تاثیر ورزش بر قاعدگی زنان، چگونه است؟
اغلب خانم های جوان که در سطوح حرفه ای رقابت های ورزشی را انجام می دهند، پریودهای منظمی ندارند.
اغلب خانم های جوان که در سطوح حرفه ای رقابت های ورزشی را انجام می دهند، پریودهای منظمی ندارند. بین ورزش (ورزش شدید) و دوران قاعدگی ارتباطی وجود دارد. باید به این نکته توجه داشت، منظور از ورزش و حرکات ورزشی در این مقاله ورزش حرفه ای توام با تغذیه نامناسب می باشد. عدم پریودهای منظم در یک دختر می تواند نشان دهنده تغذیه نامناسب او باشد. در این افراد تولید هورمون ها از چرخه تعادل خود خارج می شود و به این ترتیب سبب بروز مشکلات عمده ای در زندگی این افراد می گردد.
عملکرد نرمال چرخه باروری
سیستم باروری سالم در یک خانم بستگی به عملکرد سیستم فیدبک، بین سه ارگان حیاتی به نام های هیپوتالاموس، هیپوفیز و تخمدان ها دارد. هیپوتالاموس و هیپوفیز هر دو در مغز قرار دارند. این سه ارگان در کنار هم محور هیپوتالاموس، هیپوفیز و تخمدان را می سازند.
-هیپوتالاموس با آزادسازی هومون آزاد کننده گنادوتروپین سبب می شود تا تخمدان ها هورمون محرک فولیکول یا FSH را آزاد کنند. هورمون FSH سبب بلوغ تخمک در تخمدان ها می شود. مادامی که تخمک ها بالغ می شوند، استروژن تولید می گردد. افزایش میزان هورمون استروژن سیگنالی را به هیپوتالاموس - هیپوفیز می رساند که سبب می شود تخمک گذاری یا آزادسازی تخمک های بالغ از تخمدان ها آغاز گردد.
-در عین حال غده هیپوفیز نیز هورمون دیگری به نام هورمون لوتئیزه کننده یا LH را آزاد می سازد. مدت کوتاهی قبل از تخمک گذاری افزایش مقدار هورمون LH فرایند تخمک گذاری را تقویت می کند. علاوه بر استروژن هورمون دیگری به نام پروژسترون نیز از فولیکول هایی که تخمک خود را آزاد کرده اند تولید می شود. پروژسترون رحم را برای بارداری احتمالی آماده می کند.
-اگر تخمک آزاد شده ظرف 12 تا 24 ساعت بارور نشود، در آن صورت تخمک حل شده و در طول خونریزی پریود دیواره رحم نیز فرو می ریزد. به دنبال این خونریزی مقدار استروژن و پروژسترون دوباره کاهش می یابد و سپس هیپوتالاموس دوباره منجر به آزاد سازی FSH و شروع چرخه ای دیگر می گردد.
از دست رفتن یا نامنظم شدن پریود های قاعدگی
یکی از اجزای مهم چرخه تخمک گذاری تامین انرژی کافی می باشد. زمانی که یک خانم جوان نتواند کالری کافی را برای برقراری تعادل در انرژی مصرفی بدن ایجاد کند، در آن صورت بدن برای حفظ انرژی تلاش خواهد کرد. وقتی چنین چیزی روی دهد تولید هورمون آزاد کننده گنادوتروپین سرکوب می شود و در نتیجه آن اختلال در چرخه تخمک گذاری آغاز می شود و این چرایی تاثیر ورزش بر تاخیر پریود را نشان می دهد. البته منظور از ورزش، ورزش شدید توام با تغذیه نامناسب می باشد. در این شرایط دیگر مقدار هومون LH در میانه های چرخه افزایش نمی یابد، فولیکول ها دیگر نمی توانند به طور موثر استروژن تولید کنند. در نتیجه تخمک گذاری به طور نامنظم روی می دهد و در برخی موارد به طور کامل تخمک گذاری انجام نمی شود. پریودها کوتاه یا سبک می شوند و در برخی موارد ممکن است پریودی صورت نگیرد. به عدم وقوع پریودها آمنوره گفته می شود.
-برخی دختران که تمرینات ورزشی را در سنین پایین آغاز می کنند، در اثر تمرین های شدید و یا تغذیه نامناسب بلوغ را به تاخیر می اندازند. دخترانی که تا 15 سالگی پریود نمی شوند افرادی هستند که به آمنوره اولیه دچار می باشند. پس از آغاز پریودها، اگر در سه دوره متوالی پریودها قطع شود در آن صورت شما به آمنوره ثانویه دچار خواهید بود. ایجاد فواصلی بیش از 35 روز بین پریودها نیز الیگو آمنوره نام دارد.
