اسباب بازی برای کودکان، تاریخچه اش را می دانید؟

در دوران بحران بزرگ اقتصادی سال ۱۹۳۰ یک مهندس بیکار شده آمریکایی به نام چارلز دارو به فکر پر کردن اوقات فراغت کارگران بیکار افتاد؛ راه حل او اختراع یک بازی رومیزی بود: مونوپولی!

امروز منبع الهام بخش صنعت اسباب بازی، رسانه است. همان طور که متفکران رادیکال پیش از این هشدار می دادند، هستی و دین امروز جهان ما رسانه ها هستند و تمام ساحات حیات بشری، حتی اسباب بازی کودکان، در انقیاد رسانه هاست. ریشه واژه Toys به درستی مشخص نیست اما می دانیم که استعمال آن به قرن چهاردهم میلادی باز می گردد و معنای امروزی اش از قرن شانزده میلادی باب شده است. مفهوم اسباب بازی شامل گستره وسیعی از مصادیقی چون بازی ها، پازل ها، انواع توپ و سایر وسایل ورزشی، بازی های روی میزی، مواد هنری و خلاقانه ای مانند آبرنگ و وسایل مجسمه سازی، کلکسیون ها، انواع مینیاتور و چیزهای مختلف و متنوع دیگری است.

همواره هدف اصلی هرگونه اسباب بازی سرگرم کردن کودکان بوده است ولی اسباب بازی ها کارکردهای دیگری هم دارند؛ مانند آموزش کودکان و یاد دادن تشریفات مهم مذهبی و سنتی به آنها. کارکرد اسباب بازی ها هر چه می خواهد باشد، نکته غیرقابل انکار تاثیر بسیار زیاد اسباب بازی ها بر رشد فکری، احساسی و فیزیکی کودکان است.

مردمان اعصار گذشته اسباب بازی های ابتدایی و اولیه را با مواد دم دستی مانند چوب و گل می ساختند. با پیشرفت جوامع انسانی، از این مواد سهل الوصول در ساخت اسباب بازی های پیچیده تر هم استفاده شده است. باستان شناسان اسباب بازی های دست ساز ابتدایی چون عروسک های چوبی و پارچه ای، تیله های گِلی و پیکره های سفالین را یافته اند که قدمت آنها به هزاران سال پیش باز می گردد. در مصر و یونان و روم باستان، عروسک ها و پیکره های سفالی را درون قبر و در مدفن کودکان می گذاشتند، به این امید که در زندگی پس از مرگ سرگرم شان کند. یویو شاید اختراعی جدید به نظر برسد، اما قدمت آن به دو هزار و پانصد سال قبل و یونان و چین باستان باز می گردد.

دیگر موضوع مشترک اسباب بازی های دوران باستان این بود که اغلب آنها تقلیدی بودند از دنیای آدم بزرگ ها. تصویر آسیای بادی و اسب اسباب بازی - که اشیای واقعی در مقیاس کوچک بودند - به تفاریق در کتب تذهیب شده و نخستین کتاب های چاپی این دوره دیده می شود. اکثر مورخان بر این عقیده اند که تولید نظام مند اسباب بازی در آلمان قرن پانزده میلادی آغاز شد. احتمالا صنعتگرانی که وسایل خانگی و قطعات مذهبی می ساختند، منابع تولید اسباب بازی در آن دوران بودند. شهر نورنبرگ آلمان محل تولد اسباب بازی های مدرن تلقی می شود. امروزه نمایشگاه های بزرگ اسباب بازی در شهر نورنبرگ برای تکریم نقش محوری اش در تاریخ صنعت اسباب بازی هر ساله بر پا می شود. عروسک سازی و چوب تراشی در طی قرون شانزدهم و هفدهم میلادی، دو کسب و کار پررونق اروپا بودند.

تاریخ اسباب بازی

تحول اصلی در تولید اسباب بازی در قرن بیستم رخ داد. بسیاری از اسباب بازی های محبوب و موفق امروزی در دهه های ابتدایی قرن بیستم میلادی ریشه دارند. نیمه اول قرن بیستم را عصر طلایی تولید آمریکایی اسباب بازی می دانند.

یکی از چهره های اصلی این دوران طلایی لویی مارکس بود که در دهه بیست میلادی کارخانه اسباب بازی سازی خود را با کمک برادرش، دیوید، راه اندازی کرد. در سال های اولیه کمپانی آنها با شعار «اسباب بازی بیشتر، پول کمتر» شروع به ساختن اسباب بازی هایی کوچک و با کیفیت بالا کرد. در دهه چهل کمپانی مارکس یکی از بزرگترین شرکت های تجاری جهان بود و اسباب بازی های متنوعی چون یویو، قطار بازی، سربازهای پلاستیکی، خانه های عروسکی و ماشین های کوچک تولید می کرد.

موفقیت بعدی تولید وسایل نقلیه بزرگ بود که برای اولین بار در دهه شصت معرفی شد. مارک سدر دهه هفتاد کارخانه اش را فروخت و در سال 1985 به تالار ملی مشاهیر دنیای اسباب بازی ها راه یافت؛ جایی که او را «هنری فورد دنیای اسباب بازی» معرفی کردند.

