مشکلات ادراری نوزادان، راهکارهای مفید

هیچ چیز بیشتر از بیماری نوزاد، والدین را مضطرب و نگران نمی کند. در موارد بیماری نوزاد، توصیه می شود که در مرحله اول والدین خونسردی خود را حفظ کنند سپس با آگاهی قبلی در مورد نشانه هایی که اخطار دهنده هستند اقدام به بررسی وضعیت نوزاد کرده و در صورت لزوم با پزشک تماس بگیرند. بعضی از نشانه های هشدار دهنده شامل تغییر در اشتها، نق نق کردن، بی حالی، مشکلات تنفسی، خارش، سفتی گردن، تب بالا، حمله ناگهانی و خیس نبودن پوشک است.

بوی بد ادرار نوزاد

سه دلیل برای بوی ناخوشایند ادرار نوزاد وجود دارد. ادرار مانده بو می دهد و درمان آن عوض کردن پوشک کودک به دفعات بیشتر است. همچنین ادرار خیلی غلیظ ، بو دار است که به دلیل کمبود مایعات در بدن نوزاد اتفاق می افتد. اگر نوزاد از شیر مادر تغذیه می کند، باید شیردادن به دفعات بیشتر را امتحان کرد و اگر شیر خشک می خورد بین وعده های غذایی به او آب جوشیده شده سرد داده شود. از دست دادن آب بدن کم اداری در نوزاد ایجاد می کند که، مشکلی جدی است. بنابراین اگر کودک ناخوش است و یا پوشک او خشک است باید با پزشک مشورت شود. عفونت دستگاه ادراری روی شیر خوار اثر می گذارد و اگر درمان نشود خطری جدی او را تهدید می کند.

میزان ادرار در نوزاد

به دلیل اینکه پوشک های یکبار مصرف قدرت جذب بالایی دارند، نم و رطوبت موجود در آن را نمی توان تشخیص داد. نشت ادرار از پوشک است که نشان می دهد کودک ادرار کرده است. وقتی کودک ۳ ساعت یا بیشتر ادرار نکند به این معنی است که او آب بدن خود را از دست داده است. اگرچه کودک هیچ کنترلی بر مثانه خود ندارد اما گاهی آن را خالی می کند و ادرار وی بطور مداوم نشت نمی کند. هنگامی که کودک کمتر از ۶ هفته سن دارد، معمولا ۲۰ تا ۳۰ بار در ۲۴ ساعت ادرار می کند، اما لازم نیست بعد از هر بار ادرار کردن پوشک او عوض شود. پوشک های خشک در کودکان باعث نگرانی هستند. اگر چنین وضعیتی وجود داشته باشد، باید برای بررسی دقیق تر به پزشک مراجعه شود.

ظاهر مدفوع نوزاد

شیر خشک مدفوع را حجیم تر و سفت تر می کند که معمولا قهوه ای کم رنگ و تقریبا بو دار است. این مدفوع به دلیل اینکه حاوی مخلوطی از باکتری هایی است که با باکتری های موجود در مدفوع کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند متفاوت است، بیشتر شبیه به مدفوع یک بزرگسال است. البته امروزه شیرخشک هایی مانند بیومیل پلاس و سوپرامیل وجود دارند که با استفاده از ترکیب مناسبی از پری بیوتیک ها، همان باکتری‌های مفید شیر مادر را ایجاد می کنند. اگر مدفوع شل باشد یا با حالت انفجاری دفع شود می تواند به این معنا باشد که ورم معده ای - روده ای (اسهال عفونی) وجود دارد.

وجود لکه‌های قرمز در پوشک نوزاد

احتمال اینکه این لکه ها خون باشد کم است. لکه های صورتی یا قرمز رنگی که گاهی در ادرار کودک یافت می شود معمولا به علت نمک های شیمیایی به نام اورات هستند که یک محصول زاید طبیعی میباشند. اغلب والدین تصور می‌کنند به دلیل اینکه نوزاد ضعیف است باید لباس زیادی به او بپوشانند. این کار باعث می شود که نوزاد زیاد عرق کند، آب بدن او کاهش یابد و اورات موجود در ادرار افزایش یابد و ادرار نوزاد به رنگ نارنجی درآید.به هر حال اگر اطمینان حاصل شود که دانه های قرمز رنگ ادرار خون است، باید به این مسئله واکنش مناسب نشان داد. دیدن خون در ادرار غیر عادی اما جدی است. در پسران، ممکن است مشکلی در آلت تناسلی یا پوست نوک آلت را نشان دهد. توصیه می شود با پزشک در این مورد مشورت شود.

