روش های هورمونی جلوگیری از بارداری مجدد برای مادران شیرده

برای مادران شیرده، انتخاب روش مناسب پیشگیری از بارداری برای اطمینان از سلامت نوزاد و سلامت مادر بسیار مهم است. در حالی که خود شیردهی می‌تواند سطحی از محافظت از بارداری را ارائه دهد، ممکن است برای همه کافی نباشد و مادران در این دوره بارداری مجدد را تجربه کنند. روش‌های پیشگیری از بارداری هورمونی اغلب در این دوره ایمن و مؤثر در نظر گرفته می‌شوند. این مقاله به بررسی گزینه‌های مختلف پیشگیری از بارداری هورمونی برای مادران شیرده، مکانیسم‌های آنها و مناسب بودن آنها در دوران شیردهی می‌پردازد.

در این مقاله می‌خوانید:

• روش های جلوگیری از بارداری در دوران شیردهی
• روش های پیشگیری از بارداری با پروژسترون
• آیا روش های ضد بارداری پروژسترونی عوارض دارد؟
• بهترین زمان پیشگیری از بارداری بعد از زایمان
• آیا شیردهی به تنهایی از بارداری مجدد جلوگیری می‌کند؟

بیشتر بخوانید: اولین قاعدگی بعد از زایمان، کی شروع می شود؟

روش های جلوگیری از بارداری در دوران شیردهی

روش‌های هورمونی جلوگیری از بارداری مجدد برای مادران شیرده انواع مختلفی دارد که پزشک بر اساس وضعیت مادران و شرایط بدنی آن‌ها، یکی از انواع این روش‌ها را برای پیشگیری از بارداری در این دوره حساس تجویز می‌کند.

قرص های پروژسترونی

قرص‌های پروژسترونی که با نام مینی قرص نیز شناخته می‌شود، یک گزینه ضد بارداری خوراکی است که فقط حاوی هورمون پروژسترون است که برای استفاده در دوران شیردهی بی خطر در نظر گرفته می‌شود. این قرص‌ها با ضخیم کردن مخاط دهانه رحم، رسیدن اسپرم به رحم را دشوار کرده و با نازک کردن پوشش داخلی رحم از لانه گزینی جلوگیری می‌کنند.

ایمپلنت های ضد بارداری

ایمپلنت‌های ضد بارداری میله‌های کوچکی هستند که زیر پوست بازو قرار می‌گیرند. این نوع از ایمپلنت‌ها دوز ثابتی از پروژسترون را آزاد می‌کنند و می‌توانند محافظت طولانی مدت در برابر بارداری تا سه سال را ارائه دهند. این روش برای بسیاری از مادران شیرده و افرادی که قصد بارداری در آینده نزدیک را ندارند، بسیار محبوب است.

دستگاه های هورمونی داخل رحمی (IUD)

آی یو دی‌های هورمونی، مانند میرنا و اسکایلا، دستگاه‌هایی به شکل T هستند که در رحم قرار می‌گیرند. این دستگاه‌ها مقدار کمی پروژسترون را به صورت موضعی آزاد می‌کنند که مخاط دهانه رحم را ضخیم کرده و پوشش داخلی رحم را نازک می‌کند. این دستگاه‌ها بسته به نوع، می‌توانند برای سه تا پنج سال موثر باقی بمانند.

پیشنهاد ویژه نی نی بان:  فواید یائسگی، پیش به سوی زندگی بهتر

روش های پیشگیری از بارداری با پروژسترون

پیشگیری از بارداری یک جنبه حیاتی در دوران شیردهی است که مادران را از بارداری مجدد در این دوره ایمن نگه می‌دارد. در میان روش‌های مختلف پیشگیری از بارداری موجود، گزینه‌های مبتنی بر پروژسترون یک رویکرد خاص هورمونی را ارائه می‌دهند که می‌تواند به ویژه برای مادران شیرده مناسب باشد. در این بخش به انواع مختلف روش‌های پیشگیری از بارداری مبتنی بر پروژسترون، مکانیسم‌های آن‌ها و مزایای منحصر به فرد آن‌ می‌پردازیم.

قرص های فقط پروژسترون (POPs)

نوعی قرص ضد بارداری خوراکی به شمار می‌روند که حاوی شکل مصنوعی پروژسترون به نام هستند. آنها به ویژه برای زنانی که شیر می‌دهند یا موارد منع مصرف استروژن دارند، توصیه می‌شود.

پروژستین تزریقی

پروژسترون تزریقی مانند دپو پروورا هر سه ماه یکبار تجویز می‌شود و در پیشگیری از بارداری بسیار مؤثر است. نحوه عملکرد این روش تقریباً شبیه به قرص‌های ضد بارداری پروژسترون است و با ضخیم کردن مخاط دهانه رحم و مهار تخمک گذاری از بارداری مجدد در دوران شیردهی جلوگیری می‌کند.

دستگاه های داخل رحمی (IUD) با پروژستین

آی یو دی‌های حاوی پروژسترون، این هورمون را مستقیماً وارد رحم می‌کنند. آنها یکی از مؤثرترین اشکال کنترل بارداری هستند که برای سه تا پنج سال از بارداری ناخواسته جلوگیری می‌کنند. ترشح موضعی هورمون‌ها باعث ضخیم شدن مخاط دهانه رحم و نازک شدن پوشش داخلی رحم می‌شود.

