مکیدن انگشت در کودکان، چیزهایی که باید درموردش بدانید

مکیدن عمل غریزی است که از دوران جنینی آغاز می‌شود . در تصاویر مشاهده‌شده جنین انسان در حال مکیدن انگشت شست خود می‌باشد . این مسئله به نوزاد تازه متولدشده این امکان را می‌دهد تا برای ادامه بقای خود بدون هیچ‌گونه آموزشی از پستان مادر شیر بنوشند . این کار هم برای رفع نیازهای گرسنگی و تشنگی آن‌ها اهمیت دارد و هم در مورد ایجاد حس آرامش در وجود نوزاد موثر است . او که خود را از یک محیط گرم و بسته درون شکم خارج می‌بیند نیاز دارد که در آغوش گرفته شود و حس آرامش در او به وجود بیاید .پس از شش ماهگی کودکان برای خود موجودیتی مستقل قائل می‌شوند و وقتی به این موضوع پی می‌برند علاوه بر حس استقلال دوست دارند امنیت نیز داشته باشند مکیدن انگشت باعث می‌شود که نوزادان احساس امنیت بیشتری کنند چنانچه نوزادان از سوی والدین محبت و توجه لازم را بگیرند و ارضا حس مکیدن از طریق سینه مادر صورت گیرد ، به تدریج کمتر به مکیدن شست روی می‌آورند و کم‌کم آن را ترک می‌کنند.

مکیدن انگشت شست و همین طور مکیدن انگشتان پا در دوران شیرخواری امری عادی به نظر می‌رسد . ابتدای عادت مکیدن شست در کودکان از سه یا چهار ماهگی آغاز می‌شود .نوزادان شیرخوار معمولاً پس از شیر خوردن شصت خود رامی مکند و در برخی از کودکان به محض خروج پستانک یا سینه مادر شروع به مکیدن انگشت خود می‌کنند.

مکیدن انگشت شست جزء اعمال سازشی ابتدایی کودکان بشمار می‌رود که از طریق آن خود را خوشحال می‌کنند . مکیدن شست در کودکان شیرخوار امری شایع و طبیعی محسوب می‌شود . اما چنانچه این عمل پس از دوره شیرخواری و مخصوصاً در سال‌های قبل از مدرسه ادامه داشته باشد نشانه اختلال در رفتار و بروز عادتی بد در کودکان است.

برای از بین بردن این عادت بعد از دوره شیرخواری استفاده از تنبیه ، تلخ کردن یا بستن شست ، بی‌حرکت کردن آرنج و... معمولاً شیوه‌های بی‌فایده‌ای هستند و در بعضی از مواقع موجب تشدید این عادت خواهند شد بلکه بهترین و موثرترین شیوه آن است که کودکان را به طور غیرمستقیم به سمت اصلاح رفتار نامطلوب فوق هدایت کنیم و آن‌ها را به کارهایی که مورد علاقه‌شان می‌باشد وا‌داریم تا به تدریج این عادت از سر آن‌ها بیفتد گاه احساس گرسنگی و نارضایتی‌های مختلف دیگر موجب می‌شود که کودکان با انگشت مکیدن آشنا شوند و یا کودکان ممکن است حتی بعد از شیر خوردن به انگشت مکیدن مبادرت ورزند اگر کودکان نتوانند غریزه مکیدن را از طریق مکیدن شیر از سینه مادر یا پستانک ارضاء کنند به شیوه‌هایی مانند مکیدن شصت و غیره جبران می‌کنند.

غریزه مکیدن پس از یک سالگی از بین می‌رود و اگر کودکی هنوز انگشت می‌مکد علل مختلفی مانند حسادت ، افسردگی، تغییرات جدید ناخوشایند ، تولد یک بچه جدید ،ترس از والدین ، رفتن به کودکستان و... می‌تواند داشته باشد . گاهی ممکن است کودکان بدون علت به مکیدن انگشت مبادرت کنند ، در این‌گونه مواقع بهترین راه حل این است که توجه کودکان را به اسباب‌بازی یا آنچه در اطرافش می‌گذرد جلب کنید و با آن‌ها در فعالیتی شرکت کرده و بیشتر اوقات را با آن‌ها بگذرانید.

