دخترم پرخاشگر شده، چگونه با او رفتار کنم؟
او احساس می کند، جایگاه و محبتی که در خانواده داشته و قبلا متعلق به او بوده را حالا با به دنیا آمدن بچه دوم از دست داده است و برای این که دوباره آن توجه و محبت را به دست بیاورد، متوسل به پرخاشگری می شود.
سوال مخاطب نی‌نی‌بان: سلام. دخترم هفت ساله و کلاس اول دبستان است. دختری آرام و مهربان. با شروع سال تحصیلی فرزند دومم به دنیا آمد. با اینکه دخترم برادرش را بسیار دوست دارد و عاشقانه از او مواظبت می کند اما چند ماهی است که بسیار پرخاشگر و عصبی شده است. البته می دانم که این ریشه در رفتار خودم دارد چرا که با تولد پسرم من هم بسیار عصبی شدم. حالا می خواستم بدانم که در مقابل پرخاشگری ها و عصبانیت هایش چگونه با او رفتار کنم؟
پاسخ دکتر پرویز رزاقی روانشناس و مدرس دانشگاه:
علت بروز این رفتارها را در بچه باید در این دید که او احساس می کند، جایگاه و محبتی که در خانواده داشته و قبلا متعلق به او بوده را حالا با به دنیا آمدن بچه دوم از دست داده است و برای این که دوباره آن توجه و محبت را به دست بیاورد، متوسل به پرخاشگری می شود. خیلی وقت ها مشاهده شده که بچه برای حفظ جایگاهی که در گذشته داشته است، به رفتار بازگشت متوسل شده است.یعنی با انجام رفتارهای کودکانه ای که در گذشته داشته مثل شیر خوردن، پستانک خوردن، جای خود را خیس کردن و ناخن جویدن دوباره روی می آورد تا دوباره توجه پدر و مادر و اطرافیانش را به خودش جلب کند. به این مادر توصیه می کنیم که با فرزندش با زبان مهربانی و محبت صحبت کند، زمانی که بچه دوم خواب است، به انجام کارهای خانه نپردازد و وقتش را به دخترش اختصاص بدهد و کلا زمانی را صرفا برای رسیدگی به او داشته باشد. به انجام بازی های کودکانه با دخترش بپردازد. راه بعدی این است که در موقعیت های مختلف دخترش را در آغوش خود بگیرد و او را نوازش کند. فیلم هایی که از دخترش ضبط کرده را به او نشان بدهد و بگوید که تو هم مثل او کوچک بودی و نیاز به مراقبت ما داشتی. مادر به او بگوید که در آغوش گرفتن فرزند دوم در واقع بر اساس ضروریت جسمانی است و نه این که مادر و پدر علاقه بیشتری به نوزاد دارند. به او یاد دهند که وقتی کوچک بود بارها و بارها در آغوش پدر و مادرش بوده است. مادر با انجام این کار در واقع بازسازی شناختی را در ذهن بچه انجام می دهد. رفتار دیگری که می توان انجام داد این است که اگر مادر نوزاد را حمام کرد و او را در اتاقش خواباند، به مادر پیشنهاد می کنیم به جای این که بگوید پنجره را ببندید تا بچه کوچک سرما نخورد، یا شوفاژ را روشن کنید تا خانه گرم شود و بچه سرما نخورد، به گونه ای دیگر موضوع را مطرح کند و بگوید پنجره را ببندید یا شوفاژ را روشن کنید تا مریم ( اسم دختر بزرگتر را مادر بیاورد) سرما نخورد. در واقع مادر با این کار یک تیر دو نشان کرده است. یعنی هم کاری کرده است که بچه سرما نخورد و هم نشان داده به دختر بزرگش توجه لازم را دارد و بچه هم به خوبی این موضوع را متوجه شده و باعث افزایش اعتماد به نفس در او و مقبولیتش می شود. در واقع در این کار مادر اسم بچه بزرگ را آورده اما به نفع بچه کوچک تمام شده است. با پیاده کردن این رفتارها در واقع حس مسئولیت پذیری بچه دوم روی فرزند اول اجرا می شود. مادر به او اجازه بدهد به فرزند کوچکش شیر بدهد و او را در آغوش بگیرد. هرگز مادر به دخترش نگوید که ما او را در آغوش می گیریم چون کوچک است ولی تو بزرگ شده ای. از این نوع کلمات به هیچ وجه نباید استفاده کرد و نکته آخر این که اگر پدر و مادر در میان اقوام و فامیل یا دوستانش هستند به کرات از خوبی ها و اخلاق خوب او تعریف کنند و این مساله تاثیر خوبی روی تکرار رفتارهای مثبت او خواهد داشت.
