غذا خوردن کودک، چیکار کنیم به خودکفایی برسد؟

چی کار کنیم تا کودک خودش عذا بخورد؟ آموزش مهارت غذا خوردن به صورت مستقل یکی از چالش‌های فرزند پروی ست که بسیاری از مادران با آن مواجه می‌شوند. البته این امر جزئی از روند طبیعی رشد در کودکان است و بلأخره آن را می‌آموزند. آموزش استقلال درغذاخوردن برای کودکان به نوعی آموزش مسئولیت پذیری به آن‌هاست. هرچه سریع‌تر این آموزش را در اختیار فرزندتان قرار دهید یادگیری آن آسان‌تر می‌شود و زحمت شما برای غذا دادن به آن‌ها نیز کمتر. در این میان همکاری اعضای خانواده، نحوه‌ی رفتار مادر در فرآیند آموزش و برخورد صحیح با بدغذایی کودک از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در این زمینه مراجعه به مشاوره کودک می‌تواند راهنمای شما در تربیت صحیح فرزندتان باشد.

زمان مناسب برای غذا خوردن کودک به تنهایی
کودک به صورت طبیعی اگر به درستی راهنمایی شود می‌تواند از ۱۲ الی ۱۸ ماهگی غذاخوردن به صورت مستقل را شروع کند؛ ۸ ،۹ ماهگی زمانی است که سعی می‌کند با دست غذایش را بخورد و در ۱۲ ماهگی می تواند از قاشق استفاده کند. با این وجود بسیاری از مادران تا ۳، ۴ سالگی به فرزند خود غذا می‌دهند. در این سن ممکن است استقلال کودک در غذاخوردن و استفاده از قاشق و چنگال توسط او کمی سخت به نظر برسد؛ اما شدنی است. در ادامه راه‌هایی را برای آموزش غذا خوردن به کودکان توضیح داده‌ایم.

روش‌ غلط
آموزش «استقلال در غذا خوردن» نباید به گونه‌‌ای باشد که مادر مسئولیت غذا خوردن با قاشق و چنگال را به یکباره بر عهده‌ی کودک خود بگذارد. کودک، غذا خوردن از دست مادر را نشانه‌ای از عشق و علاقه‌ی او می‌داند؛ زمانی که غذا دادن به او را قطع می‌کنید از شما آزرده می‌شود. برخی از مادران مدتی به کودک خود غذا نمی‌دهند و تنها ظرف غذا را جلویش می‌گذارند به این امید که کودک مجبور شود خودش غذا بخورد.
از طرفی مدت زیادی طاقت نمی‌آورند و وقتی می‌بینند کودکشان گرسنه می‌ماند دوباره غذا خوراندن به او را شروع می‌کنند. این امر باعث ایجاد حس انتقام در کودک می‌شود؛ او که از ضعف شما خبردار شده از آن سوءاستفاده می‌کند و حاضر نمی‌شود غذایش را به تنهایی بخورد.

غذا خوردن کودک با دست
مرحله‌ی رشدی در کودک ۸ ماهه به گونه‌ای است که سعی می‌کند غذاها را با دست بگیرد و وارد دهانش کند. در این مسیر او را یاری دهید و سعی نکنید برای جلوگیری از کثیف‌کاری خودتان به او غذا بدهید. زمانی که کودک غذا را وار دهنش می‌کند او را برای پیداکردن راه دهان هدایت کنید و در این میان خود نیز به او غذا بدهید.
از تکه‌های نرم و کوچک غذا استفاده کنید تا برای در دست گرفتن آن‌ها و جویدن مشکلی نداشته باشد. زمانی که در جای خود قرار می‌گیرد و غذایش را می‌خورد او را تشویق کنید و رفتارهایش را مورد توجه قرار دهید.

نکته مهم در غذا خوردن کودک با دست
در ابتدای آموزش برای کودک ۸ ماهه تکه‌ی کوچکی از غذا را داخل سینی برای او قرار دهید تا بتواند آن را با دست بگیرد. ممکن است کودک نتواند تمرکز خود را برای برداشتن غذا جمع کند؛ در این صورت که غذا را مقابل او بگیرید و اجازه دهید آن را از دست شما بگیرد و به سمت دهانش ببرد. این تمرین را هر روز برای چند دقیقه‌ی کوتاه انجام دهید و سپس خود به او غذا دهید تا زیاد خسته نشود. توجه داشته‌باشید که هر صدای کوچکی می‌تواند حواس کودک را از غذا خوردن پرت کند پس در محیطی آرام به کودک خود غذا بدهید.

غذا خوردن کودک با قاشق
معمولا غذا خوردن با قاشق از دو سالگی برای کودکان میسر می‌شود. با این وجود برخی از آن‌ها می‌توانند تا قبل از آن از قاشق استفاده کنند. برای آموزش غذا خوردن با قاشق در ابتدا قاشق کوچک و انحناداری برای کودک خود فراهم کنید و اجازه دهید خودش امتحان کند. در این حین که کودک برای گرفتن قاشق در دستش تقلا می‌کند خود نیز با قاشقی دیگر به او غذا دهید تا خسته و گرسنه نماند.

او را برای گرفتن قاشق، بلند کردن آن و هدایش به سمت دهان راهنمایی کنید. این کار را تا زمانی که موفق شود قاشق را در دستش بگیرد تکرار کنید. اگر غذای زیادی را به اطراف پخش می‌کند با لحن آرام به او یادآوری کنید که جای غذا در دهانش است.

