پنومونی در کودکان چیست؟
پنومونی که در ایران تحت عنوان ذات‌الریه شناخته می‌شود یکی از بیماری‌های سخت دوران کودکی است.
پنومونی که در ایران تحت عنوان ذات‌الریه شناخته می‌شود یکی از بیماری‌های سخت دوران کودکی است که بخاطر علائم ظریفی که در کودکان دارد می‌تواند باعث عوارض شدید و حتی مرگ شود. این مقاله به شما در شناخت علائم پنومونی در کودکان و نوزادانتان کمک می‌کند.
به گفته سازمان جهانی بهداشت (WHO) هر ۲۰ ثانیه یک کودک جان خود را بر اثر پنومونی از دست می‌دهد و دلیل مرگ ۱۶٪ از کودکان زیر ۵ سال پنومونی است. ۹۹٪ مرگ و میر ناشی از پنومونی در کشور‌های کم درآمد یا با درآمد متوسط اتفاق می‌افتد و همین امر نشان‌دهنده اهمیت تشخیص به موقع علائم پنومونی در کودکان است.
ذات‌الریه یا پنومونی در کودکان
برخلاف بزرگسالان کودکان مبتلا به پنومونی ممکن است علائمی مانند تب و سرفه را نشان ندهند و علائم عفونت درشان به سختی قابل تشخیص باشد. همچنین خطر ابتلا به عفونت در آن‌ها بسیار بیشتر است، چون سیستم ایمنی بدنشان هنوز کامل توسعه نیافته است.
طبق گفته سازمان جهانی بهداشت (WHO) سیستم ایمنی بدن کودکان سالم ممکن است بتواند به خوبی از عهده عفونت‌ها بربیاید. متقابلا ریسک بالایی برای کودکانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند در مقابله با این عفونت وجود دارد. کودکانی که بخاطر سوتغذیه یا نرسیدن مواد غذایی ضروری به بدنشان (این مورد مخصوصا در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه نمی‌شوند دیده می‌شود.) دچار این ضعف در سیستم ایمنی‌شان هستند.
بطور کل پنومونی در کودکان در هر سن علایم خاص خودش را دارد. اما برخی علائم هستند که به شما کمک می‌کنند تا اگر بیماری کودکتان چیزی بیش از یک سرماخوردگی است توجه بیشتری به سلامت او نشان دهید.
به گفته دکتر ماریه بوده (Marie Budev) متخصص ریه و جراحی‌های پیوند ریه در کلینیک کلولند (Cleveland) واقع در اوهایو، تفاوت سن باعث ایجاد تفاوت بزرگی در وضعیت سیستم ایمنی افراد شده و همین مساله باعث بروز علایم متفاوتی در بدن افراد می‌شود و ممکن است پنومونی گاهی با سرماخوردگی یا آنفولانزا اشتباه گرفته شود.
میشل بارون استادیار دانشگاه کلرادو نیز در تایید این گفته اعلام کرده است: جوان بودن یا سالم بودن به این معنی نیست که بتوانید به خوبی از عهده پنومونی بربیایید. اما عکس این قضیه یعنی ارتباط پیشرفت پنومونی با کهنسالی و بیماری کاملا صدق می‌کند.
وقتی که فردی صاحب یک سیستم ایمنی قوی با عکس العمل‌های شدید در مقابل عوامل بیماری زاست، همین واکنش سیستم ایمنی بدن می‌تواند باعث التهاب و ورم شدید شود و این واکنش به ارگان‌های حیاتی بدن صدمه بزند. به گفته دکتر بارون (Barron) سیستم ایمنی بدن شما اغلب اوقات می‌تواند این واکنش‌ها را کنترل کند. اما اگر نتواند کنترل کند بدن شما آسیب بسیاری متحمل خواهد شد.
پنومونی خفیف در کودکان
نوعی از پنومونی در کودکان، ناشی از باکتری‌های خاصی از جمله Mycoplasma pneumoniae و Chlamydophila pneumoniae است، که حتی در کودکان ۲ تا۳ سال علائم خفیفی از خود نشان می‌دهد. این پنومونی بیشتر در سنین مدرسه رایج است. کودکان مبتلا به پنومونی خفیف ممکن است بدنشان آنقدر علائم حاد نشان ندهد که بخواهند در خانه بمانند و استراحت کنند، علایم این بیماری عبارتند از:
- سرفه خشک
- تب با درجه کم
- سردرد
- خستگی
باکتری مایکوپلاسما (Mycoplasma pneumonia) ایجاد کننده بین ۲ تا ۲۰٪ از پنومونی در بزرگسالان است که این رقم در میان کودکان ۶-۷ ساله بیشتر است. تخمین زده شده حدود ۲ میلیون عفونت با باکتری مایکوپلاسما هر ساله در ایالات متحده رخ می‌دهد و این شایع‌ترین علت پنومونی در این کودکان است.