پاسخ دکتر پرویز رزاقی روانشناس و مدرس دانشگاه:
علت بروز این رفتارها را در بچه باید در این دید که او احساس می کند، جایگاه و محبتی که در خانواده داشته و قبلا متعلق به او بوده را حالا با به دنیا آمدن بچه دوم از دست داده است و برای این که دوباره آن توجه و محبت را به دست بیاورد، متوسل به پرخاشگری می شود. خیلی وقت ها مشاهده شده که بچه برای حفظ جایگاهی که در گذشته داشته است، به رفتار بازگشت متوسل شده است.یعنی با انجام رفتارهای کودکانه ای که در گذشته داشته مثل شیر خوردن، پستانک خوردن، جای خود را خیس کردن و ناخن جویدن دوباره روی می آورد تا دوباره توجه پدر و مادر و اطرافیانش را به خودش جلب کند. به این مادر توصیه می کنیم که با فرزندش با زبان مهربانی و محبت صحبت کند، زمانی که بچه دوم خواب است، به انجام کارهای خانه نپردازد و وقتش را به دخترش اختصاص بدهد و کلا زمانی را صرفا برای رسیدگی به او داشته باشد. به انجام بازی های کودکانه با دخترش بپردازد. راه بعدی این است که در موقعیت های مختلف دخترش را در آغوش خود بگیرد و او را نوازش کند. فیلم هایی که از دخترش ضبط کرده را به او نشان بدهد و بگوید که تو هم مثل او کوچک بودی و نیاز به مراقبت ما داشتی. مادر به او بگوید که در آغوش گرفتن فرزند دوم در واقع بر اساس ضروریت جسمانی است و نه این که مادر و پدر علاقه بیشتری به نوزاد دارند. به او یاد دهند که وقتی کوچک بود بارها و بارها در آغوش پدر و مادرش بوده است. مادر با انجام این کار در واقع بازسازی شناختی را در ذهن بچه انجام می دهد. رفتار دیگری که می توان انجام داد این است که اگر مادر نوزاد را حمام کرد و او را در اتاقش خواباند، به مادر پیشنهاد می کنیم به جای این که بگوید پنجره را ببندید تا بچه کوچک سرما نخورد، یا شوفاژ را روشن کنید تا خانه گرم شود و بچه سرما نخورد، به گونه ای دیگر موضوع را مطرح کند و بگوید پنجره را ببندید یا شوفاژ را روشن کنید تا مریم ( اسم دختر بزرگتر را مادر بیاورد) سرما نخورد. در واقع مادر با این کار یک تیر دو نشان کرده است. یعنی هم کاری کرده است که بچه سرما نخورد و هم نشان داده به دختر بزرگش توجه لازم را دارد و بچه هم به خوبی این موضوع را متوجه شده و باعث افزایش اعتماد به نفس در او و مقبولیتش می شود. در واقع در این کار مادر اسم بچه بزرگ را آورده اما به نفع بچه کوچک تمام شده است. با پیاده کردن این رفتارها در واقع حس مسئولیت پذیری بچه دوم روی فرزند اول اجرا می شود. مادر به او اجازه بدهد به فرزند کوچکش شیر بدهد و او را در آغوش بگیرد. هرگز مادر به دخترش نگوید که ما او را در آغوش می گیریم چون کوچک است ولی تو بزرگ شده ای. از این نوع کلمات به هیچ وجه نباید استفاده کرد و نکته آخر این که اگر پدر و مادر در میان اقوام و فامیل یا دوستانش هستند به کرات از خوبی ها و اخلاق خوب او تعریف کنند و این مساله تاثیر خوبی روی تکرار رفتارهای مثبت او خواهد داشت.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