازمان بهزیستی مراجعه می‌کنند، در حالی که معمولا آن دسته از زنان که دارای سطح اقتصادی مناسب و درآمد بالا هستند، به بهزیستی مراجعه نمی‌کنند.

رضازاده درباره خدمات حمایتی بهزیستی از مبتلایان به ایدز نیز با بیان آنکه این سازمان افراد مبتلا به ایدز را به صورت مددجو نمی‌پذیرد بلکه با راه اندازی باشگاه‌های مثبت خدمات خود را به مبتلایان ارائه می‌کند گفت: در حال حاضر ۳۲ باشگاه مثبت ایدز در کشور وجود دارد که گزارش فعالیت ریز آنها در جلسه کمیته فنی حمایت اجتماعی ارائه می‌شود و در سال جاری بودجه‌ای از سوی این کمیته علاوه بر بودجه فعلی به ما داده شده است تا بتوانیم فعالیت‌های خود را در این زمینه ارتقا دهیم.

خلاصی از تابوی ایدز با اقدامات فرهنگی
یک متخصص بیماری‌های عفونی درباره وضعیت بیماریHIV درکشور می‌گوید: برای تابوشکنی نسبت به ویروس HIVو بیماری ایدز در جامعه باید رسانه‌ها به‌ ویژه رسانه ملی درباره این بیماری و راه‌های جلوگیری از انتقال آن اقدامات فرهنگی گسترده انجام دهند. محبوبه حاج عبدالباقی می‌افزاید: وقتی آزمایش یک بیماری به شکل همگانی شود به نسبت از شدت تابو، انگ و دیگر مسائل فرهنگی و اجتماعی آن کاسته می‌شود. برای مثال وقتی به یک فرد پیشنهاد انجام آزمایش HIV داده می‌شود به نسبت او نیز بدون هیچ‌گونه تابو یا انگ‌زنی اجتماعی نسبت درمان خود وارد عمل می‌شود. به گفته او برای تابوشکنی در زمینه بیماری ایدز باید همگان دیدگاه‌شان را نسبت به این بیماری تغییر دهند. این امر فقط با طرح موضوع پی‌درپی از سوی رسانه‌ها امکان‌پذیر است.

همگان باید بدانند که تنها راه کنترل این بیماری آموزش است و تا وقتی طرح وسایل پیشگیری از بارداری همچون کاندوم ازسوی رسانه‌ها به ویژه رسانه ملی با تابو و محدودیت همراه باشد، طبیعتا نباید انتظار تغییر در بینش و باور مردم را داشت. چون برای کنترل و آگاه‌سازی جامعه رسانه‌ها نقش اساسی دارند. برای مثال چندی پیش در رسانه ملی سریال درباره ویروس ایدز پخش شد. در واقع این‌گونه اقدامات شدت تابو، انگ و برچسب‌های اجتماعی در جامعه را کاهش می‌دهد.