پیشگامان دیگر صنعت اسباب بازی بر بازی های ساخت و ساز (مانند لگو) که از محبوبیت فراوانی برخوردارند، متمرکز شدند. در ابتدا این گونه اسباب بازی ها را با قطعات چوب و مواد مشابه آن می ساختند. در سال 1913 یک فارغ التحصیل رشته پزشکی دانشگاه ییل، به نام آلفرد گیلبرت، یک بازی ساخت و سازی از جنس آهن به نام Erector Set اختراع کرد. یک سال پس از آن سنگ شناسی به نام چارلز پایائو، تینکرتوی ها را اختراع کرد: قطعات ساده چوبی با قابلیت اتصال و انفصال که تا به امروز محبوبند. در دهه سی میلادی یک نجار دانمارکی به نام اوله کریستنسن، یک کمپانی ساخت اسباب بازی به نام LEGO تاسیس کرد که نامش از کلمه دانمارکی Leg Godi به معنی «خوب بازی کن» گرفته شده بود.

شرکت لگو در اواخر دهه چهل میلادی محصول اصلی خود که عبارت بود از قطعات قابل اتصال اتوماتیکی - لگو - و از پلاستیک ساخته می شد، رونمایی کرد. لگو امروزه یکی از پرطرفدارترین اسباب بازی های جهان است. اولین پارک لگولند در سال 1968 در کپنهاگ ساخته شد. در دوران بحران بزرگ اقتصادی سال 1930 یک مهندس بیکار شده آمریکایی به نام چارلز دارو به فکر پر کردن اوقات فراغت کارگران بیکار افتاد. راه حل او اختراع یک بازی رومیزی مبتنی بر خرید و فروش و انحصار دارایی ها به نام مونوپولی بود. مونوپولی امروزه یکی از محبوب ترین بازی های رومیزی دنیاست که در بیش از چهل کشور جهان رواج دارد. تعدادی از موفق ترین اسباب بازی های جهان به صورت تصادفی ساخته شده اند. مثال کلاسیک آن، یکی از مشهورترین اسباب بازی های جهان، اسلینکی، است.

تاریخ اسباب بازی

اسلینکی یک فنر فلزی است که توانایی «راه رفتن» به پایین یک سطح شیبدار و پله را دارد. اسلینکی زمانی اختراع شد که ریچارد جیمز در تلاش بود فنری برای اندازه گیری قدرت ماشین های جنگی درست کند. جیمز به صورت تصادفی ضربه ای به فنر وارد می کند، باز و بسته شدن آن نظرش را جلب کرده و از آنجا ایده تبدیل فنر به اسباب بازی به ذهنش خطور می کند. مورد دیگر اختراع تصادفی اسباب بازی به جنگ جهانی دوم باز می گردد؛ زمانی که تولیدات اسباب بازی به خاطر جنگ متوقف شده بود. با بالا رفتن تقاضای لاستیک طبیعی برای مقاصد نظامی، دانشمندان جنرال الکتریک مسئول ساختن یک ماده جایگزین شدند تا کمبود لاستیک طبیعی را جبران کنند. گروهی از آن دانشمندان ماده ای تولید کردند که وقتی به زمین می افتاد، جست و خیز زیادی داشت و بسیار هم قابل انعطاف بود، اما جایگزین خوبی برای لاستیک طبیعی نبود.

در عوض بازاریاب موفقی این ماده را کشف کرد و آن را به اسباب بازی تبدیل کرد. حاصلش «گل پلاستیکی» بود که از سیلیکون و الکل ساخته می شود. همچنین «خمیر بازی» ابتدا ترکیبی بود برای پاک کردن کاغذ دیواری تا این که یک معلم پیش دبستانی آن را پرفروش ترین اسباب بازی دهه پنجاه میلادی کرد. دنیای اسباب بازی در نیمه دوم قرن بیستم اسباب بازی های مد روز بودند که تب شان پس از مدتی فرو می نشست. چنین مدهایی زمانی باب می شدند و ذهنیت عموم را به تسخیر در می آوردند. میلیون ها نسخه می فروختند و به همان سرعتی که مد شده بودند، ناپدید می شدند. یکی از اولین اسباب بازی های مد روز حلقه هولا - حلقه ای پلاستیکی که اطراف کمر گردانده می شود - بود.

دیگری بازی تویستر بود که بازی کننده در آن، بدن خود را پیچ و تاب می داد تا دایره های رنگی سطح را لمس کند. این بازی در دهه شصت میلادی بسیار پرفروش بود و در بین بزرگسالان نیز طرفداران فراوانی داشت. در دهه هفتاد میلادی تبی شدید و موقتی برای اسباب بازی جدیدی تحت عنوان پت راک - سنگ های طبیعی که مانند حیوان خانگی از آنها نگهداری می کردند - ایجاد شد. میلیون ها قطعه از این سنگ ها را درون جعبه می گذاشتند و به کودکان و بزرگسالانی می فروختند که آرزوی یک همدم بی خرج و دردسر را داشتند. در دهه هشتاد میلادی پدر و مادرها برای خرید عروسکی به نام بچه کَلَمی صف می کشیدند. تاکتیک تجاری هوشمندانه ای برای این عروسک ها به کار رفته بود؛ هر یک از این عروسک ها نام و مشخصات مجزایی داشتند.