برخورد با کودک کنجکاو، چگونه باشد؟

چگونه با کنجکاوی های کودک نوپا کنار بیاییم ؟
کودک نوپا ، کودکی است در سنین راه رفتن ( دوازده تا ۲۴ ماهگی ، در میان دوره‌های شیرخواری تا نوباوگی ) . کودکان در دوره نوپایی در مورد نقش‌های اجتماعی، مهارت‌های حرکتی، و آغاز استفاده از قدرت زبان چیزهای زیادی می‌آموزند. بیشتر کودکان در دوره نوپایی به استفاده از توالت عادت می‌کنند.نوپاها معمولاً از دوازده‌ماهگی اولین واژه‌ها را بیان می‌کنند. در سن هیجده‌ماهگی نوپاها معمولاً در حدود ۵۰ واژه می‌دانند. در ۲۱ ماهگی اولین جمله‌ها از کودک شنیده می‌شود. عقب ماندن یک نوپا در مهارت‌های نام‌برده لزوماً به معنای اختلال در رشد کودک نیست.

در این دوران کودک نوپا در حال کشف جهان است . آیا فرزند نو پای شما ، از زمانی که شروع به راه رفتن کردن است ، شما را کلافه کرده است ؟ احتمالا از صبح تا شب در حال چرخیدن است و شما اصلا انتظار آن را نداشتید . او از صندلی های آشپز خانه بالا می رود ، بعد به بازی کردن با ظرف های آشپز خانه می پردازد، اسباب بازی ها را کف اتاق می ریزد ، دایم زمین می خورد ، سر و پایش درد می گیرد و ... .کنجکاوی یک کودک نو پا گاهی باعث در ماندگی و عذاب والدین می گردد .اما والدین باید توجه کنند که در این سن ، بچه ها به وسیله ی کا وش، محیط اطرافشان را کشف می کنند . کاوش کردن برای بچه ها امری عادی است و از اهمیتی فوق العاده ای برای شناخت محیط اطراف و یادگیری برخوردار است ، که طی آن بچه ها به یادگیری در باره اشیاء اطرافشان می پردازند و نیز می آموزند که چگونه مسائلشان را حل کنند ، بچه ها دوست دارند بدانند که وسایل چگونه کارمی کنند و چگونه ساخته شده اند .مهارت هایی مثل : کشیدن، ایستادن، سینه خیز رفتن، قدم زدن، بالا رفتن، و دیدن، به بچه ها کمک می کند ، محیط شان را کشف کرده ، آن را بیازمایند .کودک بین 1 تا 3 ساله ، به هر چیزی و هر کسی علا قه نشان می دهد، به ویژه اگر آن کس یا آن چیز، جدید و متفاوت باشد . او می خواهد قسمتی از کاری را که شما انجام می دهید، انجام دهد . دست به کارهایی می زند ، که شما او را منع کرده اید ، زمانی که می خواهید کمکش کنید ، مخالفت می کند و برای انجام همه چیز توسط خودش پافشاری می کند . از اثاثیه خانه بالا می رود و به داخل مکان های کوچک می خزد . هر وقت آبی در داخل یک ظر ف، وان حمام، تشت، تنگ ماهی و گودال ها ی آب پیدا می کند ، شروع به آب با زی می کنند . کابینت ها و کشو ها را باز کرده ، هر چیزی که داخل آنها وجود داشته باشد، بیرون می ریزند . کیف های پول، جعبه ها، صندوقچه ها و سایر بسته ها را بر می دارند و باز می کنند ... .

هرچند کاوش بچه ها مشکلاتی را برای والدین ایجاد می کند، ولی همان طور که گفته شد، این کار از اهمیت زیادی برخوردار است. کاوش کردن سبب رشد ابعاد وجودی مهم در کودکان می شود. اولین بعد، رشد هو شی و عقلی بچه ها است. یک بچه نوپا به یادگیری در باره جهان علاقه زیادی دارد و به وسیله حواس خود، یعنی دیدن، شنیدن، چشیدن، بوییدن و لمس کردن به کشف جهان می پردازد. حواس پنجگانه ی او به وی کمک می کند که تفاوت چیز ها را با هم درک کند و بفهمد که آنها چگونه کار می کنند. با آزمایش روش های جدید برای دستکاری اشیا و با پرسیدن سولات، یک کودک نو پا شروع به یادگیری چگونگی حل مسایل می کند .نتیجه دیگرکاوش، رشد عاطفی و اجتماعی است. وقتی یک کودک نو پا به این نکته پی می برد که می تواند محیط اطرافش را کشف کند و هر وقت نیاز داشت دوباره به نزد والدینش برگردد ، نسبت به خود اطمینان پیدا کر ده، اعتماد به نفسش افزایش می یابد .کاوش هم چنین برای رشد جسمانی ضروری است. کودکان نوپا برای کشف اطراف خود نیاز به تحرک و فعالی دارند. این حرکات در آنان باعث به وجود آمدن هماهنگی میان دست و چشم می گردد. آنان هم چنین هماهنگی چشم و دست را با راه رفتن، دویدن، بالا رفتن و پریدن و به کارگیری ماهیچه های بزرگ به دست می آورند . کودکان نوپا سعی می کنند هر چیزی را با دستن لمس کنند. والدین این کودکان اغلب احساس خستگی می کنند. تنها تماشای یک کودک نوپا که مدام از این طرف به آن طرف می رود، می تواند خسته کننده باشد. سالم و ایمن نگه داشتن کودک نو پا احتیاج به توجه مداوم دارد و گاهی اوقات به نظر می رسد که والدین برای یک دقیقه هم نمی توانند راحت باشند .گر چه کنجکاوی و کاوش برای بچه در سن نوپایی خطراتی دارد اما از آنجایی که باعث یادگیری می شود، ارزشمند است. هرگز نخواهید به دلیل کم حوصلگی یا به دلیل محافظت او از خطرات ، او را از شناخت محیط محروم سازید ، کشف و کاوش برای رشد کودک ضروری است .