مطالب پیشنهادی: اسفنج ضد بارداری چیست و چطور استفاده می شود؟ 

آیا روش های ضد بارداری پروژسترونی عوارض دارد؟

روش‌های پیشگیری از بارداری پروژسترونی به طور کلی بی خطر و مؤثر هستند. با این حال اطلاع از عوارض جانبی احتمالی، مصرف کنندگان را قادر می‌سازد تا تصمیمات بهتری برای سلامت خود بگیرند. اگر عوارض جانبی ادامه یابد یا نگرانی‌هایی درباره خطرات جدی‌تر وجود داشته باشد، مشورت با یک پزشک واجد شرایط بسیار مهم است. به یاد داشته باشید، روش مناسب پیشگیری از بارداری، روشی است که با نیازهای سلامتی و ترجیحات سبک زندگی شما همسو باشد.

عوارض جانبی رایج روش های ضد بارداری پروژسترونی

شایع‌ترین عوارض جانبی گزارش شده از داروهای ضد بارداری پروژسترون عبارتند از:

• سردرد
• نوسانات خلقی
• افزایش وزن
• درد سینه
• آکنه
• تغییر در الگوهای قاعدگی مانند پریودهای سبک‌تر، مکررتر یا لکه بینی بین قاعدگی

توجه به این نکته مهم است که این عوارض معمولاً خفیف هستند و در سه ماه اول استفاده بهبود می‌یابند.

عوارض جانبی کمتر رایج روش‌های ضد بارداری پروژسترونی

اگرچه این نوع از عوارض نادر هستند، اما به دلیل جدی‌تر و خطرناک بودن اختلالات مصرف کنندگان این روش‌ها باید از آنها آگاه باشند:

• لخته شدن خون
• حمله قلبی
• سکته
• مشکلات کبدی
• مشکلات بینایی مانند تاری دید یا از دست دادن بینایی

لازم به ذکر است که این عوارض جانبی جدی بسیار نادر هستند اما می‌توانند تهدید کننده زندگی باشند. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، مراقبت فوری پزشکی ضروری است.

بیشتر بخوانید: چسب ضد بارداری چیست؟ مزایا، معایب، نحوه استفاده

بهترین زمان پیشگیری از بارداری بعد از زایمان

پس از زایمان، بدن دچار تغییرات هورمونی قابل توجهی می‌شود و باروری می‌تواند به طور غیر قابل پیش بینی بازگردد. در این دوران است که کنترل بارداری می‌تواند نقشی اساسی در تنظیم خانواده و اطمینان از اینکه مادران قبل از تصمیم به بارداری دیگر زمان کافی برای بهبودی دارند، ایفا کند. بسیاری از متخصصان توصیه می‌کنند که کنترل بارداری بلافاصله پس از زایمان شروع شود، به ویژه از آنجایی که تخمک گذاری می‌تواند به سرعت از سر گرفته شود و زمان دقیق بازگشت آن اغلب نامشخص است. این رویکرد نه تنها به فاصله بین بارداری کمک می‌کند، بلکه به مادران اجازه می‌دهد تا روی بهبودی و مراقبت از نوزاد خود تمرکز کنند. برخی دیگر از پزشکان نیز توصیه می‌کنند استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری بعد از دو تا شش هفته پس از زایمان از سر گرفته شود.

آیا شیردهی به تنهایی از بارداری مجدد جلوگیری می‌کند؟

تغذیه کودک با شیر مادر به تنهایی، زمانی که تحت شرایط خاص انجام شود، می‌تواند یک روش مؤثر برای جلوگیری از بارداری باشد که به نام روش آمنوره شیردهی (LAM) شناخته می‌شود. برای اینکه LAM مؤثر باشد، مادر باید به طور انحصاری به نوزادش شیر دهد، به این معنی که شیرخوار هیچ غذا یا مایعات دیگری حتی آب دریافت نمی‌کند. همچنین مادر باید به طور مکرر، حداقل هر چهار ساعت در روز و هر شش ساعت یک بار در شب شیر دهد و از بدو تولد قاعدگی‌هایش برگشتی نداشته باشد. هنگامی که این شرایط برآورده شوند، LAM می‌تواند تقریباً به اندازه داروهای ضد بارداری هورمونی با نرخ اثربخشی 98٪ در شش ماه اول پس از تولد مؤثر باشد.

با این حال، اثربخشی شیردهی به عنوان یک روش پیشگیری از بارداری به مرور زمان کاهش می‌یابد و پس از شش ماه پس از زایمان یا پس از بازگشت سیکل قاعدگی مادر دیگر قابل اعتماد نیست. علاوه بر این اگر کودک شروع به مصرف غذاهای دیگر کند یا دفعات شیردهی کاهش یابد، خطر تخمک گذاری و در نتیجه بارداری افزایش می‌یابد.

پیشنهاد ویژه نی نی بان:  قهوه با مغز چه میکند؟ فِرِش و شاداب

کلام آخر

همان طور که در این مقاله اشاره کردیم، روش‌های هورمونی جلوگیری از بارداری مجدد برای مادران شیرده متنوع است و اکثر آن‌ها بر پایه هورمون پروژسترون عمل می‌کنند. زیرا بسیاری از مادران در دوران شیردهی از مصرف استروژن منع می‌شوند تا عوارض جانبی احتمالی برای سلامت خود و کودک شیرخوارشان به حداقل برسد. هرکدام از این روش‌ها مزایا و عوارض خاص خود را دارند که هنگام تجویز توسط پزشکان باید در نظر گرفته شوند. برای تعیین مناسب‌ترین گزینه بر اساس سلامت فردی، الگوهای شیردهی و اهداف تنظیم خانواده، مشورت با یک پزشک زنان ضروری است. با انتخاب روش مناسب پیشگیری از بارداری، مادران شیرده می‌توانند از این زمان خاص با نوزادان خود بدون نگرانی از بارداری مجدد لذت ببرند.