یبوست نوزاد شیرخوار، روش‌های درمان
یبوست نوزدان از همان بدو تولد شروع می‌شود. یبوست نوزاد مشکل شایعی است که بیش از ۱۵ درصد از نوزادان از آن رنج می‌برند.
یبوست نوزدان از همان بدو تولد شروع می‌شود. یبوست نوزاد مشکل شایعی است که بیش از ۱۵ درصد از نوزادان از آن رنج می‌برند. یبوست نوزادان در تقریباً تمام موارد خود به خود یا با انجام یک یا دو درمان طبیعی برطرف می‌شود. اما اگر این راهکارها موثر نباشد، باید برای درمان کار نکردن شکم نوزاد با پزشک مشورت کرد. متخصص اطفال نشانه‌ها و علائم دیگری، مانند تب، را که ممکن است بیانگر ابتلا به مشکل جدی‌تری باشد نیز تشخیص می‌دهد و بهترین روش درمان یبوست نوزدان را توصیه می‌کند.
مشاهده دست و پنجه نرم کردن و تقلای نوزاد برای دفع بسیار ناراحت کننده است، اما به والدین توصیه می‌کنیم که آرامش خود را حفظ کنند، چرا که روش‌های متعددی برای درمان یبوست نوزادان وجود دارد. متخصص اطفال معمولاً تغییر رژیم غذایی نوزاد، ورزش دادن نوزاد و ماساژ شکم را برای رفع یبوست مزمن توصیه می‌کند؛ اما اگر نوزاد باز هم مدفوع نکند، متخصص اطفال روش‌های تنقیه، تحریک راست روده و مقعد و شیاف گلیسیرین را برای درمان یبوست نوزاد پیشنهاد می‌دهد.
علل
نوزاد به دلایل زیر دچار مشکل یبوست می‌شود:
شیر خشک:
نوزادانی که از شیر خشک تغذیه می‌کنند، بیشتر مستعد یبوست هستند، چون هضم شیر خشک دشوارتر از هضم شیر مادر است. به علاوه شیر خشک مدفوع را سفت و حجیم می‌کند. نوزدانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، معمولاً دچار یبوست نمی‌شوند و مدفوع‌شان همیشه نرم است، حتی اگر شکم‌شان چند روز کار نکرده باشد.
مواد غذایی جامد:
زمانی که دادن غذاهای جامد به نوزاد شروع می‌شود، مدتی طول می‌کشد تا بدن روش هضم غذاهای جدید را یاد بگیرد، به همین دلیل نوزادان معمولاً در این مرحله دچار یبوست می‌شوند. غذاهای با فیبر کم و عدم مصرف مایعات کافی منجر به یبوست می‌شود.
کم‌آبی بدن کودک و نوزاد:
دندان درآوردن، برفک زدن دهان نوزاد، عفونت گلو، سرماخوردگی یا عفونت گوش باعث بی‌اشتهایی نوزاد و بی‌میلی به شیر می‌شود. نوزادان بزرگتر گاهی در اثر ننوشیدن شیر یا آب کافی همراه با غذا دچار یبوست می‌شوند. دلیل یبوست هر چه باشد، اگر نوزاد مایعات کافی دریافت نکند، آب بدن‌اش کم می‌شود. خشک شدن بدن سفت شدن مدفوع را به دنبال دارد.
ابتلا به بیماری یا عارضه‌های مختلف:
یبوست گاهی علامت آلرژی غذایی، مسمومیت‌های غذایی مانند بوتولیسم یا ابتلا به اختلال‌های متابولیسم یعنی وجود مشکل در شیوه جذب غذا توسط بدن است.
یبوست نوزادان به ندرت از بیماری‌های مادرزادی نشأت می‌گیرد. بااین حال بیماری‌های مادرزادی آسیب زننده به عملکرد روده بزرگ مانند بیماری هیرشپرونگ، مهره شکاف‌دار یا اسپینا بیفیدا و سیستیک فیبروسیس نیز منجر به یبوست می‌شود.
علائم یبوست نوزادان
یبوست نوزادان معمولاً با توجه به علائم زیر تشخیص داده می‌شود:
-دفع با تاخیر یا در فواصل طولانی (کمتر از دو بار در هفته) مدفوع کوچک، خشک و سفت
-درد و تقلا هنگام مدفوع کردن
-بدبو بودن مدفوع یا باد شکم
-نفخ شدید
-بی‌اشتهایی نوزاد
-بی‌حالی و انرژی نداشتن نوزاد
-گریه کردن نوزاد و ناراحتی، تحریک پذیری یا درد قبل از دفع
-خشک، سخت و گلوله‌ای بودن مدفوعی که به سختی خارج می‌شود.
-شکم کمتر از سه بار در هفته کار می‌کند.
-سفت بودن شکم نوزاد
درمان
تغییر شیر نوزاد
اگر نوزاد فقط از شیر مادر تغذیه می‌کند، بهتر است رژیم غذایی نوزاد را تغییر دهید. ممکن است نوزاد به چیزی در رژیم غذایی مادر حساس باشد و این حساسیت عامل یبوست باشد. اما اگر نوزاد شیرخوار از شیشه شیر تغذیه کند، بهتر است شیر خشک دست‌کم تا زمان رفع یبوست عوض شود. حساسیت به بعضی مواد اولیه شیر خشک باعث یبوست می‌شود.
