کمبود وزن کودک، ده علت مهم

از شایع ترین مشکلات در کودکان، وزن نگرفتن و کمبود وزن می باشد که دلایل مختلفی دارد. کاهش وزن بر حسب قد و وزن کودک محاسبه می شود. یکی از علت های عدم رشد کودک، ناتوانی در هضم غذا به دلیل مشکل لوزالمعده است.
کمبود وزن یکی از مشکلات شایع در کودکان است. عدم وزن گیری درست کودکان معمولاً توسط والدین (اغلب مادران) یا پزشک تشخیص داده می شود، آنها متوجه می شوند که کودک به خوبی رشد نمی کند یا افزایش وزن او از الگوی رشد طبیعی منحرف شده است. وقتی افزایش وزن به خوبی پیش نمی رود، پزشک ممکن است کودک را مبتلا به "عدم رشد "یا "سوء تغذیه" در نظر می گیرند.

کاهش وزن چه زمانی نگران کننده است
اغلب، روند کاهش وزن در طول زمان مهم تر از یک افت در میزان وزن است. مهم است که وزن در مقایسه با قد در نظر گرفته شود تا اطمینان یابید کودک متناسب با افزایش قد به خوبی وزن می گیرد. این ارتباط قد و وزن با استفاده از یک نمودار قد یا نمودار شاخص توده بدنی ترسیم می شود. گاهی اوقات، کودکان نوپا با افزایش فعالیت، دچار کاهش وزن می شوند. در این شرایط، وزن در مقایسه با قد آنها کاهش می یابد، اما کودک همچنان میزان طبیعی رشد متناسب با سن را طی می کند. وقتی کاهش وزن قابل توجهی در یک سنجش دیده شود، ممکن است نگران کننده باشد. در این شرایط کودک باید توسط پزشک معاینه شود و مجدداً اندازه گیری شود تا مشخص شود کاهش وزن به اندازه ای جدی است که نیاز به اقدامات بعدی باشد یا نه.

دلایل عدم رشد کودک
۱. شایع ترین دلیلی که علت بیش از ۹۰ درصد از این موارد است، عدم مصرف کالری کافیست. این مسئله زمانی اتفاق می افتد که کودک به دلایل مختلف تمایلی به غذا خوردن نشان نمی دهد، یا والدین درباره میزان کالری مورد نیاز کودک دانش کافی ندارند. این در کودکان نوپایی اتفاق می افتد که فعال هستند و در غیر این صورت خوب هستند، اما علاقه کمتری به غذا خوردن دارند. برای بچه های کوچکتر در اولین ماه های زندگی، احتمال دارد این کاهش وزن به دلیل ناکافی بودن شیر مادر یا ترکیب نادرست در فرمول تغذیه نوزاد باشد.
2. گاهی اوقات، یک پرستار دارای مشکلات عاطفی، ممکن است به اندازه کافی به تغذیه کودک رسیدگی نکند. در مورد کودکان بزرگتر و نوجوانان، آنها ممکن است کالری های ثانویه را بخاطر تصور از شکل بدن و تناسب اندام محدود کنند، که به عنوان یک نارسایی تغذیه ای محسوب می شود و در گذشته به آن بی اشتهایی عصبی گفته می شد.
۳. همچنین ممکن است کودک به خوبی غذا نخورد یا مبتلا به حساسیت دهانی یا مشکلات عصبی باشد. برخی مسائل ممکن است قدرت آنها برای بلع را تحت تاثیر قرار دهد و ممکن است بوسیله بیماری هایی مانند فلج مغزی یا لب شکری (شکاف کام) ایجاد شود.
4. برخی اوقات، کودک به دلیل استفراغ بیش از حد نمی تواند غذا را نگه دارد. این ممکن است به دلیل ریفلاکس شدید اسید باشد؛ در کودکانی با مشکلات عصبی، این وضعیت باعث کاهش عضلات دهان و سایر اختلالات شود. بیشتر نوزادان مبتلا به ریفلاکس اسید بهبود می یابند و رشد آنها بدون مشکل ادامه می یابد. در موارد کمتر، نوزدان کوچک تر با استفراغ بیش از حد، ممکن است دچار باریکی مجرای معده باشند که تنگی مجرای معده نامیده می شود و شاید نیاز به بررسی ویژه ای داشته باشد که شامل سونوگرافی شکم است.
۵. یک کودک با ناتوانی در هضم غذا بدلیل مشکل لوزالمعده، ممکن است افزایش وزن مناسبی نداشته باشد. در این مورد، والدین مدفوع کودک خود را به صورت حجیم، کف دار، شل، با بوی ناخوشایند و چرب نشان می دهند.
6. اختلالات تاثیر گذار بر روی روده، از جمله بیماری سلیاک یا بیماری کرون نیز می تواند باعث عدم افزایش وزن کافی می شود. در بیماری سلیاک، علائم از زمان اضافه کردن غذاهای حاوی گلوتن به رژیم غذایی کودک شروع می شود.
۷. در برخی موارد، در صورتی که کودک دچار غده تیروئید بیش از حد فعال باشد، می تواند منجر به سوزاندن کالری بیشتر شود.
8. کودک با اختلال قلبی که منجر به نارسایی قلبی شود نیز در صورتی که برای نفس کشیدن تلاش زیادی کند، ممکن است به خوبی غذا نخورد.
۹. به ندرت، نارسایی کلیوی یا دیگر اختلالات کلیه با تاثیر روی مکانیسم های خاص رشد، روی افزایش وزن (و همچنین افزایش قد) اثر می گذارند.
10. علاوه بر این، برخی از کودکان ممکن است اختلالات ژنتیکی داشته باشند که بر افزایش وزن آنها اثر گذار باشد و نیاز به ارزیابی توسط متخصصین داشته باشد.