تغییر رنگ مدفوع نوزاد

مکونیوم مدفوعی است که در دوران زندگی رحمی زمانی که کاملا از جریان خون داخل بند ناف تغذیه می‌کرد، به وجود آمده است. در 24 ساعت اول زندگی، کودک مکونیوم دفع می کند. مکونیوم ماده سیاه متمایل به سبز چسبناکی است که بیشتر از صفرا و بلغم تشکیل شده است. در طی یک یا دو روز بعد، این ماده به مدفوعی تبدیل می شود که قهوه ای کم رنگ مایل به سبز است که شل تر بوده و چسبندگی کمتری نسبت به مکونیوم دارد. وقتی رنگ مدفوع تغییر می کند، قوام آن نیز تغییر می کند. اگر کودک سالم و سرحال است نیازی به نگرانی نیست.

دفعات اجابت مزاج در نوزاد

شکم نوزاد احتمالا چند بار در روز کار می کند. نوزاد در ۶ هفته اول زندگی بطور متوسط روزانه ۳ یا ۴ بار مدفوع دفع می کند. بچه هایی که شیر مادر خود را می خورند مدفوع آنها خیلی شل است. تا زمانی که کودک سالم و سرحال است، مدفوع شل اسهال محسوب نمی شود. برخی از بچه هایی که شیر مادرشان را می خورند، ممکن است تا چند روز مدفوع نکنند. اگر نوزاد از زمان تولد، حداقل یکبار مدفوع کرده باشد، معمولا مشکلی وجود ندارد.

تشخیص و درمان اسهال در نوزادان
اسهال، مدفوع شل و آبکی و شکل نگرفته‌ای است که بیش از 3 بار در روز دفع شود و حجم آن هم میزان مشخصی داشته باشد. اما در مورد نوزادان تشخیص این بیماری کمی مشکل است، چون اغلب مدفوع نوزادان خصوصیات فوق را دارد و حتی بو و رنگ آن هم ممکن است با مدفوع‌های دیگر فرق کند. به همین دلیل برای تشخیص اسهال باید والدین نوزاد توضیح دهند که آیا عادت کار کردن شکم نوزاد تغییر کرده است یا خیر و آیا در 2 روز گذشته شکم نوزاد بیشتر از قبل کار کرده است؟ معمولا در هر نوبت اسهال، پوشک نوزاد کاملا خیس می‌شود. والدین باید توجه داشته باشند که دفع‌گاه و بیگاه مدفوع شل، اسهال محسوب نمی‌شود.در صورتی که نوزاد طی 3 ساعت اصلا ادرار نکرد و پوشکش خیس نشد، یا هنگام گریه کردن اشک از چشمانش خارج نشد یا این‌که بسیار بی‌حال و کم انرژی بود و میل به غذا خوردن نداشت و علائم کم آبی در بدنش مانند گریه مکرر و بی‌قراری، شکم و چشم‌های فرو رفته، تحریک‌پذیری و دهان و زبان خشک وجود داشت، یعنی نوزاد دچار دهیدراسیون شده است و باید به پزشک مراجعه کرد.اولین قدم در درمان نوزادان مبتلا به اسهال جلوگیری ازدهیدراسیون است. باید به اندازه مایعی که بدن نوزاد از دست داده است به او مایع جایگزین داد. محلول‌های او آر اس (ORS) به صورت خوراکی بهترین روش برای این کار است. در روز اول اسهال باید بیشترین حجم مایع را به نوزاد رساند. در فاز بهبودی اسهال، استفاده از محصول ویژه گاستروفیکس در کنار شیر مادر و در نوزادانی که تنها از شیر خشک استفاده می کنند، جایگزینی شیر خشک با گاستروفیکس به مدت حداکثر 7 تا 10 روز، دوره بهبودی اسهال را به صورت موثری کاهش می دهد.