علل و درمان دیسمنوره یا قاعدگی دردناک

دیسمنوره یا قاعدگی دردناک به وضعیتی گفته می‌شود که در آن انقباضات قاعدگی شما شدید هستند و در جریان خون معمول به رحم اختلال ایجاد می‌کنند. پس با ما همراه باشید تا با همه چیز درباره قاعدگی دردناک (دیسمنوره) و علل و درمان آن آشنا شوید.

در این مقاله می‌خوانید:

• دیسمنوره چیست؟
• انواع دیسمنوره
• علل دیسمنوره یا قاعدگی دردناک
• علائم قاعدگی دردناک
• تشخیص دیسمنوره
• درمان دیسمنوره یا قاعدگی دردناک

دیسمنوره چیست؟

دیسمنوره یک اصطلاح پزشکی برای دردهای قاعدگی است که هم درد قبل از پریود و هم درد در طول پریود را شامل می‌شود. درد قاعدگی خودش را به صورت گرفتگی عضلانی دردناک در شکم نشان می‌دهد و می‌تواند به قسمت پایین کمر و بالای ران‌ها نیز سرایت کند.
این درد از اسپاسم شدید تا یک درد مداوم مبهم متغیر است و گاهی می‌تواند به حدی شدید باشد که شما را مجبور کند از کار یا دانشگاه خود مرخصی بگیرید. دیسمنوره می‌تواند در پریودهای مختلف متفاوت باشد و گاهی ممکن است حتی زمانی که پریود نمی‌شوید نیز درد داشته باشید. اکثر زنانی که پریود می‌شوند در طول دوره قاعدگی خود حداقل مقداری درد را تجربه می‌کنند.

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره قاعدگی، بهتر است بدانید

انواع دیسمنوره

به طور کلی، دو نوع دیسمنوره یا قاعدگی دردناک وجود دارد که از نظر زمان شروع گرفتگی و علت آن با هم فرق می‌کنند. این دو نوع عبارتند از:

دیسمنوره اولیه

قاعدگی در برخی از زنان، از همان ابتدا دردناک بوده است. پس اگر همیشه قاعدگی‌های دردناکی داشته‌اید، احتمالاً گرفتگی‌های قاعدگی‌ شما ناشی از پاسخ اغراق‌آمیز به تغییرات طبیعی بدن‌تان است. اگر دقیق‌تر بخواهیم بگوییم، تصور می‌شود که زنان مبتلا به دیسمنوره اولیه، پروستاگلاندین بیشتری دارند و پروستاگلاندین نیز ماده‌ای که باعث انقباض رحم می‌شود.

دیسمنوره ثانویه

اگر در طول زمان، مخصوصاً پس از ۲۵ سالگی، قاعدگی‌های شما دردناک شده‌اند، ممکن است دچار یک بیماری زمینه‌ای شده باشید که با تغییرات طبیعی عامل انقباضات رحمی تشدید می‌شود. مشکلات رایجی که ممکن است باعث دیسمنوره ثانویه شوند، عبارتند از:

• فیبروم
• آدنومیوز
• عفونت
• استفاده از IUD مسی

بیشتر بخوانید: اولین پریودی در چه سنی اتفاق می‌افتد؟

علل دیسمنوره یا قاعدگی دردناک

گاهی اوقات به دردی که در طول چرخه قاعدگی طبیعی ایجاد می‌شود، دیسمنوره اولیه می‌گویند. در برخی شرایط، قاعدگی دردناک یا دیسمنوره می‌تواند ناشی از یک بیماری زمینه‌ای باشد که عبارتند از:

• آندومتریوز (رشد بافت پوشاننده رحم در خارج از آن، مانند لوله‌های فالوپ)
• فیبروم‌های رحمی (توده‌های غیرسرطانی در داخل و اطراف رحم)
• بیماری التهابی لگن (ناشی از باکتری‌ها)
• آدنومیوز (رشد بافت پوشاننده رحم در دیواره عضلانی آن)

گاهی اوقات نیز درد قاعدگی ناشی از یک بیماری زمینه‌ای است که همان‌طور که گفتیم، آن را دیسمنوره ثانویه می‌نامند و می‌تواند نشان دهنده مشکلی در اندام‌های تناسلی باشد. در این مورد، بسته به نوع بیماری ممکن است قدرت باروری شما در خطر بیفتد. در برخی شرایط، درد شدید قاعدگی می‌تواند توسط وسایل پیشگیری از بارداری مانند دستگاه داخل رحمی (IUD) نیز ایجاد شود. این وسیله ضد بارداری داخل رحم قرار می‌گیرد و از مس و پلاستیک ساخته شده است.

