افت قند خون نوزاد، ناشی از چیست؟
قبل از تولد، نوزادان بر مادران خود برای گلوکز متکی هستند و در این زمان خود نوزادان توانایی تولید گلوکز را ندارند.
قبل از تولد، نوزادان بر مادران خود برای گلوکز متکی هستند و در این زمان خود نوزادان توانایی تولید گلوکز را ندارند. پس از تولد، بند ناف قطع می‌شود. نوزاد پس از آن برای گلوکز وابسته به تغذیه است. اگر اولین تغذیه بیش از ۳ تا ۶ ساعت به تأخیر بیافتد، ممکن است نوزاد دچار افت قند خون (هیپوگلیسمی) شود. این یک مشکل شایع در چند روز اول زندگی است. این امر باعث واکنش هیپوگلیسمی می‌شود.
هیپوگلیسمی یک بیماری است که سبب کاهش میزان زیاد گلوکز (قند خون) نوزاد شما می‌شود. گلوکز برای کمک به رشد طبیعی مغز نوزاد ضروری است. هیپوگلیسمی ممکن است کوتاه مدت یا مداوم باشد. علائم هیپوگلیسمی ممکن است شبیه سایر عارضه‌ها یا مشکلات پزشکی باشد. همیشه برای تشخیص با پزشک کودک خود مشورت کنید.
مغز نوزاد به قند خون به عنوان منبع اصلی سوخت وابسته است. سطح گلوکز خیلی کم می‌تواند توانایی عملکرد مغز را معیوب کند. هیپوگلیسمی شدید یا طولانی مدت ممکن است منجر به تشنج و آسیب جدی مغزی شود. پس از مشاهده‌ی علائم قند خون پایین در کودکتان، در اسرع وقت به متخصص اطفال مراجعه کنید. یک آزمایش خون ساده برای سطوح قند خون می‌تواند هیپوگلیسمی را تشخیص دهد. به طور کلی، یک کودک مبتلا به سطح گلوکز خون پایین نیاز به درمان خواهد داشت. در صورتی که پزشک توصیه کند، شیر خشک یا یک مخلوط گلوکز و آب به کودک بدهید.
دلایل
هیپوگلیسمی ممکن است ناشی از عارضه‌هایی باشد که:
-میزان گلوکز در رگ گردش خون را کاهش می‌دهند.
-از ذخیره‌سازی گلوکز جلوگیری کرده یا آن را کاهش می‌دهند.
-ذخایر گلوکز (قند ذخیره شده در کبد) را مصرف می‌کنند.
-مانع استفاده‌ی گلوکز توسط بدن می‌شوند.
عارضه‌های مختلف بسیاری ممکن است با هیپوگلیسمی در نوزاد تازه متولد شده در ارتباط باشند، از جمله موارد زیر:
-تغذیه ناکافی مادر در دوران بارداری
-انسولین بیش از حد تولید شده در نوزاد یک مادر دیابتی
-بیماری همولیتیک شدید در نوزاد (ناسازگاری نوع خون مادر و جنین)
-عیوب مادرزادی و بیماری‌های متابولیکی مادرزادی
-آسفیکسی نوزاد
-استرس سرما (شرایطی که خیلی سرد هستند)
-بیماری کبدی
-عفونت
عوامل خطر
نوزادانی که بیشتر مستعد مبتلا شدن به هیپوگلیسمی هستند، عبارتند از:
-نوزادانی که مادران دیابتی دارند، پس از زایمان وقتی ارتباط با منبع گلوکز (از طریق بند ناف) قطع می‌شود و انسولین تولیدی سوخت و ساز گلوکز را بر عهده می‌گیرد.
-کوچک بودن برای سن بارداری یا کودکانی که رشدشان محدود شده است ممکن است ذخایر گلیکوژن خیلی کم داشته باشند.
-نوزادان نارس، به ویژه آنهایی که هنگام تولد وزن کمی دارند، که اغلب دارای ذخایر گلیکوژن محدود (قند ذخیره شده در کبد) یا عملکرد کبدی نارس و رشد نیافته هستند.
-نوزادانی که تحت فشار و استرس زیادی به دنیا می‌آیند.
