بدخلقی نوزاد در شیر خوردن، چه عللی دارد؟

بعضی از نوزادان در طول شیر خوردن بدقلق هستند، گریه می کنند و یا سینه مادر را پس می زنند. این اتفاق بنا به دلایل مختلفی ممکن است رخ دهد. بد خلقی نوزاد هر چند در هر زمانی ممکن است رخ دهد، اما در حدود ۶ تا ۸ هفتگی بیشتر شایع است. اما مشکل از کجاست؟

- نوزاد چند وقتش است؟
اکثر نوزادان طی چند روز اول، در حدود ۷ تا ۱۰ روزگی، ۲ تا ۳ هفتگی، ۴ تا ۶ هفتگی، ۳ ماهگی، ۴ ماهگی، ۶ ماهگی، ۹ ماهگی و … دارای جهشهای رشدی هستند و در بسیاری از نوزادان در این مقاطع رشد بی قراری شایع است.
- آیا کودک در حال گذار و طی یک مرحله رشدی خاص است؟
نوزادانی که کمی بزرگتر شده و شروع به توجه بیشتر به جهان اطرافشان می کنند، ممکن است به طور غریزی بد غذا شوند. هر گونه برهه رشدی جدید که کودک در آن گام می گذارد، می تواند به طور موقت بر تغذیه اش تأثیر بگذارد و شایعترین آنها بدقلقی در خوردن و یا طلب کردن وعده های بیشتر است.
- بد خلقی نوزاد دقیقاً در چه زمانی اتفاق می افتد؟
برای کشف علت دقیق این بد خلقی نوزاد، بهتر است به زمانی که این رفتار رخ می دهد دقت کنید، اعم از زمان شیر خوردن و یا در سایر مواقع در طول روز.
هنگام تلاش کودک برای شیر خوردن از سینه مادر، همواره بلافاصله جریان کامل شیر وارد دهان نوزاد نمی شود و کمی زمان می برد (حدود دو دقیقه تا این اتفاق طول می کشد و قبل از آن دریافت شیر فقط قطره ای است). کودک به طور غریزی از این مراحل آگاه است. اگر نوزاد درست هنگامی که مکیدن سینه را شروع می کند (یا کمی بعد از آن) بدخلق است، احتمالاً به این دلیل است که قبل از طی زمان فوق و خیلی سریع از سینه مادر شیر خارج شده است.
اما اگر نوزاد کمی بیشتر از این زمان یا پس از چند دقیقه مکیدن بی تاب است، احتمالاً جریان کافی و حجم مناسب از شیر را دریافت نکرده و ارضا نمی شود. اما بی قراری در اواخر شیر خوردن ممکن است به این معنی باشد که کودک نیاز به آروغ دارد، آماده پایان دادن به شیر خوردن است، فقط می خواهد بمکد و دیگر نمی خواهد شیر بخورد و یا برعکس، می خواهد شیر خوردن را از سینه دیگر و با جریان سریعتر شیر ادامه دهد.
اگر بد خلقی نوزاد عمدتاً در وعده شیر صبح اتفاق می افتد و مطمئن هستید که نوزاد خواب کافی نیز داشته است، ممکن است به همان دلیل ورود شیر سریعتر از حد معمول و پر بودن بیش از حد سینه های مادر باشد. زیرا همانگونه که ذکر شد، کودک ابتدا فقط دوست دارد کمی بمکد و پس از مدت کوتاهی جریان شیر را دریافت کند، اتفاقی که البته در حالت طبیعی نیز به همین شکل رخ خواهد داد. اگر نوزاد در حین شیر خوردن عصرگاهی بدقلق است، باید بدانید که این پدیده ای طبیعی است و کج خلقی در این زمان در بیشتر نوزادان وجود دارد.
نکته دیگری که قابل ذکر است این است که گرچه اکثر نوزادان به غذاهایی که مادرشان می خورد واکنش آلرژیک نشان نمی دهند، اما در مورد تعدادی هم اینگونه نیست. بنابراین اگر هر روز (یا اکثر روزها) یک غذا یا میان وعده خاصی را می خورید و کودک نیز به طور منظم در زمان شیر خوردن بد قلقی می کند، این احتمال وجود دارد که به آن خوراک شما واکنش منفی داشته باشد، بنابراین برای یک یا دو هفته آن مورد خاص را از رژیمتان حذف کنید تا اگر علت بد خلقی نوزاد حساسیت باشد، وضعیت بهبود یابد.
- آیا مشکل در هر دو سینه است یا بد خلقی نوزاد فقط با یک طرف رخ می دهد؟
در اکثر مادران از نظر مدت زمان مکیدن تا دریافت شیر و همچنین حجم تولید شیر، در دو سینه توازن وجود ندارد و معمولاً یک طرف پرشیرتر و سریع تر از دیگری است که کودک به مرور این مورد را حس می کند. بنابراین اگر کودک شما بیشتر با یک سینه مشکل دارد، ممکن است به دلیل این تفاوت ها باشد.
- چه موارد دیگری ممکن است اتفاق افتاده باشند؟
آیا او بیمار و یا در حال دندان در آوردن است؟ آیا چیزی جدید یا متفاوت در محیط اطراف او وجود دارد؟ آیا او خوردن مواد جامد را آغاز کرده است یا سعی دارید یک غذای جدید به او بدهید؟ آیا او علاوه بر بدقلقی و سرسختی در شیر خوردن علائم دیگری هم دارد؟