بیشتر بخوانید: کاهش سریع درد پریود در روز اول/ چی بخوریم درد پریودی کمتر شه

علائم قاعدگی دردناک

علائم دیسمنوره اغلب چند روز قبل از پریود با درد مبهم در قسمت پایین شکم شما شروع می‌شود. این علائم معمولاً پس از شروع قاعدگی به اوج خود می‌رسد و چند روز بعد فروکش می‌کند. هم‌چنین، ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد. با این حال، شایع‌ترین علائمی که افراد دارای دیسمنوره یا پریود دردناک تجربه می‌کنند، عبارتند از:

•  گرفتگی در قسمت پایین شکم
•  درد در ناحیه شکم که می‌تواند به قسمت پایین کمر و پاها سرایت کند.
•  حالت تهوع یا استفراغ
•  مدفوع شل
•  سردرد
•  خستگی و بی حالی
•  نفخ

علائم دیسمنوره ثانویه نیز عبارتند از:

•  پریودهای نامنظم یا سنگین
•  خونریزی بین پریودها
•  ترشحات غیرمعمول از واژن
•  درد و خونریزی هنگام مقاربت

در صورت داشتن هر یک از این علائم، باید در اسرع وقت با پزشک خود مشورت و مشکل را شناسایی کنید.

بیشتر بخوانید: حمایت از دختر در دوران پریود

تشخیص دیسمنوره

دردهای قاعدگی طبیعی هستند. با این حال، در صورت داشتن درد شدید پریود یا قاعدگی‌های نامنظم و سنگین، بهتر است که به پزشک مراجعه کنید. متخصص زنان در ابتدا سابقه پزشکی شما را بررسی می‌کند و معاینه لگنی انجام می‌دهد تا ببیند آیا عفونت دارید یا خیر. سایر آزمایش‌هایی که به تشخیص دیسمنوره کمک می‌کنند، عبارتند از:

• آزمایش ادرار یا خون: این آزمایش‌ها برای اطلاع از سطح هورمون یا عفونت هستند.
• سونوگرافی: سونوگرافی ترانس واژینال می‌تواند به شناسایی هر گونه ناهنجاری در اندام‌های تناسلی شما کمک کند و آن را به پریود دردناک یا دیسمنوره ارتباط دهد.
•  لاپاراسکوپی: این یک روش جراحی است که به جراح اجازه می‌دهد تا با استفاده از ابزاری به نام لاپاراسکوپ به داخل بدن شما نگاه کند.
• هیستروسکوپی: در این روش از یک تلسکوپ کوچک به نام هیستروسکوپ برای مشاهده داخل رحم شما استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید: بهترین درمان درد پریود چیست؟

درمان دیسمنوره یا قاعدگی دردناک

درمان دیسمنوره به علت آن بستگی دارد. بنابراین اگر درد قاعدگی شما به علت عفونت باکتریایی باشد، پزشک برایتان آنتی بیوتیک تجویز می‌کند. در بعضی موارد دیگر ممکن است یک روش ضد بارداری هورمونی نیز تجویز شود. این می‌تواند به شکل قرص، ایمپلنت، تزریق یا چسب پوستی باشد. هدف این است که هورمون‌ها از تخمک گذاری جلوگیری کرده و شدت دردهای قاعدگی را کاهش دهند.
اگر دیسمنوره شما ناشی از یک اختلال پزشکی مانند آندومتریوز باشد، ممکن است جراحی نیز یک گزینه باشد. در شرایط بسیار نادر و در صورت درد شدید، هیسترکتومی نیز ممکن است پیشنهاد شود. این یک روش جراحی برای برداشتن رحم است که این فقط برای زنانی ارائه می‌شود که دیگر نمی‌خواهند بچه دار شوند.

درمان خانگی دیسمنوره

دیسمنوره یا عادت ماهیانه دردناک را می‌توان در بعضی موارد با درمان‌های خانگی نیز قابل تحمل کرد. در واقع، داروهای مسکن بدون نسخه، مانند آسپرین و ایبوپروفن می‌توانند درد شما را کاهش دهند و درمان‌های دیگر نیز عبارتند از:

• ورزش: فعال بودن ممکن است درد شما را کاهش دهد. زنانی که به طور منظم ورزش می‌کنند، اغلب کمتر در پریودهای خود درد می‌کشند.  
• کمک گرفتن از گرما: قرار دادن یک کیسه آب گرم یا پد گرم کننده روی شکم ممکن است به کاهش درد کمک کند.
• حمام آب گرم: این حمام می‌تواند به شما کمک کند تا آرام شوید و درد خود را تسکین دهید.
• ماساژ: ماساژ سبک زیر شکم یا کمر ممکن است به کاهش درد کمک کند.
• دستگاه تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS): این دستگاه کوچکی است که با باتری کار کرده و سیگنال‌های الکتریکی خفیفی را به پوست شما ارسال می‌کند و می‌تواند درد شما را کاهش دهد.
• اجتناب یا ترک سیگار: اعتقاد بر این است که تنباکو درد پریود را تشدید می‌کند. پس ترک آن می‌تواند کمک کننده باشد.

بیشتر بخوانید: پیاده روی در دوران پریودی خوبه یا بد؟

کلام آخر

دیسمنوره یا قاعدگی دردناک یک اصطلاح پزشکی است که برای پریودهای دردناک استفاده می‌شود و دو نوع اولیه و ثانویه دارد. بعضی از افراد به طور کلی پریودهای سختی دارند، اما بعضی‌های دیگر به دلیل بیماری‌های زمینه‌ای درد شدید می‌کشند که درمان آن با درمان علل زمینه‌ای درد میسر می‌شود.  

برای اطلاعات بیشتر و آشنایی با متخصص زنان، به کلینیک نی نی بان سر بزنید.