علت ترس کودک، چیست؟

داشتن ترس و وحشت در هر دوره از زندگی می ‌تواند مشکلاتی را برای افراد به وجود آورد. آشنایی با عوامل و ریشه تمامی این موارد باعث می‌شود تا در برخورد با آن ها به صورت منطقی و عقلانی عمل کنید.
همانطور که می دانید کودکان از روحیه بسیار ظریف و لطیف برخوردار هستند که ترس در زندگی آن ها می تواند اثرات مخربی برایشان به همراه داشته باشد.

علائم وابسته به ترس کودکان
طبیعی است که تمامی افراد و کودکان در مراحل زندگی خود از چیزی ترس و واهمه داشته باشند. در واقع پزشکان ترس را قسمت طبیعی از رشد هر فردی به حساب می آورند. هنگامی که این ترس ها به صورت دائمی و طولانی مدت در بدن بروز پیدا کند، می‌تواند در آینده عامل ایجاد برخی بیماری ها شود. همچنین ترس به مغشوش کردن ذهن کودک می پردازد و با مرور زمان آثار مخربی را برای او ایجاد می کند. قابل به ذکر است، این واهمه و وحشت ممکن است در فعالیت ‌های روزانه کودک تاثیر منفی بگذارد. برخی از ترس ها ریشه بر مواردی بی اساس دارند که با پیگیری هر یک می توان به رفع آنها منجر شد.

آشنایی با ترس های منحصر به هر دوره
هر فرد در طول زندگی خود با توجه به شرایط و موقعیت قرار گیری در آن لحظه با برخی مواقع ترسناک رو به رو می‌شود، که در ادامه به ذکر آن پرداخته شده است.

ترس موجود در نوزادان
نوزادان که در ابتدای زندگی خود درکی از محیط ندارند، با شنیدن صدای بلند و یا حتی از دست دادن تعادل خود به سرعت دچار ترس و واهمه می‌شوند. در این شرایط نوزادان با جیغ و گریه، جمع کردن دست و پای خود شروع به بروز ترس خود می کنند. طبیعی است که این ترس با مرور زمان و بالا رفتن سن آن ها از بین برود.

ترس های موجود در کودکان
همانطور که برخی از افراد می‌ دانند کودکان در سنین ۶ الی ۸ ماهه از افراد نا آشنا می ترسند. این ترس ها تا ۱۸ ماهگی ادامه دارد، اما با افزایش سن کودک نوع ترس نیز تغییر می‌کند. به این صورت که بین ۲ تا ۵ سالگی ترس هایی همچون ترس از تاریکی و تنهایی و حتی حیوانات بروز پیدا می کند. همچنین گفتنی است با آغاز دوره دبستان برخی از دانش آموزان از مدرسه و معلم نیز ترس دارند.

ترس های موجود در نوجوانان
در این مورد قابل به ذکر است که برخی افراد دستخوش تغییرات جسمی و عاطفی در دوران بلوغ می شوند که در بروز ترس هایی همچون اشباع و چیزهای غیر واقعی، اتفاقات غیرمنتظره به مانند سیل و زلزله تاثیر گذار است.

تاثیرات ترس غیر طبیعی در کودکان
همان طور که مطالعه کردید ترس غیر طبیعی در کودکان برای طولانی مدت می تواند موجب بروز برخی بیماری و حتی مشکل می شود، که در ادامه این مطلب به آن پرداخته شده است.
ترس غیر طبیعی در کودکان هر چند که دائمی و یا موقت باشد بر جسم روان تاثیر نامطلوبی می گذارد. به این صورت که از زندگی طبیعی و شاد او را محروم می‌کند و همچنین سبب اختلالاتی در افکار کودک می‌شود.
در این رابطه قابل به ذکر است که ترس و فعالیت های هوش را مختل و گاهی متوقف می کند، و از بروز توانایی های ذهنی کودک جلوگیری می شود. برخی پزشکان بر این باورند که ترس از نظر هوشی تأثیر منفی بر کودکان می‌گذارد، و بدون آنکه نشانه ای از خود بر جای بگذارد مشکلات مغزی برای فرد ایجاد می‌کند. همچنین عدم دقت و تمرکز در یادگیری و فراموشی در سنین بالا از دیگر پیامد های ترس غیر طبیعی در کودکان به شمار می آید.
ترس های بی مورد گاهی اوقات سبب بیماری هایی همچون افسردگی، خجالت و گوشه گیری می‌شود که کودک را از انجام فعالیت های شاد و تحرک آور باز می‌ دارد.

