داروهای خطرناک در بارداری، کدامند؟

هیچ دارویی صد در صد بی‌خطر نیست و حتی دارویی که فرد دیگری در دوران بارداری مصرف می‌کند و برای او خطری ندارد، می‌تواند برای شما خطرناک باشد. بنابراین همیشه قبل از مصرف هر نوع دارویی در دوران بارداری (حتی دارویی که به نسخه نیازی ندارد) با پزشک خود مشورت کنید.
به طور کلی، بیش از دوز توصیه‌شده دارو مصرف نکنید و سعی کنید در سه ماهه اول بارداری از مصرف هر چیزی خودداری کنید زیرا در این زمان نوزاد در حال رشد شما بیشتر در برابر اثرات دارو، آسیب‌پذیر است.

در این مقاله می‌خوانید:

• داروهای بی‌خطر برای بارداری
• دارویی که مصرف می‌کنم چگونه بر نوزاد من تاثیر می‌گذارد؟
• مصرف دارو در سه ماه دوم و سوم بارداری
• داروهای خطرناک در بارداری ، چه تاثیری بر جنین می‌گذارند؟
• آیا استفاده از داروهای طبیعی یا جایگزین در دوران بارداری بی‌خطر است؟
• چطور می‌توانم درباره داروهای بی‌خطر در دوران بارداری اطلاعات بیشتری کسب کنم؟

بیشتر بخوانید: دندان درد در بارداری، دارو بخورم؟

همچنین با پزشک خود در مورد مصرف هر گونه داروی تجویزی در دوران بارداری صحبت کنید، حتی اگر این دارو را قبل از بارداری مصرف کرده‌اید.
پزشک به شما می‌گوید که آیا استفاده از آن در بارداری بی‌خطر است و در صورت احتمال خطر به شما کمک می‌کند تا جایگزین مناسبی پیدا کنید.

داروهای بی‌خطر برای بارداری
در ادامه برخی از داروهای بدون نسخه‌ای را که برای زنان باردار، کم‌خطر تلقی می‌شود، فهرست کرده‌ایم.

• داروهای سوزش معده، گاز و نفخ، ناراحتی معده
• آنتی‌اسیدها برای سوزش سر دل
• سرفه یا سرماخوردگی
• داروهای خلط‌آور
• دکسترومتورفان، بنیلین بزرگسال
• گوایفنسین بعلاوه دکسترومتورفان
• قطره سرفه
• برخی داروهای تسکین درد، سردرد و تب بیشتر بخوانید: مراقبت های سه ماهه اول بارداری
• استامینوفن
• برخی از داروهای تسکین آلرژی
• کلرفنیرامین
• لوراتادین
• دیفن هیدرامین، آنتی‌هیستامین

دارویی که مصرف می‌کنم چگونه بر نوزاد من تاثیر می‌گذارد؟
داروهایی که در هفته اول پس از لقاح تخمک مصرف می‌شوند، دارای اثر «همه یا هیچ» هستند یعنی یا هیچ آسیبی نمی‌رسانند، یا در صورت آسیب رساند معمولا منجر به از بین رفتن جنین می‌شوند.
هنگامی که تخمک بارور در رحم کاشته می‌شود، نگرانی اصلی این است که دارو از جفت وارد جریان خون نوزاد شده و رشد را مختل کند.
نوع و شدت آسیب ناشی از دارو اغلب به مرحله بارداری بستگی دارد. شدیدترین نقایص مادرزادی معمولا در سه ماهه اول (به‌ویژه هفته دوم بارداری تا هفته هشتم بارداری ) هنگامی که اندام‌ها و قسمت‌های اصلی بدن جنین ایجاد می‌شوند، رخ می‌دهد.
مثلا اگر مادر در دو ماه اول بارداری مواد مخدر مصرف کند، جنین در معرض خطر ابتلا به نقص لوله عصبی قرار می‌گیرد. این نتیجه بر اساس تحقیقات حاصل از تجزیه و تحلیل ۱۲ ساله محققان دانشگاه بوستون و CDC که در سال ۲۰۱۳ منتشر شد، به دست آمده است.

مصرف دارو در سه ماه دوم و سوم بارداری
در سه ماهه دوم و سوم بارداری، برخی از داروها می‌توانند بر مغز در حال رشد نوزاد تاثیر بگذارند که به طور بالقوه منجر به مشکلات فکری و اجتماعی در دوران کودکی می‌شود.
مثلا در دانمارک یک مطالعه بر روی بیش از ۶۴هزار کودک نشان داده که آن‌هایی که مادرانشان در دوران بارداری از داروهای ضد درد استفاده کرده‌اند، ممکن است درباره اختلال نقص توجه و مشکلات رفتاری در معرض خطر بیشتری قرار داشته باشند. این خطرات برای خانم‌هایی که گاهی از دارو استفاده می‌کنند (در مجموع کمتر از هفت روز) یا فقط در سه ماهه اول بارداری ناچیز است، اما آن‌هایی که طولانی‌مدت دارو مصرف می‌کنند، بیشتر در معرض خطر هستند.

