سو تغذیه در کودکان، علل و درمان

آیا کودکتان وزن کم کرده است و روز به روز ضعیف تر می شود؟ آیا او اغلب از عفونت و بیماری رنج می برد؟ آیا شما نگران هستید که مبادا دچار سوء تغذیه باشد؟ اگر پاسخ شما به همه این سوالات مثبت است، بهتر به پزشک مراجعه کنید، اما قبل از آن مقاله زیر را که به معرفی سوء تغذیه و علل، علائم و راه های پیشگیری و درمان آن می پردازد، مطالعه نمایید.ذخیره ناکافی مواد مغذی و مواد معدنی می تواند منجر به کمبود این مواد در بدن کودکتان شود. گنجاندن مقدار کافی از مواد مغذی در رژیم غذایی کودکتان، باعث می شود تا او از سلامت خوبی برخوردار باشد و دچار بیماری نشود. مقاله ای که در ادامه می آید، به معرفی علل، علائم و راه های پیشگیری و درمان سوء تغذیه در کودکان می پردازد.

سوء تغذیه در کودکان چیست؟
زمانی که کودکتان مقدار کافی از مواد مغذی، کالری و مواد معدنی دریافت نکند، دچار سوء تغذیه می شود. همه این مواد در فرایند رشد کودکتان ضروری هستند. علاوه بر این، مصرف مواد مغذی باعث افزایش سطح ایمنی کودکتان می شود و او را از عفونت های مضر محافظت می کند.نوع دیگری از سوء تغذیه زمانی اتفاق می افتد که کودکتان کالری بیش از حد دریافت کند. بسیار مهم است که میزان کالری دریافتی را در حد تعادل نگه دارید. دریافت کالری کم یا اضافه می تواند منجر به سوء تغذیه شود.کمبود مواد مغذی بر سلامت جسمانی، رفتاری، خلق و خو، فرایندهای رشد و سایر عملکردهای بدن تاثیر می گذارد.

انواع سوء تغذیه در کودکان
شایع ترین انواع سوء تغذیه عبارتند از:
1. سوء تغذیه پروتئین- انرژی
به دلیل کمبود پروتئین و گلوکز، کودکتان این نوع خاص از سوء تغذیه را تجربه می کند. این نوع از سوء تغذیه شامل سه زیر شاخه، سوء تغذیه حاد، سوء تغذیه مزمن و سوء تغذیه ترکیبی می باشد. سوء تغذیه حاد باعث می شود کودکتان لاغر شود و سریعاً وزنش را از دست بدهد. در سوء تغذیه مزمن، کودکتان از رشد ناکافی رنج می برد. هنگامی که کودکتان دچار سوء تغذیه حاد و مزمن باشد، کمبود وزن دارد و ناراحتی های بسیاری را تجربه می کند.
2. کمبود مواد مغذی (مواد معدنی و ویتامین)
کمبود میکرو ارگانیسم های خاص، می تواند منجر به کمبود مواد مغذی در کودکتان شود. ریز مغذی ها، چیزی جز ویتامین ها و مواد معدنی نیستند. کودک شما به این مواد برای عملکرد مناسب بدن و فرایندهای رشدی نیاز دارد.

علل سوء تغذیه در کودکان
به طور کلی، کمبود مواد مغذی ضروری و مواد معدنی باعث سوء تغذیه در کودکتان می شود. این امر به شدت بر شرایط زندگی کودک رو به رشد تاثیر می گذارد و ممکن است مشکلات متعددی را برای سلامتی وی به وجود آورد. در ادامه به برخی علل شایعی که باعث ایجاد سوء تغذیه در کودکان می شود، اشاره می کنیم.
1. رژیم غذایی ضعیف
هنگامی که کودکتان مواد مغذی کافی از طریق مواد غذایی دریافت نکند، با سوء تغذیه مواجه می شود. دریافت رژیم غذایی ضعیف باعث می شود کودکتان از کمبود مواد مغذی رنج ببرد. در نتیجه، او ممکن است بیماری های وحشتناکی را تجربه کند و زندگی سالمش به خطر افتد. کودکان دارای اختلال بلع نیز ممکن است به سوء تغذیه دچار شوند، زیرا برای این کودکان دشوار است که غذا را فرو دهند و لذا نمی توانند مواد مغذی را دریافت کنند.
2. مشکلات روانی
احتمال این که یک کودک عقب مانده ذهنی از سوء تغذیه رنج ببرد، بیشتر است. در چنین شرایطی کودک نمی تواند یک عادت غذایی مناسب را دنبال کند. کودکان مبتلا به بیماری روانی بی اشتهایی عصبی یا پُر خوری عصبی از سوء تغذیه رنج می برند.
3. اختلالات گوارشی و بیماری های معده
به دلیل اختلالات گوارشی، کودکتان نمی تواند مواد مغذی موجود در غذا را جذب کند. لذا بدن از مواد مغذی حیاتی محروم می ماند و کودکتان سوء تغذیه را تجربه می کند. اگر کودکتان مبتلا به بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو باشد، احتمال ابتلا به سوء تغذیه افزایش می یابد. در چنین شرایطی، پزشک ممکن است پیشنهاد کند که بخش کوچکی از روده را از بین ببرد.اگر کودکتان از عدم تحمل گلوتن یا بیماری سلیاک رنج می برد، پوشش روده کوچکش ممکن است آسیب دیده باشد. بدنش نمی تواند مواد مغذی را جذب کند و لذا از فقدان مواد مغذی رنج می برد. از طرف دیگر، اگر کودکتان اسهال یا استفراغ را تجربه کند، مواد مغذی حیاتی را از دست می دهد.
4. دیابت
به دلیل افزایش سطح قند خون، کودک دیابتی شما نمی تواند مواد مغذی را جذب کند. پانکراس وی آسیب دیده است و بدن توانایی هضم غذا و به دست آوردن مواد مغذی لازم برای رشد را ندارد. لذا کودکان دیابتی از سوء تغذیه رنج می برند.
5. عدم تغذیه با شیر مادر
تغذیه با شیر مادر به نوزادتان کمک می کند تا سالم بماند و بیمار نشود. گاهی اوقات مادران، نوزادشان را به دلایل مختلفی، از تغذیه با شیر مادر محروم می کنند. اما لازم است بدانید که عدم تغذیه با شیر مادر ممکن است کودکتان را در خطر ابتلا به سوء تغذیه قرار دهد.