دلیل اینکه بیشتر کودکان در سنین مدرسه به این عفونت باکتریایی دچار می‌شوند، اینست که این باکتری در اواخر تابستان و اوایل پاییز بهتر رشد می‌کند و از افراد بهم منتقل می‌شود. شیوع این باکتری خصوصا در تجمع‌های کودکان مانند مدرسه یا اردوگاه بیشتر است و کودکانی که به این بیماری مبتلا می‌شوند حتی ممکن است آن را به اعضای خانواده‌شان هم انتقال بدهند.
باکتری مایکوپلاسما می‌تواند باعث ایجاد علائمی مانند تب، خستگی، سردرد، گلودرد، بثورات پوستی، سرفه و عفونت گوش شود. خوشبختانه، عفونت‌های مایکوپلاسما پنومونیه به درمان آنتی بیوتیک پاسخ می‌دهند و به ندرت جدی هستند؛ و یک بار ابتلا به این عفونت سیستم ایمنی بدن را در برخورد بعدی با باکتری قوی‌تر می‌کند؛ هرچند ممکن است مجددا فرد مبتلا شود.
پنومونی متوسط در کودکان
اغلب پنومونی‌هایی که کودکان پیش دبستانی ۴ تا ۵.۵ ساله مبتلا می‌شوند منشا ویروسی دارند. علائم ابتلا به این پنومونی در کودکان معمولا با علائم ابتلا به سایر ویروس‌ها یکسان است. علائمی مانند:
- گلو درد
- سرفه کردن
- تب با درجه پایین
- گرفتگی بینی
- اسهال
- از دست دادن اشتها
- خستگی یا کمبود انرژی
پنومونی شدید در کودکان
ابتلا به پنومونی باکتریایی در میان کودکان و نوجوانانی که به مدرسه می‌روند بیشتر است. این نوع پنومونی‌ها بطور ناگهانی بخاطر سرما و ویروس سرماخوردگی ایجاد می‌شوند و علائم ظاهری زیر را دارند:
- تب شدید
- عرق کردن یا لرزیدن
- قرمز شدن پوست
- کبودی ناخن
- خستگی
- تنگی نفس یا تنفس دشوار
پنومونی در نوزادان
نوزادان ممکن است علائم مشخص پنومونی را نشان ندهند. همچنین دانستن اینکه یک نوزاد بیمار است کار سختی‌ست، چون نوزادان نمی‌توانند درمورد اوضاع خود مانند کودکان بزرگتر صحبت کنند. بهرحال علائم زیر می‌تواند از پنومونی نوزاد شما خبر دهد:
- پژمرده و بی‌حال به نظر رسیدن نوزاد
- گریه و زاری بیش از حد معمول
- بی‌اشتهایی و تغذیه ضعیف
- ناآرامی و تحریک‌پذیری
- استفراغ
مراقبت‌های پزشکی برای کودکان مبتلا به پنومونی
این کودکان در معرض ریسک بیشتری قرار دارند:
- کودکانی که به تازگی در بیمارستان بستری شده اند.
- کودکانی که آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنند.
- کودکانی که آسم یا بیماری‌های مزمن دیگر دارند.
- کودکانی که بخوبی واکسینه نشده‌اند.
- کودکان مبتلا به سرخک، آبله مرغان، سیاه سرفه، هپاتیت ب. یا حساسیت فصلی در کودکان.
- کودکانی که با واکسن Prevnar۱۳ یا (PCV۱۳) واکسینه نشده‌اند.
تنها راه اطمینان از اینکه کودک مبتلا به پنومونی است یا خیر، معاینه پزشک است. پزشک متخصص اطفال با گوشی طبی یا با استفاده از اشعه ایکس احتمال تجمع مایعات را در ریه کودک بررسی می‌کند.
با مورد توجه قرار دادن علائم اولیه پنومونی، والدین می‌توانند از رفتن کودکشان به بیمارستان پیشگیری کنند. با این حال پنومونی می‌تواند در کودکان، نوزادان و کسانیکه در معرض ریسک بیشتری هستند پیشرفتی سریع داشته باشد. ۲ نشانه کلیدی که نیاز کودک به مراقبت‌های پزشکی فوری را نشان می‌دهد، عبارتند از:
- گرفتگی شدید بینی که در تنفس مشکل جدی ایجاد کند.
- کمک گرفتن از ماهیچه‌های شکم برای تنفس
- کودکان مبتلا به پنومونی به سرعت نفس می‌کشند و دکتر به شما نشان می‌دهد چگونه ماهیچه‌های شکمشان را برای نفس گرفتن به کار می‌گیرند. اگر فرزندتان سریع نفس می‌کشد یا به عبارتی نفس نفس می‌زند، بهترین اقدام بردن او به اورژانس است.
منبع:
مجله اینترنتی ستاره
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