بیشتر بخوانید: نقص لوله عصبی جنین، علائم و درمان

در همه زنان احتمال ۳ تا ۴ درصد وجود دارد که کودکانی با نقص مادرزادی به دنیا بیاورند. خطر نقص مادرزادی مرتبط با استفاده از دارو هنوز بسیار کم است.
مثلا نتایج تحقیقات در دانمارک نشان داده که خطر نقص لوله عصبی در نوزادانی که مادران آن‌ها مواد افیونی مصرف می‌کردند دو برابر می‌شود، اما خطر مطلق همچنان ناچیز است. تخمین زده شده است که به ازای هر 10هزار زن باردار که داروهای مسکن مصرف می‌کنند، 6 نوزاد تحت تاثیر قرار می‌گیرند.

داروهای خطرناک در بارداری، چه تاثیری بر جنین می‌گذارند؟
در ادامه، برخی از تاثیرات برخی از داروها را برایتان می‌گوییم:

1- ایبوپروفن (Advil، Motrin)
دوزهای زیاد این مسکن بدون نسخه می‌تواند مشکلات جدی زیادی ایجاد کند که عبارتند از:

• سقط جنین
• تاخیر در شروع زایمان
• بسته شدن زودرس مجرای شریانی جنین

  در دوران بارداری باید از مصرف وارفارین اجتناب کرد مگر این‌که خطر لخته شدن خون، بیشتر از خطر آسیب رساندن به نوزاد باشد.

• زردی
• خونریزی برای مادر و نوزاد
• آسیب به دیواره روده نوزاد
• سطح پایین مایع آمنیوتیک
• آسیب مغزی
• سطح غیر طبیعی ویتامین K

اکثر متخصصان معتقدند که استفاده از ایبوپروفن در دوزهای کوچک تا متوسط در اوایل بارداری بی‌خطر است.
با این وجود، اجتناب از مصرف ایبوپروفن در سه ماهه سوم بارداری بسیار مهم است. در این مرحله از بارداری احتمال دارد ایبوپروفن باعث نقص قلب در نوزادان در حال رشد شود.

بیشتر بخوانید: نارسایی قلبی جنین، نقص مادرزادی

۲- وارفارین (کومادین)
وارفارین (کومادین) یک داروی رقیق‌کننده خون است که برای درمان لخته شدن خون و همچنین جلوگیری از آن استفاده می‌شود و می‌تواند باعث نقایص مادرزادی شود.
در دوران بارداری باید از مصرف این دارو اجتناب کرد مگر این‌که خطر لخته شدن خون، بیشتر از خطر آسیب رساندن به نوزاد باشد.

مصرف کلونازپام در دوران بارداری می‌تواند منجر به علائم ترک در نوزادان شود.

3- کلونازپام (کلونوپین)
کلونازپام (کلونوپین) برای جلوگیری از تشنج و اختلالات هراس استفاده و گاهی اوقات برای درمان حملات اضطرابی یا حملات هراس تجویز می‌شود.
مصرف کلونازپام در دوران بارداری می‌تواند منجر به علائم ترک در نوزادان شود.

بیشتر بخوانید: ارزان ترین دکتر زنان و زایمان تهران

۴- لورازپام (آتیوان)
لورازپام (آتیوان) یک داروی رایج است که برای اضطراب یا سایر اختلالات سلامت روان استفاده می‌شود و می‌تواند باعث نقص هنگام تولد یا علائم ترک تهدیدکننده زندگی در نوزاد پس از تولد شود.

آیا استفاده از داروهای طبیعی یا جایگزین در دوران بارداری بی‌خطر است؟
مانند هر دارویی، برخی از داروهای طبیعی در دوران بارداری کم‌خطر تلقی می‌شوند و برخی دیگر اینطور نیستند.
بزرگ‌ترین چالش برای تعیین ایمنی و اثربخشی داروهای طبیعی یا جایگزین این است که بسیاری از آن‌ها هنوز در زنان باردار یا شیرده بررسی نشده‌اند، بنابراین خطرات آن‌ها ناشناخته است.
برخی از درمان‌های غیر دارویی مانند ماساژ قبل از تولد، می‌توانند در دوران بارداری کاملا ایمن و مفید باشند.
بقیه درمان‌ها مانند طب سوزنی ، احتمالا بی‌خطر هستند، اما هیچ‌کس به طور دقیق دراین‌باره چیزی نمی‌داند.
درمان‌های دیگر مانند چای‌های گیاهی هم می‌توانند مانند هر داروی تجویزی خطرناک باشند.
برای ایمنی خودتان و نوزادتان همیشه قبل از استفاده از داروهای جایگزین با پزشک خود مشورت کنید.

چطور می‌توانم درباره داروهای بی‌خطر در دوران بارداری اطلاعات بیشتری کسب کنم؟
اگر در مورد ایمنی هر دارویی در دوران بارداری سئوالی دارید، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید .

پزشکان متخصص زنان در کلینیک نی نی بان هم می‌توانند به پرسش‌های شما در این‌باره جواب بدهند.