خونریزی شدید قاعدگی، دلایل و درمان چیست؟

گرچه خونریزی سنگین قاعدگی یک نگرانی مشترک در میان زنان است، با ای نوجود اکثر زنان خونریزی شدید به عنوان خونریزی شدید قاعدگی را تجربه نکرده اند. اگر دچار خونریزی شدید قاعدگی هستید نمی توانید فعالیت های معمول خود را ادامه دهید زیرا خونریزی تان زیاد است و دچار درد نیزهستید.اگر به دلیل خونریزی زیاد قاعدگی دچار ترس و وحشت شده اید بهتر است به پزشک مراجعه کنید. درمان های مؤثر زیادی برای خونریزی شدید قاعدگی وجود دارد.

علائم خونریزی شدید قاعدگی چیست؟
علائم خونریزی شدید قاعدگی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خیس شدن یک یا چند نوار بهداشتی یا تامپون ها در هر ساعت برای چندین ساعت متوالی
- نیاز به استفاده از دو نوار بهداشتی برای کنترل جریان خون قاعدگی نیاز به بیدار شدن برای تغییر نوار بهداشتی در طول شب
خونریزی طولانی تر از یک هفته
- محدود کردن فعالیت های روزانه به دلیل خونریزی شدید قاعدگی
- نشانه های کم خونی، مانند خستگی یا تنگی نفس

علل خونریزی شدید قاعدگی چیست؟
در برخی موارد، علت خونریزی شدید قاعدگی(خونریزی شدید قاعدگی)ناشناخته است، اما تعدادی از موارد ممکن است خونریزی شدید قاعدگی را ایجاد کند. علل رایج عبارتند از:
عدم تعادل هورمون ها
در یک چرخه طبیعی قاعدگی، تعادل میان هورمون های استروژن و پروژسترون، ایجاد انقباض رحم (اندومتریوم) را تنظیم می کند که در طی قاعدگی ریخته می شود. اگر یک عدم تعادل هورمون اتفاق بیفتد، بافت اندومتر بیش از حد رشد می کند و در نهایت خونریزی شدید قاعدگی را ایجاد می کند.
برخی بیماری ها می توانند باعث عدم تعادل هورمون ها شوند از جمله سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، چاقی، مقاومت به انسولین و مشکلات تیروئید.
اختلال در عملکرد تخمدان ها
اگر در طول دوره قاعدگی، تخمدان ها تخمک گذاری(آزاد شدن تخمک) نکنند، عملکرد آن همانند یک چرخه طبیعی قاعدگی نبوده و‌ هورمون پروژسترون را تولید نمی کند و منجر به عدم تعادل هورمون ها شده و به دنبال آن خونریزی شدید قاعدگی ایجاد می شود.
فیبروم های رحم
تومورهای خوش خیم‌ رحم بوده که به مرور زمان ممکن است ظاهر شوند. فیبروم های رحم می تواند موجب خونریزی های غیر طبیعی یا طولانی مدت قاعدگی شوند.
پولیپ های رحم
رشد کم و خوش خیم لایه داخلی رحم که به آن پولیپ رحم می گویند ممکن است موجب خونریزی شدید یا طولانی مدت قاعدگی شود.
آدنومایوز
این وضعیت هنگامی اتفاق می افتد که غدد موجود در لایه اندومتر در عضلات رحم فرو‌می روند و اغلب باعث خونریزی شدید و دوره های دردناک در قاعدگی می شوند.
دستگاه داخل رحمی (IUD)
خونریزی شدید قاعدگی یک عارضه شناخته شده در استفاده از دستگاه داخل رحمی است که برای جلوگیری از بارداری استفاده می شود. در این موارد پزشک می تواند برای جایگزین کردن راه های دیگر پیشگیری از بارداری به شما کمک کند.
عوارض بارداری
یک دوره خونریزی شدید قاعدگی می تواند به دلیل سقط جنین نیز باشد. از علل دیگر خونریزی شدید در دوران بارداری می توان به غیر طبیعی بودن محل جفت، مانند جفت سر راهیاشاره کرد.
سرطان
سرطان رحم و سرطان دهانه رحم(سرویکس) می توانند باعث خونریزی بیش از حد قاعدگی شوند، به خصوص اگر یائسگی شده باشید یا آزمایش پاپ غیر طبیعی در از قبل داشته اید.
اختلالات خونریزی دهنده ارثی
بعضی از اختلالات خونریزی دهنده مانند بیماری فون ویلبراند-وضعیتی که در آن عامل مهم لخته شدن خون دچار کمبود و یا اختلال است- می تواند منجر به خونریزی غیر طبیعی در قاعدگی شود.
داروها
بعضی از داروها، از جمله داروهای ضد التهابی، داروهای هورمونی نظیر استروژن و پروژستین و ضد انعقادی مانند وارفارین (کومادیین و جانتوون) یا انوکساپارین (لوونوکس)، می توانند خونریزی شدید یا طولانی مدت قاعدگی را به همراه داشته باشند.
سایر بیماری ها
تعدادی از بیماری های دیگر، از جمله بیماری کبد و کلیه، ممکن است با خونریزی شدید قاعدگی همراه باشند.

