نحوه صحیح شیردهی به نوزاد، مواردی خواندنی
نحوه صحیح شیر دادن به نوزاد چگونه است؟ آیا با تمام جنبهها و نکات مهم شیردهی به نوزاد آشنا هستید؟
نحوه صحیح شیر دادن به نوزاد چگونه است؟ آیا با تمام جنبهها و نکات مهم شیردهی به نوزاد آشنا هستید؟
در شیر دادن مادر به نوزاد، مادر زندگی و حیات را به فرزندش هدیه میدهد.
نوزاد با خوردن شیر از سینه مادر باعث جلوگیری از مشکلات جدی در سیستم بدن مادر می شود.
شیر مادر دارای مواد مفیدی است که برای رشد نوزاد ضروری است.
تغذیه مناسب تنها بخشی از فواید آن است.
ایجاد ارتباط عاطفی نوزاد با مادر یکی دیگر از خواص شیردهی است که در تمام عمر فرزند تاثیرگذار خواهد بود.
فواید شیر مادر
در مزایا فواید شیر مادر برای بچه جای هیچ شک و تردیدی نیست، چرا که همانا شیر مادر کاملترین غذا برای نوزاد بوده و دارای مقادیر مناسبی پروتئین، انرژی، املاح و آب بوده و نیاز کودک برای رشد و تکامل را فراهم میآورد.
اگر مادر نحوه صحیح شیر دادن به نوزاد را بداند، و با آغوش گرم و مهربان خود از نوزاد استقبال کند،
و فرصتی برای ارتباط همیشگی به معنی مواظبت و امنیت شیرخوار فراهم کند:
کودک انسانی اولین و مهمترین قدم را برای روابط سالم انسانی برداشته است.
فواید شیر مادر از نظر اسلام
در اسلام نیز شیر مادر بسیار ارزشمند در نظر گرفته شده است.
مدت شیردهی در اسلام هم دو سال توصیه شده که والدین میتوانند با توافق و میل خود کودک را از شیر بگیرند.
همانا پیامبر خدا فرمودند که: «برای کودک بهتر از شیر مادر چیزی وجود ندارد.»
حضرت علی (ع) نیز فرمودهاند که: «هیچ شیری با برکت تر از شیر مادر برای کودک نیست.»
مدت زمان شیردهی در قرآن: در آیه ۲۳۳ سوره بقره در قرآن کریم برای مدت زمان شیردهی، به ۲ سال کامل (۲۴ ماه) اشاره شده است.
شیردهی مادر به نوزاد آنقدر مهم است که خداوند مهربان در قرآن به صورت مستقیم بارها به آن اشاره فرموده:
آیه ۲۳۳ سوره بقره کتاب مقدس قرآن شاید معروفترین آیهای است که مستقیما به شیر دادن اشاره شده است،
ترجمه فارسی این آیه:
شیر مادر در قرآن
و مادرها باید ۲ سال کامل به نوزاد خود شیر دهند، البته شیر دادن به نوزاد، به صورت کامل به عهده صاحب فرزند (پدر) است، و تغذیه و پوشاک مادر را باید به اندازه کافی و مناسب متقبل شود،
وظیفه هر کس به اندازه توان اوست، مادر نباید در نگهداری از فرزند آزار و سختی زیاد بیند، و پدر هم نباید بیش از اندازه معمول ضرر بیند.
اگر بچه یا نوزاد پدر نداشت، وارث کودک باید به اندازه متعارف اقدام کند.
اگر والدین فرزند (مادر و پدر) با رضایت و صلاحدید همدیگر خواستند نوزادشان را از شیر بگیرند، جایز است. (گناهی ندارد)
اگر خواستید برای نوزادتان دایه استخدام کنید، باز هم جایز است، به شرط آنکه به دایه حقوق مناسب داده شود.
و به خداوند توجه کنید و این را بدانید که پروردگار رفتاری که میکنید را مشاهده میکند
قرآن کریم آیه شریف ۲۳۳ سوره بقره
فواید شیر دادن به نوزاد و شیردهی در قرآن، در آیههای زیر هم عنوان شده است.