-استرس فیزیکی ناشی از ورزش سنگین همچنین استرس های روانی می تواند، در ایجاد ناهنجاری های هورمونی دخالت داشته باشد. رقابت های ورزشی می تواند استرسی را برای افراد به همراه داشته باشد، که سبب آزاد سازی بیش از حد هورمون کورتیزول و کاتکولامین ها در بدن می شود. کاتکولامین ها ترکیبات شیمیایی هستند که بر سیستم عصبی تاثیر می گذارند. علاوه بر این تولید برخی هورمون ها نیز کاهش می یابد که همه این تغییرات تاثیرات منفی را بر چرخه قاعدگی به همراه دارد.
-لپتین هورمونی است که در بافت چربی تولید می شود، مقدار این هورمون در خانم های ورزشکار با چربی اندک کاهش می یابد. لپتین در تحریک هورمون آزاد کننده گنادوتروپین نقش دارد. ترشح هورمون آزاد کننده گنادوتروپین نیز به معنی آغاز چرخه قاعدگی می باشد. بنابراین فقر در میزان لپتین می تواند در عدم داشتن چرخه های پریود نرمال دخالت داشته باشد.
ژنتیک نیز در این میان نقش مهمی ایفا می کند. برخی دختران در مقایسه با برخی دیگر دیرتر به بلوغ می رسند و برخی دختران نسبت به تغییرات هورمونی آسیب پذیرترند.
عوارض قطع پریود
ناباروری یکی از مهمترین تاثیرات اختلال در پریود می باشد. اغلب ورزشکاران حرفه ای خانم در باردار شدن با مشکلاتی رو به رو هستند. تخمک گذاری های نامنظم که در دوران ورزش حرفه ای این افراد در سنین پایین روی داده است، امکان بارداری در زندگی آینده را برای آنها دشوار می سازد.
-تعویق و غیبت طولانی در پریودها در دوران نوجوانی سبب می شود، دانسیته استخوانی این افراد تحت تاثیر قرار گیرد. فاکتورهای متعددی در دانسیته مناسب استخوان نقش دارد که استروژن یکی از آنها می باشد. کاهش مقدار استروژن ناشی از آمنوره سبب می شود، افراد در معرض داشتن استخوان های ضعیف قرار داشته باشند. تولید غیر نرمال کورتیزول و هورمون رشد نیز که در نتیجه استرس های فیزیکی و عاطفی روی می دهد، می تواند تاثیرات منفی را بر تراکم استخوان ها به دنبال داشته باشد و این فاکتور مستقل از فاکتورهای مرتبط با قاعدگی می باشد. کاهش دانسیته استخوانی علاوه بر شکننده شدن استخوان ها می تواند تاثیرات بلند مدتی را نیز به همراه داشته باشد. از جمله این تاثیرات بلند مدت ابتلا به پوکی استخوان در زندگی آینده این افراد می باشد.
نقش کلیدی تغذیه
اغلب ورزشکاران خانم جوان با داشتن تغذیه مناسب و افزایش کالری مصرفی می توانند، چرخه های قاعدگی خود را به روند نرمال بازگردانند. تغذیه بیش از حد توصیه نمی شود، اما باید مقدار تغذیه مناسب باشد. نکات زیر می تواند به دختران جوان کمک کند تا تولید هورمونی بدن خود را در حد مناسب حفظ کنند:
-داشتن وعده های غذایی منظم: مهمترین راه برای اطمینان از رشد طبیعی داشتن تغذیه مناسب است.
-میان وعده های سالمی را برای خود نظر داشته باشید: برنامه روزانه شلوغ ممکن است فرصت داشتن وعده های غذایی مناسب را از شما بگیرد. در این شرایط شما می توانید میان وعده های مناسب مانند ماست، پنیر و کراکرهای غنی شده را مورد توجه قرار دهید.
-نگرش سالمی نسبت به غذاها داشته باشید: به غذا دید مثبتی داشته باشید. غذا سوخت مورد نیاز بدن را فراهم می کند و عملکرد بدن را بهینه می سازد.
-از تمرین افراطی بپرهیزید: باید برنامه ورزشی خود را به نحو مناسبی کاهش دهید تا عملکرد غدد درون ریز بدن به حالت نرمال بازگردد و چرخه های قاعدگی روند طبیعی خود را از سر گیرد.
-به خواب مناسب شبانه توجه کنید: خوابیدن به بدن فرصت می دهد تا بعد از داشتن فعالیت فیزیکی روزانه، دوباره شارژ شود. در نوجوانان خواب مناسب منجر به آزادسازی هورمون رشد در آنها می گردد. عدم خواب مناسب بر تمرکز و عملکرد تاثیر می گذارد.