عوامل خطر
عوامل خطر با سن متفاوت است و اینکه ممکن است شما بیماری دیگری داشته باشید که باعث ایجاد خونریزی شدید قاعدگی شود. در یک چرخه طبیعی، آزاد شدن تخمک از تخمدان ها باعث تولید پروژسترون در بدن می شود، در واقع این هورمون زنانه مسئول منظم بودن چرخه قاعدگی است. وقتی که تخمک آزاد نشود، کافی نبودن پروژسترون می تواند باعث خونریزی شدید قاعدگی شود.
خونریزی شدید قاعدگی در دختران نوجوان به طور معمول ناشی از عدم تخمک گذاری است. دختران نوجوان در سال اول پس از اولین دوره قاعدگی (منارک) به طور معمول چرخه های بدون تخمک گذاری را تجربه می کنند.
خونریزی شدید قاعدگی در زنان مسن تر از سن باروری معمولا به علت آسیب های رحم، از جمله فیبرهای رحمی، پولیپ ها و آدنومایوز است. با این حال، علل دیگر مانند سرطان رحم، اختلالات خونریزی دهنده، عوارض جانبی داروها و بیماری های کبد یا کلیه باید رد شوند.

عوارض جانبی خونریزی شدید قاعدگی چیست؟
خونریزی شدید و طولانی قاعدگی می تواند منجر به مشکلاتی شود، از جمله:
کم خونی(آنمی)
خونریزی شدید قاعدگی می تواند موجب کم خونی به دنبال کاهش تعداد گلبول های قرمز خون شود. تعداد سلولهای قرمز در گردش خون توسط هموگلوبین-پروتئینی است درگلبول های قرمز برای حمل اکسیژن به بافت ها-اندازه گیری می شود. کم خونی فقر آهن زمانی ایجاد می شود که بدن شما برای تولید گلبول های قرمز از دست رفته از ذخایر آهن خود برای ساخت هموگلوبین بیشتر استفاده می کند تا بتواند اکسیژن را با گلبول های قرمز حمل کند. خونریزی شدید قاعدگی می تواند باعث کاهش سطح آهن شده و خطر کم خونی فقر آهن افزایش دهد. علائم و نشانه هایی که به دنبال کم خونی ایجاد می شوند عبارتند از رنگ پریدگی، ضعف و خستگی. گرچه رژیم غذایی در کم خونی فقر آهن نقش دارد، اما این مشکل با خونریزی های شدید قاعدگی نیز بیش تر می شود.
درد شدید
همراه با خونریزی شدید قاعدگی، ممکن است دچار درد شدید قاعدگی (دیسمنوره) شوید. گاهی اوقات درد های ناشی از خونریزی شدید قاعدگی به حدی شدید بوده که نیازمند ارزیابی بیشتر توسط پزشک دارد.

