آموزش هیجانات به کودکان، وقت خوشحالی یا خجالت

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: پسر ۶ و نیم ساله من از نوپایی نمی توانست هیجاناتش رو مخصوصا موقع خوشحالی یا خجالت کنترل کنه و کارهای عجیب و غلطی انجام می ده و این مشکل در اون موندگار شده.

پاسخ دکتر پرویز رزاقی، روانشناس خانواده و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس:
هیجان بخشی از احساس هایی است که در موقعیت های مختلف از انسان سر می زند که هم می تواند مثبت و هم منفی باشد. بهتر است شما به او نه نگویید و یا او را تهدید نکنید و نگویید چرا اینجوری می کنی. او را در جمع تحقیرش نکنید. این که دوست دارد در جمع خوشحالی کند، شما نباید با صدای بلند به او بگویید که چرا این جوری می کنی. از این جملات دوری کنید. در عوض به سمت آموزش مدیریت کنترل هیجان بروید. مثلا به فرزندتان یاد بدهید که در بسیاری از مواردی که ناکام می شویم و یا با شکست مواجه می شویم چه هیجانی باید از خود نشان دهیم، چه رفتاری بکنیم و بهترین رفتار چیست. یا در هیجانات مثبت مثل رفتن به مهمانی یا ماندن مهمان، هیجانات مثبت و نوع رفتاری که انجام می دهیم در چه حدی باید باشد. با آموزش دادن این گونه موارد فرزندتان می تواند چهارچوب و کنترل رفتار روی هیجانات منفی و مثبتش داشته باشد. شما نباید اگر فرزندتان هیجان غیرقابل معقول در یک رفتار مثبت نشان می دهد به او بخندید. مثلا در ماندن مهمان در منزل احساس رضایتمندی او را به دیگران نشان دهید. مثلا بگویید می بینی خاله، پسرم از ماندن شما چقدر خوشحال است. این گونه عکس العمل های شما رفتار هیجانی فرزندتان را بیشتر خواهد کرد. از طرف دیگر قرار دادن بچه در گروه های اجتماعی مثل مهد یا مدرسه و تمرین ها و بازی هایی که با هم می کنند می تواند او را به سمت کنترل هیجان سوق دهد. یعنی فرزند هیجانات خودش را در جاهای دیگر تخلیه می کند. بزرگ جلوه دادن شخصیتش می تواند فرزند را در کنترل و مهار هیجانات کمک کند. مثلا گفتن این که شان تو بیشتر از این است که اینجوری عکس العمل نشان دهی.