علت اسهال کودکان، چگونه می توان جلوگیری کرد؟

اسهال تغییر حرکات روده و دفع مدفوع شل است. بیشتر بچه ها هر از گاهی مبتلا به اسهال کودکان می شوند. اسهال معمولا زیاد طول نمی کشد و به خودی خود بهبود پیدا می کند.

چه چیزهایی باعث اسهال کودکان می شوند؟
اسهال معمولا توسط یک عفونت در روده ایجاد می شود. میکروب هایی که باعث اسهال می شوند عبارتند از:
- ویروس ها (رایج تر از بقیه)
- باکتری ها
- انگل ها
ویروسها
گاستروانتریت ویروسی (که به آن عفونت شکمی یا روده ای هم می گویند) یک بیماری رایج در کودکان است. این بیماری باعث اسهال کودکان و اغلب تهوع و استفراغ می شود و علائم آن معمولا چند روزی طول می کشد. بچه ها (به ویژه نوزادان) که نمی توانند مایعات کافی مصرف کنند، ممکن است بر اثر این بیماری دچار کمبود آب شود.
روتا ویروس نوزادان و خردسالان را تحت تاثیر قرار می دهد و آنها را به اسهال آبکی مبتلا می سازد. شیوع این بیماری عموما در زمستان و ماه های اول بهار است و در مراکز درمانی کودکان بیشتر به چشم می خورد. واکسن روتا ویروس می تواند از کودکان در مقابل این بیماری محافظت کند.
انترو ویروس (enteroviruses) هم مثل ویروس کوکساکی (coxsackievirus) می تواند بچه ها را بخصوص در ماه های تابستان دچار اسهال کند.
باکتری ها
بسیاری از انواع مختلف باکتری ها، از جمله E. coli، Salmonella، Campylobacter و Shigella می توانند ایجاد اسهال کنند. اینها باکتری هایی هستند که بیشتر در مسمومیت های غذایی دیده می شوند و با گذشت چند ساعت می توانند فرد مسموم شده را دچار اسهال و استفراغ کنند.
انگل ها
از جمله عفونت های انگلی که میتوانند در کودکان ایجاد اسهال کنند میتوان به ژیاردیا (giardiasis) و کریپتوسپوریدیوز (cryptosporidiosis) اشاره کرد.

چه چیزهای دیگری می توانند باعث اسهال شوند؟
- یک رژیم غذایی با قند بالا (به عنوان مثال، از نوشیدن مقدار زیاد آب میوه)
- حساسیت غذایی
- عدم تحمل لاکتوز
- مشکلات روده مانند بیماری سلیاک و بیماری های التهابی روده ( مانند بیماری کرون Crohn's disease و کولیت اولسراتیو ulcerative colitis)

علائم و نشانه های اسهال کودکان چیست؟
بچه ها اغلب ابتدا دل درد شده و به دنبال آن اسهال می شوند که معمولا ۳ تا ۵ روز طول می کشد.
سایر علائم عبارتند از:
- تب
- بی اشتهایی
- تهوع (احساس ناراحتی قبل از استفراغ)
- استفراغ
- کاهش وزن
- کمبود آب

پزشکان چگونه علت اسهال کودکان را تشخیص می دهند؟
از شما در مورد چیزهایی که بچه اخیرا خورده سوال می کنند، علائم از چه زمانی شروع شده و اینکه بچه هر چند وقت یکبار اسهال می شود
سوال های تخصصی تر، از جمله اینکه اسهال آبکی است و یا در آن خون مشاهده شده از شما می پرسند
دستور انجام آزمایش می دهند
از مدفوع بچه نمونه برداری می کنند و به آزمایشگاه می فرستند. این کار به پزشکان کمک می کند که دقیقا متوجه شوند کدام میکروب باعث اسهال فرزند شما شده است.

اسهال کودکان چگونه درمان می شود؟
درمان اسهال ویروسی به خودی خود درمان می شود. بیشتر بچه های مبتلا به اسهال باکتریایی نیازمند درمان اسهال با آنتی بیوتیک ها هستند. اسهال انگلی هم همیشه نیازمند به درمان با دارو های ضد انگل است.
کودکان و نوزادانی که مشکل استفراغ ندارند و آب بدنشان را از دست داده اند می توانند مطابق معمول به خوردن، آشامیدن و یا تغذیه از شیر مادر ادامه دهند. بهتر است تا درمان کامل اسهال به کودک کم کم غذا بدهید.
هیچ وقت سر خود دارو های ضد اسهال به فرزندتان ندهید مگر پزشک به شما گفته باشد از چه دارویی می توانید استفاده کنید.

چگونه می توان از اسهال کودکان جلوگیری کرد؟
تقریبا غیر ممکن است که یک بچه اسهال نگیرد ولی راه هایی وجود دارد که احتمال آن را کاهش بدهید:
مطمئن شوید که بچه ها دست هایشان را به خوبی و به صورت منظم می شویند. به خصوص بعد از رفتن به دستشویی و قبل از خوردن غذا. شستشوی دست بهترین روش جلوگیری از انتقال اسهالی است که از یک فرد به فرد دیگر منتقل می شود. بچه ها زمانی که ناخن هایشان را میجوند و یا شستشان را می مکند و یا با انگشتانشان غذا می خورند و یا قسمتی از دستشان را وارد دهانشان می کنند، به همراه آن میکروب ها را نیز به بدنشان وارد می کنند.
سطوح دستشویی مثل توالت و سینک را همیشه تمیز نگه دارید
میوه و سبزیجات را قبل از خوردن به خوبی بشویید
کانتر آشپزخانه و وسایل پخت و پز را بعد از اینکه با گوشت خام بخصوص مرغ و ماهی در تماس بوده اند به خوبی بشویید
گوشت را به محض اینکه از فروشگاه به خانه می آورید در یخچال قرار دهید. گوشت را مغز پخت کنید و همیشه باقیمانده غذا را در یخچال قرار دهید.
هرگز از آب رودخانه ها، چشمه ها و دریاچه ها استفاده نکنید
هرگز قفس و یا ظرف حیوانات را در همان سینکی که غذا درست می کنید نشویید و سعی کنید محل غذا دادن به حیوانات جدا از محل غذا خوردن خانواده تان باشد

در چه مواقعی با دکتر تماس بگیرم؟
در موارد زیر حتما به پزشک مراجعه کنید:
- اگر کودک زیر ۶ ماه شما مبتلا به اسهال شده است
- تعداد دفعات اسهال زیاد است و یا بیشتر از ۳ روز طول کشیده است
- در صورتی که بچه استفراغ مکرر دارد و نمی تواند و یا نمی خواهد مایعات مصرف کند
- دل درد شدید دارد
- کودک شما دچار اسهال خونی شده است
همچنین در صورت کم آب شدن بدن کودک هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کنید. علائم کم آبی بدن عبارتند از:
- دهان خشک و یا چسبناک
- موقع گریه کردن اشک کودک کم است و یا اصلا اشک ندارد
- چشمان گود افتاده
- در نوزادان آن قسمت بالای سر که هنوز نرم است و استخوان های جمجمه شکل نگرفته است گود افتاده باشد
نوزاد کمتر خودش را خیس می کند و یا اجابت مزاج کمتری دارد
- خواب آلودگی و سرگیجه