۱) آروغ زدن
بسیاری از نوزادان زمانی که نیاز به آروغ زدن دارند گریه می کنند، سر و صدا می کنند، سینه را پس می زنند و مواردی از این دست انجام می دهند. سعی کنید زمان تعویض سینه ها و همچنین پس از اتمام تغذیه به آروغ زدن کودک کمک کنید، اما اگر نوزاد بدون آروغ زدن هم مشکلی ندارد و راحت است شما لازم نیست نگران باشید.
به طور کلی در هنگام تغذیه، نوزادان شیرخوار از شیر مادر نسبت به نوزادان شیرخوار با شیشه، هوای کمتری وارد شکمشان می شود و بنابراین اغلب لازم نیست که آروغ بزنند. در مواردی که کودک قبل از شیر خوردن گریه کرده یا خیلی گرسنه شده باشد به طوری که هنگام شروع شیردهی به شکل حریصانه شیر بخورد، ممکن است هوای بیشتری وارد شکمش کند و در این شرایط ممکن است بیشتر نیاز به آروغ زدن داشته باشد.
آروغ زدن معمولاً فقط در چند ماه اول لازم است، اما ممکن است کمی بیشتر هم طول بکشد. هنگامی که کودک شما بتواند تحرک آزادانه بیشتری داشته باشد، قادر خواهد بود خودش گاز معده اش را دفع کند. این معمولاً بین ماه های چهارم و ششم اتفاق می افتد، اما ممکن است در برخی زودتر و در برخی دیگر دیرتر نیز باشد.

