عوارض کاپ قاعدگی، استفاده از آن ایمن است؟

کاپ قاعدگی (فنجان قاعدگی) در سال‌های اخیر به عنوان یک جایگزین مدرن برای نواربهداشتی و تامپون معرفی شده است. این محصول که معمولاً از سیلیکون پزشکی ساخته می‌شود، با جمع‌آوری خون قاعدگی به جای جذب آن، ادعا می‌کند که گزینه‌ای ایمن‌تر، مقرون‌به‌صرفه‌تر و سازگارتر با محیط زیست است. اما با وجود مزایای مطرح‌شده، نگرانی‌هایی درباره عوارض احتمالی آن وجود دارد. این مقاله به بررسی ایمنی کاپ قاعدگی و عوارض احتمالی آن می‌پردازد تا به زنان کمک کند انتخاب آگاهانه‌تری داشته باشند.

کاپ قاعدگی چیست؟

کاپ قاعدگی یک محصول بهداشتی قابل استفاده مجدد برای زنان است که در دوران پریود استفاده می‌شود. این کاپ داخل واژن قرار می‌گیرد تا خون قاعدگی را جمع‌آوری کند. معمولاً از جنس سیلیکون یا لاستیک ساخته می‌شود و شکلی قیفی دارد. ظرفیت بالای این کاپ‌ها در نگهداری خون نسبت به سایر محصولات مشابه، باعث شده بسیاری از زنان آن را جایگزینی مناسب برای تامپون بدانند. بسته به شدت خون‌ریزی، می‌توان آن را تا ۱۲ ساعت متوالی استفاده کرد.

آیا کاپ قاعدگی ایمن است؟

کاپ‌های قاعدگی برای اکثر افراد ایمن هستند و می‌توانند به عنوان یک گزینه مؤثر برای مدیریت قاعدگی استفاده شوند. با این حال، برای افرادی که شرایط خاصی مانند عفونت‌های مکرر واژینال، مشکلات بی‌اختیاری یا زایمان‌های اخیر دارند، ممکن است نیاز باشد قبل از استفاده با متخصص مشورت کنند. 

به طور کلی، کاپ قاعدگی یک گزینه ایمن و مؤثر برای مدیریت خونریزی قاعدگی است، به شرطی که به خوبی مورد استفاده و نگهداری قرار گیرد. آگاهی از روش‌های صحیح استفاده، شستشو و نگهداری می‌تواند به کاهش خطر مشکلات و افزایش رضایت از این روش کمک کند. استفاده از کاپ قاعدگی به بسیاری از افراد کمک می‌کند تا قاعدگی خود را به شیوه‌ای مناسب و راحت مدیریت کنند.

عوارض جانبی کاپ قاعدگی

معمولا کاپ قاعدگی انتخاب بسیار خوبی بوده و نسبت به پدها گزینه بهتری هستند. تاکنون افراد از آن شکایتی نداشته اند اما مطابق با مطالعات، برخی از معایب یا خطرات بالقوه استفاده نادرست از کاپ قاعدگی عبارت‌اند از:

۱. نشت 

مانند هر محصول بهداشتی دیگر، کاپ قاعدگی نیز ممکن است هنگام استفاده نشتی داشته باشد؛ مخصوصاً اگر بیش از حد پر شود یا به‌ درستی در جای خود قرار نگیرد. با تخلیه منظم کاپ و انتخاب سایز مناسب، این مشکل کمتر خواهد شد؛ زیرا در چنین شرایطی، کاپ به‌ درستی به دیواره واژن می‌چسبد و در طول روز جابه‌جا نمی‌شود.

۲. تحریک و سوزش 

ممکن است دلایل مختلفی باعث سوزش یا ناراحتی هنگام استفاده از کاپ شوند که بیشتر آن‌ها قابل پیشگیری هستند. مثلاً اگر کاپ بدون روان‌کننده وارد شود، سایز آن مناسب نباشد یا به‌ درستی تمیز نشده باشد. استفاده از روان‌کننده‌های پایه آب می‌تواند از این مشکل جلوگیری کند. همچنین خواندن دستورالعمل موجود روی بسته محصول نیز بسیار مهم است.

۳. آسیب و درد 

در برخی موارد، وارد کردن اجسام به واژن ممکن است باعث آسیب‌های جزئی یا درد شود. این خطر، زمانی بیشتر است که کاپ به‌ صورت خشن وارد مجرای واژن شود، فرد ناخن‌های بلندی داشته باشد یا از کاپی با سایز نامناسب استفاده کند.