پیامد های منفی ترسویی کودکان
از دیگر پیامد ها و تاثیرات منفی ترس بر کودک می ‌توان به از بین رفتن شخصیت او اشاره کرد. در این رابطه قابل به ذکر است؛ کودکانی که در مقابل ترس های شدید قرار می ‌گیرند، به نسبت بیشتر از دیگر کودکان اختلالاتی همچون کم رویی، افسردگی و پرخاشگری را تجربه می کنند.
کودکان ترسو به دلیل فقدان اعتماد به نفس در هیچ جایی داوطلب نمی شوند و با تمایل کامل اقدام به انجام آن ها نمی کنند. این دسته از کودکان که از طرفی به مقابله با ترس های خود می پردازند، از طرف دیگر به تنبلی و ضعف اراده نیز مبتلا می شوند.
در برخی موارد وجود ترس در بدن افراد سبب دروغگو شدن آن ها نیز می شود.
گفتنی است که در این فرایند بیشترین صدمه را اعصاب کودک می‌بیند، به طوری که مغز دیگر به خوبی قادر به تصمیم گیری و فرمان دادن نیست. در برخی کودکان ترسو دیده شده است که به لکنت زبان و یا حتی شب ادراری مبتلا می شوند.

روش های درمان و رفع ترس غیر طبیعی در کودکان
در اولین قدم والدین باید سعی کنند تا اعتماد به نفس از دست رفته کودکان را دوباره به آن ها باز گردانند. در ادامه این راه آن ‌ها به خوبی می توانند با ترس خود مقابله کنند و در واهمه خود راهی برای کنار آمدن با آن پیدا کنند. در ادامه این مطلب به دیگر روش‌ های درمان ترس کودکان پرداخته شده است.

ترس های غیر طبیعی و بی اساس
بهترین راه برای از بین بردن ترس کنار آمدن و مقابله با آن ها می باشد. به این صورت که اگر کودک شما از چیزی می ترسد سعی نکنید که با خریداری نکردن اسباب بازی آن برای کودکتان از ترس بی مورد او حمایت کنید. اگر کودک شما از سگ می ترسد، با خریداری کردن اسباب بازی آن، می توانید بی اهمیت بودن ترسش را به او یاد آور شوید و به مقابله با این قضیه بپردازید. شما با حمایت و مراقبت کردن از کودک خود می توانید به او نشان دهید که حیوان سگ هیچ دلیلی برای ترس ندارد و می توانید او را به عنوان دوست برای خود داشته باشد.

هرگز به ترس های کودکتان نخندید
در این رابطه بهتر است به مسائلی که برای فرزندتان بسیار جدی و خطرآفرین می باشد، به نگاه تمسخر و خنده نگاه نکنید. با این کار علاوه بر بی ارزش جلوه دادن او، به تشدید اضطراب و ترس در کودک تان نیز منجر می شوید. توصیه ما به شما برای رفع ترس غیر طبیعی کودکان این است که او را هیچ گاه تحقیر و یا مسخره نکنید. بهتر است به او دلداری دهید و با حمایت از کودکتان به رفع این ترس ها به کمک یکدیگر بپردازید.

رفع مشکلات به کمک یک دیگر
از دیگر روش های غلبه بر ترس کمک گرفتن از یکدیگر می‌باشد، به این صورت که با استفاده از آب پاش و یا اسلحه‌ای پلاستیکی به از بین بردن هیولاهای ترسناک و ترس های موجود در ذهن او بپردازید.
در این مورد بهتر است به توضیح دادن منطقی درباره ترس بپردازید. این کار شما سبب غلبه و مقابله با آن ها می‌شود، زیرا شنیدن این توضیحات از زبان افرادی که به او احساس امنیت القا می کنند، بسیار تأثیرگذار است.

تمرین مناسب در حین بازی
برای مقابله کردن با ترس کودک از دکتر بهتر است، وسایل و تجهیزات پزشکی را به شکل اسباب ‌بازی برای او تهیه کنید، و سپس خود را جای شخصیت ‌های هر یک از وسایل پزشکی جا بزنید. این کار به کودک شما اجازه رو به رو شدن با مسائلی را می‌دهد، که در ذهنش بسیار وهم برانگیز است. همچنین با تداعی کردن شرایط با برخی از اسباب بازی ها می توانید به رفع ترس غیر طبیعی در کودک خود بپردازید.

محبت و عشق ورزیدن
هنگامی که کودک شما ترس از تنهایی دارد و در چنین شرایطی نمی‌توانید در کنارش باقی بمانید. بهتر است با استفاده از عروسک و یا حتی بالش هایی که احساس امنیت به او می دهند، به از بین بردن ترس هایش بپردازید. نگران نباشید که در طولانی مدت فرزندتان به این وسایل عادت کند، زیرا از چهار سالگی به بعد خودش این چنین شرایطی را کنار می گذارد.