بعضی از کودکان این نیاز را با مکیدن انگشت شست ارضاء می‌کنند. کودکان شیرخوار هنگامی که وقت شیر خوردنشان نزدیک می‌شود چنین می‌کنند. در صورتی که این کودکان در شرایط کاملاً عادی و طبیعی بزرگ شوند این عادت خیلی زود برطرف می‌شود.

دلایل مکیدن انگشت شست در کودکان :

دلایل و عوامل طبیعی

-گرسنگی بیش از حد شیرخوار

-کم شدن زمان شیر دادن مادر به نوزاد و ارضا نشدن میل مکیدن در شیرخوار .

-تغییر بی‌موقع رژیم غذایی کودکان که قاعدتاً با تغییر وسایل غذا خوردن آن‌ها همراه است زیرا درحالی‌که کودکان هنوز آمادگی را برای ترک پستان یا پستانک به دست نیاورده‌اند شما آن‌ها را از لذت مکیدن محروم می‌کنید.

محرومیت‌های روحی و عاطفی برای کودکان :

ـ کاهش توجه مادر به کودک شیرخوار تولد نوزاد جدید و یا کم توجهی مادر به فرزند به دلیل مشکلات خانوادگی.

ـ جدال و اختلاف بین والدین و شیرخوار برای ترک این عادت سبب تشدید آن می‌شود.

ـ وقتی که کودک خود بدون هیچ‌گونه بازی سرگرمی و توجه مجبور است مدت زمان طولانی بی‌حرکت بنشیند چون وسیله بازی و سرگرمی ندارد انگشت خود رامی مکد.

ـ حسادت در کودکان باعث ایجاد یا تشدید این عادت می‌شود.

تأثیر عادت مکیدن انگشت بر کودکان:

عادت مکیدن انگشت شست در کودکانی که از نظر عاطفی و روحی کمبودی را احساس نمی‌کنند و مشکلات فیزیکی نیز ندارند خیلی زود برطرف می‌شود. اما در صورت برخورد نادرست با این عادت به تدریج در کودک گسترش می‌یابد. و کودک در ادامه رفتارهای خود دیگر به مکیدن شست قناعت نکرده و مخصوصاً هنگام خواب شروع به مکیدن ملحفه یا وسایل دیگر می‌نماید. و یا حتی ساعت‌ها کودک به نقطه‌ای خیره شده و این کار را ادامه می‌دهد.

پیشگیری از عادت مکیدن انگشت در کودکان:

ـ برای شیر خوردن نوزادتان در دوران شیرخواری تا می‌توانید وقت صرف کنید.

ـ کودک خود را به طور یک‌باره و زودتر از موعد از شیر نگیرید.

ـ یک‌باره از شیر دادن با پستان به شیر دادن با شیشه تغییر الگو ندهید .

ـ کودک را مورد توجه و محبت همیشگی خود قرار دهید.

ـ همیشه برای کودک که ناچار است به علت بیماری یا هر دلیل دیگر ناچار است مدتی بی‌حرکت بماند وسایل سرگرمی آماده کنید.

درمان عادت مکیدن انگشت :

بهترین راه برای ترک عادت مکیدن انگشت در کودکان ایجاد بازی و سرگرمی مناسب برای آن‌ها می‌باشد .

این وضعیت معمولاً به هنگام خوابیدن بیشتر بروز می‌کند . به همین دلیل تا می‌توانید تنهایش نگذارید و وقت بیشتری صرف او کنید. برایش قصه بگویید یا به او اجازه دهید عروسک یا شیء مورد علاقه‌اش را به رختخواب خود ببرد.

قصه درمانی نیز برای ترک عادت مکیدن انگشت موثر می‌باشد.

کارهای زیر برای ترک عادت مکیدن انگشت در کودکان و شیرخواران بی‌نتیجه است:

ـ سعی نکنید از طریق خشونت و توسل به زور و تنبیه بدنی این عادت را در کودک از بین ببرید.

ـ دست‌های کودک را نبندید.

ـبه دستان کودک دستکش نکنید.

ـ تذکر تنبیه و تقبیح مداوم نتیجه را در بر نخواهد داشت.

ـ بیرون آوردن انگشت کودکان از دهانشان سبب تشدید عادت مکیدن در آن‌ها می‌گردد.

به یاد داشته باشید که درمانی مؤثر است که غیرمستقیم انجام گیرد. ابتدا باید علت این عادت را در کودک تشخیص داد و سپس راه‌حلی مناسب برگزید.