-بر استرس های خود غلبه کنید: استرس ناشی از ورزش می تواند تاثیرات منفی را بر تولید هورمون ها به دنبال داشته باشد. بنابراین باید زمانی را به ریلکس کردن، گوش دادن موسیقی، گذراندن زمان در کنار دوستان و خانواده، پیاده روی و کتاب خواندن بگذرانید.
سیستم باروری سالم در یک خانم بستگی به عملکرد سیستم فیدبک، بین سه ارگان حیاتی به نام های هیپوتالاموس، هیپوفیز و تخمدان ها دارد. هیپوتالاموس و هیپوفیز هر دو در مغز قرار دارند. این سه ارگان در کنار هم محور هیپوتالاموس، هیپوفیز و تخمدان را می سازند.
-هیپوتالاموس با آزادسازی هومون آزاد کننده گنادوتروپین سبب می شود تا تخمدان ها هورمون محرک فولیکول یا FSH را آزاد کنند. هورمون FSH سبب بلوغ تخمک در تخمدان ها می شود. مادامی که تخمک ها بالغ می شوند، استروژن تولید می گردد. افزایش میزان هورمون استروژن سیگنالی را به هیپوتالاموس - هیپوفیز می رساند که سبب می شود تخمک گذاری یا آزادسازی تخمک های بالغ از تخمدان ها آغاز گردد.
-در عین حال غده هیپوفیز نیز هورمون دیگری به نام هورمون لوتئیزه کننده یا LH را آزاد می سازد. مدت کوتاهی قبل از تخمک گذاری افزایش مقدار هورمون LH فرایند تخمک گذاری را تقویت می کند. علاوه بر استروژن هورمون دیگری به نام پروژسترون نیز از فولیکول هایی که تخمک خود را آزاد کرده اند تولید می شود. پروژسترون رحم را برای بارداری احتمالی آماده می کند.
-اگر تخمک آزاد شده ظرف 12 تا 24 ساعت بارور نشود، در آن صورت تخمک حل شده و در طول خونریزی پریود دیواره رحم نیز فرو می ریزد. به دنبال این خونریزی مقدار استروژن و پروژسترون دوباره کاهش می یابد و سپس هیپوتالاموس دوباره منجر به آزاد سازی FSH و شروع چرخه ای دیگر می گردد.
از دست رفتن یا نامنظم شدن پریود های قاعدگی
یکی از اجزای مهم چرخه تخمک گذاری تامین انرژی کافی می باشد. زمانی که یک خانم جوان نتواند کالری کافی را برای برقراری تعادل در انرژی مصرفی بدن ایجاد کند، در آن صورت بدن برای حفظ انرژی تلاش خواهد کرد. وقتی چنین چیزی روی دهد تولید هورمون آزاد کننده گنادوتروپین سرکوب می شود و در نتیجه آن اختلال در چرخه تخمک گذاری آغاز می شود و این چرایی تاثیر ورزش بر تاخیر پریود را نشان می دهد. البته منظور از ورزش، ورزش شدید توام با تغذیه نامناسب می باشد. در این شرایط دیگر مقدار هومون LH در میانه های چرخه افزایش نمی یابد، فولیکول ها دیگر نمی توانند به طور موثر استروژن تولید کنند. در نتیجه تخمک گذاری به طور نامنظم روی می دهد و در برخی موارد به طور کامل تخمک گذاری انجام نمی شود. پریودها کوتاه یا سبک می شوند و در برخی موارد ممکن است پریودی صورت نگیرد. به عدم وقوع پریودها آمنوره گفته می شود.
-برخی دختران که تمرینات ورزشی را در سنین پایین آغاز می کنند، در اثر تمرین های شدید و یا تغذیه نامناسب بلوغ را به تاخیر می اندازند. دخترانی که تا 15 سالگی پریود نمی شوند افرادی هستند که به آمنوره اولیه دچار می باشند. پس از آغاز پریودها، اگر در سه دوره متوالی پریودها قطع شود در آن صورت شما به آمنوره ثانویه دچار خواهید بود. ایجاد فواصلی بیش از 35 روز بین پریودها نیز الیگو آمنوره نام دارد.
-استرس فیزیکی ناشی از ورزش سنگین همچنین استرس های روانی می تواند، در ایجاد ناهنجاری های هورمونی دخالت داشته باشد. رقابت های ورزشی می تواند استرسی را برای افراد به همراه داشته باشد، که سبب آزاد سازی بیش از حد هورمون کورتیزول و کاتکولامین ها در بدن می شود. کاتکولامین ها ترکیبات شیمیایی هستند که بر سیستم عصبی تاثیر می گذارند. علاوه بر این تولید برخی هورمون ها نیز کاهش می یابد که همه این تغییرات تاثیرات منفی را بر چرخه قاعدگی به همراه دارد.