علائم سوء تغذیه در کودکان
برخی از علائم سوء تغذیه در کودکان عبارت است از:
- مشکلات تنفسی
- کاهش ناگهانی وزن
- تحریک پذیری و کج خلقی
- خستگی شدید
- افسردگی
- از دست دادن بافت چربی
- کاهش غیر طبیعی دمای بدن
- سیستم ایمنی ضعیف
- کاهش بافت بدن
- کاهش توده عضلانی بدن
- مستعد سرماخوردگی
- طولانی تر شدن زمان بهبودی بریدگی ها، زخم ها و عفونت ها
- طولانی تر شدن زمان بهبودی بیماری ها
- سطح تمرکز پایین
- منفعل از لحاظ جسمانی

در موارد شدید، ممکن است کودکتان برخی علائم زیر را تجربه کند:
- خشکی، رنگ پریدگی، زمختی و سردی پوست
- خشک و خشن شدن مو
- ریزش مو
- تو خالی شدن گونه ها، به دلیل کاهش شدید وزن
- گود افتادگی و سیاهی زیر چشم ها
- به دلیل کمبود کالری، کودکتان ممکن است مشکلات قلبی، تنفسی یا کبدی را تجربه کند.

راه های درمان سوء تغذیه در کودکان
در مراحل ابتدایی سوء تغذیه، کودکتان می تواند درمان مناسب را در خانه پیگیری کند. یک متخصص تغذیه جدول غذایی کودکتان را بررسی می کند و تغییرات مناسب را اعمال می کند. هدف اصلی متخصص تغذیه این است که مصرف مواد مغذی برای رشد کودکتان را بهبود بخشد. این کار به تقویت سیستم ایمنی و دور ماندن از سوء تغذیه کمک می کند. کودکتان با داشتن یک رژیم غذایی متعادل می تواند بر سوء تغذیه غلبه کند. بدن کودک در حال رشد شما به مقدار مناسب کلسیم، کالری ها و پروتئین نیاز دارد. لذا شما باید در رژیم غذایی کودکتان مواد غذایی غنی از این مواد را بگنجانید. کودک شما همچنین می تواند برای غلبه بر سوء تغذیه اش از مکمل های ویتامین، مواد معدنی و پروتئین استفاده کند، اما بهتر است پیش از آن با پزشک مشورت کنید.اگر کودک شما دچار مشکل بلعیدن، غذا خوردن یا جویدن است، باید توجه ویژه ای به برنامه غذایی او داشته باشید. غذاهای نرم و پوره برای او تدارک ببینید، زیرا او می توانید این مواد را به راحتی بخورد و بدنش تمام مواد مغذی حیاتی را دریافت کند.اما اگر کودکتان دچار اختلالات خاصی باشد، باید برای درمان وی به پزشک و بیمارستان مراجعه کنید. اگر کودکتان اختلالات گوارشی را تجربه می کند، پزشک داروهای موثری را برای غلبه به سوء تغذیه به وی تجویز می کند. اگر کودکتان از سوء تغذیه شدید رنج می برد، تغذیه از طریق لوله صورت می گیرد و مواد مغذی مورد نیاز کودکتان به وی داده می شود. اگر کودکتان از سوء تغذیه مزمن رنج می برد، پزشک درمان بالینی منظم را به عنوان یک اقدام پیشگیری کننده توصیه می کند. علاوه بر این، او نیاز دارد مواد مغذی، ویتامین ها و مکمل های معدنی را به طور منظم مصرف کند.

راه های پیشگیری از سوء تغذیه در کودکان
کودکتان را تشویق کنید تا مواد غذایی غنی از مواد مغذی حیاتی بخورد. این مواد غذایی، مواد مغذی ضروری، مواد معدنی وکالری ها را در بدن کودکتان ذخیره می کند. علاوه بر این، فرایند رشد کودکتان افزایش می یابد و سیستم ایمنی اش تقویت می شود.کودکتان از خوردن مواد غذایی ناسالم، چرب و تند محروم کنید. این مواد غذایی، سلامت کودکتان را تهدید می کند و باعث چاقی و بی حالی او می شود.خوردن وعده های غذایی کوچک و در فواصل منظم، یکی از بهترین عادات غذایی است که می تواند کودکتان را سالم نگه دارد. مطمئن شوید که کودکتان هر ۳ الی ۴ ساعت یک بار یک وعده غذایی کوچک می خورد. این روش می تواند کودکتان را سیر نگه دارد و مانع از خوردن مواد غذایی غیر ضروری شود.کودکتان را به انجام فعالیت های بدنی منظم تشویق کنید. علاوه بر تغذیه سالم و مغذی کودکتان به ورزش منظم نیز نیاز دارد. ورزش، فعالیت های سوخت و ساز را طبیعی نگه می دارد و سموم ناخواسته بدن را دفع می کند.