سندرم کاوازاکی در کودکان، علائم و نشانه‌ها
سندرم کاوازاکی یکی از بیماری‌های جدی کودکان است که باعث التهاب رگ‌ها می‌شود و به شریان‌های کرونری قلب آسیب می‌زند.
سندرم کاوازاکی یکی از بیماری‌های جدی کودکان است که باعث التهاب رگ‌ها می‌شود و به شریان‌های کرونری قلب آسیب می‌زند. علائم نشانگان کاوازاکی شبیه به بسیاری از بیماری‌های عفونی و غیرعفونی مانند تب اسکارلت، سندرم شوک سمی و سرخک است. متخصصین معتقدند که نوعی عفونت عامل سندرم کاوازاکی است، اگر چه درستی این موضوع هنوز اثبات نشده است. بیماری کاوازاکی مسری نیست و در میان کودکان زیر ۵ سال بیشترین شیوع (حدود ۷۵ %) را دارد؛ البته کودکان در هر سنی ممکن است به این بیماری دچار شوند. پسران یک و نیم برابر بیش از دختران دچار تب کاوازاکی می‌شوند. علامت شاخص این بیماری تب بالایی به مدت حداقل ۵ روز است که حالت رفت و برگشتی دارد. اگر این بیماری درمان نشود، از هر ۵ کودک مبتلا یک نفر با مشکلات قلبی مواجه خواهد شد. همچنین چون احتمال آسیب دیدن دیگر نقاط بدن نیز وجود دارد، نشانگان کاوازاکی باید به سرعت درمان شود.
اگر احتمال می‌دهید فرزندتان مبتلا به سندرم کاوازاکی شده باشد، فوراً او را به نزد متخصص اطفال ببرید. متخصص اطفال بیماری را پس از معاینه و انجام آزمایش‌های مختلف تشخیص می‌دهد و درمان مناسب را برای کاهش عوارضی چون ناراحتی‌های قلبی شروع می‌کند.
علل
کاوازاکی یک بیماری با علت ناشناخته است. یک فرضیه این است که یک ویروس شایع یا دیگر انواع رایج عفونت واکنش شدیدی را در سیستم ایمنی مقابله با عفونت برمی‌انگیزد. بیماری کاوازاکی کودکان مسری نیست و کودک در اثر تماس با بیماران مبتلا نمی‌شود.
عامل‌های خطر
کودکان آسیایی و ناحیه اقیانوس آرام بیشتر در معرض خطر هستند. اکثر کودکان مبتلا به کاوازاکی کمتر از ۵ سال دارند.
نشانه‌ها و علائم سندروم کاوازاکی
این بیماری معمولاً با تب شدید بالای ۳۹ درجه‌ای شروع می‌شود که حداقل ۵ روز استمرار دارد.
علائم زیر در بسیاری از کودکان مبتلا، نه تمام آنها، مشاهده می‌شود:
-بزرگ شدن و ورم کردن غدد لنفاوی گردن
-راش پوستی که غالباً پس از مدتی پوسته پوسته می‌شود.
-لب‌های خشک یا براق، قرمز و ترک خورده
-قرمز و بزرگ شدن زبان (زبان توت فرنگی)
-قرمزی بدون ترشح چشم (التهاب ملتحمه یا کونژنکتیویت)
-ورم کردن و قرمز شدن دست و پا
-حساسیت پوست ناحیه پوشک
-درد مفصلی
-بی‌قراری شدید به ویژه در خردسالان
گاهی کاوازاکی با بیماری‌های دیگری اشتباه گرفته می‌شود که درمان‌های متفاوتی دارند. مهم‌ترین عارضه بیماری کاوازاکی التهاب شریان‌هایی است که خون را به قلب می‌رسانند. پی‌آمد این عارضه آنوریسم (ورم شدید موضعی دیواره‌ی شریان) است که منجر به بروز بیماری‌های قلبی در آینده می‌شود. ناراحتی قلبی در ۲۵ % از کودکانی دیده می‌شود که درمان مناسب دریافت نکرده‌اند.
مراحل بیماری کاوازاکی
نشانگان کاوازاکی سه مرحله دارد:
مرحله حاد:
مرحله حاد با شروع ناگهانی تب بالایی آغاز می‌شود که حداقل ۴ روز ادامه دارد. درمان استاندارد در این مرحله درمان با ایمونوگلوبین داخل وریدی (IVIG) است که پس از تشخیص بیماری در بیمارستان تزریق می‌شود.
مرحله نیمه حاد:
در این مرحله که حالتی بین حاد و مزمن دارد، تب کودک پایین می‌آید، اما آسیب زدن بیماری به دیگر سیستم‌ها ادامه دارد. یافته‌های آزمایشگاهی و علائم مزمن زیر مشاهده می‌شود:
-آرتروز مفصل‌های کوچک یا بزرگ
-بی‌قراری مداوم
-پوسته‌ریزی پوست دست و پا
-افزایش تعداد پلاکت‌های خون
-کم‌خونی
مرحله نقاهت:
در این مرحله بیمار به تدریج سلامت و قدرت خود را بازمی‌یابد. نتایج معاینه بالینی نشان دهنده بازگشت بیمار به حالت طبیعی است و در آزمایش خون التهابی مشاهده می‌شود که در حال از بین رفتن است. بی‌قراری و تحریک‌پذیری یکی از نشانه‌های بیماری کاوازاکی در تمام مراحل بیماری است و عموماً آخرین علامتی است که از بین می‌رود.