۲) جهش های رشدی

۳) حواس پرتی

۴) پرقدرت آمدن شیر از سینه مادر

۵) دیر آمدن شیر از سینه مادر

۶) طلب جریان سریع تر شیر از سوی کودک
حتی نوزاد یک روزه هم می تواند به سرعت متوجه شود که رها کردن و مالش مجدد سینه مادر با همان لبهای کوچک، می تواند موجب تحریک دوباره سینه و جریان سریع تر و ساده تر شیر شود. بعضی از نوزادان با جریان کم شیر بی قرار می شوند. ضمناً این بی قراری ممکن است به زیاد بودن زمان مکیدن تا آمدن شیر از سینه مادر (فارغ از جریان زیاد یا کم شیر) هم مرتبط باشد یا نباشد.
هنگامی که تغذیه از سینه شروع می شود، در ابتدا فقط قطرات شیر وجود دارد. سپس هنگامی که جریان ممتد شیر آغاز می شود (چند ثانیه تا دو دقیقه پس از شروع تغذیه)، شدت آن کمی بیشتر می شود. در آن زمان ممکن است ترشح و چکه های ممتد توسط کودک دریافت شوند. چند دقیقه بعد دوباره جریان کند شده و کودک باید با شدت بیشتری مکیدن را ادامه دهد تا تحریکات بیشتر سینه مادر و به تبع آن دریافت شیر بهتری را برایش به همراه داشته باشد.
این الگو می تواند به صورت مداوم و چندین بار تکرار شده و تا زمانی که کودک مشغول شیر خوردن است، ادامه یابد. در نهایت، نوزاد متوجه خواهد شد که اگر به شدت به عمل مکیدن و خوردن شیر ادامه دهد، جریان قویتری را دریافت خواهد کرد.
با تغذیه کودک از شیشه، جریان شیر فوری و پیوسته است و لذا کودک نیاز به کار بسیار کمی دارد. هنگامی که نوزاد یک یا چند بطری داشته باشد، به خصوص بطری های متعدد و متنوع، ممکن است ترجیحش به جای سینه مادر، استفاده از شیشه باشد. ممکن است او در حین شیر خوردن از سینه تا زمان آمدن شیر ممتد، بدقلقی کرده و این خود باعث کم شدن جریان شیر مادر شود.
اگر کودک شما به شیشه عادت کرده است، بهتر است حداقل برای مدت زمان کوتاهی او را ترک دهید. اما هنگامی هم که مجبور هستید از یک بطری استفاده کنید، فقط از نوع مخصوص نوزاد کوچک استفاده کنید تا کودک به تلاش برای دریافت جریان زیاد شیر عادت کرده و هرگز به جریان وافر و بدون زحمت بطری وابسته نشود.

۷) بد خلق شدن نوزاد لحظاتی پس از شیر خوردن
اگر نوزاد مدتی پس از شیر خوردن بدخلق شده و شما علل احتمالی دیگر آن را رد کرده اید، ممکن است در حال تغییر الگوی شیر خوردنش باشد. نوزادان در طی فرآیند رشد و بلوغ، بسیار موثرتر شیر می خورند و می توانند شیر مورد نیاز را از سینه در زمان تغذیه کمتری نسبت به قبل به دست آورند. بد خلقی نوزاد ممکن است فقط نشانه ای از این موضوع باشد که روند فعلی او به پایان رسیده و می خواهد به سوی الگویی کاراتر حرکت کند.

۸) کودک یکی از سینه ها ترجیح می دهد

۹) بد خلقی نوزاد، عصرگاهی

۱۰) دندان در آورد

۱۱) برفک

۱2) بینی گرفته

۱۳) آلرژی یا حساسیت غذایی
برخی از نوزادان مبتلا به آلرژی و یا حساسیتهای غذایی، دارای بد خلقی هایی در حین شیر خوردن هستند. در این شرایط اغلب هنگامی که حساسیت به چیزی در رژیم غذایی مادر وجود دارد، نوزاد گرسنه به سمت سینه می آید، اما هنگامی که طعم یا بوی چیزی که به آن حساس است، در شیر احساس کند، ناراحت شده و سرش را به عقب و جلو می برد.
حساسیت به مواد غذایی موجود در رژیم غذایی مادر پدیده ای نادر است. اما اگر مشکل این مورد باشد، به احتمال زیاد علائم دیگری نظیر سوزش بیش از حد و یا استفراغ، کولیک، اسهال، جوش، گرفتگی مداوم و یا آبریزش بینی و گاز بیش از حد معده را نیز خواهید دید. منشا بسیاری از این آلرژیها شیر و لبنیات است و در صورت بروز این حالات بهتر است با پزشک مشورت کنید.
۱4) عرضه کم شیر
عرضه کم شیر می تواند سبب بروز مشکل در شیر خوردن و بد خلقی نوزاد شود. اگر احساس می کنید که شیر شما ممکن است کم باشد، راهکارهای متعددی برای افزایش میزان شیر وجود دارد.
۱5) رفلکس

۱۶) گیر کردن زبان
گیر کردن زبان نیز می تواند سبب بد خلقی نوزاد در گرفتن سینه و شیر خوردن شود.
بسیار مهم است که در میان عوامل بالا عامل صحیح بد خلقی نوزادتان را کشف کنید و با کمک خود و پزشکتان مشکل نوزادتان را به درستی تشخیص داده و حل کنید. موفق باشید!