معرفی ریشه های ترس در کودکان
منشاء بسیاری از ترس های هرچند معقول و غیر معقول و ریشه ترس غیر طبیعی در کودکان از دسته مواردی می باشد، که در ادامه این مطلب به ذکر برخی از آن ها پرداخته شده است.
در برخی موارد والدین ترسو از خود الگو های نادرستی برای رشد کودک شان به اشتراک می گذارند.
تهدید کودک برای برقراری نظم و انضباط در خانه به مرور ترس هایی را در او به وجود بیاورد که در آینده منجر به بروز مشکل می شود. به این صورت که او گوشزد کنید؛ اگر مواد دارویی و یا قرص هایت را نخوری خیلی زود میمیری.
همچنین داشتن انتظارات و توقعات بیش از حد توان کودک نیز می تواند در ایجاد این چنین ترس ها بسیار تاثیر گذار باشد.
در برخی موارد دیده شده که تجربیات و خاطرات ناگوار در رشد شخصیتی کودک و ایجاد ترس و دلهره اثرات نامطلوبی بگذارد.
عواملی همچون شخصیت کودک، عوامل زیستی، سرشتی و حتی آمادگی های فطری اولیه نیز در بروز برخی ترس ها تاثیر گذار است.
عدم رشد کافی عاطفی و مغزی در کودک تاثیر به سزایی در این امر قائل می باشد.
پدر و مادرانی که بیش از حد حمایتگر، محافظه ‌کار و محتاط هستند.
وقتی های بیش از حد والدین و در نتیجه تنبیه های نامناسب در روحیه کودک اثر مخرب می گذارد.
فقدان برنامه ریزی قبلی و آماده کردن کودک بیمار برای انجام روند درمان می تواند مشکلاتی ایجاد کند.
مواجه شدن با افراد نا آشنا، اشیای جدید، صداهای غیر طبیعی و ناگهانی، و حتی موقعیت و مکان های ناشناخته در ایجاد برخی ترس اثر گذار می باشد.

ترس غیر طبیعی کودکان به چه عواملی بستگی دارد؟
جدا شدن پدر و مادر از یکدیگر و یا حتی اعضای خانواده و دوستان از اصلی ترین ریشه های ایجاد ترس غیر طبیعی در کودکان است.
نقص عضو و برخورداری از صدمات فیزیکی می تواند تاثیرات مخربی بر روان کودکان بگذارد.
عدم پرورش کافی کودک برای دستیابی به درک و قدرت لازم جهت ارتباط با زمان و مکان حائز اهمیت است.
هنگامی که کودک حمایت امنیت لازم را از والدین خود دریافت نکند.
تاثیر نامطلوب برخی فیلم ها و کتاب ها بر روان کودک از این قواعد مستثنی نمی باشد.
عدم اطلاعات کافی در مورد برخی بیماری ها و چگونگی روند درمان می تواند در بروز برخی ترس ها نقش به سزایی ایفا کند.
احساس ترس از مکان های شلوغ و یا حتی مدرسه و بیمارستان شامل این موارد می باشد.
پاسخ اشتباه به پرسش کودکان ندهید.
مخفی کردن حقایق از کودک که قرار است او را به آن مکان ببرید.

علامت های وجود ترس غیر طبیعی در کودکان
همان طور که تاکنون مطالعه کرده ترس های هر چند کوچک و یا بزرگ می تواند، در ادامه اثرات نا مطلوب و مخربی بر جسم و روان کودک بگذارد. در این شرایط کودک به میزان لازم از سن خود لذت نمی برد و از شادی های مختص به دوره سنی خود محروم می شود. طبیعی است که در چنین شرایطی کودک ترسو گوشه گیر و فاقد تصمیم‌گیری، وابسته به سایرین باشد.
فرار کردن از موقعیت های ترس برانگیز
همواره درخواست کمک داشتن از دیگران
جیغ و فریاد زدن
چنگ زدن بر بدن
خشک شدن آب دهان
لرزش خفیف اندام ها
رنگ پریدگی های صورت
تنگی نفس و گرفته شدن صدا
بالا رفتن ضربان قلب
تعریق بسیار
احساس خستگی بسیار
از دست دادن کنترل ادرار
ضعف در تصمیم گیری و تفکر
گرفتگی زبان
نگاه های غیر طبیعی
گوشه گیری، انزوا طلبی و خجالتی بودن
ایجاد اختلال در خواب
اختلالات گوارشی
جوییدن ناخن
شب ادراری
خشم و عصبانیت
حسادت ورزیدن