-لپتین هورمونی است که در بافت چربی تولید می شود، مقدار این هورمون در خانم های ورزشکار با چربی اندک کاهش می یابد. لپتین در تحریک هورمون آزاد کننده گنادوتروپین نقش دارد. ترشح هورمون آزاد کننده گنادوتروپین نیز به معنی آغاز چرخه قاعدگی می باشد. بنابراین فقر در میزان لپتین می تواند در عدم داشتن چرخه های پریود نرمال دخالت داشته باشد.
ژنتیک نیز در این میان نقش مهمی ایفا می کند. برخی دختران در مقایسه با برخی دیگر دیرتر به بلوغ می رسند و برخی دختران نسبت به تغییرات هورمونی آسیب پذیرترند.
عوارض قطع پریود
ناباروری یکی از مهمترین تاثیرات اختلال در پریود می باشد. اغلب ورزشکاران حرفه ای خانم در باردار شدن با مشکلاتی رو به رو هستند. تخمک گذاری های نامنظم که در دوران ورزش حرفه ای این افراد در سنین پایین روی داده است، امکان بارداری در زندگی آینده را برای آنها دشوار می سازد.
-تعویق و غیبت طولانی در پریودها در دوران نوجوانی سبب می شود، دانسیته استخوانی این افراد تحت تاثیر قرار گیرد. فاکتورهای متعددی در دانسیته مناسب استخوان نقش دارد که استروژن یکی از آنها می باشد. کاهش مقدار استروژن ناشی از آمنوره سبب می شود، افراد در معرض داشتن استخوان های ضعیف قرار داشته باشند. تولید غیر نرمال کورتیزول و هورمون رشد نیز که در نتیجه استرس های فیزیکی و عاطفی روی می دهد، می تواند تاثیرات منفی را بر تراکم استخوان ها به دنبال داشته باشد و این فاکتور مستقل از فاکتورهای مرتبط با قاعدگی می باشد. کاهش دانسیته استخوانی علاوه بر شکننده شدن استخوان ها می تواند تاثیرات بلند مدتی را نیز به همراه داشته باشد. از جمله این تاثیرات بلند مدت ابتلا به پوکی استخوان در زندگی آینده این افراد می باشد.
نقش کلیدی تغذیه
اغلب ورزشکاران خانم جوان با داشتن تغذیه مناسب و افزایش کالری مصرفی می توانند، چرخه های قاعدگی خود را به روند نرمال بازگردانند. تغذیه بیش از حد توصیه نمی شود، اما باید مقدار تغذیه مناسب باشد. نکات زیر می تواند به دختران جوان کمک کند تا تولید هورمونی بدن خود را در حد مناسب حفظ کنند:
-داشتن وعده های غذایی منظم: مهمترین راه برای اطمینان از رشد طبیعی داشتن تغذیه مناسب است.
-میان وعده های سالمی را برای خود نظر داشته باشید: برنامه روزانه شلوغ ممکن است فرصت داشتن وعده های غذایی مناسب را از شما بگیرد. در این شرایط شما می توانید میان وعده های مناسب مانند ماست، پنیر و کراکرهای غنی شده را مورد توجه قرار دهید.
-نگرش سالمی نسبت به غذاها داشته باشید: به غذا دید مثبتی داشته باشید. غذا سوخت مورد نیاز بدن را فراهم می کند و عملکرد بدن را بهینه می سازد.
-از تمرین افراطی بپرهیزید: باید برنامه ورزشی خود را به نحو مناسبی کاهش دهید تا عملکرد غدد درون ریز بدن به حالت نرمال بازگردد و چرخه های قاعدگی روند طبیعی خود را از سر گیرد.
-به خواب مناسب شبانه توجه کنید: خوابیدن به بدن فرصت می دهد تا بعد از داشتن فعالیت فیزیکی روزانه، دوباره شارژ شود. در نوجوانان خواب مناسب منجر به آزادسازی هورمون رشد در آنها می گردد. عدم خواب مناسب بر تمرکز و عملکرد تاثیر می گذارد.
-بر استرس های خود غلبه کنید: استرس ناشی از ورزش می تواند تاثیرات منفی را بر تولید هورمون ها به دنبال داشته باشد. بنابراین باید زمانی را به ریلکس کردن، گوش دادن موسیقی، گذراندن زمان در کنار دوستان و خانواده، پیاده روی و کتاب خواندن بگذرانید.
منبع:
دکتر سلامت
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