تغذيه بچه مدرسه ای ها، بايدها و نبايدها(۱)

از میان وعده‌هایی استفاده شود که حاوی ارزش تغذیه‌ای بالایی باشند، مثلا به‌جای آبمیوه‌هایی که صرفاً دارای مقدار زیادی شکر و نیز رنگ، اسانس و افزودنی هستند، بهتر است آب معدنی و دوغ عرضه گردد.

به اعتقاد دکتر بزرگمهر، مشکلات عمده ای که تغذیه غلط و نامناسب و به طور کلی اختلالات تغذیه ای در سلامت کودکان ایجاد می کنند، عبارتند از: چاقی، کم وزنی، لاغری، کوتاه قدی، کاهش قدرت ایمنی و کمبود مقاومت در برابر بیماری ها، کاهش قدرت یادگیری، کم خونی، یبوست، بیحالی، خستگی، سستی و بی رغبتی به تحصیل و برخی عوارض دیگر.


نخوردن صبحانه: نخوردن صبحانه و یا استفاده از صبحانه مختصر و ناکافی یکی از عادات شایع در بین کودکان دبستانی است. این عادت نامناسب گاه تا سنین بالاتر یعنی دوران نوجوانی، جوانی و حتی سالمندی نیز ادامه خواهد داشت. برخی از افراد تصور میکنند که نخوردن صبحانه، یعنی حذف مهمترین و مفیدترین وعده غذایی، یک امر عادی و بی ضرر است و انسان میتواند به هر دلیلی این وعده مهم را از برنامه غذایی خود حذف کند. این تصور به هیچوجه صحیح نیست.

وی معتقد است وعده صبحانه به دلایل زیر برای همه افراد، بخصوص کودکان، اهمیت فراوان و حیاتی داشته و دلایل خود را اینگونه شرح میدهد:

عادت غلط نخوردن صبحانه متاسفانه در کودکان دبستانی گستردگی زیادی دارد و جمعیت قابل توجهی را در برمی گیرد. صبح پس از برخاستن از خواب، چون سلولهای بدن برای مدتی نسبتا طولانی از مواد غذایی محروم بوده اند، لذا نیاز زیادی به دریافت مواد مغذی حاصل از صبحانه دارند. نظر به اینکه کودکان پس از برخاستن از خواب، روز پر تحرک و فعالی را از نظر جسمی و فکری در پیش دارند، لذا نیازشان به صبحانه بسیار زیاد است. به علت نخوردن صبحانه، میزان قندخون کاهش می یابد و احتمال بروز عوارض عصبی از قبیل بی حوصلگی، پرخاشگری، عصبانیت، خستگی و کوفتگی، افسردگی و حتی سرگیجه و سردرد در کودکان زیاد خواهد بود.

کاهش قدرت یادگیری و تمرکز و در نتیجه افت تحصیلی به علت کاهش قندخون از عوارض شایع نخوردن صبحانه است. به علت آنکه معده کودکان کوچک است و نمی توانند مقدار زیادی غذا در یک وعده مصرف کنند، بنابراین مواد مغذی مورد نیاز آنها در دو وعده اصلی غذایی دیگر (ناهار و شام) تامین نمی شود.

کمبود تحرک و بازی و جستوخیز از دیگر عوارض نخوردن صبحانه است که این امر موجب اختلال در رشد و بروز رخوت و سستی در کودک می شود. نخوردن صبحانه، موجب روی آوردن کودک به میان وعده های آماده فرآوری شده میگردد.به علت استفاده از میان وعده های آماده که اکثرا چرب یا شیرین هستند، کودک اشتهای لازم برای صرف غذای کافی در وعده ناهار را ندارد. به این ترتیب، این عادت نامناسب که متاسفانه شیوع زیادی نیز در بین کودکان دبستانی دارد، میتواند لطمات و زیانهای بسیاری برای این گروه سنی حساس در پی داشته باشد.

پرخوری: بسیاری از کودکان، عادت به پرخوری و مصرف زیاد غذا دارند. این افراد، سرسفره بشقاب خود را از غذا پر می کنند و یا به دفعات غذا در بشقاب خود میکشند. همچنین در فواصل بین وعده های اصلی غذایی نیز مقدار زیادی میان وعده، بخصوص میان وعده های فاقد ارزش تغذیه ای میل میکنند.

کمخوری: برخی از کودکان به علت کم اشتهایی ناشی از اختلالات جسمی و یا استرس های ناشی از رفتن به مدرسه، امتحان، ترس از عدم موفقیت تحصیلی و یا عوارض عصبی ناشی از مسائل خانوادگی، قادر به مصرف مقدار کافی و لازم غذا و میان وعده نیستند. این کودکان به علت کم خوری نمیتوانند نیازهای تغذیه ای خود را تامین کنند و دچار اختلالات و عوارض ناشی از کمبودهای تغذیه ای خواهند شد.

ادامه دارد...