روش های درمان عدم رشد کودک
اگر نگران این هستید که کودک شما افزایش وزن خوبی ندارد، باید از ارائه دهنده مراقبت های اولیه کودکان کمک بگیرید. ممکن است فرزند شما نیاز به معاینه فیزیکی داشته باشد و پزشک او باید به جز مسئله ساده عدم دریافت کالری کافی، به دنبال نشانه های اختلالات پزشکی نیز باشد. نمودار BMI ممکن است نیاز به کنترل دقیق داشته باشد و شاید کودک شما در طول این زمان نیازمند پیگیری مداوم و بررسی وزن داشته باشد. علائم منفی مشاهده شده در معاینه شامل: خستگی، رنگ پریدگی، اندام های باریک، پوست شل روی بازو و ران ها و از بین رفتن چربی گونه ها است. ممکن است پزشک آزمایشاتی را برای بررسی کم خونی، وضعیت تغذیه ای و عملکرد کلیه انجام بدهد.
بر اساس ارزیابی بالینی، آزمایشات بعدی ممکن است برای بررسی احتمال بیماری سلیاک، بیماری کورن یا کمبود آنزیم لوزالمعده باشد. در این موارد، پزشک ممکن است از یک متخصص گوارش یا متخصص تغذیه کودکان کمک بگیرد. بیشتر کودکان برای بهبود افزایش وزن، نیاز به افزایش مقدار کالری دریافتی خود دارند. این ممکن است نیاز به افزایش کالری از طریق افزایش روغن، قند یا فرمول های خاص به رژیم غذایی داشته باشد. جالب اینجاست که رشد، تنها 5 تا 10 درصد از کل کالری مصرفی بعد از شش ماه زندگی را نیاز دارد.

راه های درمان کمبود وزن کودکان
کودک دچار به عدم افزایش وزن کافی مداوم، علی رغم افزایش کالری نیز ممکن است برای کنترل وزن و روند تغذیه، نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد. این احتمال وجود دارد برای کودکانی که به خوبی وزن نمی گیرند، تغذیه تکمیلی تجویز شود که شامل تغذیه از طریق بینی به داخل معده است. برخی از داروهای تحریک کننده اشتها ممکن است برای بعضی کودکان مفید باشد. اصلاح رژیم غذایی به شکل یک رژیم بدون گلوتن برای بیماری سلیاک لازم است؛ مکمل های آنزیم گوارشی برای کمک به آنزیم لوزالمعده مورد نیاز است و به کمک متخصصان باید دنبال درمان مشکلات قلبی، کورن، تیروئید یا تنگی مجرای معده بود.