مصرف غذاهای جامد
بعضی غذاهای جامد باعث کار نکردن شکم نوزاد می‌شود، حال آن که بعضی دفع را آسان می‌کند. اگر تغذیه نوزاد از غذاهای جامد را تازه شروع کرده‌اید، سعی کنید خوراکی‌های زیر را که فیبربالایی دارند به کودک بخورانید:
-کلم بروکلی
-گلابی
-آلو
-هلو
-سیب بدون پوست
به جای برنجک یا گندمک فراوری و تصفیه شده غلاتی مانند جو، جو دوسر یا خاویار گیاهی (کینوا) را بپزید. نان کامل سبوس‌دار، کراکر و برشتوک سبوس‌دار نیز مدفوع را حجیم و یبوست را درمان می‌کند.
پوره کردن غذاها
اگر نوزاد هنوز شیرخوار است و خوردن غذاهای جامد را شروع نکرده است، بعضی از خوراکی‌های اشاره شده در بالا را پوره کنید و به او بدهید. به خاطر داشته باشید که میوه‌ها و سبزیجات فیبر طبیعی بالایی دارند که مدفوع را حجیم می‌کند. بعضی خوراکی‌ها بیشتر از بقیه به انجام عمل دفع کمک می‌کنند و شکم را به کار می‌اندازند.
افزایش مصرف مایعات
تامین آب بدن کودک از راه‌های ساده‌ای مانند مصرف آب وشیر برای دفع منظم ضروری است. آلو و آب گلابی نیز انقباض‌های روده و در نتیجه دفع را سریع‌تر می‌کند. اگر آب میوه بیش از حد برای ذائقه کودک شیرین یا طعم‌دار باشد، می‌توانید آن را با یک فنجان آب رقیق کنید.
ورزش
تحرک به گوارش غذا و حرکت سریع‌تر آن در بدن کمک می‌کند. اگر نوزاد هنوز راه نمی‌رود، حرکت دوچرخه پاها و تمرین‌های دیگر را می‌توان جایگزین راه رفتن کرد تا شکم نوزاد بهتر کار کند.
ماساژ
ماساژ ملایم شکم و پایین شکم روده را تحریک به دفع مدفوع می‌کند. شکم سفت نوزاد را چند بار در طول روز ماساژ دهید تا نوزاد در نهایت مدفوع کند.
تحریک راست روده
با انگشت، دماسنج مقعدی یا گوش پاک کن (سواب پنبه‌ای) به آرامی به راست روده فشار بیاورید. این تحریک به سرعت منجر به کار کردن شکم می‌شود.
تنقیه نوزاد
سر سرنگ حبابی تنقیه را با روغن زیتون چرب و لغزنده کنید. سپس حدود نیم اینچ از نوک سرنگ را وارد مقعد نوزاد کنید. حباب سرنگ باید حاوی حدود ۱ تا ۳ قاشق سوپخوری آب ولرم باشد. آب را به آرامی وارد روده کنید. مطمئن شوید که در حباب فقط آب وجود دارد و هوا داخل آن نیست. چند دقیقه صبر کنید تا نوزاد مدفوع کند. در صورت لزوم تنقیه را تکرار کنید.
شیاف گلیسیرین
اگر متوجه نشانه‌های پاره شدن راست روده یعنی وجود خون قرمز روشن در مدفوع شدید، می‌توانید از شیاف گلیسیرین استفاده کنید تا نوزاد راحت‌تر مدفوع کند. شیاف را مطابق دستورات روی بسته دارو یا توصیه پزشک مصرف کنید.
پیشگیری از یبوست در نوزادان
روش‌های درمانی فوق برای پیشگیری و درمان یبوست در تمام گروه‌های سنی مفید است، اما دو توصیه زیر مختص یبوست نوزادان است:
مقدار کمتری شیر خشک را در وعده‌های بیشتر به نوزاد بدهید تا روده بهتر بتواند شیر خشک را هضم کند. قاعده کلی این است که حجم شیر خشک را نصف و تعداد دفعات تغذیه را دو برابر کنید.
شروع تغذیه با خوراکی‌های جامد، به ویژه مواد عامل یبوست مانند برنج و موز، را به تاخیر بیاندازید. به جای برنجک از برشتوک جو استفاده کنید. پوره گلابی و پوره آلو از بهترین غذاهای اولیه کودک هستند که به دلیل فیبر بالا برای درمان یبوست مناسب هستند.
منبع:
دکتر حمید شیخ الاسلامی
نظر کاربران
نوزاد یک ماهه ای دارم که مدفوعش سفته و شیر خشک میخوره ولی شکمش هر یه روز در میون با گوش پاک کن و روغن زیتون کار میکنه میشه توضیح بدید برای نرم تر شدن مدفوعش میشه چیکار کرد؟
پاسخ ها
سلام و ممنون از توجهتون
برای طرح سوال و گرفتن پاسخ فقط از لینک
زیر استفاده کنید
https://ask.niniban.com/
سلام از صابون استفاده کنید فورا جواب میده