عوارض چاقی در کودکان، مراقب باشید

چاقی در کودکان دارای علل مختلفی مانند عوامل ژنتیکی، آندوکرین بوده گاه علت‌های دیگری نیز می‌تواند داشته باشد. در هر صورت اگر این علت‌ها بیشتر مورد بررسی قرار گیرند. مشاهده می‌شود در چاقی‌های اولیه عامل ژنتیکی نقش بیشتری را خواهد داشت. سندرم‌های شناخته شده در کودکی که همراه با چاقی باشند کاملا نادر می‌باشند (در حدود کمتر از یک درصد علت چاقی‌ها است) اغلب سندرم‌های چاقی که همراه با چاقی هستند مشخص می‌شوند، با دقت زیاد، گرفتن تاریخچه و امتحانات فیزیکی قابل بررسی است بسیاری از این موارد با کاهش رشد و کوتاهی قد همراه هستند.

آسیب‌شناسی
در شیرخواران و کودکانی که وزن طبیعی دارند افزایش بافت چربی در سال اول عمدتا مربوط به افزایش اندازه سلول‌های چربی است.از 6 ماهگی تا 2 سالگی تعداد سلول‌های چربی به آرامی افزایش می‌یابد و بعد از آن تا ده سالگی ثابت است. پس از آن تا 25 سالگی مجددا به آهستگی افزایش می‌یابد و در این سن تکثیر متوقف ولی رشد و حجم سلول چربی تا آخر عمر همچنان ادامه می‌یابد.

هورمون‌هایی که در متابولیسم چربی‌ها دخالت دارند عبارتند از: انسولین، اپی نفرین، کورتیزول و ACTH هورمون رشد، تیروکسین تیروکسین باعث کم شدن ذخیره چربی می‌شود لیپولیز و افزایش اکسیداسیون اسیدهای چرب آزاد توسط یاخته‌ها را موجب می‌شوند و همچنین موجب ازدیاد تشکیل تری‌گلیسیریدها توسط کبد و تسریع در دفع آنها از پلاسما می‌شوند.

علت چاقی در کودکان و نوجوانان

ژنتیک:

سندرم ترنر، سندرم لورنس مون بیل، سندرم آلستروم، سندرم پرادرویلی، کاهش لپتین، سندرم کوهن و سندرم کارپنتر

آندوکرین:

کم‌کاری تیروئید، کاهش هورمون رشد، سندرم تخمدان پلی کیستیک، سندرم کوشینگ

اختلالات هیپوتالاسمی:

ممکن است ثانویه به جراحی یا اشعه درمانی باشد

اختلالات دیگر:

درمان دارویی والپوریک اسید - داروهای نورولپتیک - کورتیزول - سیپروهپتادین - متی مازول

چاقی اولیه

چاقی اولیه، دو علت ژنتیکی و محیطی دارد. علت اصلی آشکار ژنتیکی است که علت ژن آن نامعلوم است فاکتورهای محیطی که باعث چاقی می‌شوند به اختلال میزان انرژی مربوط است شامل دریافت انرژی بیشتر غذایی و کاهش مصرف انرژی به علت نداشتن فعالیت فیزیکی می‌باشند.مطالعات نشان داده است که افزایش وزن بیشتر به کالری چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها و غذاهایی که ایندکس گلیسمی بالایی دارند، مرتبط می‌باشد. در اینجا باید یادآور شد که کاهش فعالیت فیزیکی نیز در افزایش وزن دخالت دارد. لذا به بچه‌هایی که زیاد به تلویزیون نگاه می‌کنند و از بازی‌های ویدئویی استفاده می‌کنند مربوط می‌شود.

کودکانی که زیاد به تلویزیون نگاه می‌کنند هم انرژی کمتری مصرف می کنند و هم در ضمن فعالیتهای عادی برحسب عادت از تنقلات کالری‌دار استفاده می‌نمایند که این دو علت توأماً باعث افزایش وزن آنها می‌شود. مسأله اقتصادی اجتماعی چاقی در بزرگسالان و فرهنگ والدین در چاقی کودکان بخصوص سفیدپوستان تاثیر بسزایی داشته است. مسأله مهم دیگری که در چاقی کودکان دخالت دارد عبارتند از فاکتورهای داخلی رحمی و تغذیه اولیه شیرخواران که در افزایش وزن آنها در آینده دخالت دارد.

پیشنهاد شده است که تغذیه داخل رحمی نوزاد ممکن است باعث تغییرات فیزیولوژیکی شود که به افزایش چاقی بیانجامد. همچنین در بررسی‌های مختلف نشان داده شده است که تغذیه شیر مادر از چاقی‌های بعدی شیرخوار جلوگیری می‌نماید. افزایش وزن اولیه شیرخوار ممکن است با افزایش ریسک چاقی در کودکی مربوط گردد که ارتباط با وزن تولید و وزنی را که در یک سال اول زندگی به دست آورده است می‌باشد.

درمان چاقی
رفتار درمانی
دارو درمانی
جراحی

رفتار درمانی
اصلاح هویت رفتاری (فعالیت فیزیکی)
هدف مخصوص (افزایش فعالیت فیزیکی به ۶۰ دقیقه در اکثر روزهای هفته)
به کار بردن رفتار و درک تدابیر درمانی (اراده محکم - تحریک کنترل غذایی)
بررسی سیستماتیک گذشته و حال درباره پیشرفت درمانی (کنترل شخصی در مورد فعالیت‌های فیزیکی)

تدابیر اقتصادی اجتماعی
بررسی طیف چاقی افزایش چاقی‌های کودکان ایجاب می‌کند در پیشگیری از چاقی کوشش بیشتری داشته باشیم همچنین در مدرسه که محل اجتماع عموم است می‌توان یک برنامه خاصی پیاده کرد. از نظر رژیم غذایی و فعالیت فیزیکی می‌توان در مدارس روشی را انتخاب کرد که از چاقی کودکان پیشگیری کند. اطلاعات مقدماتی از برنامه پیشگیری طولانی از همراه کردن روش‌های پیشگیری مدرسه و خانواده نشان می‌دهد که نتیجه مطلوبی داشته باشد.دوران کودکی ممکن است هم از نظر فیزیولوژیکی و هم از نظر رفتاری، زمان مناسبی برای اصلاح حالت چاقی باشد و میزان انرژی مثبت را فراهم می‌کند.