آیه ۱۲ سوره مبارکه قصص
سوره حج آیه شریف ۲
سوره شریف لقمان آیه ۱۴
سوره مبارکه احقاف آیه ۱۵
سوره قصص آیه ۷
سوره طلاق آیه ۶
سوره نساء آیه ۲۳
زمان شیر دادن به نوزاد مهربان باشید
برای بعضیها دیگر نگرانی نازایی و ناباروری تمام شده،
نوزادی که ۹ ماه درون شکم شما بوده و از خون شما تغذیه کرده است،
نوزادی که تمام حرفهای شما را میشنیده و احساسات شما را درک میکرده،
اکنون به دنیایی ناشناخته آمده و تنها مادرش را میشناسد.
هنگام شیر دادن او را نوازش کنید و با او به آرامی و مهربانی سخن بگویید.
مادر باید به او کمک کند تا فکر کند که دنیا محل امن و زیبایی است،
محبت، توجه و ایجاد حس امنیتی که شما برای او ایجاد خواهید کرد،
بر تمام زندگی او در آینده تاثیر مثبت خواهد گذاشت.
راستی در حین شیر دادن به نوزاد میتوانید از آهنگ دوران بارداری استفاده کنید.
خواص شیر مادر
ترکیبات شیر مادر دارای اسیدهای آمینهای است که در رشد و تکامل مغز در دوره شیرخواری مؤثر بوده و حاوی انواع ویتامینهای محلول در چربی مثل A, E, K, D است.
ضد میکروب است.
در کاهش مرگ و میر نوزاد موثر است.
سبب میشود که شیرخواران به نسبت کمتری دچار کم خونی و یا چاقی گردند.
میزان ظهور و بروز علائم حساسیت را میکاهد.
نسبت به شیر گاو دارای املاح کمتری بوده و بنابراین به راحتی از معده تخلیه میگردد.
از نظر اقتصادی مقرون به صرفه بوده و همیشه در دسترس است.
کاهش رشد جمعیت، به دلیل عدم تخمکگذاری در زنان
باعث ارتباط نزدیک و صمیمانه بین مادر و شیرخوار میشود. سلامت روانی نوازد شیرخواره را تضمین میکند.
از آنجایی که هنگام شیر دادن، درجه حرارت پوست سینه بالا میرود، رحم به طور موزون جمع شده و خونریزی مادر بعد از زایمان، کاهش مییابد.
از سرطان پستان پیشگیری میکند.
ارتباط مادر و فرزند در شیردهی
ارتباطی که بین فرزند و مادر در دوران بارداری و البته شیردهی وجود دارد از نظر جامعه و طبیعت جهان تایید شده است.
این ارتباط از عمیقترین، وسیعترین و همهجانبهترین روابطی است که انسان میتواند آن را تجربه کند.
به طوری که جنبه فیزیکی، حسی، لمسی، روانی و جنسی آن امروزه به طور کامل شناخته شده است.
به این معنی که منبع اصلی و اساسی محبت، لذت، رضایت و امنیت در ارتباط میان مادر و فرزند،
در ماه اول و چند ماه بعد از آن است.
تولد تا ۳ سالگی «دکتر فرهنگ هلاکویی»
ترکیبات موجود در شیر مادر
ترکیبات و محتویات شیر مادر تمام آن چیزی است که نوزاد تا ۶ ماهگی برای رشد و نمو به آن احتیاج دارد.
ویتامین E - ویتامین K - اسید آمینه و غیره.
چربی شیر مادر چقدر است؟ در هر ۱۰۰ گرم ۴٫۴ g چربی در شیر مادر وجود دارد.
تغییرات سینه که از علائم بارداری با شما هستند اکنون مایه حیات نوزاد را تامین میکنند.
در جدول زیر مواد تشکیل دهنده در ۱۰۰ گرم شیر مادر را میتوانید مشاهده بفرمایید.
انرژی ۱۰۰ گرم شیر انسان ۶۹ کیلو کالری میباشد.
