برخورد با کودک بیش فعال، بایدها و نبایدها

تربیت و نحوه‌ی برخورد با کودک بیش فعال نیازمند روش‌ها و راهکارهای خاصی است. این کودکان نیازهای خاصی دارند و نمی‌توان از روش‌های سنتی فرزندداری برای آن‌ها استفاده کرد. قانون‌گذاری‌های معمولی و اجرای برنامه‌های روتین منزل در مورد کودکان بیش فعال تقریباً غیرممکن است. به عنوان والدین، برای مدیریت و برخورد با کودک بیش فعال باید روشی را انتخاب کنید که بیشترین تطبیق را با نوع و شدت علایم او داشته باشد. این روش‌ها برای هر کودک متفاوت‌اند ولی برخی از بایدها و نباید در مورد همه‌ی آن‌ها صدق می‌کند. در این مقاله تعدادی از آن‌ها را توضیح داده‌ایم:

بایدهای برخورد با کودک بیش فعال
۱. ساختارمند باشید
برنامه‌ای منظم و روتین برای کودک خود در نظر بگیرید و هر روز آن را تکرار کنید. مواردی مانند کمک به شستن ظروف بعد از غذا، انجام تکالیف مدرسه یا مهدکودک، جمع و جور کردن اتاق قبل از بازی و خواندن داستان پیش از خواب. این موارد می‌توانند تا حد زیادی به مدیریت رفتارهای کودک کمک کنند. همچنین می‌توانید وظایف ساده‌ی روزانه را به او محول کنید؛ مثل بیرون گذاشتن لباس‌های کثیف یا مرتب کردن تخت خواب بعد از بیدار شدن.
۲. کارهای کودک را به بخش‌های کوچکتر تقسیم کنید
تقویم بزرگی روی دیوار نسب کنید و وظایف و کارهای کودک را رویش بنویسید یا با شکل‌هایی مشخص کنید. این کار را با رنگ‌های مختلف انجام دهید تا کودک حوصله‌اش از انجام تکالیف روزانه یا وظایف روزمره سر نرود. مثلاً می‌توانید تکالیف مدرسه را در ۴ بخش ۴۵ دقیقه برای او تعریف کنید و بین هر ساعت درسی، زمانی برای تفریح و استراحت قرار دهید. حتی وظایف ساده‌ی روزانه را هم بهتر است به مراحل کوچک‌تر تبدیل کنید.
۳. برنامه‌ی زندگی کودک را ساده و منظم کنید
برای کودک خود مکانی ساکت و آرام برای مطالعه، انجام تکالیف روزانه و جدا شدن از هرج و مرج زندگی در نظر بگیرید. خانه‌ی خود را مرتب و منظم نگه دارید؛ به این ترتیب کودک می‌داند که هرچیز کجا قرار گرفته است و حواسش معطوف تغییرات و شلوغی نمی‌شود. این یکی از مهم‌ترین بایدهای برخورد با کودک بیش فعال است.
۴. حواس پرتی‌ها را محدود کنید
کودکان دچار بیش فعالی به سادگی دچار حواس پرتی می‌شوند. تلویزیون، بازی‌های ویدیویی و کامپیوتر مشوق‌هایی برای رفتارهای دمدمی یا اصطلاحاً تکانشی این کودکان هستند؛ پس باید استفاده از این موارد تنظیم شود. با کاهش زمان استفاده از وسایل الکترونیکی و افزایش مشارکت کودک در کارهای فیزیکی و فعالیت‌های بیرون از خانه، انرژی مضاعف او تخلیه شده و تبدیل به رفتارهای تکانشی نمی‌شود.
۵. تشویق کودک به فعالیت‌های ورزشی
فعالیت‌های فیزیکی روشی کاملاً سالم برای تخلیه‌ی انرژی کودکان بیش فعال است. علاوه بر این، تمرینات ورزشی باعث افزایش تمرکز روی یک حرکت خاص شده و می‌توانند رفتارهای تکانشی کودک را کاهش دهند. این موضوع باعث افزایش تمرکز کلی کودک، کاهش اضطراب و افسردگی او و همچنین تحریک سالم مغز وی می‌شوند.

نبایدهای برخورد با کودک بیش فعال
۱. به مسائل کوچک گیر ندهید
وقتی با کودک بیش فعال طرف هستید، باید آمادگی عقب نشینی‌های مداوم را داشته باشید. اگر فرزند شما توانست دو مورد از سه وظیفه‌ی محول شده به او را انجام دهد، در مورد وظیفه‌ی سوم کمی انعطاف‌پذیری به خرج بدهید. البته در عقب‌نشینی‌ها اعتدال را رعایت کنید. حفظ تعادل مسئله‌ای است که به مرور زمان خواهید آموخت.
۲. تا می‌توانید جلوی عصبی‌ شدن خود را بگیرید
به خود یادآوری کنید که بسیاری از رفتارهای کودک شما ناشی از اختلال بیش فعالی است. بیش فعالی ممکن است در ظاهر مشخص نباشد ولی یک اختلال بوده و باید به مانند یک اختلال با آن مواجه شوید. در برخورد با کودک بیش فعال عصبانی نشوید، داد نکشید و کودک را ملامت نکنید. به هر حال دلیلی ندارد سر یک فرد سرماخورده داد بکشید که چرا سرفه می‌کند! در مورد بیش فعالی هم همین است.
۳. منفی نگر نباشید
به نظر ساده می‌آید، اما یادتان باشد که این مشکل روز به روز بهتر می‌شود. مواردی که امروز شما را اذیت می‌کند یا برایتان خجالت آور هستند، به زودی برطرف می‌شوند.
۴. نگذارید کودک یا اختلال شما را مدیریت کنند
به خاطر داشته باشید که شما سرپرست کودک هستید و در نهایت شخصی که رفتارهای قابل قبول در خانه را تعیین می‌کند. صبور و مهربان باشید ولی اجازه ندهید که کودک به شما زور بگوید یا شما را بترساند.