خشونت در رابطه زناشویی، راههای برخورد با آن

خشونت علیه زنان یکی از مشکلات زنان در جوامع مختلف است. زنان به طرق مختلف با خشونت های جنسی روبرو هستند، این مسأله باعث آسیب های روحی، روانی و سلامتی زنان، بخصوص خطر ابتلاء به ایدز می گردد
آگاهی در مورد خشونت های جنسی اولین قدم جهت پیشگیری از خشونت های جنسی و پیامد های آن است
تجاوز و خشونت علیه زنان یکی از مشکلات جهانی زنان در جوامع مختلف، از کشورهای عقب افتاده آفریقایی مانند سودان و کنیا تا کشورهای پیشرفته ای مانند سوئد است.

زنان و دختران کشور ما نیز از این مشکل مستثنی نبوده و به طرق مختلف با خشونت های جنسی روبرو هستند، این مسأله علاوه بر اثرات مخرب روحی و روانی بر زنان، باعث افزایش آسیب پذیری زنان در برابر بیماری های مقاربتی و جنسی بخصوص ایدز می گردد.

بهترین راه برخورد با خشونت های جنسی، پیشگیری از وقوع این خشونت ها با ایجاد آگاهی برای دختران و زنان در مورد شناخت عوامل خطر آفرین، آسیب های تهدید کننده و روش های مقابله با آنها است. مقابله با این معضل اجتماعی با شناخت توانایی های خود و تسلط بر خود، آموختن رفتارهای اجتماعی صحیح، نحوه ایجاد ارتباطات اجتماعی، روش صحیح ایجاد ارتباط عاطفی، شناخت جنس مخالف و همچنین شناخت خطرات اجتماعی و قواعد نانوشته ولی موجود، حاکم بر موقعیت های فیزیکی، اجتماعی و فردی، امکان پذیر است. که همه این موضوعات باید بصورت مفصل مورد بحث و تدقیق واقع گردد. لذا آنچه در این مجال به آن خواهیم پرداخت نحوه بر خورد با خشونت جنسی و تجاوز، پس از وقوع آن بخصوص مقابله با ابتلا به ایدز، می باشد. زیرا زنان و دختران جوان بسیاری به دلیل اینکه در موقعیتی آسیب پذیر مورد تجاوز قرار گرفته اند دچار آلودگی به ایدز شده اند.

موقعیت های آسیب زا بصورت های مختلفی می تواند ایجاد شده باشد، مانند حضور خواسته یا ناخواسته در موقعیت های خطر آفرین عمومی و یا منازل و جلسات خصوصی، اعتماد به یک رابطه احساسی ساده، کار در محیط کاری یا خدمتکاری در منازل و حتی خشونت در منزل و توسط نزدیکان که یکی از مهمترین دلایل آزار زنان در جوامع متعصب و سخت گیر (که صحبت در مورد مسائل جنسی تبدیل به تابو شده و در تجاوز و خشنونت زن قربانی ماجرا است ) می باشد. همه این موارد طیف وسیعی از مشکلات سلامت جسمی، روانی و جنسی را برای قربانی خشونت های جنسی، بجای می گذارد

علاوه بر این، بسیاری از قربانیان، به دلیل ترس و فقدان امنیت لازم، به ارتباط جنسی اجباری ایجاد شده تن می دهند و بسیاری از دختران جوان نیز ممکن است به علت ترس از دست دادن کار و یا ترس از آبروی خود و یا تهدید طرف مقابل به رابطه تن بدهند که در اغلب روابط جنسی اجباری ایجاد شده، تقریبا غیر ممکن است از عاملین خشونت و سوء استفاده جنسی، انتظار رعایت اصول بهداشتی و مثلا استفاده از کاندوم را داشت.

با توجه به موارد فوق، تجاوز و خشونت جنسی بر علیه زنان، به دلایل و طرق مختلف، باعث افزایش آسیب‌پذیری زنان در مقابل ایدز HIV شده است. ترس از خشونت٬ ترس از بی آبرویی و مورد قضاوت واقع شدن توسط اجتماع، باعث مخفی کاری و در نتیجه عدم دسترسی زنان به اطلاعات صحیح در مقابله با تجاوز، جلوگیری از ابتلا به ایدز، تست HIV ، پیشگیری و استفاده از خدمات مشاوره و درمان می شود. تمامی این موارد، عملاً با انگ اجتماعی ناشی از ایدز HIV برای قربانی تجاوز و خشونت جنسی همراه است.