عوارض
عارضه اصلی سندرم کاوازاکی مشکلات قلبی است. شایع‌ترین نوع ناراحتی قلبی از تحریک یا التهاب عروقی نشأت می‌گیرد که خون را به عضله قلب می‌رسانند. هدف از درمان‌های کاوازاکی کاهش التهاب و پیشگیری از آسیب قلبی است.
اگر قلب آسیب ببیند، کودک باید دائماً تحت نظر پزشک باشد. ناراحتی قلبی حدود نیمی از کودکان مبتلا به کاوازاکی پس از چند سال بهبود می‌یابد. درمان‌های پیچیده‌ای بر روی کودکان دچار آسیب‌های شدید انجام می‌شود.
تشخیص
هیچ آزمایشی برای تشخیص سندرم کاوازاکی وجود ندارد و متخصص اطفال احتمال ابتلا به دیگر بیماری‌ها را نیز در نظر می‌گیرد. تشخیص سندرم کاوازاکی دشوار است و معمولاً در بیمارستان توسط متخصص اطفال تایید می‌شود.
تب شدیدی که ظرف ۵ روز پایین نیاید و استمرار علائم توضیح داده شده به مدت حداقل ۴ روز موید ابتلا به بیماری کاوازاکی است. علائم نوزادان مبتلا به کاوازاکی کمتر از کودکان دچار این بیماری است. همچنین لازم نیست تمام این علائم همزمان وجود داشته باشد.
آزمایش خون برای تایید تشخیص انجام می‌شود. پس از تایید تشخیص کاوازاکی سونوگرافی قلب (اکوکاردیوگرام) انجام می‌شود تا مشخص شود که آیا بیماری به قلب آسیب زده است یا خیر. اکوکاردیوگرام اسکنی ایمن و بدون درد است که شبیه به سونوگرافی دوران بارداری است.
درمان
ایمونوگلوبین وریدی (IVIG)
ایمونوگلوبین داخل وریدی (IVIG) دارویی است که از طریق سرم دریافت می‌شود و درمان اصلی سندرم کاوازاکی است. چنانچه دارو ظرف ده روز از شروع بیماری دریافت شود، موثر خواهد بود. حدود ۲۰ % از کودکان به اولین دوز دارو واکنش نشان نمی‌دهند و باید دوز دوم را دریافت کنند. کودک باید برای تزریق سرم در بیمارستان بستری شود.
آسپرین
دوز بالایی از آسپرین برای کاهش التهاب تجویز می‌شود. آسپرین درد و التهاب مفصل را کاهش می‌دهد و تب را پایین می‌آورد. درمان کاوازاکی استثناء نادری از منع مصرف آسپرین در کودکان است، البته دارو صرفاً باید تحت نظر متخصص اطفال مصرف شود.
پس از درمان اولیه
مقدار مصرف آسپرین پس از پایین آمدن تب کودک کاهش داده می‌شود و آسپرین همچنان به مدت حداقل ۶ هفته یا در صورت آنوریسم شریان کرونری مدت طولانی‌تری مصرف می‌شود. آسپرین از لخته شدن خون جلوگیری می‌کند. با این حال اگر کودک در مدت ابتلا به کاوازاکی دچار آنفولانزا یا آبله مرغان شود، مصرف آسپرین باید قطع شود. مصرف آسپرین را یکی از عامل‌های خطر سندرم ری می‌دانند که عارضه‌ای کشنده است و خون، کبد و مغز کودکان و نوجوانان را پس از یک عفونت ویروسی درگیر می‌کند. چنانچه اقدامی برای درمان بیماری کاوازاکی انجام نشود، بیماری به طور متوسط ۱۲ روز طول می‌کشد، هر چند مشکلات قلبی بعدها خود را نشان می‌دهد. اما اگر درمان شروع شود، حال کودک مدت کوتاهی پس از دریافت اولین دوز گاما گلوبین رو به بهبود می‌گذارد.
تحت نظر گرفتن مشکلات قلبی
چنانچه نشانه‌های مشکلات قلبی در کودک مشاهده شود، پزشک انجام آزمایش‌هایی را در فواصل زمانی معین برای تحت نظر گرفتن این مشکلات توصیه می‌کند. این آزمایش‌ها غالباً ۶ تا ۸ هفته پس از شروع بیماری و سپس ۶ ماه بعدتر انجام می‌شود.
انتظار برای واکسیناسیون
اگر فرزندتان با گاما گلوبین درمان شده است، بهتر است واکسن آبله مرغان یا سرخک تا ۱۱ ماه بعد تزریق نشود، چون گاما گلوبین مانع از عملکرد مناسب این واکسن‌ها می‌شود.
منبع:
دکتر حمید شیخ الاسلامی
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