شاید این سوال برای شما پیش آید ، پس چگونه فرزندمان را از خطرات محافظت کنیم ؟ یعنی مانند یک مادر بی خیال ، بی توجه به کودک نوپایی که از خطرات شناختی ندارد و نمی تواند از خود محافظت کند باشیم . آنوقت مردم چه می گویند ؟ من نمی توانم این قدر بی خیال باشم .جالب است این نکته را بدانید ، که ما هرگز چنین چیزی از شما نخواستیم ، البته که مراقبت از فرزندتان نه در این سن که در سنین حتی نوجوانی به عهده شماست .چرا شما گزینه دیگری در ذهن ندارید ؟ یا باید آنقدر از فرزندتان مواظبت کنید ، به قیمت اینکه او را از کشف و کاوش برای رشد محروم کنید ، یا از آنطرف بوم بیفتید و او را به کل رها سازید را سومی نیز وجود دارد ، فراهم کردن مکان هایی امن برای فرزند تان که در آن به یادگیری و کاوش سالم بپردازد . شما اگر بعضی از چیز های خطر ناک را از محیط خانه حذف کنید، مجبور نخواهید بود همیشه به دنبال کودک نو پایتان بدوید . کودک شما خیلی فعال است ، چیزهایی که سر راهش قرار دارند را نادیده می گیرد ، پستی - بلندی ها او را متوقف نمی سازد. شما هرگز نمی توانید بچه ای در این سن را بدون نظارت رها کنید .بنابراین او را در برابر خطرات محافظت کنید . برای این کار اقدامات ساده ، اما مفیدی را می توانید بکار بندید ، ابتکار به خرج دهید ، تا هم شما تمام مدت نخواهید به دنبالش باشید ، نه او را محدود کنید و نه با بکن نکن های بی وقفه زندگی را برای خانواده تلخ سازید .در این جا ما برخی نکات را می گوییم و شما فهرست بیشتری به آن بیفزایید ، می توانید در بخش نظر دهید ، کارهایی را که برای پیشگیری انجام داده اید و مفید بوده برای ما بنویسید تا دیگران نیز از آن استفاده ببرند :

- پریزهای برق را بپو شانید

- همه ی مواد دارویی وسمی (مثل مواد شوینده ) را در یک قفسه کابینت قرار داده آن را قفل کنید.

- به فرزندانتان یاد بدهید چگونه با امنیت از پلکان بالا و پا یین بروند .

- اسباب بازی های بی خطر برایشان فراهم کنید.

- برای پلکان ها و بالکن ها در های امنیتی و حفاظ نسب کنید .

- راه های ورود به ا طراف پنجره های بدون حفاظ و باز را ببندید .

- وسایل برقی را از برق بکشید ، خصوصا در جاهای که به آب نزدیک است .

- وسایل برقی در حمام نگذارید .

- شارژرها را در پریز برق رها نکنید ، بچه ها همه چیز را به دهان می کنند .

- وقتی فرزندتان کار خطرناکی می کند ، به حرف شما اهمیت نمی دهد ،سریع و باقاطعیت او را متوقف کنید، سپس برایش توضیح دهید که چرا این کار را کردید .

- در دسترس باشید .

مانند دیگر والدین عمل نکنید ، می دانم می خواهید فرزندتان در زندگی فرد موفقی شود ، راه های ساده اما موثرتری وجود دارد ، که نه تنها زندگی را ساده تر بلکه دلنشین تر می کند .
قوه تخیل خود را بکار گیرید ،. تا هم والدین متفاوت تری باشید و فرزند متفاوت تری تربیت کنید.