غذا خوردن کودک با چنگال
برای استفاده از چنگال در کودکان عجله‌ای نیست. زمانی که کودک در استفاده از قاشق مهارت پیدا کرد می‌توانید چنگالی مناسب را برایش فراهم کنید و او را در این مورد تشویق نمایید. کودکی که استفاده از قاشق را بلد است مطمئنا می‌تواند با کمی تمرین از چنگال نیز استفاده کند. بهتر است از چنگال‌های کوچک با دسته‌ای نرم و پهن برای کودک خود استفاده کنید. همچنین نوک آن باید فلزی باشد تا به راحتی در مواد غذایی فرو برود و کودک را کلافه نکند.

آموزش غیر مستقیم
یکی از روش‌هایی که می‌توانید جهت استقلال کودک در غذا خوردن به کار ببرید. آموزش غیر مستقیم است. چگونه به کودک آموزش دهیم خودش غذا بخورد؟ در پاسخ به این سوال متذکر می‌شویم که در ابتدا لازم نیست برای کودک توضیح دهید که باید به تنهایی غذا بخورد و او دیگر بزرگ شده. کودک خردسال توانایی درک صحبت‌های منطقی شما را ندارد.
برای مدتی غذاهایی که دوست دارد برایش بپزید. زمانی که غذا را جلوی کودک قرار می‌دهید اظهار کنید که فراموش کرده‌اید چیزی را از آشپزخانه و یا اتاق بیاورید؛ از محل دور شوید و پس از مدتی برگردید؛ بدون توجه به آن‌که کودک غذایش را خورده یا نه به او غذا بدهید. هر دفعه میزان وقفه را بیشتر کنید تا کودک مجبور شود غذایش را به تنهایی بخورد. این روش به ویژه برای کودکان بزرگتر و در زمانی که کودک بسیار گرسنه باشد جواب می‌دهد.

نکته مهم در آموزش غیر مستقیم
این روش ممکن است چند هفته طول بکشد بنابراین صبر و حوصله‌ی خود را بالا ببرید. ممکن است کودک یک وعده‌ی کامل را خودش بخورد اما در وعده‌ی بعدی تمایل داشته‌باشد تا به او غذا بدهید. در این صورت تقاضای او را قبول کنید اما در حد ۳، ۴ لقمه. بعد از آن غذایش را جمع کنید.
نگران گرسنه ماندن کودک نباشید شدت گرسنگی در وعده‌های بعدی او را مجبور می‌کند به میزان بیشتری خودش غذا بخورد. از بحث و مشاجره با کودک بپرهیزید و او را به خاطر غذا نخوردن دعوا نکنید. کوچک‌ترین پیشرفت کودک در تنهایی غذا خوردن را مورد تشویق قرار دهید. برای اطلاع از انواع روش‌های مناسب برای تشویق کودکان کلیک کنید.

کودکی که حاضر به غذا خوردن به تنهایی نیست
زمانی که کودک حاضر نیست قاشق در دست بگیرد و به تنهایی غذا بخورد، ظرف غذایش را پرت می‌کند و مدام جیغ و داد می‌کند؛ نسبت به او بی‌توجهی کنید، سفره را از جلویش جمع کنید و نگاه خود را از او برگردانید. مقاله‌ی نحوه‌ی برخورد با پرخاشگری کودکان را مطالعه کنید. در صورتی که کودک آرام شد دوباره غذایش را برایش آماده کنید و او را برای غذا خوردن به تنهایی تحسین کنید. اگر کودک باز هم حاضر به غذا خوردن نمی‌شود سعی نکنید تا با جنگ و دعوا به او فشار بیاورید؛ تنها بی‌توجهی کنید تا خود گرسنه بشود و حاضر باشد به تنهایی غذا بخورد.

نکات مهم در آموزش غذا خوردن به کودکان
_اگر کودک شما تلاش زیادی برای غذا خوردن به صورت مستقل می کند اما گاهی از ان امتناع می‌کند علت آن را جویا شوید. ممکن است ریخت و پاش غذاها کودک را آزرده و نگران کند. زمانی که غذا را بر زمین می ریزد سریع آن را جمع کنید.
_کودک را پشت میز غذا قرار دهید و سعی کنید در هنگام غذا خوردن همه‌ی اعضای خانواده را در کنار یکدیگر جمع کنید. مشاهده‌ی رفتار اعضای خانواده و تقلید کودک از غذا خوردن آن‌ها به او در یادگیری این مهارت کمک بسیار زیادی می‌کند.
_از غذاهای رنگارنگ و متنوع به همراه ظروف غذای بچگانه و شاد برای کودک خود استفاده کنید تا نسبت به غذا خوردن به تنهایی تمایل داشته‌باشد. در صورتی که کودک شما غذا نمی‌خورد و یا کم اشتهاست به مقاله‌ی بدغذایی کودک مراجعه کنید.
_ کودک ممکن است با دیدن حجم زیاد غذا, از خوردن غذا امتناع کند. در ظرف غذای فرزندتان به اندازه ی کافی خوراکی بریزید و آن را به قطعات کوچک تقسیم کنید تا خوردنش برای کودکتان راحت تر باشد.