چربی کل ⇐ ۴/۴ گرم پروتئین ⇐ ۱ گرم
چربی اشباع ⇐ ۲ گرم ویتامین آ ⇐ ۲۱۲IU
چربی تک اشباع نشده ⇐ ۰٫۵ گرم کلسیم ⇐ ۳۲ میلیگرم
کلسترول ⇐ ۱۴ میلیگرم ویتامین D دی ⇐ ۳IU
سدیم ⇐ ۱۴ میلیگرم ویتامین ب۱۲ ⇐ ۰.۱µg
پتاسیم ⇐ ۵۱ میلیگرم ویتامین ث ⇐ ۵ میلی گرم
کربوهیدرات کل ⇐ ۷ گرم آهن ⇐ ۰ میلیگرم
قند ⇐ ۷ گرم منیزیم ⇐ ۳ میلی گرم
آغوز شیر مادر چیست؟
اولین شیری که در پستان مادر تولید و از آن خارج میگردد، آغوز گفته میشود.
آغوز در روزهای اول سفت، زرد، غلیظ و چرب بوده و حاوی پادتنها، گلبولهای سفید و ایمونو گلوبولین A میباشد.
خواص شیر آغوز مادر
اولین و بهترین واکسن علیه بیماریهای عفونی است.
بنابراین آغوز توانایی این را داشته که در نخستین روزهای تولد نوزاد او راه به نوعی واکسینه کند.
آغوز غنی از پروتیینها و پادتنهای ایمنی بخش است.
در گذشته به اشتباه تصور میشد که خوردن آغوز سبب ابتلای نوزاد به زردی میگردد،
در صورتی که نه تنها سبب زردی نمیگردد، بلکه باعث ایمنی او در برابر بیماریها میشود.
آغوز میزان ابتلای نوزاد به عفونتهای گوارشی و تنفسی را کاسته و ایمونوگلوبولینهای موجود در آن،
از چسبیدن باکتریها به روده و دستگاه تنفسی نوزاد میکاهد.
شیر کامل مادر
پس از گذشت ۱ تا ۲ هفته، شیر از نظر کمیت تغییر کرده، زیاد شده و دارای رنگ و ترکیب متفاوتی میشود،
این شیر که رقیقتر است، آبی رنگ و آبکی به نظر میرسد.
این شیر همان شیر کامل بوده که محتوی تمام موادی است که شیرخوار جهت رشد به آن نیاز دارد.
ابتدا و انتهای شیر
شیر ابتدایی در شروع شیر دادن به نوزاد ترشح شده، آبی رنگ و آبکی به نظر رسیده و غنی از پروتئن، لاکتوز، ویتامینها، املاح و آب است.
شیر انتهایی سفید رنگ بوده و حاوی چربی میباشد. این چربی انرژی است.
برای رشد و تکامل شیرخوار هر دو شیر موردنیاز بوده برای همین ضروری است:
که مادر پس از اتمام تغذیه، سینه را از دهان نوزاد شیرخوار بیرون نیاورد، تا به اندازه کافی شیر انتهایی بخورد.
بعد از زایمان باید این مسائل بدانید
چند روز طول میکشد تا شیر در پستانها جریان یابد.
بنابراین ممکن است پستانها در چند روز اول پس از زایمان خالی به نظر برسند.
با شروع ترشح شیر از نوک پستانها، برای چند روز متورم و سفت میشوند که طبعی است.
در طی روزهای اولیه شیردهی به نوزاد، مادر احساس درد ناحیه رحم کرده و مقداری خون از رحم خارج میشود،
که این وضعیت هم عادی و طبیعی است
به هیچوجه کُلستروم (آغوز) را نباید دور ریخت، زیرا علاوه بر مواد مورد نیازی که دارد،
باعث دفع مدفوع اولیه نوزاد میگردد.
به هیچوجه نباید به نوزاد غذاهایی مانند آب قند، شیر گاو و غیره دارد.
تکرار در مکیدن پستان در شیر دادن به نوزاد سبب میشود تا شیر جریان یافته و دوباره تولید و افزایش یابد.
باید اجازه داد تا شیرخوار آن قدر بمکد تا خودش سینه را رها کند.
سپس پستان دیگر را به او عرضه کنید و اگر میل نداشت میتوان در وعده بعدی شیردهی را از پستانی که تخلیه نشده آغاز کنید.
مکیدن پستان در شب به ادامه تولید شیر کمک میکند
برای شستشوی پستانها قبل از شیردهی ضروری نبوده و بعد از خاتمه شیردهی و پوشاندن سینهها،
یک قطره شیر را باید در نوک پستانها گذاشت تا در معرض هوا خشک گردد و بدین ترتیب از آسیب دیدن نوک پستان جلوگیری کرد.