دلایل آسیب پذیر بودن زنان در ابتلاء به ایدز HIV در مواقع بروز خشونت جنسی
خشونت علیه زنان علاوه بر تاثیرات مخرب بر روح و جسم زنان مورد ستم قرار گرفته، که جراحتی التیام نیافتنی بر پیکره زنان ایجاد می کند، می تواند بصورت ناخواسته موجب ابتلای زنان ودختران مورد تجاوز قرار گرفته به ویروس ایدز HIV گردد که به دلایل زیر، احتمال ابتلا به ایدز را در قربانیان تجاوز، افزایش می دهد:

- در هنگام بروز خشونت جنسی، زنان و دختران جوان در هنگام برقراری رابطه جنسی دارای قدرت تصمیم گیری نبوده و در استفاده از وسایل محافظتی مانند کاندوم، شرایط انتخاب کردن را ندارند.

- بسیاری از دختران جوان به دلیل داشتن متجاوز جنسی مرد بزرگتر از خود، قدرت مقابله و دفاع نداشته و ناخواسته و به اجبار آلوده می شوند.

- معمولا زنان، قربانی خشونت گروه ها و مردانی با سابقه رفتار پر خطر هستند، که این موضوع احتمال ابتلای عامل خشونت به ایدز و انتقال آن به قربانی را چند برابر می نماید.

- معمولا بدلیل مقابله و عدم رضایت زنان در برابر عامل خشونت، نزدیکی با خشونت انجام شده، که امکان ایجاد خراش و زخم در نواحی تناسلی و در نتیجه انتقال ویروس را بیشتر می نماید.

- همچنین ناحیه تناسلی در دختران نوجوان که بخش عمده قرابانیان را شامل می شوند، به راحتی دچار زخم می شود و به نسبت یک زن مسن تر برای دریافت آلودگی بسیار مستعد تر می باشد.

اگر زنی مورد تجاوز قرار گرفت چه باید بکند؟
- بسیار مهم است که هر چه سریعتر با شخصی امین در این باره صحبت بکنید و بهتر خواهد بود اگر از اشخاص حرفه ای در زمینه های پزشکی، روان درمانی و حقوقی کمک بگیرید.

- هر چند که سخت به نظر می آید، اما بعد از تجاوز در اولین فرصت و سریعاً به پزشک متخصص زنان و یا اورژانس برای معاینات لازم مراجعه کنید. برای رسیدگی به پرونده در پلیس بعداً این معاینات لازم می شود.

- یک پزشک قبل از هر چیزی می تواند مشخص کند که آیا زخم و جراحتی در رحم بوجود آمده است یا نه ؟ این موارد در صورت بروز٬ درمان می شود.

- همزمان از اطراف واژن نمونه برداری جهت یافتن نمونه اسپرم انجام می گیرد که تا آنالیز انجام بگیرد.

- به علاوه به معاینات و آزمایشات بیماریهایی مانند آلودگی به HIV ، سیفلیس، … پرداخته میشود.

- از همه مهم تر اینکه، در هیچ حالتی نباید به خودتان احساس گناه راه داده و خود را مقصر بدانید.

- اگر کمتر از ۷۲ ساعت از تجاوز و خشونت جنسی میگذرد، میتوانید از داروهایی بهره ببرید که می تواند مانع آلوده شدن شما شود (حتی اگر شریک جنسی شما قطعا آلوده بوده باشد). برای این داروها، با پزشک معالجتان یا مرکز بهداشت تماس بگیرید و درخواست post-exposure prophylaxis: PEP کنید.

پیشگیری پس از مواجهه یا Post-exposure prophylaxis: PEP
روشی است که در آن داروهای ضداچ‌آی‌وی در اولین فرصت ممکن، پس از رابطه جنسی و در معرض آلودگی قرار گرفتن، به فرد داده میشود.

- برای تاثیرگذار بودن بایستی این داروها در ۷۲ ساعت اولیه مصرف شود تا ویروس فرصت تکثیر سریع در بدن را پیدا نکند.

- این روش شامل ۲ یا ۳ داروی ضدویروسی است که برای ۲۸ روز بایستی مصرف شود.

- برای دریافت این داروها باید با پزشک معالج خود یا مراکز بهداشت شهر خود تماس بگیرید.

- البته این داروها عوارض متعددی هم در پی دارند که گاها امکان ادامه دوره تا انتها را سلب میکنند.

- در عین حال باید متذکر شد که روش PEP صددرصد موثر نیست و ضمانتی وجود ندارد که کسی که در معرض اچ‌آی‌وی قرار گرفته است پس از این روش، از اچ‌آی‌وی مصون بماند.

ولی اگر بیشتر از ۷۲ ساعت گذشته است این راه جوابگو نیست و بایستی آزمایش تشخیص ایدز HIV انجام دهید که بسته به نوع آزمایش، بایستی حداقل ۲ هفته تا حداکثر ۱۲ هفته برای انجام آزمایش صبر کنید