چسبندگی های داخل شکم، چگونگی تاثیر بر بارداری

علائم چسبندگی اندام های داخل شکم ، روده و لگن

چسبندگی گروه های غیر طبیعی از بافت اسکار هستند که بین اندام های داخلی تشکیل می شوند و آن ها را به هم می چسبانند. به طور معمول، بافت اسکار تنها در منطقه آسیب دیده تشکیل شده و به عنوان بخشی از فرایند درمان محسوب می شود.، اما گاهی اوقات این بافت به اندام های مجاور سرایت می کند. در این مقاله به تشریح چسبندگی اندام های داخل شکم مانند چسبندگی روده و چسبندگی های لگنی می پردازیم. چسبندگی اندام های داخل شکم عمدتا پس از عمل جراحی شکم یا التهاب و چسبندگی های لگنی پس از اعمال جراحی زنانه یا بیماریهای التهابی لگن ایجاد می شوند. البته گاهی اوقات این نوع از چسبندگی ها ناشی از بیماری های مقاربتی است.

چسبندگی اندام های داخل شکم یا لگن ممکن است در داخل روده و رحم، یا بین سطوح اندام ها و غشاء شکم (صفاق) رشد کنند. در نتیجه اندام از موقعیت اصلی خود کشیده شده و مانع عبور غذا و جریان خون می شود. این انسداد درد شکم یا لگن، نفخ، یبوست، احتباس ادرار، خونریزی قاعدگی نامنظم و یا ناباروری ایجاد می کند.

چه عواملی موجب چسبندگی اندام های داخل شکم می شوند؟

جراحی لگن یا شکم

عمل جراحی برای برداشتن آپاندیس، کیسه صفرا، هر گونه عمل جراحی در روده، درمان حاملگی خارج رحمی، سزارین یا هر عمل جراحی جدی شکمی یا لگنی ممکن است در شکل گیری چسبندگی اندام های داخل شکم نقش داشته باشند. جراحی در داخل رحم، مانند "دیلاتاسیون و کورتاژ"، ممکن است چسبندگی داخل رحمی (سندرم آشرمن) ایجاد کند.

التهاب

التهاب هایی مانند آپاندیسیت، بیماری التهابی لگن (PID)، بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو ممکن است نتیجه ای مانند چسبندگی اندام های داخل شکم داشته باشند.

عفونت

- در بیماری کرون، عفونت باکتریایی می تواند در شکل گیری آبسه در اطراف دیواره روده، به خصوص در اطراف مقعد و مخرج نقش داشته باشد. التیام این نوع از آبسه می تواند منجر به چسبندگی روده شود.

- بیماری های مقاربتی مانند کلامیدیا یا سوزاک، ممکن است باعث ایجاد چسبندگی داخل رحم، لوله های فالوپ و تخمدان ها و اطراف آن شده و درد مزمن لگن، خونریزی قاعدگی نامنظم، ناباروری یا حاملگی خارج رحمی به وجود آورند. باکتری ها می توانند به کبد منتقل شده و باعث به اصطلاح "چسبندگی سیم ویولن" بین کبد و دیافراگم شوند.

- سل روده

- عفونت محل زخم جراحی

سایر علل

- خونریزی داخلی شکمی ناشی از سوراخ شدن روده

- اندومتریوز

- وجود سرطان در حفره شکمی یا لگنی

- پرتو درمانی یا شیمی درمانی برای سرطان شکم یا لگن

- وجود جسم خارجی، مثل قطعه ای گاز استریل و یا بخشی از تجهیزات جراحی در حفره شکمی پس از جراحی

- چسبندگی اندام های داخل شکم به ندرت در زمان تولد از علل مختلف ایجاد می شود.

علائم چسبندگی اندام های داخل شکم چیست؟

علائم ناشی از چسبندگی، بسته به محل ایجاد این چسبندگی ها عبارتند از:

- درد شکم: درد ناگهانی و یا مزمن، گاه به گاه یا ثابت و تیر کشیدن شکم. چسبندگی در بالای کبد ممکن است با تنفس عمیق درد ایجاد کند. چسبندگی روده نیز در زمان کشیدن بدن درد ایجاد می کند و موجب انسداد روده نیز می شود.

- درد لگن: این درد می تواند حاد یا مزمن باشد. چسبندگی در نزدیکی مهبل می تواند مقاربت را دردناک کند. درد با کشیدن اعصاب نیز ممکن است ایجاد شود.

- بی اشتهایی و تهوع شایع است.

- گاهی اوقات، درد با استفراغ همراه است. این استفراغ معمولا درد را تسکین می دهد.