-نوزادانی که بی‌ثباتی دما را تجربه می‌کنند (به عنوان مثال سرما می‌خورند) یا هنگامی که مادران با داروهای خاص درمان شده‌اند. (مثلا تربوتالین)
-نوزادانی که برای سن بارداری بزرگ هستند. که با دیابت بارداری، و همچنین با انواع پرانسولینی مادرزادی همراه است.
علائم هیپوگلیسمی
نشانه‌های هیپوگلیسمی ممکن است در نوزادان تازه متولد شده آشکار نباشد. موارد زیر شایع‌ترین نشانه‌های افت قند خون نوزاد هستند. با این حال، هر کودک ممکن است علائم متفاوت داشته باشد. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
-بی‌قراری
-سیانوز (رنگ آبی یا کبودی)
-آپنه (وقفه تنفسی)
-هیپوترمی (درجه حرارت پایین بدن)
-رنگ بدن ضعیف و بیحال
-تغذیه ضعیف
-لتارژی
-تشنج
تشخیص
پزشکان درباره علائم نوزاد و سابقه‌ی سلامتی خانواده سوال خواهند کرد. آنها ممکن است در مورد مدت زمان بین آخرین غذای نوزاد و شروع علائم سوال بپرسند، و همچنین ممکن است بپرسند که آیا سایر کودکان در خانواده دارای سابقه هیپوگلیسمی هستند یا خیر. پزشکان نوزاد را به دقت بررسی خواهند کرد، و ممکن است هر یک از موارد زیر مورد نیاز باشد:
ممکن است آزمایش ناشتا انجام شود. پزشک در طول یک دوره زمانی که نوزاد شیر نمی‌خورد، نوزاد را به دقت تحت نظر می‌گیرد. این آزمایش برای علت رخ دادن هیپوگلیسمی انجام می‌شود. هنگامی که هیپوگلیسمی رخ می‌دهد، پزشکان آزمایشات را برای یافتن علت انجام می‌دهند.
آزمایش خون و ادرار برای اندازه‌گیری سطح قند خون کودک و پیدا کردن علت هیپوگلیسمی نوزاد انجام می‌شود.
پزشکان آستانه‌های زیر را برای ملاحظات افت قند خون نوزاد و ارزیابی بیشتر و یا درمان در نوزادانی که در معرض خطر بالایی هستند توصیه می‌کنند.
-در صورت وجود نشانه کمتر از ۴۰ میلی گرم بر دسی لیتر
-سن تولد تا ۴ ساعت، کمتر از ۴۰ میلی گرم بر دسی لیتر قبل از غذا خوردن
-سن ۴ ساعت تا ۲۴ ساعت، کمتر از ۴۵ میلی گرم بر دسی لیتر قبل از غذا خوردن
درمان افت قند خون نوزاد
درمان ویژه‌ای بر اساس موارد زیر توسط پزشک نوزاد برای افت قند خون مشخص خواهد شد:
سن بارداری کودک، سلامت کلی و سابقه پزشکی
درجه و وسعت بیماری
تحمل کودک برای داروها، روش‌ها یا درمان‌های خاص
توقعات از دوره بیماری
درمان شامل دادن یک منبع سریع گلوکز به نوزاد است، که ممکن است به سادگی یک مخلوط آب و گلوکز یا شیر خشک به عنوان تغذیه اولیه باشد. یا ممکن است نوزاد نیاز به گلوکز داخل وریدی داشته باشد. سطح گلوکز خون نوزاد پس از درمان دقیقا تحت بررسی قرار می‌گیرد تا دیده شود که هیپوگلیسمی دوباره رخ می‌دهد یا نه.
بعضی از نوزادان همچنین ممکن است نیاز به رژیم غذایی خاص داشته باشند. نوزادان مبتلا به هیپوگلیسمی پیوسته یا مداوم ممکن است برای کنترل هیپوگلیسمی به دارو نیاز داشته باشند. در صورت موثر نبودن دارو، ممکن است نیاز به حذف بخش کوچک یا بخش بزرگی از لوزالمعده باشد. لوزوالمعده عضوی است که انسولین تولید می‌کند.
مراقبت از نوزاد دچار افت قند خون
از نشانه‌های گرسنگی و قند خون پایین نوزاد آگاه باشید.