۴. آلرژی و حساسیت پوستی 

مانند هر محصول دیگری، احتمال بروز واکنش‌های آلرژیک هنگام استفاده از کاپ قاعدگی وجود دارد. البته از آنجایی که این کاپ‌ها از سیلیکون پزشکی ساخته می‌شوند، در اغلب موارد مشکلی ایجاد نمی‌کنند مگر اینکه فرد به سیلیکون حساسیت داشته باشد. همچنین برخی برندها ممکن است به دلیل نوع مواد اولیه‌شان برای برخی زنان مناسب‌تر باشند.

۵. مشکلات ادراری

استفاده از کاپ قاعدگی ممکن است باعث ورود باکتری‌ها به مجاری ادراری شود، چون وارد کردن هر جسمی به داخل واژن می‌تواند مجرای ادرار را تحریک کند. البته در موارد نادر، ممکن است کاپ به مجرای ادرار فشار وارد کند و آن را مسدود سازد که در نتیجه‌ آن، فرد دچار مشکل در ادرار کردن می‌شود.

۶. جابه‌جایی یا خارج شدن آی‌یودی (IUD)

گفته می‌شود استفاده از کاپ قاعدگی پس از قرار دادن آی‌یودی (وسیله جلوگیری از بارداری داخل رحم) ممکن است اثربخشی آن را کاهش دهد، چراکه کاپ ممکن است نخ آی‌یودی را بکشد یا باعث جابه‌جایی آن شود. با این حال، طبق مطالعات، خارج شدن آی‌یودی به‌ طور طبیعی در حدود یک نفر از هر بیست نفر اتفاق می‌افتد، صرف‌ نظر از اینکه از کاپ استفاده کرده باشند یا نه. همچنین تحقیقات دیگر نشان می‌دهد که استفاده از کاپ قاعدگی، نسبت به تامپون یا نوار بهداشتی، خطر خارج شدن آی‌یودی را به‌طور قابل توجهی افزایش نمی‌دهد.

۷. عفونت‌ها

یکی از عوارض نادر ولی جدی استفاده از کاپ قاعدگی، عفونت است که بیشتر از انتقال باکتری‌ها از دست به کاپ ناشی می‌شود و خود کاپ این مشکل را ایجاد نمی‌کند. برای مثال، عفونت‌هایی مانند عفونت قارچی یا واژینوز می‌توانند به دلیل وجود باکتری در واژن ایجاد شده و باعث تغییر سطح pH شوند. برای پیشگیری از این موضوع، باید دست‌ها را با آب ولرم و صابون آنتی‌بیوتیک قبل از دست زدن به کاپ، به‌ خوبی شستشو دهید. همچنین اگر کاپ به‌ خوبی تمیز نشود، می‌تواند عامل گسترش عفونت باشد. لازم است کاپ را قبل و بعد از هر بار استفاده با صابون ملایم و آب بشویید.

۸. سندرم شوک سمی (TSS)

سندرم شوک سمی یکی از جدی‌ترین و خطرناک‌ترین عفونت‌های باکتریایی است که در اثر ورود باکتری‌های استافیلوکوک یا استرپتوکوک (که به‌ طور طبیعی روی پوست، بینی یا دهان وجود دارند) به داخل بدن ایجاد می‌شود. معمولاً تامپون‌ها عامل این عارضه هستند، اما در موارد بسیار نادر، کاپ قاعدگی نیز می‌تواند موجب آن شود.

آیا فواید کاپ قاعدگی بیشتر از خطرات آن است؟

با بررسی فواید و خطرات کاپ قاعدگی، می‌توان به این نتیجه رسید که فواید آن برای بسیاری از افراد بیشتر از خطرات آن است، به شرطی که نکات بهداشتی رعایت شود و از آن به درستی استفاده گردد. کاپ قاعدگی می‌تواند یک گزینه مؤثر و راحت برای مدیریت قاعدگی باشد، به ویژه برای افرادی که به مسائل اقتصادی و محیط زیستی اهمیت می‌دهند. با این حال، هر فرد باید با توجه به شرایط خود، و در صورت نیاز، با مشاوران بهداشتی مشورت کند تا بهترین گزینه را برای مدیریت قاعدگی انتخاب کند.

چگونه سایز مناسب کاپ قاعدگی را انتخاب کنیم؟

شکل و طول واژن نیز در انتخاب سایز مؤثر است. برای درک بهتری از اینکه کدام سایز مناسب شماست، می‌توانید با استفاده از یک آینه و شناسایی محل واژن و عمق آن به سادگی این موضوع را بررسی کنید. بهترین راه برای پیدا کردن سایز مناسب، امتحان کردن انواع مختلف کاپ‌ها است. اگر سایز استفاده شده برای شما ناراحت‌کننده یا دردناک باشد، می‌توانید به سایز دیگری مراجعه کنید. همچنین، برخی برندها ممکن است مجموعه‌ای از چند سایز مختلف ارائه دهند که به شما این امکان را می‌دهد که قبل از خرید نهایی، سایز مناسب خود را پیدا کنید.