چسبندگی های مرتبط به بیماری ها(ARD)

گاهی اوقات، چسبندگی اندام های داخل شکم ترکیبی از مشکلات زیر ایجاد می کند:

- درد مزمن لگن و شکم

- ناباروری

- بیماری ریفلاکس معده و مری

- تکرر ادرار یا احتباس ادرار

- اجابت مزاج دردناک

- درد در زمان راه رفتن، نشستن یا خوابیدن در موقعیت های خاص

- کم خونی و کمبود مواد مغذی به دلیل از دست دادن اشتها

عوارض چسبندگی اندام های داخل شکم

روده انسداد

بافت فیبری می تواند از حرکت مواد غذایی در روده جلوگیری کند. این انسداد ممکن است باعث کاهش اشتها، خشکی پوست و دهان، تشنگی شدید، دفع ادرار کم، تهوع، استفراغ، گرفتگی عضلانی شکمی، یبوست، ناتوانی در دفع گاز، تورم شکم و تب ناشی از التهاب روده شود.

اختناق

چسبندگی ممکن است موجب پیچ خوردن روده ها شده در نتیجه جریان خون قطع و مرگ ناگهانی بافت (گانگرن) قسمت آسیب دیده در کمتر از شش ساعت ایجاد شود. علائم این اختلال، که به نام اختناق شناخته می شود شامل، درد ناگهانی، شدید، گرفتگی یا ثابت شکم، تهوع، استفراغ و خونریزی از رکتوم است.

چسبندگی لبه های واژن

واژینوز باکتریال، بثورات پوشک یا تحریک پوست توسط لباس ممکن است چسبندگی واژن و یا لبه های فرج در نوزادان دختر و زنان بالغ ایجاد کند. این چسبندگی معمولا خفیف است و خود به خود و یا با مداخله جزئی توسط پزشک حل می شود.

ناباروری

چسبندگی در رحم و یا لوله های فالوپ می تواند به ناباروری منجر شود.

حاملگی خارج رحمی

چسبندگی در لوله های فالوپ خطر بارداری خارج رحمی را افزایش می دهد.

چسبندگی اندام های داخل شکم چگونه تشخیص داده می شود؟

علائم

چسبندگی شکمی یکی از علل احتمالی درد مزمن شکم، یبوست، نفخ یا ناباروری است. بنابراین پزشک ممکن است علاوه بر پرسیدن علائمتان در مورد سابقه عمل های جراحی، آسیب ها، پرتو درمانی و هر گونه التهاب شکمی یا عفونت در طول زندگی سوالاتی بپرسد.

نشانه ها

در معاینه فیزیکی مواردی مانند تورم شکم، توده های غیر معمول، صداهای غیر طبیعی شکمی ناشی از انسداد روده، رنگ پریدگی و یا خشکی پوست به علت کم خونی و یا کم شدن آب بدن نیز بررسی می شود.

آزمایش ها

به طور کلی، چسبندگی را می توان با روشی به نام لیز چسبندگی درمان کرد. این روش را می توان توسط لاپاراسکوپی یا لاپاراتومی و یا در طول عمل جراحی باز انجام داد. در هر دو مورد، قیچی، چاقو جراحی هارمونیک، لیزر و یا الکتروسرجری استفاده می شود. این عمل بین دو الی چهار ساعت زمان نیاز دارد و نتایج آن معمولا موفقیت آمیز است اما ممکن است موجب ایجاد چسبندگی جدید شود. بنابراین این عمل باید تنها در مورد علایم شدید و ناتوان کننده مانند انسداد روده، ناباروری یا سایر عوارض انجام شود.

روش های پیشگیری

ایجاد چسبندگی را می توان تا حدی توسط موارد زیر کنترل کرد:

- انجام تکنیک های جراحی با حداقل تهاجم، مانند لاپاراسکوپی به جای عمل جراحی باز. این روش ها موجب می شود دست کمتر به بافت برخورد داشته باشد. استفاده از بخیه غیر واکنشی، اجتناب از استفاده از دستکش حاوی نشاسته یا پودر تالک و جلوگیری از خشک شدن سطوح اندام با استفاده از اسفنج مرطوب از دیگر روش هایی هستند که می تواند از این عارضه طی عمل جراحی جلوگیری کنند.

- قرار دادن موانع بعد از عمل جراحی (ورق های ساخته شده از سلولز اکسید و مواردی از این دست) که سطوح عضو ها را از هم جدا می کند. این موانع در سطوح اندام های برای ۵ الی ۷ روز باقی می مانند و مانع از تشکیل چسبندگی می شوند. این مواد ۷ تا ۱۴ روز پس از عمل، به صورت طبیعی جذب بدن می شوند.

- تقسیم کردن استروئید داخل شکمی برای جلوگیری از التهاب.

- اجتناب از انجام مکرر عمل جراحی برای حذف چسبندگی. هر عمل جدید می تواند خطر چسبندگی های جدید را افزایش دهد