تشخیص
پزشک شما احتمالا درباره سابقه برخی بیماری ها و سیکل قاعدگی از شما سوال خواهد کرد. همچنین پزشک ممکن است از شما بخواهد روزهایی که خونریزی داشته و روزهایی که نداشته اید و‌ اینکه میزان خونریزیتان چقدر است و چند تا نوار بهداشتی استفاده کرده اید را یادداشت کنید.
پزشک پس از معاینه شما ممکن است یک یا چند آزمایش را به شما توصیه کند مانند:
آزمایش خون
پزشک با گرفتن نمونه خون شما می تواند کمبود آهن (کم خونی) و سایر بیماری ها مانند اختلالات تیروئید و یا اختلالات انعقادی خون را ارزیابی کند.
آزمایش پاپ اسمیر
در این آزمایش، سلولهای گردن رحم(سرویکس) شما جمع آوری شده و برای عفونت، التهاب یا تغییراتی که ممکن است سرطانی باشد یا ممکن است منجر به سرطان شود، آزمایش می شود.
بیوپسی از آندومتر رحم
پزشک شما ممکن است نمونه ای از بافت داخل رحم شما بگیرد تا توسط یک متخصص پاتولوژی مورد آزمایش قرار گیرد.
سونوگرافی
با این روش تصویربرداری با استفاده از امواج صوتی می توان رحم، تخمدان و لگن را مشاهده کرد.
طبق نتایج آزمایشات اولیه شما، پزشک ممکن است آزمایشهای بیشتری را توصیه کند، از جمله:
سونو هیستروسوگرافی
در این آزمایش از طریق واژن و دهانه رحم مایعی را به داخل رحم شما تزریق می کنند. سپس پزشک با استفاده از سونوگرافی به بررسی لایه داخلی رحم می پردازد.
هیستروسکوپی
در این روش وسیله ای نازک و روشن از طریق واژن و سرویکس، داخل رحم قرار داده و به پزشک اجازه می دهد تا داخل رحم شما را ببیند.