اصول شیر دادن به نوزاد
شانه و گردن مادر باید آزاد و راحت باشند.
مادر باید پالشی در پشت خود قرار دهد.
مادر باید کاملا آزاد بوده و هیچگونه اضطراب، فشار و یا استرسی داشته باشد.
زن و شوهر برای اقدام به بارداری چکاپ و آزمایشات پیش از بارداری را انجام داده،
تغذیه قبل از بارداری را رعایت کرده و برای مدتی ویتامینهای ضروری قبل از بارداری را مصرف کردهاند.
دوران بارداری را پشت سر گذاشته و به سلامتی زایمان کردهاید، حال نوبت به شیر دادن به نوزاد عزیز است.
وضعیت صحیح نوزاد هنگام شیر خوردن:
صورت شیرخوار باید مقابل پستان مادر باشد.
شیرخوار باید از پشت شانههایش حمایت گردد
مادر باید با نوک پستان، گونهی شیرخوار را لمس کرده و منتظر بماند تا شیرخوار دهانش را باز کند،
پس از آن لب پایین شیرخوار را بر روی هالهی زیرین سینه قرار داده،
سریعا شیرخوار را به خود نزدیک کرده و نوک پستان و هاله آن را در دهان شیرخوار بچپاند.
باید بین مادر و شیرخوار تماس تنه به تنه و خیلی نزدیک برقرار باشد.
باسن شیرخوار باید بغل گرفته شده و نباید آزاد باشد.
نباید بازوی شیرخوار آویزان باشد بلکه باید در تماس با بدن مادر باشد.
چانه شیرخوار در تماس با پستان باشد.
سر و گردن و کودک باید راحت و آسوده باشد.
سر و بدن شیرخوار باید در یک امتداد قرار داده باشد.
نشانههای وضعیت درست شیردهی
بدن شیرخوار کاملا مقابل بدن مادر و در تماس نزدیک با آن است.
صورت شیرخوار مقابل پستان مادر است.
چانهی شیرخوار روی پستان مادر است.
دهان نوزاد یا شیرخوار کاملا باز است.
لب پایین کودک به طرف خارج برگشته است.
قسمتی از هاله پستان در بالای لب بالا و قسمت کمتری از آن زیر لب پایینی شیرخوار یا نوزاد قابل مشاهده است.
شیرخوار زبانش را به حالت مقعر دور تا دور پستان قرار داده است.
آرام و عمیق میمکد.
صدای بلعیدن و قورت دادن نوزاد را میتوان به خوبی شنید.
گونههای نوزاد گرد و برآمده است.
مادر دردی در هنگام شیر دادن احساس نمیکند.
نشانه وضعیت نادرست شیر دادن
بدن نوزاد چرخیده و در تماس نزدیک با بدن مادر نیست.
سرش به عقب یا جلو خم شده است.
چانه نوزاد از سینه فاصله دارد.
لبهای نوزاد به داخل برگشته و یا غنچه شدهاند.
قسمتهای زیادی از هاله پستان بخصوص زیر لب پایینی قابل مشاهده هستند.
نوزاد به صورت سطحی و شلی میمکد.
به جای صدای قورت دادن صدای ملچ و ملوچ شنیده میشود.
مادر به هنگام شیر دادن به نوزاد احساس درد کرده و یا دچار زخم یا شقاق نوک پستان میشود.
حالتهای شیر دادن به نوزاد
هر مادری بر اساس موقعیت خود بهترین حالت شیر دادن به نوزاد را برای خود انتخاب میکند.
در این قسمت حالتهای مختلف شیردهی به نوزاد را با هم بررسی میکنیم.
۱- شیر دادن به نوزاد در حالت خوابیده
وضعیت شیر دادن به نوزاد در حالت خوابیده برای خانمهایی که سزارین شدهاند و یا مادرهایی که بخیه محل زایمان دارند مناسب است، خوابیده شیر دادن
همچنین مادرهایی که سینههای بزرگی داشته و یا تمایل به استراحت در هنگام شیردهی دارند،
میتوانند از این روش استفاده میکنند.
در این روش سر و بدن نوزاد باید در امتداد یک خط مستقیم قرار داشته و صورت نوزاد روبهروی سینه مادر باشد. آموزش نحوه صحیح شیر دادن
بدن نوزاد نیز باید در تماس نزدیک با بدن مادر بوده و پشت او باید با دست مادر نگه داشته شود.
