عواملی که باعث نازایی زنان میشود، کدامند؟

«نازایی» یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌های جامعه ایرانی است که در دهه‌های اخیر به علت تغییر سبک زندگی مردم به‌ویژه زنان بسیار شایع شده است. عوامل زیادی منجر به بروز «نازایی» می‌شوند و بسیاری از آنها به سبک نادرست زندگی و کم‌توجهی به سلامتی مربوط می‌شوند. به همین دلیل ما در گفتگو با زهرا محسن‌پور قاضی جهانی، کارشناسس مامایی و طب سنتی، درباره عوامل بروز نازایی در خانم‌ها پرسیدیم که قسمت اول آن را می‌خوانید. در قسمت دوم این گزارش تأثیر قاعدگی‌های نامنظم، تغذیه بد، دارو‌ها و عوامل دیگر را بر باروری زنان می خوانید.

عواملی که منجر به نازایی می‌شوند
- سن

- استرس

- رژیم غذایی نامناسب و ناسالم

- چاقی یا لاغری بیش از اندازه

- ورزش‌های شدید

- سیگار

- بیماری‌های مقاربتی

- بیماری‌هایی که بر تولید هورمون اثر می‌گذارند: بیماری‌هایی مانند کم‌کاری یا پُرکاری تیروئید چون غده تیروئید جزو غده‌هایی است که روی تخمدان اثر مستقیم دارد.
- عفونت‌های مختلف: متاسفانه اخیرا در بین خانم‌ها بسیار زیاد مشاهده می‌شوند به‌طوری که این عفونت‌ها قادرند کانال‌ها یا لوله‌های تخمدانی را کاملا مسدود کنند. عفونت‌های لگنی یا کلامیدیا که بسیار شایع شده‌اند از این قبیل‌اند. بیمار مبتلا به کلامیدیا ممکن است تنها سوزش مجاری ادرار داشته باشد یا بدون علامت باشد و قدرت باروری خود را از دست بدهد.

- افزایش سن ازدواج و سن باروری: یکی از عوامل جدی نازایی است قابلیت باروری در 15 سالگی در حدود 15 درصد است در صورتی که این معیار در 20 سالگی به 20 درصد می‌رسد. خانم‌ها در ماهِ اولِ اقدام برای بارداری، 20 درصد شانس دارند بنابر‌این همه خانم‌ها نباید انتظار داشته باشند که در ماه اول باردار شوند اما این شانس در ماهِ سومِ اقدام به 60 تا 70 درصد و در ماهِ ششم به 90 درصد می‌رسد. پس از آن با بالا رفتن سن، قابلیت باروری هم کم می‌شود. سن طلایی اقدام برای بارداری 19 تا 35 سال است و این بازه سنی نمایانگر قدرت باروری خانم‌ها است.هرچند که از سن 30 تا 35 سالگی هم امکان باروری وجود دارد اما در این 5 سال معمولا قدرت تخمک‌گذاری خانم‌ها ضعیف می‌شود. همچنین بسیاری از خانم‌های بالای 35 سال که برای بارداری اقدام می‌کنند متوجه می‌شوند دچار چسبندگی رحم هستند و این اختلال باعث نازایی آنها شده است. این اختلال در طول زمان به وجود می‌آید و ممکن است فردی در هنگام ازدواج چسبندگی رحم نداشته باشد اما به تدریج پس از چند سال دچار آن شود.

- عدم رعایت بهداشت: خانم‌ها حتما باید روزانه لباس زیر خود را تعویض کنند، همیشه خود را از جلو به عقب خشک کنند، هفته‌ای یک یا دو روز بیشتر از ژل‌های شستشو استفاده کنند،‌شورت را تنها با صابون بشورند و در آفتاب خشک کنند و اگر این امکان را ندارند می‌توانند از اتو برای خشک کردن آن استفاده کنند، جنس شورت باید نخی باشد (هر دو روی آن)، با شروع اولین ترشحات غیر عادی که همراه با سوزش، خارش و بو است حتما به پزشک مراجعه کنند. ترشحات بی‌رنگ مشکلی ندارد اما ترشحات زرد رنگ را جدی بگیرند. به‌طور کلی خانم‌ها باید نسبت به تغییرات بدنی‌شان حساس باشند و به آنها توجه کنند و اجازه ندهند مشکل‌شان حاد شود.

- خود درمانی: یکی از مسائلی است که باعث دردسر‌های فراوانی می‌شود خود درمانی است به‌ویژه حالا که مردم به انواع کانال‌ها و شبکه‌های مجازی دسترسی دارند. به همین دلیل بسیاری از آنها با بروز کوچک‌ترین مشکلی ابتدا به اینترنت مراجعه می‌کنند و اگر به نتیجه نرسیدند سراغ پزشک می‌روند. در بسیاری از این موارد شانس کمک به بیمار کم می‌شود چون میکروب یا باکتری موجود، نسبت به درمان مقاوم شده است. در مواردی نیز خانم‌ها کمی پس از از بین رفتن علائم، به‌طور خودسر دارو را قطع می‌کنند که همین باعث می‌شود این دارو دفعه بعد نتواند آن میکروب را از بین ببرد. با توجه به اینکه دارو‌های واژینال زنان خیلی محدود است، اگر خانم‌ها این دارو‌ها را در دفعات مختلف و به‌طور نامنظم استفاده کنند میکروب‌ها را مقاوم به درمان می‌کنند.

- تماس با مواد شیمیایی، رنگ و حلال‌های شیمیایی: کسانی که با رنگ و مواد شیمیایی سر و کار دارند به‌ویژه نقاشان، باید بدانند که این مواد تاثیر زیادی در کاهش تولید اسپرم دارند. بنابر‌این باید از همسران خانم‌هایی که نابارور هستند هم آزمایش گرفته شود.

- وسایل آرایشی: به‌طور کلی بهتر است خانم‌ها از این مواد کم استفاده کنند. حتی در طب سنتی استفاده از این مواد به‌ویژه در زمان بارداری ممنوع شده است.

- شغل‌های پر مشقت: شغل‌هایی که ناراحتی‌های زیاد روانی و جسمی برای خانم‌ها ایجاد می‌کنند یکی از عوامل نازایی آنها هستند. چون خانم‌هایی هستند که هیچ مشکلی ندارند اما تنها به دلیل مشکلات روانی همیشه در ناحیه شکم احساس درد دارند. معمولا به این خانم‌ها توصیه می‌کنیم که ورزش کنند و تن‌آرامی و یوگا انجام دهند. چون این ورزش‌ها در حل مشکل عصبی و هورمونی بسیار موثرند.

- فشار خون

- دیابت

- آلودگی آب و هوا

- درمان بیماری‌های سخت: بیماری‌هایی مانند سرطان، قرار گرفتن در معرض اشعه‌های یونیزاسیون که با آن تومور‌ها را از بین می‌برند شانس نازایی را بسیار افزایش می‌دهد.
- بلند کردن اجسام سخت و سنگین که باعث افتادگی هم می‌شود.

- نشستن طولانی‌مدت: به علت تحرک کم باعث ایجاد کیست‌های تخمدانی می‌شود. همچنین چربی‌های شکمی هم باعث نازایی می‌شوند به همین دلیل به خانم‌ها توصیه می‌شود که چربی‌های ناحیه شکم‌شان را با ورزش‌های شکمی از بین ببرند.

- آفت‌کش‌ها

- گرما

- اُکسید اتیلن و مونوکسید کربن