خانم مجری معروف، نقطه ضعف دهه شصتی‌ها را لو داد

روزنامه فرهیختگان: گیتی خامنه، مجری باسابقه برنامه کودک در گفت‌وگو با مجله تصویری «قاف» درباره نسل دهه شصت ایران صحبت کرده است.

گیتی خامنه می‌گوید: «بسیاری از مردم می‌پرسند چرا برنامه‌های گذشته موفق‌تر بودند؟ پاسخ ساده‌اش این است که آن زمان چنین رقابت سنگینی نداشتیم. تنها دو شبکه تلویزیونی بود و بسیاری از شما ممکن بود از ما انتقاد کنید، اما بازهم برنامه‌ها را تماشا می‌کردید، شاید به امید دیدن یک کارتون محبوب پس از سخنرانی‌ها و بحث‌های گاه خسته‌کننده. در آن زمان رقیبی قدرتمند نداشتیم. یکی از عوامل موفقیت هم این بود که نظارت و توجه بیشتری بر برنامه‌ها وجود داشت. به یاد دارم زمانی که جناب اعلایی مدیر بودند، خانم دکتر معتمدی با دکترای روان‌شناسی از یک دانشگاه اروپایی به‌همراه همسرشان، جناب دادگران به تلویزیون آمدند.»

قرار شد پیش از پخش برنامه‌ها، طرح‌ها مورد بررسی و نظارت دقیق قرار گیرند. در آن دوره کیفیت برنامه‌ها به‌وضوح متفاوت و مطلوب بود. آیا امروز با نسل Z و آلفا همین کار را انجام می‌دهیم؟ نسلی که بسیاری از ارزش‌های ما برایشان بی‌اهمیت و حتی ضدارزش شده است. والدین نیز به‌نوعی با فرزندانشان رقابت می‌کنند؛ از یک سو می‌خواهند بگویند که من پدر یا مادر تو هستم و از سوی دیگر احساس می‌کنند که به کمک فرزندانشان نیاز دارند. گاهی والدین حتی برای پرداخت قبوض خود به این فرزندان تکیه می‌کنند و بچه‌ها نیز کاملاً به این موضوع آگاهند. به‌عنوان مثال، چند سال پیش کتابی دیدم که درباره سندرمی به نام «امپراتور کوچک» صحبت می‌کرد.

این سندرم به حدی فراگیر شده بود که به‌طور رسمی به آن عنوان داده بودند. ما در برنامه‌ای با همکاری یک روان‌شناس آگاه، تلاش کردیم مشکلات والدین با فرزندان ایرانی را به تصویر بکشیم. برای این منظور، به شکل پیکسلی تصویر‌هایی از رفتار‌های نادرست والدین را به نمایش می‌گذاشتیم و سپس دکتر درباره هر یک توضیح می‌داد که چه رفتاری اشتباه است و باید چگونه اصلاح شود. حتی برای تیتراژ برنامه، طرحی داشتیم که کودک با لباس امپراتور روی تختی نشسته بود و مادر، یا زانو‌زده یا تعظیم کرده، در برابر او قرار می‌گرفت و کودک از او چیزی می‌خواست.

این چرخه تا جایی ادامه می‌یافت که رفتار نادرست والدین در برابر کودکان و نیاز بی‌پایان فرزندان به تصویر کشیده شود. بخشی از این مشکل از آنجا ناشی می‌شود که والدین، به‌ویژه متولدان دهه 60 در دوران کودکی خود به حدی قانع و کم‌توقع بودند که اکنون نمی‌خواهند فرزندانشان کوچک‌ترین حسرتی داشته باشند. این موضوع باعث شده تا فرزندانشان پیوسته در حال دریافت سرویس باشند و به تأخیر انداختن لذت را یاد نگیرند؛ اصلی که در روان‌شناسی، نقش مؤثری در تجربه حس خوشبختی حتی از کوچک‌ترین اتفاقات روزمره دارد. امروزه کودکان به‌سختی احساس خوشبختی می‌کنند و خوشبختی‌شان کوتاه‌مدت است زیرا باور دارند که مهم‌ترین اصل زندگی، لذت بردن است. امیدوارم توانسته باشم پاسخ سؤال شما را داده باشم، هرچند شاید سخنم طولانی و پر از موارد زاید بوده باشد.