تاثیر موسیقی بر مغز کودکان، چیست؟

بسیاری بر این باورند که موسیقیدانان و افرادی که سازی می نوازند نسبت به افراد دیگر از بهره هوشی بالاتری برخوردارند. در این مطلب که مصاحبه سایت news-medical با دکتر عسل حبیبی است، به بیان نقش موسیقی در پیشرفت رشد مغز کودکان از دیدگاه این پژوهشگر می پردازیم.

دکتر عسل حبیبی در این مصاحبه در خصوص تحقیقاتی که در طول ۵ سال در زمینه تاثیر موسیقی بر روی پیشرفت رشد مغز کودکان انجام داده است و همچنین تکنیک هایی که برای مشاهده این تغییرات استفاده کرده است گفته است که گروه تحقیقاتی وی که شامل گروهی از محققان موسسه مغز و خلاقیت جنوب کالیفرنیا است در حدود ۵ سال پیش اولین مطالعات خود را با همکاری ارکستر سمفونی لس آنجلس و برنامه هایی که برای جوانان در زمینه موسیقی انجام می دادند شروع کرده اند. هدف اصلی این گروه تحقیقاتی در این پژوهش بررسی تاثیر آموزش های پایه موسیقی بر روی پیشرفت روند رشد ذهن، درک و روابط اجتماعی و عاطفی در کودکان است.

در این تحقیق سه گروه از کودکان ۶ تا ۷ سال انتخاب شده اند. گروه اول اعضای برنامه های موسیقی پاره وقت انجمن موسیقی YOLA در HOLA بوده اند. این انجمن برای اعضای خود برنامه آموزش موسیقی بر اساس روش EL Sistema که گوستاو دودامل، یکی از رهبران ارکستر سمفونی لس آنجلس، در ونزوئلا آن را فراگرفته ، تدارک دیده است.

گروه دوم شامل کودکانی بودند که در ابتدای فراگیری ورزش فوتبال و عضو انجمن آموزش فوتبال پایه بوده اند. این گروه علاوه بر آموزش های ورزشی تحت آموزش های موسیقی نیز قرار گرفته اند. گروه سوم نیز کودکانی هستند که از میان مدارس و انجمن های عمومی در مناطق مشابه لس آنجلس، انتخاب شده اند.

تمام اعضای این سه گروه از کودکان جوامع اقلیت و محروم لس آنجلس هستند. در این تحقیق به منظور اندازه گیری میزان رشد مغز، درک و روابط اجتماعی کودکان از روش های تصویر برداری عصبی (MRI/FMRI) و فیزیولوژی عصبی و روانی (EEG) که برای کودکان تطبیق داده شده اند، استفاده شده است.

هر سال کودکان شرکت کننده در این تحقیق به همراه خانواده هایشان به صورت جداگانه در موسسه مغز و خلاقیت در طول ۲ یا ۳ روز توسط این گروه تحقیقاتی مورد پژوهش قرار می گیرند. همچنین به خانواده های این کودکان آموزش های لازم از طریق مصاحبه داده می شود.

دکتر حبیبی در خصوص نتایج این تحقیق به خبرنگار سایت news-medical توضیح داده است که نتایج اولیه و ابتدایی این پژوهش حاکی از این واقعیت هستند که هیچ تفاوت آشکاری از نظر درک، زبان، روابط اجتماعی عاطفی و یا رشد مغز بین کودکانی که در ابتدای راه یادگیری موسیقی هستند با کودکان شرکت کننده در سایر گروه دیده نشده است.

اخیرا نتایج ثانویه این تحقیق در یکی از مجلات معتبر چاپ شده است. در این گزارش آمده است که بعد از دو سال، کودکانی که تحت آموزش های موسیقی قرار گرفته اند نسبت به کودکان شرکت کننده در دو گره دیگر در زمینه پردازش اطلاعات شنیداری مثل درک گفتار و تمایز قرار دادن بین گفتار بهتر عمل کرده اند.

همچنین در این تحقیق مشاهده شده است که سرعت تکامل در نواحی مغز که مربوط به شنوایی است در کودکانی که تحت آموزش های موسیقی قرار گرفته اند سریع تر بوده است. به بیان دیگر بخشی از مغز که مربوط به شنوایی انسان در این کودکان سریع تر شبیه به بخش شنوایی مغز در بزرگسالان شده است.

دکتر حبیبی همچنین در خصوص ارتباط نتایج اولیه و نتایج ثانویه این تحقیق اشاره می کند که نتایج ثانویه در واقع تکمیل کننده نتایج اولیه این تحقیق هستند. این نتایج نشان می دهند که قرار گرفتن در معرض آموزش موسیقی در دوران کودکی، حتی برای یک دوره زمانی محدود مثلا دو سال می تواند باعث افزایش در روند رشد مغز کودکان به خصوص رشد نواحی مرتبط به شنوایی در انسان شوند.

به گفته دکتر حبیبی، همان طور که در مطالعات دیگر نیز نشان داده شده است این امر می تواند باعث بهبود در درک زبانی، درک گفتار، درک مطلب نوشتاری و در نتیجه بهبود و پیشرفت رشد فکر کودکان شود. به خصوص کودکانی در شرایط محرومیت و عدم برخورداری از حداقل های زندگی، رشد می کنند.

این پژوهش گر در ادامه در خصوص الزام و تشویق والدین برای کمک به کودکان در زمینه آموزش موسیقی و فراهم آوردن این امکانات برای کودکانشان می افزاید، گروه تحقیقاتی وی امیدوار است نتایج این تحقیق زمینه درک بهتر از تاثیرات فراگیری موسیقی در کودکان و تشویق والدین به فراهم آوردن امکانات یادگیری موسیقی برای کودکان را بهبود بخشد. همچنین نتایج این تحقیق می تواند باعث شود تا دولت و مسئولان مربوط به آموزش و پرورش کودکان زمینه های لازم برای آموزش موسیقی به کودکان را فراهم آورند.

وی در خصوص این که از چه زمانی این باور پیدا شده است که موسیقی می تواند بر روی پیشرفت رشد مغز تاثیر گذار باشد می گوید که این مسئله در حوزه دانش و اطلاعات او نیست اما چیزی که می توان به طور قطع در خصوص آن اطمینان داشت این است که مطالعات زیادی از زمان های قدیم وجود دارند که نتایج آن ها حاکی از تاثیر مثبت موسیقی بر روی روند رشد مغزی کودکان در سن رشد هستند.