زود به زود و آرام به نوزاد غذا دهید. در صورتی که نوزاد به خوبی غذا نمی‌خورد، در رابطه با روش‌های کمک کننده با پزشک صحبت کنید.
کودک را گرم نگه دارید و به او لباس‌های گرم بپوشانید. نوزادان در تنظیم دمای بدن خود مشکل دارند. نوزادان می‌توانند به راحتی سرما بخورند. سرما ممکن است واکنش هیپوگلیسمی ایجاد کند. اگر نوزاد دارای درجه حرارت بدن پایین‌تر از حد طبیعی است، او را هر چه سریع‌تر گرم کنید. برای گرم نگه داشتن بدن لایه‌های لباس بیشتر اضافه کنید و کلاه به نوزاد بپوشانید. لباس‌های مرطوب را در آورید و لباس‌های گرم و خشک را جایگزین کنید. کودک را از دم دور نگه دارید.
اگر مادر مبتلا به دیابت می‌باشد و شیرده است، سطح گلوکز را باید دقیقا نظارت کند. در صورتی که دستور داده شود این کار را انجام دهید، قند خون نوزاد را به منظور هدایت و کنترل، بررسی کنید. در صورت برگشتن علائم، نوزاد را با شیر مادر یا شیر خشک تغذیه کنید و با پزشک تماس بگیرید.
شیردادن به نوزاد دچار افت خون
نوزادانی که در معرض خطر ابتلا به هیپوگلیسمی قرار دارند، زود به زود باید از شیر مادر تغذیه کنند. در اینجا آورده شده که چگونه تغذیه با شیر مادر می‌تواند کمک کند:
تمرکز انرژی مادر در تشویق او برای خوب و زود به زود پرستاری و مراقبت کردن از نوزاد. وعده‌های غذایی آغوز کم، زود به زود، با کالری و پروتئین بالا برای نوزاد خیلی بهتر از بطری آب شکر است که توسط کارکنان بیمارستان ارائه می‌شود.
جلوگیری از هدر رفتن انرژی نوزاد به حفظ قند خون در سطوح مناسب کمک می‌کند. تغذیه با شیر مادر به صورت مکرر اثر صرفه‌جویی در انرژی دارد. نوزادان هنگام تغذیه از پستان انرژی کمتری نسبت به گریه کردن یا تغذیه از بطری شیر مصرف می‌کنند. اغلب برای راحتی، علاوه بر غذا، از سینه به نوزاد شیر دهید.
اگر مکمل‌های پزشکی در روزهای اول زندگی نوزاد تجویز شده‌اند، به جای گلوکز و آب، که می‌تواند سبب افزایش خیلی سریع میزان قند خون کودک شما شود و سپس به طور ناگهانی کاهش یابد، از شیر خشک نوزاد استفاده کنید. مطالعات اخیر نشان می‌دهند که اگر نوزادان به علت هیپوگلیسمی یا زردی نیاز به مکمل داشته باشند، باید به جای گلوکز و آب به آنها شیر خشک داده شود.
در صورت داده شدن مکمل‌ها، از استفاده از نوک پستان مصنوعی که می‌تواند باعث ایجاد سردرگمی در گرفتن پستان شود اجتناب کنید. جایگزینی با بطری‌ها شامل تغذیه با فنجان، سرنگ، یا قطره چکان چشم یا با انگشت غذا دادن است.
نوزاد تازه متولد شده از مادر دیابتی وابسته به انسولین، به ویژه اگر نارس باشد، اغلب به یک یا دو روز محلول گلوکز وریدی و یا یا بطری شیر خشک برای تثبیت قند خون تا زمانی که مادر بتواند شیر کافی تولید کند، نیاز دارد. این مکمل‌ها باید در کنار تغذیه مکرر با شیر مادر داده شود، نه به جای آن.
پیشگیری
ممکن است هیچ راهی برای پیشگیری از افت قند خون نوزاد وجود نداشته باشد، تنها به دقت زیر نظر گرفتن علائم و به سرعت درمان کردن می‌تواند، کمک کند. مادران مبتلا به دیابت می‌توانند با کنترل شدید سطوح قند خون برای حفظ محدوده‌ی طبیعی گلوکز که به جنین فشار وارد می‌کند در به حداقل رساندن گلوکز کمک کنند.
منبع:
دکتر پریسا ایروانی
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