قبل از خرید، مطالعه نظرات دیگر کاربران می‌تواند به شما کمک کند. بسیاری از برندهای کاپ قاعدگی راهنمای سایز خود را ارائه می‌دهند که می‌توانید براساس آن سایز مناسب خود را انتخاب کنید.

در مجموع، کاپ قاعدگی استفاده کنیم یا نه؟

در صورت تمایل به استفاده از این کاپ‌ها در درجه اول بهتر است با یک پزشک زنان مشورت کنید. اما اگر از بابت عوارض جانبی احتمالی می‌پرسید، باید بگوییم که تحقیقات دراین‌زمینه همچنان ادامه دارند. چرا که عوارض احتمالی استفاده از این محصول باید روشن‌تر شود. در ضمن شرایط هر کسی فرق می‌کند. نمی‌توان کلی‌گویی کرد و گفت که مزایای استفاده از کاپ‌های قاعدگی برای همه افراد به معایب‌شان می‌چربد. پس مطمئن‌ترین راه این است که مشورت پزشکی بگیرید. شاید پزشک زنان کاپ قاعدگی خاصی را پیشنهاد کند یا که اصلا استفاده از این محصول را به‌صلاح‌تان نبیند.

در استفاده از کاپ قاعدگی محتاط باشید اگر این نشانه ها را دارید

هنگام خرید و استفاده از کاپ قاعدگی باید به موارد مهمی توجه کنید. درصورت دارا بودن هر یک از شرایط زیر باید دقت بیشتری داشته و  بسیار محتاطانه‌تر تصمیم بگیرید:

• پرولاپس یا افتادگی رحم 
• حساسیت به لاستیک یا لاتکس
• استفاده از لوازم پیشگیری درون‌رحمی مانند IUD
• سابقه ابتلا به سندرم شوک سمی یا TSS
• عفونت مکرر واژن
• مهبل‌گرفتگی یا واژینیسموس
• فیبروئیدهای رحمی 
• اِندومِتریوز
• به‌تازگی مادر شده‌اید، سقط داشته‌اید یا جراحی زنان انجام داده‌اید.

می‌بینید که به همین سادگی‌ها نیست. تنها پزشک می‌تواند شرایط‌تان را برای استفاده از کاپ قاعدگی سبک‌سنگین کند. البته شاید در تبلیغات ببینید که این کاپ‌ها را مناسب همه افراد و قابل‌استفاده برای تمام سنین توصیف می‌کنند.

آیا دوشیزگان هم می‌توانند از کاپ قاعدگی استفاده کنند؟

خیر دختران باکره نمی توانند از کاپ قاعدگی استفاده کنند. اگر دختر باکره‌ای در مورد استفاده از کاپ قاعدگی نگرانی یا سوالاتی دارد، بهتر است با یک پزشک یا متخصص زنان مشورت کند. ایشان می‌توانند به وی اطلاعات و نکات مفیدی در این زمینه ارائه دهند.

برای خرید کاپ قاعدگی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟

همانطور که گفتیم، برای استفاده از کاپ قاعدگی باید با پزشک زنان مشورت کنید. حالا اگر با مشورت پزشکی به این نتیجه رسیدید که از کاپ قاعدگی استفاده کنید، مروری هم بر دانستنی‌های زیر داشته باشید:

• انتخاب سایز: کاپ‌های قاعدگی معمولا در دو سایز ۱ (کوچک) و ۲ (بزرگ) عرضه می‌شوند. انتخاب سایز مناسب به موارد زیر بستگی دارد:
• سن
• وضعیت دهانه رحم
• شدت خون‌ریزی قاعدگی
• سفتی و انعطاف‌پذیری کاپ
• ظرفیت کاپ
  قدرت ماهیچه‌های کف لگن
• سابقه زایمان واژینال

نتیجه‌گیری 

هرچند عوارض کاپ قاعدگی در مقایسه با مزایای آن محدود و قابل پیشگیری هستند، اما رعایت نکات بهداشتی، انتخاب سایز مناسب و آموزش صحیح استفاده از آن، نقش مهمی در پیشگیری از مشکلات احتمالی دارد. در نهایت، انتخاب این محصول باید با در نظر گرفتن شرایط بدنی، سبک زندگی و مشورت با پزشک انجام شود.