۲- حالت زیر بازو (گهواره یا راکی آمریکایی)
این روش یا حالت برای فرزندان دوقلو یا مادرهایی که دچار انسداد مجاری شیر شدهاند، بسیار مناسب است.
مادر در این حالت در وضعیت نشسته قرار داشته و با دستش سر نوزاد را نگه داشته، شیر دادن نوزاد
و با همان دست بدن و پای او را در زیر بغل و بازوی خود قرار دهد.
و از یک بالش در زیر دستش استفاده کند.
۳- روش بغل گرفتن
این روش، متداولترین و بهترین روش شیردهی به شیرخوار میباشد.
شانه نوزاد، روی خم آرنج و سرش روی بازوی مادر قرار میگیرد. اصول شیر دادن
صورت کودک مقابل سینه مادر بوده و سر و بدنش در یک امتداد قرار دارند.
نشیمنگاه او باید با دست مادر حمایت شود.
دست نوزاد نیز نباید بین نوزاد و مادر باشد بلکه باید در پهلوی مادر و در تماس با بدن او باشد.
شیردهی به دوقلو و سه قلو
مادرهایی که در صورت داشتن فرزندان دوقلو و سه قلو میتوانند از مجموعهای از روشهای اول و دوم و سوم استفاده کنند.
روش گهواره ضربدری
تا حدی شبیه به روش زیر بازو بوده و برای نوزادان خیلی کوچک و یا مادران در اوایل دوران شیردهی مناسب است.
مدت زمان شیردهی به پسر یا دختر
از نظر اسلام نوزادان باید دو سال تمام از مادر خود شیر بخورد،
شیردهی باید طبق خواسته و میل نوزاد انجام بگیرد و ساعت خاصی در شب و روز وجود ندارد.
مادر باید حداقل ۸ بار در طی شبانه روز به شیرخوار شیر بدهد.
به طور میانگین و معمول شش تا ۹ بار در شبانه روز (۲۴ ساعت) در ماههای اول زندگی نوزاد.
هر بار که نوزاد علائم گرسنگی را نشان داد باید به او شیر داده شود. تعداد و میزان شیر در کودکان متفاوت است.
اولین شیری که نوزاد از مادر میخورد، ۳۰ دقیقه تا یک ساعت بعد از تولد است.
اگر نوزاد تا ۳ ساعت درخواست شیر نکرد، مادر باید خودش به او شیر دهد.
شیرخوار باید از هنگام تولد تا پایان ۶ ماهگی تنها از شیر مادر تغذیه کند.
نوزاد چند دقیقه باید شیر بخورد؟
مدت زمان شیر خوردن نوزاد معمولا ۲۰ تا ۴۵ دقیقه است، در ۲۰ دقیقه مک زدن صحیح سینه خالی میشود، اما به دلیل خوابآلودگی و یا تفاوتهای دیگر بین نوزادها ممکن است بیشتر طول بکشد که نیاز به شکیبایی و صبر مادر عزیز دارد.
تا کی شیر بدهیم؟
سازمان بهداشت جهانی در این مورد به خانوادهها اعلام کرده است: در صورت امکان، حتما تا ۶ ماهگی به نوزاد شیر داده شود، همچنین نوزاد پس از شش ماه، غذاهای مقوی و تغذیه مناسب کودک همراه با شیر مادر تغذیه نماید.
چه مدت زمانی طول میکشد تا شیر تولید شود؟
به اعتقاد بعضی متخصصان ۱ تا ۵ هفته و بعضی دیگر۱۰ تا ۱۴ روز طول میکشد تا شیر مادر خشک شود- البته برای بعضی خانمها تا مدتها قطرههای شیر از سینه آنان ترشح میکند.
چگونه بچه را از شیر بگیریم
توصیه میشود تا ۸ ماهگی این کار را نکنید، بین ۸ تا ۱۴ ماهگی باید از شیر گرفتن نوزاد به پایان برسد.
کمتر از دو هفته و بیشتر از ۶ هفته طول نکشد. از شیر گرفتن بچه را به تدریج انجام داده و در مرحله مدنظر به طور کامل قطع شود.
