اصول مهم در تربیت کودکان، نظر دکتر هلاکویی

در بحث تربیت کودکان از نظر دکتر هلاکویی پدر و مادر در تعلیم و تربیت کودک باید به اصول و مبانی تربیتی خاصی پایبند باشند. در مورد برخورد و رفتار پدر و مادر با فرزند نیز قوانینی وجود دارد که اصولا ثابت است. البته به گفته فرهنگ هلاکویی این اصول بسته به شرایط میتواند کمی تغییر کند.
به اعتقاد وی، در بسیاری از کشورها برای انجام کوچکترین کاری نیاز به گذراندن دوره آموزشی است. در چنین جوامعی فرد پس از گذراندن دوره های آموزشی و دریافت گواهینامه مجاز به انجام آن کار هست. هر چند تضمینی هم وجود ندارد که فرد در انجام آن کار موفق عمل کند. ولی متاسفانه نیاز به چنین آموزشهایی در امر تربیت کودک مطرح نمی‌شود. متاسفانه بسیاری از ما فکر می‌کنیم که چون زمانی کودک بوده‌ایم و یا به مدرسه رفته‌ایم پس مهارت تعلیم و تربیت فرزند خود را داریم. در صورتی که اصلا این چنین نیست و باید این مهارت را به شیوه اصولی فراگرفت.

فرهنگ هلاکویی : تعلیم و تربیت کودک با طناب یا با کلید؟
کودک را به یک اتومبیل تشبیه کنید، از نظر دکتر هلاکویی ، والدین به دو صورت اتومبیل را حرکت می‌دهند. یا با سوئیچ و یا با طناب انداختن و کشیدن به دنبال خود. پدر و مادری که آموزش های مرتبط با تعلیم و تربیت را نمی داند مانند شخصی است که میخواهد اتومبیل را با طناب و یا زنجیر به حرکت در آورد.
مهمترین خدمت و محبت ، درواقع پرورش و تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان است. اگرچه برخی از پدر و مادرها و یا مربیان موجب نابودی و از بین بردن فرزندان و شاگردان خود شده‌اند. به همین دلیل است که تربیت کودکان از نظر دکتر هلاکویی بسیار اهمیت دارد.

سنین مهم در تعلیم و تربیت کودک
به اعتقاد دکتر هلاکویی دوران کودکی از لحاظ قانونی تا هجده سالگی است ولی از لحاظ شخصیتی و روانی و اجتماعی دوران کودکی تا حدود یازده و یا سیزده سالگی است. اما هشت سال اول زندگی بسیار در آینده و سرنوشت روانی و شخصیتی او تاثیر گذار است. از نظر ایشان دوران آمادگی برای تعلیم و تربیت کودک را باید قبل از تولد او آغاز کرد.
باید توجه داشت که دوران نوجوانی و جوانی در جوامع امروزی بیشتر مطرح است. زیرا در جوامع کهن به دلیل زود ازدواج کردن و زود فرزند‌دار شدن چنین دورانی زیاد مد نظر و مطرح نبوده است. در آن جوامع زندگی افراد بیشتر مبتنی بر دو دوره کودکی و بزرگسالی بوده است.
به اعتقاد دکتر فرهنگ هلاکویی سه سال اول زندگی کودک از نظر روانشناسی و تربیتی بسیار حائز اهمیت است و حدود یک سوم شخصیت فرد را میسازد. این یک سوم ساخته شده در تمام دوران زندگی فرد یعنی جوانی ، بزرگسالی و... با او همراه خواهد بود . در این دوران اگر کودک دچار آسیب شود شاید دیگر نتوان تا آخر عمر این آسیب را جبران نمود.
از نظر ایشان ، هشت سال اول زندگی در تعلیم و تربیت کودک تاثیر گذار است و می‌تواند آینده ای بهتر و یا بدتر را برای او رغم بزند. در امر تربیت کودکان از نظر دکتر هلاکویی ابتدا پدر و مادر خود باید آموزش ببینند و اصولی و علمی عمل کنند نه اینکه هرطور دوست دارند به امر تربیت بپردازند.