درمان خونریزی شدید قاعدگی چیست؟
درمان خونریزی شدید قاعدگی، بسته به علت آن متفاوت بوده و شامل موارد زیر است:
درمان دارویی
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم باعث کاهش میزان خونریزی قاعدگی می شوند. این داروها همچنین باعث کاهش درد ناشی از قاعدگی (دیسمنوره) می شوند.
- ترانکسامیک اسید: اسید ترانکسامیک (Lysteda) به کاهش میزان خونریزی قاعدگی کمک می کند و تنها در زمان خونریزی استفاده می شود.
- داروهای پیشگیری از بارداری خوراکی: این داروها به جز پیشگیری از بارداری، می تواند به تنظیم چرخه های قاعدگی کمک کند و موجب کاهش خونریزی شدید یا طولانی مدت قاعدگی شود.
- پروژسترون خوراکی: هورمون پروژسترون می تواند به عدم تعادل هورمون و کاهش خونریزی شدید قاعدگی کمک کند.
‏- IUD هورمونی : این دستگاه داخل رحمی یک نوع پروژستین به نام لونورژسترل را آزاد می کند که باعث می شود لایه داخلی رحم نازک شده و جریان خون قاعدگی و گرفتگی عضلات و درد را کاهش دهد.
اگر خونریزی شدید قاعدگی ناشی از مصرف داروهای هورمونی باشد پزشک شما با تغییر دادن دارو یا قطع دارو، قادر به درمان خونریزی شدید قاعدگی می باشد. همچنین اگر شما به علت خونریزی شدید قاعدگی کم خون شوید، پزشک ممکن است به شما توصیه کند که مکمل های آهن را به طور مرتب مصرف کنید. همچنین اگر هنوز دچار کم خونی نشده اید اما سطح آهن شما پایین است باز هم بهتر است از مکمل های آهن استفاده کنید.
درمان جراحی
اگر درمان دارویی برای خونریزی شدید قاعدگی ناموفق باشد، ممکن است برای درمان نیاز به جراحی داشته باشید که شامل موارد زیر است:
- کورتاژ (D & C): در این روش، پزشک دهانه رحم شما را باز می کند و سپس لایه داخلی رحم را خراشیده و ساکشن می کند تا خونریزی قاعدگی را کاهش دهد. اگرچه این روش رایج است و اغلب خونریزی حاد یا فعال را درمان می کند، اگر خونریزی شدید قاعدگی دوباره اتفاق بیافتد ممکن است کورتاژ دیگری نیاز داشته باشید.
- آمبولیزاسیون شریان رحم: این روش در زنانی که به دنبال فیبروم های رحمی دچار خونریزی شدید قاعدگی شده اند، انجام می شود و هدف از انجام‌ این روش کوچک سدن‌ فیبروئیدهای رحم با مسدود کردن رگ های خونی رحم و قطع جریان خون آنها است. در طی آمبولیزاسیون شریان رحم، جراح کاتتر را از طریق شریان بزرگ در ران (سرخرگ فمورال) عبور می دهد و آن را به رگ های خونی رحم شما هدایت می کند، و موادی را داخل سرخرگ رحم تزریق کرده تا جریان خون را به فیبروم رحمی کاهش دهد.
- جراحی با امواج‌فراصوتی متمرکز: این روش نیز شبیه به آمبولیزاسیون شریان رحم، با کوچک کردن فیبروم های رحمی برای درمان خونریزی شدید ناشی از فیبروئیدها به کار می رود. در واقع با استفاده از امواج فراصوتی، بافت فیبروئید را از بین می برند.
- میومکتومی(Myomectomy): در این روش پزشک با کمک جراحی فیبروم های رحم را خارج می کند. بسته به اندازه، تعداد و محل فییروم های رحمی ، جراح می تواندبا استفاده از جراحی باز شکم(لاپراتومی)، از طریق چند برش کوچک (لاپاروسکوپی)، یا از طریق واژن و دهانه رحم (هیستروسکوپی)، اقدام به انجام میومکتومی کند.
- تخریب اندومتر: این روش شامل تخریب پوشش داخلی رحم (اندومتریوم)می باشد. در این روش با استفاده از یک لیزر، رادیوفرکانس یا گرما برای از بین بردن بافت اندومتر استفاده می شود. پس از برداشت اندومتر، اکثر زنان خونریزی کمتری را در دوره های قاعدگی خواهند داشت. بارداری نیز پس از این روش همراه با عوارض متعددی است. در صورت تخریب بافت اندومتر، استفاده از روشهای پیشگیری از بارداری قابل اعتماد یا دائمی تا زمان یائسگی توصیه می شود.
- برداشت از بافت اندومتر: در این روش جراحی برای برداشتن بافت لایه داخلی رحم، از سیم الکتریکی جراحی استفاده می کند. برداشتن و برش اندومتر، در زنان دارای خونریزی شدید قاعدگی مفید است. بارداری نیز بعد از این روش توصیه نمی شود.
- هیسترکتومی: هیسترکتومی - نوعی جراحی که رحم و دهانه رحم(سرویکس) برداشته می شود- یک روش دائمی است که سبب نازایی و پایان دوره های قاعدگی می شود. هیسترکتومی تحت بیهوشی انجام می شود و نیاز به بستری دارد. همچنین برداشتن دو طرفه تخمدان ها (oophorectomy دو طرفه) منجر به یائسگی زودرس می شود.
بسیاری از این روش های جراحی به صورت سرپایی انجام می شود. اگر چه ممکن است به یک بیهوشی عمومی نیاز داشته باشید، احتمالا می توانید در همان روز مرخص شده و به خانه برگردید. با این وجود میومکتومی شکمی یا هیسترکتومی معمولا نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند. هنگامی که خونریزی شدید قاعدگی علامتی از بیماری های دیگر مانند بیماری تیروئید است، درمان آن معمولا باعث کم شدن خونریزی های قاعدگی می شود.

چه موقع برای درمان خونریزی شدید قاعدگی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده هر کدام از علائم زیر به پزشک مراجعه کنید:
- هنگامی که خونریزی واژینال آنقدر سنگین است که حداقل یک پد یا تامپون را یک تا دو ساعت خیس می کنید
- خونریزی بین دوره های قاعدگی یا خونریزی نامنظم واژینال
- هر نوع خونریزی از واژن بعد از یائسگی