تشخیص کیفیت شیر مادر
۶ روش برای تشخیص کیفیت شیر مادر که شاید پاسخ سوال بعضیها هم باشد که میپرسند: از کجا بفهمیم شیرمان کم است؟
وزن گیری نوزاد برای تشخیص کیفیت شیر مادر
بهترین و مهمترین راه برای تشخیص کیفیت شیر مادر، بررسی وزن و سلامت نوزاد است.
تعداد دفعات ادرار
در حالت عادی نوزاد در طی ۲۴ ساعت ۶ بار پوشک خود را خیس کند (شش بار ادرار)
خواب آرام
در صورتی که نوزاد گرسنه نباشد و به اندازه کافی از شیر مطلوب تغذیه کرده باشد همراه با آرامش میخوابد.
شیر آمدن از سینه دیگر
هنگامی که نوزاد در حال شیر خوردن از یکی از سینههای مادر است، از سینه دیگر هم مقدار کمی شیر میآید.
آرامش نوزاد
اگر کودک شیرخوار سیر باشد و شیر مطلوبی نوش جان کرده باشد خوش اخلاق و آرام خواهد بود.
تشخیص کیفیت شیر مادر در طب سنتی قوام معتدل
در طب سنتی گفته شده شیر مادر در صورتی که قوام معتدل داشته باشد خوب است.
یک قطره شیر را روی ناخن دست خود چکانده، این قطره شیر نباید به سرعت جریان پیدا کند (رقیق باشد).
نباید در جای خود ثابت باقی بماند (غلیظ باشد). اما در صورتی که بعد از کمی حرکت ثابت ماند معتدل و خوب است.
سوالات شیردهی
چند روز طول میکشد تا شیر در پستانها جریان یابد
در زایمان اول معمولا حدود ۳ تا ۴ روز بعد از فارغ شدن طول میکشد تا شیر کامل تولید شود،
در زایمان دوم معمولا ۲ تا ۳ روز
آغوز شیر مادر چه رنگی است؟
آغوز زرد رنگ و غلیظ است.
نام دیگر آغوز چیست
نامهای دیگر آغوز: شیرماکه، پَله (خراسانی)، مِکِه (تبریزی)، فله و ماک، زِهَک، فُرش یا فُرشه، گورماست، لبا، کنف.
نام علمی آغوز کُلستروم ( Colostrum ) میباشد.
مدت زمان شیردهی به پسر یا دختر
به طور میانگین و معمول شش تا ۹ بار در شبانه روز (۲۴ ساعت) در ماههای اول زندگی نوزاد.
هر بار که نوزاد علائم گرسنگی را نشان داد باید به او شیر داده شود. تعداد و میزان شیر در کودکان متفاوت است
نوزاد چند دقیقه باید شیر بخورد؟
معمولا ۲۰ تا ۴۵ دقیقهشیر خوردن نوزاد
زمان از شیر گرفتن کودک ؟
حداقل بعد از ۶ ماهگی، توصیه شده بعد از ۸ ماهگی به تدریج نوزاد را از شیر مادر بگیرید.
چقدر طول میکشد تا شیر مادر خشک شود
۱۰ تا ۱۴ روز، حدودی است و برای افراد متفاوت است.
زمان تبدیل غذا به شیر مادر
به نوع مواد خوراک بستگی دارد، بعضی از غذاها سریع و بعضی دیگر ۱ ساعت و گاهی هم بیشتر
شیر دادن نوزاد در شب
دفعات شیر خوردن نوزاد در شب و روز تفاوتی ندارد،
هر زمان که نوزاد علامت داد که گرسنه است باید شیر در اختیار او قرار گیرد،
معمولا نوزاد هر دو تا سه ساعت گرسنه شده و به شیر نیاز پیدا میکند.
بیدار کردن نوزاد در شب برای شیر دادن از طرف بعضی پزشکان توصیه شده است.
حتی اگر فکر میکنید کودک دارد بیشتر شیر میخورد یا زودتر از وعده بعدی غذا طلب شیر میکند،
اجازه دهید تا شیر بخورد، نگران این نباشید که ممکن است شیرتان کم شود.
شیر به صورت مداوم در سینهها در حال تولید برای نوزاد است.
بعد از وزن گیری بهتر مشخص میشود که نوزاد به چه مقدار شیر نیاز دارد.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