اصول مهم در تعلیم و تربیت کودکان از نظر دکتر هلاکویی
۱- حتما باید در تربیت فرزندمان کاری انجام دهیم . ولی کاری که درست است نه کاری که ما دوست داریم. پس اصول آموزشی و تربیتی کودک را به درستی فرا گیرید.
۲- در تربیت کودکان از نظر دکتر هلاکویی نمی‌توان هیچ اقدامی نکرد. نمی‌توان به امید روزی نشست که فرزند ما بزرگ شود و راه درست را خودش انتخاب کند. البته پدر و مادرهای زیادی هستند که هیچ نظام فرهنگی و یا مذهبی را به فرزندان خود آموزش نمی‌دهند. آنها بر این باورند که فرزندشان وقتی بزرگ شد آزادانه راه درست را خودش انتخاب میکند ولی واقعیت این نیست. واقعیت این است که ذهن کودک انسان نمیتواند متوقف بماند.
اگر پدر و مادر فرزند خود را نسبت به مسائل فرهنگی و مذهبی آگاه نکنند چه خواهد شد؟. فرزندشان این آموزش ها و تعالیم را از بیرون و از دیگران فرا خواهد گرفت. اگر پدر و مادر در قبال تربیت فرزند خود احساس مسئولیت نکنند جامعه ، دوستان ،مدرسه و... این امر را به عهده خواهد گرفت و آنگاه مشخص نیست نتیجه کار چه خواهد شد. پس باید فرصت را غنیمت شمرد. همچنین توجه داشت که در برخی مسائل اگر فرصت را از دست دهیم دیگر راه برگشتی وجود ندارد. که یکی از این مسائل بحث تعلیم و تربیت کودک و فرزندمان است.

آیا باید بی تفاوت بود؟
دکتر فرهنگ هلاکویی بر این مهم تاکید دارد که شما باید نسبت به تربیت و آموزش فرزند خود کاری انجام دهید نه اینکه بی تفاوت باشید. وقتی نسبت به آموزش فرزند خود کاری انجام ندهید مثل این است که وقتی شخصی بیمار است شما بی‌تفوت باشید و به او دارو ندهید. در این شرایط چه خواهد شد؟ احتمالا او را بیشتر به سمت نابودی و مرگ حرکت خواهید داد. پس بی تفاوت بودن و یا کاری نکردن اصلا راه حل مناسبی نیست. شما در قبال فرزند خود و آینده او و همچنین طرز رفتار و تربیت وی مسئول هستید.
نکته حائز اهمیت دیگر این است که وقتی شما در رابطه با تربیت فرزند خود موضوعی را فرا گرفتید و یا به اشتباهتان پی بردید اصلا به دنبال مقصر در گذشته و یا محکوم کردن دیگران نباشید. شما باید برای از اکنون به بعد برنامه ریزی کنید.
از همین الان شروع کنید. با مطالعه کتاب و یا مراجعه به مشاوره و یا روانشناس وظایف خود را فراگیرید. فراگیرید که چگونه با کودکان خود رفتار کنید و وظایف شما در قبال آنها چیست.

نظریه‌ روانشناسان دیگر در رشد شخصیت و تعلیم و تربیت کودک
نکته حائز اهمیت در این آموزش این است که اگر چه برخی روانشناسان از جمله فروید و دیگران بر این باورند که دوران کودکی و مخصوصا تا حدود سه سالگی و یا پنج سالگی در ساخت شخصیت و روان فرد تاثیر گذار است ولی افرادی دیگری همچون کارل یونگ بر این باورند که تمام دوران عمر فرد در ساخت شخصیت و رشد شخصیت او میتواند تاثیرگذار باشد. یونگ حتی دوران میانسالی و حتی کهنسالی را در رشد شخصیت فرد موثر می‌داند.